Γιάνης: Πόσο κόστισα;

Μετά τη συνθηκολόγηση της κυβέρνησής μας, αμέσως μετά το δημοψήφισμα, το «αφήγημα των νικητών» (που συμπεριελήφθη μάλιστα στο αγγλικό κείμενο του 3ου Μνημονίου) έχει ως εξής: Στα τέλη του 2014 η ελληνική οικονομία ανέκαμπτε. Αν ο λαός δεν «έσφαλλε» εκλέγοντάς μας, η ανάκαμψη θα συνεχιζόταν και το Μνημόνιο σύντομα θα αποτελούσε παρελθόν. Ομως η διαπραγματευτική στάση που κράτησε η κυβέρνηση Τσίπρα απέναντι στους δανειστές, με πρωταγωνιστή τον υπογράφοντα, βούλιαξε την οικονομία ξανά στην ύφεση και εξανέμισε το μικρό πρωτογενές πλεόνασμα που με τόσο κόπο είχε δημιουργήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. «Ευτυχώς», την ύστατη στιγμή ο πρωθυπουργός έκανε πίσω, αντικατέστησε τον υπουργό Οικονομικών που κόστισε στη χώρα από 20 μέχρι και 90 δισ., και έσωσε την παρτίδα, ίσως και την πατρίδα.

Με άρθρο-παρέμβαση στην «Εφ.Συν.» ο Γιάνης Βαρουφάκης απαντά στους επικριτές του για τις διαπραγματεύσεις, τις επιπτώσεις τους στην ελληνική οικονομία και για τους συμβούλους του.

Υπονόμευσα την ανάκαμψη;

Αν ήμουν «καλός πολιτικός», θα χρησιμοποιούσα τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για να «αποδείξω» ότι, επί υπουργίας μου, η ανάκαμψη ενισχύθηκε με τον ρυθμό της να ξεπετάγεται την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου στο 1,6% – πιο ψηλά από τον ρυθμό που υποσχόταν (1,4%) η κυβέρνηση Σαμαρά για την ίδια περίοδο. [1]

Δεν είμαι όμως «καλός πολιτικός», καθώς επιμένω να λέω την αλήθεια. Κι η αλήθεια είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν ανέκαμψε επί υπουργίας μου. Οπως βεβαίως δεν υπήρξε καμία ανάκαμψη το 2014 επί ημερών των κ. Σαμαρά - Χαρδούβελη. Επί της ουσίας, τόσο στα τέλη του 2014 όσο και πιο πρόσφατα, τα εισοδήματα συνεχίζουν να συρρικνώνονται. Επειδή όμως οι μέσες τιμές μειώνονται πιο γρήγορα από τα εισοδήματα, το «πραγματικό» ΑΕΠ μοιάζει να ανεβαίνει. Πρόκειται για οφθαλμαπάτη της στατιστικής. [2]

Η κυβέρνησή μας δεν επέστρεψε λοιπόν τη χώρα στην ύφεση, καθώς ποτέ δεν βγήκαμε από την ύφεση. Ούτε σταμάτησε μια έξοδο από το Μνημόνιο που ήταν αποκύημα της φαντασίας του κ. Σαμαρά. Αν μη τι άλλο, η ύφεση των εισοδημάτων παρέμεινε σταθερή, την ώρα που οι τιμές υποχωρούσαν πιο γοργά, τα χρέη αυξάνονταν και η χώρα βούλιαζε όλο και πιο πολύ.

Αρνήθηκα τη «δόση» της τρόικας και «έχασα» τα 10,9 δισ. του ΤΧΣ;

Στόχος μας ήταν μια συμφωνία που να είναι βιώσιμη και να μην ξαναφέρει τη χώρα στα πρόθυρα νέας χρεοκοπίας μερικούς μήνες ή μερικά χρόνια μετά. «Δεν θα συνηγορήσουμε» είπα στις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή, «σε άλλο ένα μεσοπρόθεσμο αδιέξοδο μόνο και μόνο για να πάρουμε 7,1 δισ. τώρα και να τα δώσουμε στο ΔΝΤ».

Αυτή την άμεμπτη στάση η τρόικα εσωτερικού την μετέτρεψε στο γνωστό: «Ο Βαρουφάκης θέλει Μνημόνιο χωρίς χρήματα!» Η διαστρέβλωση εκείνη είχε και το αδελφάκι της: το ανέκδοτο ότι, με τη συμφωνία του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, τους άφησα «να μου πάρουν» τα 10,9 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) – ποσό σε ομόλογα που ποτέ δεν ήλεγχε το ελληνικό κράτος έτσι κι αλλιώς και τα οποία η τρόικα θα αποφάσιζε πώς θα τα διαθέσει στις τράπεζες, είτε έμεναν στο ΤΧΣ είτε τα μετέφεραν στην ευρωπαϊκή μητρική του, το ΕΤΧΣ, και μετά ξανά στο ΤΧΣ (όπως θα κάνουν τώρα).

Eπί υπουργίας μου, η ανάκαμψη ενισχύθηκε με τον ρυθμό της να ξεπετάγεται την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου στο 1,6% | ΕUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ

Τίποτα λοιπόν δεν μου «πήραν»! Απλά, η τρόικα συνέχιζε να λειτουργεί βάσει αποικιοκρατιών συμφωνιών που έκανε με προηγούμενες κυβερνήσεις, με τον φορολογούμενο να δανείζεται υπέρ των τραπεζών, αλλά με τον έλεγχο σταθερά στα χέρια της τρόικας και των τραπεζιτών.

Εκλεισα τις τράπεζες ως διαπραγματευτικό χαρτί, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι ανάγκες κεφαλαιοποίησής τους κατά 15 δισ. (από 10 σε 25 δισ.);

Οι τράπεζες έκλεισαν για έναν μόνο λόγο: το Eurogroup της 27ης Ιουνίου αποφάσισε να τιμωρήσει την κυβέρνησή μας, και τον γενναίο ελληνικό λαό, επειδή, αντί να υπογράψουμε την απολύτως μη βιώσιμη συμφωνία που προσπάθησαν να μας επιβάλουν στο αμέσως προηγούμενο Eurogroup της 25ης Ιουνίου, αποφασίσαμε να ζητήσουμε τη γνώμη του ελληνικού λαού.

Τόσο απλά. Από τη στιγμή που το Eurogroup έδωσε στην ΕΚΤ το πράσινο φως να σταματήσει την παροχή νέας ρευστότητας στις τράπεζες, μέσω του ELA, η μόνη επιλογή που είχα ήταν μεταξύ του να κλείσουμε τις τράπεζες συντεταγμένα την επόμενη Δευτέρα το πρωί ή να αφήσουμε τον κόσμο να μπαίνει στα καταστήματα για να διαπιστώσει πως δεν υπήρχαν μετρητά στα γκισέ.

Οσο για τις ανάγκες των τραπεζών σε νέα κεφάλαια, τον Ιούνιο του 2014 το ΔΝΤ τις υπολόγιζε σε 25 με 30 δισ., την ώρα που στο ΤΧΣ-ΕΤΧΣ είχαν απομείνει 10,9 δισ. για αυτό τον σκοπό. Βρυξέλλες και Φρανγκφούρτη δεν ήθελαν να παραδεχθούν ότι το 2012 υποτίμησαν το πρόβλημα με τα «κόκκινα» δάνεια, τα οποία συρρικνώνουν την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών. Ετσι, περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία για να φορτώσουν και αυτήν την εγκληματική αστοχία τους στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: τα capital controls που εκείνοι επέβαλαν τα επικαλούνται τώρα, ψευδώς, ως τον λόγο για τον οποίο οι τράπεζες χρειάζονται όχι 10 αλλά 25 δισ. Αλλη μια μεταφορά της ευθύνης από τον θύτη στο θύμα, χωρίς αιδώ, ούτε ίχνος οικονομικής λογικής.

Το συνολικό «κόστος» που «επέφερα» σε πόσα δισ. ανέρχεται;

Ενας γρήγορος απολογισμός αποδεικνύει ότι ο επιπρόσθετος δανεισμός που προσέθεσε η εξάμηνη διαπραγμάτευσή μας στα ήδη συμφωνημένα της τρόικας με τις προηγούμενες κυβερνήσεις είναι... μηδενικός. Το 2ο Μνημόνιο προέβλεπε πως την περίοδο 2014-2018 απαιτούνταν περί τα 85 δισ. για να χρηματοδοτείται το (μη βιώσιμο) δημόσιο χρέος μας καθώς και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Και από πού θα έρχονταν αυτά τα χρήματα; Θα «προέκυπταν» ως εξής:

■ 7,1 δισ. η τελευταία δόση του Δεύτερου Μνημονίου.

■ 16 δισ. απομένουσες δόσεις του ΔΝΤ η συμφωνία με το οποίο λήγει τον Μάρτιο του 2016.

Με άρθρο-παρέμβαση στην «Εφ.Συν.» ο Γιάνης Βαρουφάκης απαντά στους επικριτές του για τις διαπραγματεύσεις, τις επιπτώσεις τους στην ελληνική οικονομία και για τους συμβούλους του |EUROKINISSI / TATIANA MΠΟΛΑΡΗ

Συντάκτης: 

Γιάνης Βαρουφάκης

■ 29 δισ. από παρανοϊκά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (της τάξης του 4,5%), που ποτέ δεν θα μπορούσε να παραγάγει η οικονομία μας.

■ 10,9 δισ. του ΤΧΣ-ΕΤΧΣ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

■ 22 δισ. που θα αντλούσε η κυβέρνηση Σαμαρά από τις... αγορές (εδώ γελάνε).

Σύνολο 85 δισ. Το μόνο που άλλαξε με το 3ο Μνημόνιο είναι ότι η τρόικα παραδέχθηκε πως τα χρήματα που είχε υπολογίσει για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ήταν ανεπαρκή και πως, άλλη μια φορά, οι ανόητοι στόχοι της για το πρωτογενές πλεόνασμα θα αστοχούσαν. Ετσι, ρίχνοντας το φταίξιμο στην κυβέρνησή μας, βρήκαν την ευκαιρία να «διορθώσουν» την αριθμητική τους εις βάρος τού (ήδη μη βιώσιμου) χρέους μας. Την υπόλοιπη ζημιά την έκανε η συνεχιζόμενη ύφεση που οφείλεται στην άρνηση των δανειστών να αποδεχθούν την ανάγκη μιας αναδιάρθρωσης χρέους που να προηγείται (αντί να έπεται) του προσδιορισμού (χαμηλών) πρωτογενών πλεονασμάτων.

Πόσο «κόστισα» προσωπικά και μέσω των ξένων συμβούλων μου;

Οταν ανέλαβα το υπουργείο, μου είπαν πως έχω στη διάθεσή μου δύο τεθωρακισμένες BMW. Εδωσα εντολή να μη χρησιμοποιηθούν ούτε μία φορά και να ενεργοποιηθεί η διαδικασία πώλησής τους. Κυκλοφορούσα με τη μηχανή μου, ως γνωστόν, εκτός των διαδρομών προς και από το αεροδρόμιο όπου μετέβαινα με υπηρεσιακό Hyundai δεκαετίας. Κι όταν πετούσα, κάτι που έκανα συνέχεια λόγω διαπραγμάτευσης, ταξίδευα οικονομική θέση, την ώρα που στο μπροστινό μέρος του αεροπλάνου συναθροίζονταν ευρωβουλευτές, βουλευτές της αντιπολίτευσης κ.ά.

Πολύς λόγος έχει γίνει για τους συμβούλους μου. Αξίζει μια ματιά στο πόσο κόστισαν στον ελληνικό λαό: ακριβώς μηδέν! Κανείς σύμβουλός μου δεν έλαβε ούτε ένα ευρώ. Ούτε ένα! Ποιοι ήταν; Ανάμεσα σε πολλούς, πρώτος ήταν ο φίλος και συνάδελφος James Galbraith, o οποίος εργαζόταν νυχθημερόν στο υπουργείο αλλά και ανά την υφήλιο για εμάς. Ο Jeff Sachs, που μοιράστηκε την τεράστια εμπειρία του στις διαπραγματεύσεις χρεωμένων χωρών με το ΔΝΤ. Ο Larry Summers, π. υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.

Ο λόρδος Lamont, π. υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας. Ο κ. Glenn Kim, ειδικός σε ζητήματα αναδιάρθρωσης χρέους, τον οποίο συνέχισε να χρησιμοποιεί η κυβέρνηση μετά την παραίτησή μου. Και τέλος η επενδυτική τράπεζα Lazard, την οποία προηγούμενες κυβερνήσεις πλήρωσαν πολλά εκατομμύρια ευρώ για τις συμβουλές της – συμβουλές που επί υπουργίας μας διέθετε απολύτως δωρεάν και με σημαντικό δικό τους κόστος.

Τέλος, μου ασκήθηκε κριτική για το υψηλό κόστος μετάβασης της διαπραγματευτικής μας ομάδας στις Βρυξέλλες και διαμονής τους εκεί. Απαντώ πως νιώθω περήφανος γι’ αυτό το «κόστος»! Ηταν το αντίτιμο της αξιοπρέπειας καθώς καταργήσαμε τις εισβολές των τροϊκανών στα υπουργεία και θέσαμε, μαζί με τον Πιερ Μοσκοβισί, τις βάσεις για νέα μορφή διαπραγμάτευσης όπου «υπουργοί μιλούν με υπουργούς και τεχνοκράτες με τεχνοκράτες – στις Βρυξέλλες».

Επιπλέον, το «καθαρό» αντίτιμο ήταν πολύ μικρό αν λάβει κανείς υπόψη κάτι που λίγοι γνωρίζουν: όταν οι τροϊκανοί έρχονταν/νται στην Αθήνα, ποιος νομίζετε ότι πληρώνει τη «λυπητερή» (ξενοδοχεία, αεροπορικά, δείπνα); Ο Ελλην φορολογούμενος!

Υπολόγισε κανείς το «κόστος» της αξιοπρέπειας;

Τη στιγμή εκείνη που ο κ. Ντάισελμπλουμ, στην κοινή μας συνέντευξη τύπου της 30ής Ιανουαρίου, φανέρωσε τη δυσαρέσκειά του προς μια κυβέρνηση αποφασισμένη να περιφρουρήσει τον ορθολογισμό της Ευρώπης και την αξιοπρέπεια των Ελλήνων, η τρόικα εσωτερικού και εξωτερικού δεν μου την συγχωρεί.

Με τιμά με την οργή της και με ευφάνταστους υπολογισμούς του πόσο «κόστισε» το χαμόγελο που ξαναβρήκαν εκατομμύρια Ελληνες και Ελληνίδες όσο εξελισσόταν η «Ανοιξη της Αθήνας».

[1] Θα προσέθετα, μάλιστα, πως το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2015, το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 3,712 δισ., έναντι πλεονάσματος 2,279 δισ. το αντίστοιχο επτάμηνο του 2014 και στόχου της κυβέρνησης Σαμαρά για πρωτογενές έλλειμμα 2,988 δισ.

[2] Το «πραγματικό» ΑΕΠ ορίζεται ως ο λόγος του ΑΕΠ σε ευρώ προς τις μέσες τιμές. Οταν ο αριθμητής του κλάσματος (το σύνολο των εισοδημάτων σε ευρώ) μειώνεται πιο αργά από τον παρονομαστή (τον δείκτη των μέσων τιμών), τότε το κλάσμα αυξάνεται! Αυτό όμως είναι δώρον άδωρον καθώς τα χρέη (ιδιωτικά και δημόσια) αποτιμώνται σε ευρώ. Οσο μισθοί και τιμές μειώνονται, ενώ τα χρέη αυξάνονται (λόγω τοκισμού), τόσο πιο πολύ βυθίζονται στην πτώχευση οικονομία και οικογένειες.

Δύο εικόνες ίδιες που πλέον δεν μας λένε τίποτε. Αμερική 2001 και Τουρκία 2015: πανομοιότυπες σαν δύο σταγόνες νερού.

Η ημερομηνία σταθμός που άλλαξε τα δεδομένα του πλανήτη, εκτός από τα 3000 αθώα θύματα που φέρνει στη μνήμη, αφήνει και πολλά ερωτήματα για τους πραγματικούς ενόχους.

Πολλά έχουν γραφτεί και πολλά έχουν ειπωθεί για τον ρόλο των ορατών ενόχων και άλλα τόσα για τον ρόλο των αοράτων συνενόχων, το θέμα όμως είναι ότι η 11 Σεπτεμβρίου του 2001 επαναλαμβάνεται κάθε μέρα για να δικαιώσει την ρήση που λέει ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντα υπό μορφή φάρσας,

Σήμερα λοιπόν 13 χρόνια μετά τίποτε δεν άλλαξε και ένας πλανήτης εξακολουθεί να καίγεται κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των ενόχων.

Τότε ήταν 3000 Αμερικανοί, τώρα είναι Σύριοι, Αφγανοί, Ιρακινοί, γέροι νέοι και παιδιά και φαίνεται πλέον, ότι ο θάνατος έγινε απλά ένα νούμερο που το συνηθίσαμε.

Δύο εικόνες ίδιες που πλέον δεν μας λένε τίποτε. Αμερική 2001 και Τουρκία 2015: πανομοιότυπες σαν δύο σταγόνες νερού.

Γράφει ο Γ. Βαρουφάκης:Η συνθηκολόγηση του κ Τσίπρα με την τρόικα, τον Ιούλιο, σήμανε το τέλος της κυβέρνησής του.

Τη βεβαιότητα ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει τη τύχη των προηγούμενων μνημονιακών πρωθυπουργών εκφράζει ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης.

Σε άρθρο του στους New York Times ο Γ. Βαρουφάκης παρουσιάζει την άποψή του για την κατάρρευση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και τις πρόωρες εκλογές και ξεκαθαρίζει τους λόγους για τους οποίους ο ίδιος δεν θα συμμετάσχει.

Παίρνει αποστάσεις από τη ΛΑΕ, σημειώνοντας πως είναι λάθος θέση η έξοδος από την ευρωζώνη, ενώ προχωρά σε μια σύντομη αποτίμηση των μηνών της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και παρουσιάζει την οπτική του για τους λόγους που οδήγησαν την κυβέρνηση Τσίπρα στην υπογραφή του τρίτου μνημονίου. 

Γράφει ο Γ. Βαρουφάκης:

«Από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, το 2010, δύο πρωθυπουργοί εκδιώχθηκαν από το Μαξίμου αφού αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν ένα μη εφαρμόσιμο πακέτο μέτρων λιτότητας σε αντάλλαγμα για ένα δάνειο από την τρόικα, όπως είναι γνωστοί οι Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ. 

Με θλίβει να βλέπω καταδικασμένο στην ίδια μοίρα και τον τρίτο πρωθυπουργό, τον φίλο και σύντροφό μου Αλέξη Τσίπρα.

Η συνθηκολόγηση του κ Τσίπρα με την τρόικα, τον Ιούλιο, σήμανε το τέλος της κυβέρνησής του. Προκάλεσε επίσης διαίρεση στο κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσα σε αυτούς που συμφώνησαν στην εφαρμογή του προγράμματος και σε εμάς τους υπόλοιπους (40 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ από τους 149), που δεν συμφωνήσαμε.

Οι εθνικές εκλογές της 20^ης Σεπτέμβρη αποτελούν αποτέλεσμα αυτής της κρίσης.

Από την πλευρά μου, έχοντας παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών λόγω της αδίστακτης, εκβιαστικής στάσης της τρόικα, σκοπεύω να μη συμμετάσχω (στις εκλογές). Δεν θα προσφέρω με τη βουλευτική μου θέση σε θλιβερές εκλογές που θα αποδώσουν μία Βουλή ικανή να περάσει μία ρεαλιστική μεταρρυθμιστική ατζέντα για την Ελλάδα.

Ούτε μπορώ να υποστηρίξω την υιοθέτηση ενός προγράμματος της τρόικας που όλοι ξέρουν ότι είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Γιατί υπήρχε σαφής ομοφωνία, που μοιράζοντας όχι μόνο ο κ Τσίπρας αλλά και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, και αξιωματούχοι του ΔΝΤ, ότι το νέο πρόγραμμα δεν είναι βιώσιμο.

Ωστόσο δε συντάσσομαι με αυτούς που θεωρούν ότι η έξοδος από την ευρωζώνη και ένα νέο υποτιμημένο νόμισμα αποτελεί πρόγραμμα διεξόδου για την Ελλάδα.

Η αιτία για τα συνεχή προβλήματα της Ελλάδας είναι ότι δομική κρίση της ευρωζώνης. Οι πρωτοπόροι του ενιαίου νομίσματος, του οποίου ο κ. Σόιμπλε αποτελεί το τελευταίο ενεργό μέλος, έμειναν αναποφάσιστοι κατά πόσο το ευρώ θα έπρεπε να διαμορφωθεί με βάση τον κανόνα του χρυσού της μεσοπολεμικής περιόδου ή σε σχέση με ένα διεθνές νόμισμα, όπως το δολάριο».

Στη συνέχεια ο Γιάνης Βαρουφάκης αναλύει τους οξυνόμενους ανταγωνισμούς μεταξύ των κρατών μελών της ευρωζώνης, και κυρίως μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας, συμπεραίνοντας πως η Ελλάδα συνθλίφτηκε επειδή βρέθηκε στη μέση αυτής της διένεξης.

Αναφέρεται παράλληλα στο εναλλακτικό σχέδιο που σχεδιάστηκε στο υπουργείο Οικονομικών, για περίπτωση ανάγκης.

Βασικοί άξονες του σχεδίου, κατά τον Γ. Βαρουφάκη, ήταν η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να διοχετευτούν κεφάλαια για επενδύσεις, καθώς και η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές. Παράλληλα, η δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας καθώς και μίας «bad bank» που θα φορτωνόταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των εμπορικών τραπεζών.

«Το σχέδιο ήταν έτοιμο στις 11 Μαΐου. Παρ’ ότι το παρουσίασα σε ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών με βαρύνουσα θέση, όπως τον κ. Σόιμπλε, ως το επίσημο ελληνικό σχέδιο, η πρόταση αυτή δεν έτυχε ποτέ της αποδοχής του ίδιου μας του πρωθυπουργού», σημειώνει ο Γ. Βαρουφάκης. «Ο λόγος; Επειδή η τρόικα ξεκαθάρισε στον κ. Τσίπρα ότι κάθε τέτοιο πλάνο θα αναγνωριστεί από την τρόικα ως προσπάθεια αθέτησης των όρων του τρέχοντος προγράμματος».

«Αν η ‘’Άνοιξη της Αθήνας’’, όταν ο ελληνικός λαός απέρριψε τους καταστροφικούς όρους των δανειστών που διείπαν τα προηγούμενα προγράμματα, έχει κάτι να μας διδάξει, αυτό είναι ότι η Ελλάδα θα επανακάμψει μόνο όταν η ΕΕ πραγματοποιήσει την μετάβαση από τη λογική ‘’εμείς, τα κράτη’’ στο ‘’εμείς, οι Ευρωπαίοι’’.

»Απ΄ άκρη σε άκρη της Ηπείρου, οι πολίτες έχουν απηυδήσει με μια νομισματική ένωση που είναι αναποτελεσματική γιατί είναι εξόφθαλμα αντιδημοκρατική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον η μάχη για τη διάσωση της Ελλάδας έχει μετατραπεί σε μάχη για την ακεραιότητα, την ψυχή, τη λογική και τη δημοκρατία της Ευρώπης», σημειώνει ο Γιάνης Βαρουφάκης, και καταλήγει:

«Σχεδιάζω να βοηθήσω στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού πολιτικού κινήματος που να εμπνέεται από την Άνοιξη της Αθήνας, που θα εργαστεί προς τον εκδημοκρατισμό της Ευρώπης.

»Υπό φυσιολογικές συνθήκες πρόκειται για μια κίνηση που θα πάρει χρόνια να αποδώσει καρπούς – διάρκεια που η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει. Στο μεταξύ, θα συνεχίσω να προωθώ το πλάνο μας για την ανάκαμψη της Ελλάδας ως μια ρεαλιστική, βιώσιμη εναλλακτική λύση στα προγράμματα της τρόικα».

"Πηγή:ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ"

Συνομωσιολογία, προπαγάνδα, λάσπη

Συνομωσιολογία, προπαγάνδα, λάσπη και οτιδήποτε άλλο θα χαρακτήριζε η "επί σκηνής" ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ την θέση που θα έλεγε ότι η μετεκλογική συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ έχει σχεδιαστεί προ πολλού και απλά περιμένουν το αποτέλεσμα της κάλπης για να την ανακοινώσουν.

Όμως αυτοί που πραγματικά κινούν τους "Τσίπρες" δηλώνουν τα προστάγματα τους άλλοτε δια των δεξιών και άλλοτε δια των αριστερών εκπροσώπων τους.

Κάποιος είπε "εγώ δεν ακούω τον Τσίπρα τι λέει αλλά τον Δραγασάκη". Μακάρι να ήταν μόνο ένας Δραγασάκης είναι η απάντηση γιατί στην πραγματικότητα είναι τόσο πολλοί οι Δραγασάκιδες που... και να τους θερίζεις δεν τελειώνουν.

Υπέρ του σχηματισμού μετεκλογικού κυβερνητικού συνασπισμού των δύο μεγάλων κομμάτων τάχθηκε ο πρώην αν. υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης μιλώντας στην εκπομπή "Ανοιχτά Μικρόφωνα", του "ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ 104,9".

"Όποιο μεγάλο κόμμα μείνει εκτός κυβέρνησης, εκ των πραγμάτων θα αρχίσει να έχει αντιμνημονιακό λόγο και αντιμνημονιακή πολιτική, πάλι θα μπερδευτούμε, πάλι θα έχουμε μια Ελλάδα αντιμνημονιακή, πάλι θα έχουμε προβλήματα με τους εταίρους, διότι κανείς δε θα θέλει να χρεωθεί μέτρα, τα οποία ψήφισε, αλλά προφανώς δεν είναι δημοφιλή", είπε ο Πανούσης, εξηγώντας ότι "η βασική γραμμή να βγούμε από το μνημόνιο, δε μπορεί να γίνεται με τη μισή Βουλή αντίθετη".

Δηλαδή ο άνθρωπος είναι ...ξεκάθαρος φασίστας, Όλοι μαζί θα ψηφίζουμε τα μνημόνια για να μας λένε ότι "μπορεί μαζί να μην τα φάγατε, αλλά μαζί τα ψηφίσατε"

Αφού σύντροφε Πανούση (αν τους λέτε σύντροφε διαολίζονται) πρέπει όλοι να ψηφίζουν ΝΑΙ τότε τι στο διάολο την θέλουμε τη βουλή;

Και συνεχίζοντας ο σύντροφος Πανούσης είπε.

"Αν έχουν καμία καλύτερη λύση, ας την πούνε", τασσόμενος υπέρ του σχηματισμού κυβέρνησης, η οποία θα στηρίζεται από τα κόμματα, αλλά θα αποτελείται από ανθρώπους που "δεν έχουν στραμμένο στο μυαλό τους, πώς να επανεκλεγούν ή ποιες είναι οι εσωτερικές κομματικές ισορροπίες".

Τζά μας κάνει ο Δραγασάκης, Τζά και ο Στουρνάρας αλλά ο Τσίπρας επιμένει. "Καμία συνεργασία με την ΝΔ".

Ο Μεϊμαράκης φαίνεται ότι κρατάει πισινές και είναι ποιό πονηρούλης, γιατί ξέρει τι θα συμβεί και ...μετά τις εκλογές θα λέει "Εγώ σας τα λεγα". Ο Τσίπρας όμως δεν έχει το θεό του. Το ψέμα είναι η φύση του.

Επανερχόμενοι στον σύντροφο Πανούση, μόνο θλίψη προκαλούν τα λεχθέντα του και στο νου έρχονται κάτι ιδέες ....περί ασπαλάθων, όσο και αν λες ... θού κύριε φύλαττε τω στόματί μου.

"Αλλιώς θα έχουμε το περίεργο φαινόμενο, που έχουμε αυτές τις ημέρες, υπουργοί ενός αντικειμένου να φωνάζουν τον κόσμο να κατέβει στις πλατείες να καταγγείλει το αντικείμενο του οποίου υπουργεύουν", ανέφερε κ.Πανούσης και έκανε γνωστό ότι στις εκλογές θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ γιατί θεωρεί ότι "πρέπει να έλθει πρώτος, για να διαμορφώσει τους κανόνες της συνύπαρξης, μαζί με τα άλλα κόμματα, ενός εθνικού σχεδίου διαχείρισης των τριετών υποχρεώσεων μας προς το μνημόνιο και της εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης της χώρας".

"Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να βάλει τους καλύτερους όρους γι' αυτό το πράγμα, είναι πολύ δύσκολο από πολλές πλευρές να κάνει κάτι μόνος του", είπε, αλλά διευκρίνισε ότι θα ήθελε τη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, έτσι ώστε να γίνει αστικό κόμμα.

"Δεν το είδα, δεν είδα τουλάχιστον στα ψηφοδέλτια αυτήν τη στροφή, είδα ένα ανακάτεμα της τράπουλας με τα ίδια πρόσωπα να αλλάζουν ρόλους, κάπου πρέπει να δείξεις με αυτά που πράττεις ότι άλλαξες, είναι ζήτημα σημειολογίας, ο πρωθυπουργός μπορεί να είναι αριστερός, αλλά δε μπορείς να στηριχτείς μόνο στην Αριστερά, θα πρέπει να στηριχτείς και σε άλλες δυνάμεις, σοσιαλιστικές, σοσιαλδημοκρατικές".

Αναφερόμενος στη σχέση του με το ΣΥΡΙΖΑ και τον πρωθυπουργό, χαρακτήρισε αχαριστία και πολιτικά λαθεμένο το ενδεχόμενο να στηρίξει άλλο κόμμα στις εκλογές.

Σε ό,τι αφορά στη θητεία του στο Υπουργείο είπε ότι "αυτούς τους 8 μήνες, δεν άνοιξε κανένα κεφάλι, ούτε αστυνομικού, ούτε πολίτη και οι καταστροφές ήταν πολύ μικρές" και εξέφρασε τη δυσφορία του για τους "δημιογράφους", όπως αποκάλεσε τους δημοσιογράφους που τον αποκαλούσαν "αρχιμπάτσο και δεξιό".

"Η ζωή αυτά τα τιμωρεί, αλλά χαίρομαι εντός εισαγωγικών να με αποκαλούν δεξιό γιατί θέλω να μου πουν τι εννοούν όταν λένε ότι είναι αριστεροί: Δηλαδή κάνουν τρεις πορείες και πετούν δυο μολότωφ και γίναν αριστεροί;", αναρωτήθηκε.

Παράλληλα σημείωσε ότι κανείς από αυτούς, που εντός του ΣΥΡΙΖΑ είχαν διαφορετική άποψη για τη διαχείριση των θεμάτων του υπουργείου, δε συζήτησε μαζί του.

"Ως υπουργός, ήμουν έτοιμος να συζητήσω τα θέματα- οτιδήποτε, με τον οποιονδήποτε, αλλά επί προσωπικού επιπέδου, όχι με ιδεοληψίες, 'να είναι άοπλη η αστυνομία και ποιος θα κυνηγάει το βιαστή, θα το δούμε'. Όχι, δε θα το δούμε, να μου το πεις", ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε ό,τι αφορά στην ΕΥΠ, της οποίας προϊστατο, διαβεβαίωσε ότι "η ΕΥΠ ασχολείται με τους ξένους , δεν κυνηγάει κανέναν Έλληνα αν είχε ερωτικές σχέσεις με τη σύζυγο ενός άλλου".

"Είναι γελοιότητα να λες ότι η ΕΥΠ με εντολή του εισαγγελέα και με κάλυψη δική μου παρακολουθούσε την μαμά μιας υπουργού, που έκανε συναλλαγές με τις τράπεζες", είπε αποδίδοντας τις σε βάρος του καταγγελίες για το θέμα στο ότι αυτοί που τις έκαναν "δεν έχουν επιχείρημα πολιτικό για τον τρόπο που χειρίστηκαν σε ηθικό επίπεδο τα οικογενειακά τους θέματα".

Υγιαίνετε. 

Κοινό μέτωπο Ζωής - Γιάνη στον OHE για την αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας. - 16 ακόμα οικονομολόγοι στηρίζουν την πρόταση με επιστολή τους στον Guardian.

Στα Ηνωμένα  Έθνη την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου θα συζητηθεί το πρόβλημα χρέους των χωρών του πλανήτη και θα ψηφιστούν εννέα βασικές αρχές για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.

Θυμίζουμε ότι σε δημοσίευμά της "Η ΑΥΓΗ" στις 11 Σεπτεμβρίου του 2014, κατέκρινε την κυβέρνηση Σαμαρά για το ότι η Ελλάδα ΔΕΝ ψήφισε τότε στον ΟΗΕ, υπέρ της προστασίας των χρεωκοπημένων κρατών και εύλογα τότε ο Αλέξης Τσίπρας μιλούσε για "Γερμανοτσολιάδες" και γιουσουφάκια της Μέρκελ, η οποία και τότε δεν ψήφισε υπέρ της αναδιάρθρωσης του χρέους.

Το ερώτημα έθεσε ξεκάθαρα στην συνέντευξη που παραχώρησε στον Alpha η Ζωή Κωνσταντοπούλου προς τον Αλέξη Τσίπρα και την υπηρεσιακή κυβέρνηση για το ποιά θα είναι η θέση της Ελλάδας στον ΟΗΕ την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου.

Την σπουδαιότητα του ψηφίσματος αναγνωρίζουν, μεταξύ άλλων, και 17 οικονομολόγοι μεταξύ των οποίων και οι κ.κ. Γιάνης Βαρουφάκης και Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, οι οποίοι υπογράφουν επιστολή προς τον Guardian, στην οποία ζητούν από την Ευρώπη να υποστηρίξει την Ελλάδα για το θέμα του χρέους της που θα συζητηθεί στα Ηνωμένα Έθνη στις 10 Σεπτεμβρίου.

Οπως αναφέρουν, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ που θα διεξαχθεί στις 10 Σεπτεμβρίου θα ψηφίσει εννέα βασικές αρχές για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Αν είχαν τηρηθεί αυτές οι αρχές θα είχαμε αποφύγει τις παγίδες της ελληνικής κρίσης, στις οποίες οι πολιτικοί εκπρόσωποι ενέδωσαν στις απαιτήσεις των πιστωτών παρά την έλλειψη οικονομικής λογικής και τις καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις τους. Αυτό πρέπει να υποστηριχθεί από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη και να τεθεί δημόσια διαβούλευση.

«Χθες ήταν η Αργεντινή, σήμερα είναι η Ελλάδα και αύριο, ίσως, η Γαλλία. Κάθε χρεωμένη χώρα μπορεί να αποκλειστεί από την αναδιάρθρωση του χρέους της κόντρα στην κοινή λογική. Η δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση του χρέους, επιτρέπει σε κάθε κράτος να λύσει τα προβλήματα χρέους του, χωρίς τον κίνδυνο της οικονομικής κατάρρευσης ή την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Είναι ένα θέμα που επείγει για την προώθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.», επισημαίνουν και προσθέτουν:

«Το ελληνικό δράμα που εκτυλίχθηκε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθιστά σαφές ότι δεν υπάρχει χρόνος για δισταγμούς. Η απάτη των διαπραγματεύσεων του καλοκαιριού έχουν προκαλέσει πολλούς Ευρωπαίους να υποχωρήσουν στον εθνικισμό και να εκφράσουν την περιφρόνησή τους στους διεθνείς οργανισμούς. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι πρέπει να επαναβεβαιώσουν ότι τα δημοκρατικά δικαιώματα, παρά τις επιταγές της αγοράς που βρίσκονται στο επίκεντρο της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Καλούμε, λοιπόν, όλα τα ευρωπαϊκά κράτη να ψηφίσουν υπέρ αυτού του ψηφίσματος».

ΟΙ οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ελληνική κρίση κατέστησε σαφές πως ένα κράτος από μόνο του, δεν μπορεί να διαπραγματευτεί λογικούς όρους για την αναδιάρθρωση του χρέους του μέσα στο τρέχον πολιτικό πλαίσιο, ακόμη και αν αυτά τα χρέη είναι μη βιώσιμα μακροπρόθεσμα. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Ελλάδα αντιμετώπισε από τους πιστωτές μια πεισματική άρνηση να εξεταστεί οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους, ακόμη και αν η άρνηση αυτή στάθηκε κόντρα στις θέσεις του ΔΝΤ.

Αναφερόμενοι στο παράδειγμα της Αργεντινής σημειώνουν πως ακριβώς έναν χρόνο πριν και με την στήριξη από και τις αρχές που πρέπει να τηρούνται κατά την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, πρότεινε την δημιουργία μίας επιτροπής με στόχο την δημιουργία ενός διεθνούς νομικού πλαισίου γα την αναδιάρθρωση των χρεών. Αυτή η επιτροπή υποβάλει τις εννέα αρχές που πρέπει να σεβαστούν όλoι: η εθνική κυριαρχία, η καλή πίστη, διαφάνεια, η αμεροληψία, η ισότιμη μεταχείριση, η κρατική ασυλία, η νομιμότητα, η αειφορία και η πλειοψηφική αναδιάρθρωση.

«Χθες ήταν η Αργεντινή, σήμερα είναι η Ελλάδα και αύριο, ίσως, η Γαλλία. Κάθε χρεωμένη χώρα μπορεί να αποκλειστεί από την αναδιάρθρωση του χρέους της κόντρα στην κοινή λογική. Η δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση του χρέους, επιτρέπει σε κάθε κράτος να λύσει τα προβλήματα χρέους του, χωρίς τον κίνδυνο της οικονομικής κατάρρευσης ή την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Είναι ένα θέμα που επείγει για την προώθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Την επιστολή υπογράφουν οι εξής:

Yanis Varoufakis, Πρωην ΥΠΟΙΚ στην Ελλάδα

James Galbraith, University of Texas Austin

Heiner Flassbeck, Former chief economist, Unctad

Martin Guzman, Columbia University

Jacques Généreux, Sciences Po

Steve Keen, Kingston University

Gabriel Colletis ,Toulouse 1 University

Michel Husson, IRES

Benjamin Lemoine, Paris-Dauphine University

Mariana Mazzucato, University of Sussex

Robert Salais IDHE, Marc Bloch

Bruno Théret ,Paris-Dauphine University

Xavier Timbeau, Principal director, OFCE

Gennaro Zezza, Levy Economics Institute

Giovanni Dosi, Scuola Superiore Sant’Anna

Engelbert Stockhammer, Kingston University

Ozlem Onaran, University of Greenwich

Όπου το πτώμα εκεί και τα κοράκια,

γράφει η Έλλη.

....μέσα στο σημερινό ζοφερό κλίμα της οικονομικής δυσπραγίας και του πρωτόγνωρου φαινομένου της Ελλάδας ως χώρας υποδοχής μεταναστών, ο Νόαμ Τσόμσκι περιέγραψε τα επερχόμενα φαινόμενα μ' ένα τρόπο προφητικό: η Ελλάδα διαλύεται από το ΔΝΤ, την ΕΕ, την ΕΚΤ....Τα μέτρα που έρχονται για να υλοποιηθούν θα πρέπει να "δερνόμαστε" καθημερινά στους δρόμους-και για να συμβεί αυτό ήδη έχουμε πρόγευση των τρόπων με τους οποίους το κοινοβουλευτικό σύστημα στην Ελλάδα καταπάτησε συνταγματικούς θεσμούς και κανόνες κι είναι πια πολύ εύκολο να συνεχιστεί με τρόμο και βία στο πεζοδρόμιο......Μειώσεις μισθών και συντάξεων, εξώσεις, δικαιώματα που ήταν κατοχυρωμένα και χάθηκαν, προετοιμάζουν το έδαφος σε άλλα μνημόνια, καινούρια και πιο σκληρά, όπου αφού δεν φεύγουμε από το ευρώ το μόνο που μένει είναι να υποτιμήσουμε κι άλλο την προσωπική μας εργασία και τον ατομικό μας μόχθο.

Ο χρόνος περνά κι αφήνει πίσω του να θεωρείται πολιτική επιτυχία το ξεπούλημα των "ασημικών", τα καλύτερα γεωγραφικά μέρη μας, το νερό που πίνουμε να πουλιέται αντί πινακίου φακής, σαν να ήταν περιουσία των γονιών τους, το ηλεκτρικό , τα τρένα , τα λιμάνια κι αναρωτιέμαι αν αυτό το πλιάτσικο θα έχει τέλος.

Κάποτε νομίζω θα πουν απλά δεν υπάρχουν χρήματα για όλους, πρέπει να μαζευτείτε, να συρρικνωθείτε, τα λεφτά φέτος αρκούν για μέχρι τα Τέμπη και του χρόνου δεν ξέρουμε για πόσο ακόμα.....Η Ελλάδα χάνεται σαν εδαφική υπόσταση, χάνεται σαν οντότητα γεω-ανθρώπινη, -οι εξαθλιωμένοι πρόσφυγες θα είναι μαζί μας να απολαύσουν την ευσπλαχνία του Έλληνα μεγαλώνοντας τον διαιρέτη- η Ελλάδα που διαλύεται και το ξέρουν εδώ και χρόνια οι πολιτικοί "σωτήρες", που ξέρουν 'όμως από μπίζνες...."

Όπου το πτώμα εκεί και τα κοράκια, αλλά εμείς μέσα στην δική μας εξαθλίωση, δεν θα μας ενδιαφέρει αν κανείς από αυτούς τους Μαυρογιαλούρους δεν είδε ποτέ του μετανάστη στην Ειδομένη.

Σκεφτόμουν αν θα ήταν ανθελληνικό και πληγή στον τουρισμό μας, το λάθος κάποιου καπετάνιου που αντί να κατευθύνει στην Κω ή την Μυτιλήνη και την Λέρο του εξαθλιωμένους μετανάστες, τους κατέβαζε στην Μύκονο ή τη Καλντέρα, όλους μαζί, εκεί κοντά στο Παραντάιζ ή κάποιο άλλο πασίγνωστο μέρος, μήπως πριν πάρουν το δρόμο για την Ειδομένη, σταματούσαν για κανένα καλό string, κανένα ηλιοκαμένο κορμί ζαργάνας, κανένα μοχίτο, καμμιά βουτιά με αστακό στο Ναπολεόν....έχω την αίσθηση ότι το σύστημα καλά προφυλάγεται,- για κάποια μέρη, θα είναι επιτρεπτό να πηγαίνεις με ειδικές άδειες κάποτε, νομίζω ότι ο Τσόμσκι θα είναι μαζί μας , θάχει κάνει το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης σκιάδιο για τον δυνατό μεσογειακό ήλιο του Αιγαίου....

Η ομιλία της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλίων ΟΗΕ Νέα Υόρκη. Αξίζει να δείτε το video.

Η ομιλία της Ζωής Κωνσταντοπούλου στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Προέδρων Κοινοβουλίων ΟΗΕ Νέα Υόρκη δείχνει όλη την αλήθεια των τεράτων του φασισμού που κυριάρχησε και ρημάζει τον πλανήτη.

Ο Τσίπρας με τις επιλογές του, τις αρχές και τις αξίες αυτών των μηνυμάτων, που εκπέμπονται από την πρόεδρο της βουλής, επέλεξε να απαρνηθεί.

Έχετε την υπομονή και δείτε το video και κρατήστε τα συμπεράσματα για εσάς.

Ζώντας την μιζέρια των μνημονίων αστείο ακούγεται το ότι μπορεί η "ψωροκώσταινα" να ασχοληθεί με υψηλή τεχνολογία.

Ζώντας την μιζέρια των μνημονίων αστείο ακούγεται το ότι μπορεί η "ψωροκώσταινα" να ασχοληθεί με υψηλή τεχνολογία.

Αστείο ακούγεται το ότι μπορεί το ...γκαρσόνι ο Έλληνας να καταφέρει οτιδήποτε παραπάνω.

Αστείο ακούγεται το ότι οι "λούμπεν" που δημιούργησαν υπάρχουν και μπορεί αυτοί να σηκώσουν τη χώρα. 

Και όμως το πρώτο αληθινό ελληνικό μυστικό πρόγραμμα ανάπτυξης οπλικών συστημάτων από εγχώριες δυνάμεις και φορείς ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από ένα μηχανικό της ΠΑ και από 5 σμηνίτες με ειδικές γνώσεις απόφοιτους πανεπιστημιακών σχολών. Με πενιχρά μέσα, με δυσκολίες, με όρεξη όμως για εργασία και πρόοδο, οι άνθρωποι αυτοί ξεπέρασαν τους εαυτούς τους και εργάστηκαν πάνω στην ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο πίστευαν ότι θα συνέβαλε στην αμυντική θωράκιση της χώρας και στην αυτονόμηση της ελληνικής αμυντικής μηχανής στα πλαίσια του εφικτού.

Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται και σε άλλα ανάλογα προγράμματα στα οποία Έλληνες μηχανικοί όλα αυτά τα τελευταία 30 χρόνια ενεπλάκησαν και έφεραν εις πέρας χωρίς όμως αρκετές φορές να φτάσουν στο τελικό στάδιο που ήταν η αξιοποίηση των καρπών του έργου τους από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Με απλά λόγια εκατοντάδες άνθρωποι εργάστηκαν να αναπτύξουν εγχώρια τεχνολογία εγχώρια οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας τα οποία είτε είχαν κάποια περιορισμένη χρήση είτε χάθηκαν στην ομίχλη της ιστορίας.

Η πρώτη ελληνική βόμβα κατευθυνόμενη με δέσμη Laser

Η ιστορία της πρώτης ελληνικής βόμβας Laser ταυτίζεται με το πρώτο ελληνικό μυστικό πρόγραμμα ανάπτυξης ενός οπλικού συστήματος υψηλής τεχνολογίας. Μετά την χρήση των πρώτων βομβών κατευθυνόμενων με δέσμη Laser στο Βιετνάμ από την αμερικανική Αεροπορία στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και πιο συγκεκριμένα το 1968 η ΠΑ αποφάσισε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 να αγοράσει αριθμό αμερικανικών  βομβών τύπου Paveway I. Όπως ανέφεραν μελέτες της εποχής εκείνης οι βόμβες Paveway I που χρησιμοποιηθήκαν την περίοδο 1972-1973 στην πρωτεύουσα του Βορείου Βιτενάμ, Hanoi και στην πόλη Haiphong επίσης του Βορείου Βιετνάμ, επέτυχαν τους στόχους του σε ποσοστό 48,5% την στιγμή που με τις απλές συμβατικές βόμβες οι συνάδελφοι τους έπλητταν τους ίδιους στόχους με ποσοστό επιτυχίας 5,5%. Στα πλαίσια της προσπάθειας για την ελληνοποίηση των συστημάτων που οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις χρησιμοποιούσαν η τότε ηγεσία της ΠΑ και του υπουργείου Άμυνας πρότεινε την ανάπτυξη μίας ελληνικής βόμβας laser. Η ομάδα που δημιουργήθηκε στο ΚΕΤΑ για την ανάπτυξη αυτής της βόμβας αποτελείτο από ένα αξιωματικό μηχανικό της ΠΑ το Σμηναγό Κ. Χατζηαναστασίου με σημαντική εμπειρία και σπουδές υψηλού επιπέδου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η ομάδα αυτή πλαισιώθηκε από 5 σμηνίτες οι οποίοι ήταν απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημιακών και τεχνικών σχολών και οι οποίοι αργότερα ως πολίτες εργάστηκαν σε εταιρείες και ιδρύματα που σχετίζονταν με την ανάπτυξη οπλικών συστημάτων. Η ομάδα αυτή των 6 ατόμων σε συνεργασία με τον καθηγητή Α. Πολάτο του ΤΕΙ Πειραιά το οποίο σχεδίασε και κατασκεύασε τα ηλεκτρονικά της βόμβας, με τα λίγα μέσα που διέθετε το 1980 ξεκίνησε το έργο της βασιζόμενη πάνω στις υπάρχουσες αμερικάνικες βόμβες Paveway I που η όπως αναφέρθηκε ΠΑ διέθετε. Εφαρμόζοντας αυτό που οι περισσότερες χώρες έκαναν και κάνουν την «αντίστροφη μηχανίκευση» μελέτησαν και αφομοίωσαν την τεχνολογία των αμερικανικών βομβών και κατασκεύασαν την πρώτη ελληνική βόμβα. Χρησιμοποιώντας δύο βόμβες Mk82 των 500 λιβρών η ελληνική ομάδα τοποθέτησε την συλλογή που είχε κατασκευάσει και δοκίμασε τις δύο βόμβες πρωτότυπα στο πεδίο βολής της Κρανέας.

Για την πραγματοποίηση των δύο δοκιμών χρησιμοποιήθηκαν δύο αεροσκάφη F-4Ε όπου το πρώτο αεροσκάφος έφερε την βόμβα και το δεύτερο ένα καταδείκτη. Ο καταδείκτης ήταν τοποθετημένος στην αριστερή πλευρά του πιλοτηρίου και το χειριζόταν ο ΧΟΣ του αεροσκάφους με το μαχητικό να πραγματοποιεί βύθιση προς το στόχο με κλίση προς τα αριστερά επιτρέποντας στον ΧΟΣ να φωτίζει το στόχο με τον καταδείκτη. Η πρώτη δοκιμή της ελληνικής βόμβας laser, πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 1981 και ήταν αποτυχημένη. Αυτό όμως δεν αποθάρρυνε την ομάδα των Ελλήνων μηχανικών της ΠΑ και η δεύτερη απόπειρα ήταν επιτυχημένη με το αεροπλάνο να κάνει άφεση του όπλου από ύψος 2.000-3.000 ποδών. Η δεύτερη δοκιμή ήταν αρκετά επιτυχής και δημιουργούσε πολλές ελπίδες για το μέλλον του προγράμματος. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ομάδας χρειαζόταν η πραγματοποίηση περισσότερων δοκιμών οι οποίες τελικά δεν έγιναν.

Ακολούθως το 1983, ο επικεφαλής της ομάδας ανάπτυξης της βόμβας laser Σμηναγός Κ. Χατζηαναστασίου πραγματοποίησε μία προμελέτη για μία νέα κατευθυνόμενη  βόμβα η οποία δεν είχε καμία σχέση με την αμερικανική γνωστή βόμβα Paveway I πάνω στην οποία είχε βασιστεί η πρώτη ελληνική βόμβα. Η νέα βόμβα είχε διαφορετική αρχιτεκτονική και αναμφίβολα αποτελούσε μία πολύ φιλόδοξη προσπάθεια. Η προμελέτη της βόμβας εστάλη στον τότε υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος την κοινοποίησε σε ελληνικές κρατικές και ιδιωτικές πολεμικές βιομηχανίες, (ΕΒΟ, ΠΥΡΚΑΛ, ΕΑΒ και ELFON) για να εξεταστούν οι δυνατότητες ανάπτυξης της και παραγωγής της. Δυστυχώς η ομάδα που είχε ξεκινήσει το πρόγραμμα της κατασκευής της πρώτης ελληνικής βόμβας laser διαλύθηκε και δεν υπήρξε συνέχεια του έργου της, ο δε επικεφαλής της διώχτηκε ποινικά με την κατηγορία για διαρροή απορρήτων στοιχείων της ελληνικής βόμβας laser σε ιδιωτική ελληνική εταιρεία…παρά το γεγονός ότι αυτό πραγματοποιήθηκε μέσα από τις διαδικασίες των υπηρεσιών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Το πρόγραμμα για δύο χρόνια έπεσε σε αδράνεια, ώσπου το 1985 υπήρξε η επανεργοποίηση ενός νέου, συναφούς προγράμματος ανάπτυξης μίας σύγχρονης βόμβας laser από την ΕΑΒ, η οποία αξιοποιώντας τις δυνατότητες και το προσωπικό της νεοσύστατης τότε Διεύθυνση Έρευνας και Ανάπτυξης, κατασκεύασε συνολικά 8 πρωτότυπα νέων συλλογών καθοδήγησης βομβών αεροσκαφών με δέσμη laser. Το πρόγραμμα ουσιαστικά ξεκίνησε από την αρχή και η σχεδιαστική ομάδα η οποία αποτελείτο από 10 μηχανικούς της ΕΑΒ ανέπτυξε μία νέα συλλογή για βόμβα laser η οποία ήταν σαφώς ανώτερη της αντίστοιχης αμερικανικής.

Η συλλογή της βόμβας ονομάστηκε «Σάρισα» από το μακεδονικό δόρυ και μπορούσε να τοποθετηθεί σε διαφορετικές εκδόσεις βομβών. Το ελληνικό σύστημα καθοδήγησης της βόμβας με δέσμη  laser που ανέπτυξε η ΕΑΒ μπορούσε να προσαρμοστεί στις κοινές, βαλλιστικής πτώσης αεροπορικές βόμβες – γνωστές τύπου Mk82, Mk83, Mk84 εκ των οποίων οι δύο πρώτες η Mk82 και η Mk83 κατασκευάζονται στην Ελλάδα από τα ΕΑΣ – μετατρέποντας αυτές σε κατευθυνόμενες βόμβες. Το εν λόγω σύστημα που ανέπτυξε η ΕΑΒ βασιζόταν στην ίδια αρχή λειτουργίας του αμερικανικού όπλου Paveway ΙΙ, σύμφωνα με το οποίο ο στόχος φωτιζόταν με δέσμη laser και ο φωτοανιχνευτής στο ρύγχος της βόμβας, ανιχνεύοντας την κηλίδα laser πάνω στον στόχο, έδινε τα κατάλληλα σήματα στα πηδάλια κατεύθυνσης ώστε η βόμβα να διατηρηθεί σε τροχιά πρόσκρουσης με το στόχο. Το σύστημα κατεύθυνσης διόρθωνε κατ” ουσία τα σφάλματα που μπορούσαν να συμβούν κατά τη διάρκεια άφεσης του όπλου, μετατρέποντάς αυτό σε όπλο ακριβείας.

Η σχεδίαση του όπλου επέφερε σημαντικές καινοτομίες ως προς το αντίστοιχο αμερικανικό όπλο, καινοτομίες που επικεντρώθηκαν στη νέα φιλοσοφία του προενισχυτή του φωτοανιχνευτή και του λογαριθμικού ενισχυτή, των οποίων οι σχεδιαστικές παράμετροι περιόριζαν το CEP (Circular Error Probability, Πιθανότητα Κυκλικού Σφάλματος) πρόσκρουσης του όπλου σε μόλις 3 πόδια και έτσι το έκαναν ικανό να περάσει μέσα από ένα παράθυρο ή να χτυπήσει τον πυλώνα μιας μικρής γέφυρας. Για την ιστορία το CEP μίας αμερικανικής βόμβας Paveway II ήταν 10 πόδια οπότε αντιλαμβάνεται κανείς την ποιότητα της δουλειάς που έφεραν σε πέρας οι Έλληνες μηχανικοί της ΕΑΒ. Πέραν όμως των παραπάνω, κατά τη σχεδίαση του όπλου μελετήθηκε και εξομοιώθηκε αναλυτικά η βαλλιστική του τροχιά σε μια σειρά διαφόρων ελιγμών και συνθηκών άφεσης από αεροπλάνο και έτσι ήταν δυνατό να εκπονηθεί ένας πλήρης πτητικός φάκελος του όπλου.Στη συνέχεια, η ΕΑΒ και ο κάθε πιθανός χρήστης ήταν σε θέση να αναγνωρίζει με ακρίβεια τη συμπεριφορά της βόμβας και την ακρίβεια αυτής.

Μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα σχεδίασης και ανάπτυξης της ελληνικής κατευθυνόμενης βόμβας ωφελήθηκε σημαντικά η εγχώρια βιομηχανία καθώς η θερμική μπαταρία και η γεννήτρια πεπιεσμένου αερίου (η οποία παράγει με χημική αντίδραση αέρια υπό υψηλή πίεση για να κινηθούν τα πτερύγια ελέγχου), κατασκευάστηκαν στη χώρα μας από ελληνικές βιοτεχνίες, με βάση συγκεκριμένες προδιαγραφές της ΕΑΒ.

Επιπλέον οι μηχανικοί της ΕΑΒ σχεδίασαν και κατασκεύασαν τον λογαριθμικό ενισχυτή και τις ηλεκτρονικές μονάδες του συστήματος καθοδήγησης. Παράλληλα, η εταιρεία σχεδίασε τον φωτοανιχνευτή της βόμβας το οποίο τον προμηθεύτηκε από βρετανική βιομηχανία, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αυτονομία της στην παραγωγή του όπλου. Η βόμβα δοκιμάστηκε με πραγματικές βολές στο πεδίο βολής Κρανιά, με μεγάλη επιτυχία το 1988.

Συνολικά τέσσερις από τις οκτώ βόμβες δοκιμάστηκαν στο πεδίο βολής από δύο αεροσκάφη F-4E της ΠΑ εναντίον διαφορετικών στόχων υπό διαφορετικά σενάρια με επιτυχία.  Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι κατά την διάρκεια της πρώτης ρίψης με βόμβα dummy, η «Σάρισα» κατάφερε να χτυπήσει με απόλυτη ακρίβεια τον στόχο που ήταν ένα βαρέλι. Στη συνέχεια σε άλλη ρίψη η ελληνική βόμβα χτύπησε τον πυργίσκο άρματος Μ-47 που είχε τοποθετηθεί ως στόχος, με εκπληκτική ακρίβεια δίπλα από την θύρα εισόδου του αρχηγού του άρματος εκτινάσσοντας το άρμα στον αέρα.

Παρά το γεγονός ότι το εν λόγω πρόγραμμα είχε πολλούς υποστηρικτές στην ΠΑ και στην υπηρεσία της ΠΑ στην ΕΑΒ, δεν υπήρξε ποτέ κάποια προμήθεια έστω και ενός μικρού αριθμού της ελληνικής βόμβας από την ΠΑ, αφού όπως φάνηκε επικράτησε το γνωστό ρητό που επικρατεί στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις  «αφού κάνει τα ίδια με τα αμερικανικά όπλα γιατί να το αναπτύξουμε ;». Αυτό βέβαια είχε σαν αποτέλεσμα να εξαλειφτεί και κάθε εξαγωγική προοπτική του όπλου αυτού μίας και καμία χώρα δεν αγοράζει οπλικό σύστημα που δεν υπηρετεί στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας παραγωγής.

Αν και δεν υπήρξε κάποια περεταίρω επίσημη υποστήριξη του προγράμματος οι μηχανικοί της ΕΑΒ συνέχισαν να εργάζονται πάνω στην ελληνική βόμβα laser και πραγματοποίησαν σειρά βελτιώσεων στο υπάρχων μοντέλο. Όμως την περίοδο που συνέβαιναν αυτά δηλαδή 1989-1990, η χώρα βίωνε την γνωστή κρίση της ακυβερνησίας, των συνεχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων, των σκανδάλων και των δικαστηρίων, με αποτέλεσμα η πολύ σημαντική αυτή προσπάθεια ανάπτυξης ενός ελληνικού οπλικού συστήματος υψηλής τεχνολογίας να σταματήσει.

Σε ερώτηση που είχε τεθεί παλαιότερα από το περιοδικό ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ (τεύχος 9  Ιούνιος 1995, σελ. 36-37) στον πρώην πρόεδρο της ΕΑΒ Αθ. Νέζη σχετικά με την εξέλιξη του εν λόγω προγράμματος ο τότε πρόεδρος της ΕΑΒ είχε δώσει την ακόλουθη απάντηση «Προγράμματα της έρευνας και ανάπτυξης όπως αυτό της βόμβας laser ολοκληρώθηκαν κανονικά και μάλιστα με επιτυχία. Ο λόγος που δεν προχώρησαν σε ότι αφορά βέβαια την μαζική παραγωγή των προϊόντων και τη διάθεση τους, σχετίζεται με τις επιλογές του αμερικανικού μάνατζμεντ, το οποίο περιόρισε σημαντικά και υποβάθμισε θα έλεγα τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης. Πάντως ειδικά για τις βόμβες laser έχει επιδειχθεί ενδιαφέρον από ξένους πελάτες και θα υπάρξει επαναδραστηριοποίηση σχετικά με το πρόγραμμα αυτό».

Έπρεπε τελικά να περάσουν 8 χρόνια μετά την πραγματοποίηση των δοκιμών της ελληνικής βόμβας laser (1988) και να λάβει χώρα η κρίση στα Ίμια για να προκύψει η επαναδραστηριοποίηση του προγράμματος. Πράγματι την ίδια χρονιά, το 1996, προφανώς υπό το σοκ της ελληνοτουρκικής κρίσης, η τότε Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών προσπάθησε να ξεκινήσει το πρόγραμμα ανάπτυξης της βόμβας laser, με μία πρόσθετη βελτίωση όσον αφορά τα υπάρχοντα σχέδια της βόμβας. Η προσθήκη αυτή ήταν η τοποθέτηση ενός πυραυλοκινητήρα ο οποίος θα επέτρεπε στο βλήμα να πλήττει στόχους σε ακόμη μεγαλύτερη απόσταση κατά το πρότυπο της αμερικανικής βόμβας AGM-123 A Skipper II η οποία ουσιαστικά είναι μία βόμβα Paveway II στο πίσω μέρος της οποίας τοποθετήθηκε ένας πυραυλοκινητήρας. Mέχρι εκείνη την στιγμή η έκδοση της ελληνικής βόμβας, επέτρεπε την καταστροφή στόχων σε αποστάσεις μέχρι και 20 χλμ.

Η κατευθυνόμενη βόμβα AGM-123A Skipper II τέθηκε σε υπηρεσία το 1985 από το αμερικανικό Ναυτικό και προοριζόταν για την καταστροφή στόχων από απόσταση με ακρίβεια συμπεριλαμβανομένων και πολεμικών πλοίων.  Η AGM-123A Skipper II αποτελείται από την κατευθυνόμενη βόμβα GBU-16/B Paveway II της οποίας τα επιμέρους τμήματα είναι η συμβατική βόμβα Mk83 των 1000 λιβρών, το σύστημα καθοδήγησης MAU-169/B, η συλλογή πτερυγίων MXU-667/B και το προωθητικό σύστημα WPU-5/B, το οποίο αποτελείται από τον πυραυλοκινητήρα Mk78 του πυραύλου AGM-45B Shrike. Το νέο βλήμα μπορούσε να πλήξει τους στόχους σε απόσταση 55 χλμ αν και λόγω των περιορισμών του καταδείκτη στην πραγματικότητα η εμβέλεια του AGM-123A Skipper II έφτανε τα 25 χλμ.

Η πρωτοβουλία για την τοποθέτηση του πυραυλοκινητήρα του AGM-123A Skipper II στην ελληνική βόμβα laser της ΕΑΒ ανήκε στον Αίθωνα Ναρλή ο οποίος το 1997 ήταν ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνολογίας Έρευνας και Ανάπτυξης της ΓΔΕ. Ο Α. Ναρλής το φθινόπωρο του 1997 κατά την διάρκεια της συνόδου της Ελληνοαμερικανικής  Αμυντικής Συνεργασίας DICA, ζήτησε από τις ΗΠΑ να δοθεί στην Ελλάδα ο φάκελος παραγωγής του AGM-123A Skipper II, η οποία ούτως ή άλλως δεν βρισκόταν πλέον σε παραγωγή στις ΗΠΑ. Η απάντηση όμως των αμερικανών δεν ήταν θετική προφανώς διότι εκτιμούσαν ότι η Ελλάδα στο μέλλον να χρειαστεί να αγοράσει και άλλες βόμβες Paveway II.

Από την άλλη πλευρά το ενδιαφέρον της τότε ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ δεν ήταν ανάλογο της σημασίας του προγράμματος και έτσι για μία ακόμα φορά η δοκιμασμένη και έτοιμη για παραγωγή και με εξαγωγικές προοπτικές ελληνική βόμβα laser «Σάρισα» οδηγήθηκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας με αποτέλεσμα η ΠΑ να καλύπτει τις ανάγκες της με νέες βόμβες, αλλοδαπής κατασκευής.

Το πρόγραμμα του συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου Ε-292 της ΠΑ

Ένα από τα πλέον επιτυχημένα ηλεκτρονικά συστήματα που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα, από Έλληνες μηχανικούς ήταν ο παρεμβολέας Ε-292. Επρόκειτο για ένα σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου για αεροσκάφη το οποίο ξεκίνησε και αναπτύχτηκε από την ΠΑ. Η ανάπτυξη του συστήματος ξεκίνησε ως πρόγραμμα το 1992 και για την σχεδίαση και ανάπτυξη του απασχολήθηκαν μόνο Έλληνες μηχανικοί της ΠΑ. Το εργαστηριακό πρωτότυπο ήταν έτοιμο έξι χρόνια αργότερα, το 1998, όπου και έγιναν οι πρώτες εργαστηριακές δοκιμές από τις οποίες αντλήθηκαν τα πρώτα συμπεράσματα. Στις αρχές της νέας χιλιετίας οι Έλληνες μηχανικοί αποφάσισαν ότι είχε έρθει ο καιρός για την πρώτη πτητική δοκιμή του συστήματος το οποίο θα τοποθετείτο στο εσωτερικό ενός αεροσκάφους.

Το ελληνικό σύστημα  Ε-292 είχε σχεδιαστεί ώστε να λειτουργεί παράλληλα  με το υπάρχων σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ΔΙΑΣ που διέθεταν τα ελληνικά A-7Η και F-4E. Για την ιστορία το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ΔΙΑΣ (DIAS) είχε κατασκευαστεί από αμερικανική εταιρεία με βάση τις προδιαγραφές που είχε προσδιορίσει η ΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Σχεδιαστικά το ΔΙΑΣ βασίστηκε στην φιλοσοφία του αμερικανικού Ναυτικού όσον αφορά τα συστήματα αυτοπροστασίας που αγόραζε, σύμφωνα με την οποία η βιβλιοθήκη των συστημάτων αυτών θα πρέπει να είναι ανοικτή ώστε να μπορούν οι μηχανικοί να ενσωματώνουν και τις νέες απειλές που τα αεροσκάφη του αμερικανικού Ναυτικού αντιμετωπίζουν ανά τον κόσμο. Κατά τον τρόπο αυτό το σύστημα αυτοπροστασίας ΔΙΑΣ διαθέτει μία εντυπωσιακή επιχειρησιακή ευελιξία η οποία του επιτρέπει να προσαρμόζεται στις νέες απαιτήσεις και να αναβαθμίζεται διαχρονικά.

Συνολικά εξήντα μονάδες του συστήματος ΔΙΑΣ παραγγέλθηκαν το 1980 για τα αεροσκάφη A-7H και F-4E της ΠΑ με συνολικό κόστος 30 εκατ. δολαρίων και είχαν εγκατασταθεί εσωτερικά στα αεροσκάφη. Το σύστημα περιελάμβανε κατά πάσα πιθανότητα μία έκδοση του παρεμβολέα AN/ALQ-184 (?), το σύστημα RWR AN/ALR-66 (VE) της εταιρείας Litton(πρώηνGeneral Instrument Corp), τον εκτοξευτή αντιμέτρων AN/ALE-40 της εταιρείας Tracor. Το βιομηχανικό πρωτότυπο του παρεμβολέα Ε-292 κατασκευάστηκε από ελληνική κρατική βιομηχανία το 2000 και μετέπειτα εγκαταστάθηκε σε αεροσκάφος δοκιμής της ΠΑ.

Αξιοποιώντας το υπάρχων σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ΔΙΑΣ το οποίο όπως αναφέρθηκε είχε εγκατασταθεί και στα μαχητικά F-4E της ΠΑ από την δεκαετία του 1980, το ελληνικό σύστημα δεν κρίθηκε ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το συγκεκριμένο τύπο αεροσκαφών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μηχανικών της ΠΑ βασισμένες πάνω στα δεδομένα των συστημάτων που διέθετε το F-4Ε δηλαδή το ραντάρ AN/APQ-120 και το γεγονός ότι το αεροσκάφος διέθετε τους κυματοδηγούς του συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου ΔΙΑΣ στο εμπρός και στο πίσω τμήμα του αεροσκάφους, η λειτουργία του Ε-292 θα προκαλούσε παρεμβολές στο ραντάρ του F-4Ε και στα φίλια αεροσκάφη που πέταγαν πίσω από το αεροσκάφος που έφερε το σύστημα.

Το επόμενο βήμα της ομάδας ανάπτυξης του Ε-292 ήταν η ανεύρεση ενός άλλου αεροσκάφους το οποίο θα μπορούσε να φέρει το σύστημα χωρίς τα προβλήματα που παρουσίαζε το F-4E. Η λύση που προκρίθηκε ήταν η τοποθέτηση του συστήματος στο βομβαρδιστικό Α-7Η το οποίο όπως αποδείχτηκε μπορούσε να επιχειρήσει με το σύστημα εγκατεστημένο χωρίς προβλήματα και περιορισμούς. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος ήταν εξοπλισμένο όπως και το F-4E, με το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου ΔΙΑΣ, το οποίο όπως έχει αναφερθεί ήταν ολοκληρωμένο με το σύστημα RWR AN/ALR-66 (VE) και τον εκτοξευτή αντιμέτρων AN/ALE-40.

Η δοκιμή πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2002 και ήταν απόλυτα επιτυχημένη, αφού το Α-7Η  κατάφερε να τυφλώσει τα ραντάρ AN/APG-68 (V7) των F-16C Block 50 τα οποία είχαν παραληφτεί πριν από μερικά χρόνια και αντιπροσώπευαν ότι πιο σύγχρονο διέθετε η ΠΑ τότε. Όπως είχε δημοσιευτεί το περασμένο καλοκαίρι στο διαδίκτυο το ελληνικό σύστημα παρεμβολής Ε-292 μπορούσε να προκαλέσει παρεμβολές στα ραντάρ των F-16 Block 50 σε απόσταση 35 ναυτικών μιλίων, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στο αεροσκάφος φορέα του παρεμβολέα.

Οι πτητικές δοκιμές συνεχίστηκαν μέχρι και το 2005 από την ΠΑ και ήταν επιτυχημένες. Για μία ακόμη φορά ένα ελληνικό σύστημα υψηλής τεχνολογίας ίσως «το σημαντικότερο ερευνητικό πρόγραμμα της ΠΑ μέχρι και εκείνη την περίοδο» όπως ανέφερε ένα απόρρητο έγγραφο που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο αυτό το καλοκαίρι το οποίο όμως δεν έτυχε περεταίρω αξιοποίησης όπως πρότειναν οι τότε χειριστές του προγράμματος Ε-292. Σύμφωνα με πληροφορίες ο λόγος που δεν προχώρησε το πρόγραμμα ήταν η απόσυρση των A-7H λίγα χρόνια μετά την πραγματοποίηση της πρώτης δοκιμής.

Παρόλα αυτά η ελληνική ομάδα βρισκόταν σε σωστό δρόμο και θα μπορούσε με περισσότερα χρήματα μέσα και πάνω από όλα πρωτοβουλία και υποστήριξη να προχωρήσει στην ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο θα μπορούσε να εγκατασταθεί και να λειτουργεί παράλληλα με τα άλλα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου στα αεροσκάφη της ΠΑ αυξάνοντας έτσι την επιβιωσιμότητας τους.

Το πρόγραμμα ανάπτυξης του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της «ΟΜΑΔΑΣ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»

Το ελληνικό πρόγραμμα ανάπτυξης του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της «ΟΜΑΔΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» ήρθε στην επιφάνεια μέσα από μία συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην ελληνική Βουλή την Άνοιξη του 2011 και πιο συγκεκριμένα στις 25 Μαΐου 2011 όταν κατά την διάρκεια συζητήσεως με αντικείμενο ζητήματα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας δύο βουλευτές από δύο διαφορετικά κόμματα επεσήμαναν την ύπαρξη του προγράμματος αυτού το οποίο την περίοδο εκείνη βρισκόταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Από την μία πλευρά η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλη και από την άλλη ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Αιβαλιώτης επεσήμαναν την ύπαρξη ενός νέου προγράμματος το οποίο περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός νέου συστήματος που θα συνέβαλε τα μέγιστα στην εθνική ασφάλεια.

Μερικούς μήνες αργότερα εβδομαδιαία εφημερίδα επιβεβαιώνει τις πληροφορίες που οι δύο Έλληνες βουλευτές είχαν και προβαίνει στην δημοσίευση περισσότερων πληροφοριών για το σύστημα χωρίς όμως αυτές να μπορούσαν να αποκαλεστούν αποκαλυπτικές τόσο για τις δυνατότητες του, όσο και για τον τρόπο λειτουργίας του.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας το εν λόγω σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, είναι το επιστέγασμα μίας προσπάθειας ομάδας πέντε Ελλήνων επιστημόνων γνωστή ως «ΟΜΑΔΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» η οποία εργάστηκε αδιάκοπα από το 2000. Οι πέντε επιστήμονες του ΑΠΘ, ο καθένας τους ειδικός σε διαφορετικούς τομείς, κατάφεραν εργαζόμενοι με άκρα μυστικότητα να λύσουν ένα από τα βασικότερα προβλήματα που η αεράμυνα της κάθε χώρας επιδιώκει δηλαδή την έγκαιρη και έγκυρη προειδοποίηση για τις κινήσεις των αντιπάλων πριν αυτοί πλησιάσουν και απειλήσουν τον φίλιο εναέριο χώρο ακόμα και για αεροσκάφη που ενσωματώνουν τεχνολογία stealth ακόμα και για UAV και που πετούν σε πολύ μεγάλο ύψος.

Σύμφωνα με την εφημερίδα μετά από 6 χρόνια σχεδιασμού πειραματισμών και αδιάκοπης ερευνητικής εργασίας οι 5 επιστήμονες παρουσίασαν το 2006 την πρόταση τους στο ΓΕΕΘΑ ενώπιων 60 επιτελών, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από τις προδιαγραφές και τις δυνατότητες του συστήματος.

Ακολούθως η τότε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας αποφάσισε να αναθέσει στην ελληνική επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ την έρευνα και ανάπτυξη του προτεινόμενου συστήματος. Τρία χρόνια αργότερα το 2009 το Συμβούλιο Αμυντικού Σχεδιασμού Προγραμματισμού (ΣΑΣΠ)  γνωμοδοτεί υπέρ την αναγκαιότητας του συστήματος και την συνέχιση του προγράμματος και την ένταξη του όλου αντικειμένου ως θέμα αξιολόγησης στο ΣΑΓΕ κάτι που δεν συμβαίνει παρά μόνο μετά από μία νέα εισήγηση του ΣΑΣΠ στις αρχές του 2010. Τελικά το Συμβούλιο Αρχηγών (ΣΑΓΕ) συνεδριάζει τον Μάιο του 2010 και εγκρίνει το προτεινόμενο πρόγραμμα ανάπτυξης του συστήματος. Λίγες μέρες αργότερα ο ΑΝΥΕΘΑ παρέλαβε την πλήρη οικονομοτεχνική μελέτη του προγράμματος, ο φάκελος του οποίου αποτελείται από 1.050 σελίδες.

Όμως τι ακριβώς είναι το ελληνικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της «ΟΜΑΔΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ». Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί πρόκειται για ένα παθητικό σύστημα το οποίο αξιοποιεί υπάρχουσα τεχνολογία παντού Η/Μ ακτινοβολίας με παθητικές μεθόδους εντοπισμού στόχων. Το ελληνικό σύστημα σύμφωνα με τους σχεδιαστές τους θα μπορεί να εντοπίζει παθητικά πολλαπλούς στόχους Χαμηλής Παρατηρησιμότητας (L.O) και Πολύ Χαμηλής Παρατηρησιμότητας (V.L.O) χρησιμοποιώντας σύγχρονους μεθόδους άμεσου, έμμεσου και πολυστατικού εντοπισμού. Ο βασικός λόγος για τον οποίο το σύστημα αυτό σχεδιάστηκε ήταν η αδυναμία των συμβατικών αισθητήρων να ανιχνεύσουν έγκαιρα τους παραπάνω στόχους (F-35) σε ένα άκρως δύσκολο να επιτηρηθεί περιβάλλον όπως αυτό του Αιγαίου (αεροκίνητες επιχειρήσεις – κάθετη υπερκέραση).

Το ελληνικό σύστημα που προτάθηκε ουσιαστικά θα παρουσιάζει την παγκόσμια καινοτομία/πρωτοτυπία να συνδυάζει τις δυνατότητες των συστημάτων Kolchuga/VERA-E, Silent Sentry και των πολυστατικών ραντάρ ακυρώνοντας τις αδυναμίες καθενός από αυτά και συνθέτοντας αθροιστικά τα πλεονεκτήματα τους.

Συστήματα Kolchuga και VERA-E

Το ουκρανικό Kolchuga όπως και το τσέχικο αντίστοιχο VERA-E είναι ουσιαστικά συστήματα κατηγορίας ESM (υποκλοπής και ραδιοεντοποισμού) τα οποία διαθέτουν ένα σύνολο κεραιών και δεκτών με υψηλή ευαισθησία που συλλαμβάνει οποιοδήποτε σήμα από τα 130 MHz μέχρι τα 18Ghz σε αποστάσεις έως και 300-450 χλμ. Τα σήματα που λαμβάνουν οι δέκτες συγκρίνονται με τα αποθηκευμένα σε βάση δεδομένων σήματα για άμεση ταυτοποίηση και ακολούθως εντοπίζονται από τρείς έως και τέσσερις σταθμούς του συστήματος. Ακολούθως ο κεντρικός επεξεργαστής του συστήματος συγκρίνει τους χρόνους άφιξης του σήματος που είναι διαφορετικοί για κάθε δέκτη λόγω της διαφοράς θέσης του καθενός από τον πομπό.

Η απόσταση αυτή μπορεί να είναι μέχρι 30-50 χλμ από τον πομπό αυξάνοντας έτσι την επιβιωσιμότητα του συστήματος. Με δεδομένη την θέση του κάθε δέκτη η θέση του πομπού-στόχου μπορεί να καθορισθεί  επί ενός υπερβολοειδούς οπότε με την ύπαρξη και ενός τρίτου δέκτη μπορούμε να έχουμε τέτοια υπερβολοειδή. Η τομή αυτών ορίζει την καμπύλη επί της οποίας βρίσκεται η θέση του πομπού-στόχου. Εάν ο χρήστης το επιθυμεί μπορεί να προστεθεί και ένας ακόμα δέκτης ο τέταρτος που θα έχει ως αποτέλεσμα η προσπίπτουσα τομή του νέου υπερβολοειδούς  με την καμπύλη που έχει ήδη υπολογιστεί να δώσει την θέση του πομπού στόχου. Για την βελτιστοποίηση του αποτελέσματος το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιήσει τεχνικές  όπως την μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων ή και φίλτρα KALMAN. Για τον απευθείας εντοπισμό της θέσης του στόχου μπορεί να εισαχθούν οι συντεταγμένες UTM των θέσεων των δεκτών και του κεντρικού συστήματος στο προκύπτον σύστημα των διαφορικών εξισώσεων.

Το αμερικανικό σύστημα PCL/Silent Sentry και το γαλλικό Homeland Alerter 100

Το αμερικάνικο σύστημα PCL/Silent Sentry και το γαλλικό Homeland Alerter 100 αξιοποιούν την παρούσα ηλεκτρομαγνητική ενέργεια στις ζώνες των συχνοτήτων VHF και UHF και μετρά τις αποκλίσεις σε συχνότητα και φάση μεταξύ των εκπομπών των υφιστάμενων δικτύων FM, ραδιοφωνίας και τηλεοράσεως. Επιπλέον τα δύο συστήματα μπορούν να αξιοποιήσουν τα ανακλώμενα επί των πλοίων αεροσκαφών και βλημάτων κύματα των εκπομπών των προαναφερθέντων δικτύων. Τα ανακλώμενα κύματα ακολούθως συλλαμβάνονται από την κεραία «ψευδο Doppler» των συστημάτων και αναλύονται στον τομέα της συχνότητας.

Το επόμενο βήμα είναι η απόρριψη των παράσιτων σημάτων από το λογισμικό των συστημάτων το οποίο χρησιμοποιεί τεχνικές διασυσχετισμού ευαίσθητες στο φαινόμενο «Fizeau-Doppler» και σύγχρονες τεχνικές φίλτρων KALMAN. Το βασικό πλεονέκτημα των συστημάτων είναι ότι τα δίκτυα FM, ραδιοφώνου και τηλεόρασης δεν χρειάζεται να είναι φίλια ενώ δεν απαιτείται η «συνεργασία» τους αρκεί να εκπέμπουν στην περιοχή και να λαμβάνονται επαρκώς στην περιοχή ενδιαφέροντος.  Από συγκριτική άποψη τα συστήματα Kolchuga και VERA-E δίνουν μεγαλύτερη εμβέλεια και ακρίβεια (δεν απαιτούν την συνδρομή των radar εγκλωβισμού) και καταμετρούν ευχερέστερα το πλήθος των μονάδων. Ωστόσο αξιοποιούν τις εκπομπές του ιδίου του στόχου και συνακόλουθα αποτυγχάνουν στον εντοπισμό στόχων που επιχειρούν υπό  πλήρη σίγαση αισθητήρων κάτι το οποίο δεν συμβαίνει για το Silent Sentry το οποίο παρουσιάζει και μεγαλύτερη επίδοση στο ανάγλυφο (εδαφικές εξάρσεις).

 Πολυστατικά radar

Το Διστατικό  radar είναι ένα σύστημα ραδιεντοπισμού, στο οποίο τα  συγχρονισμένα μεταξύ τουςσημεία εκπομπής  και  λήψης  είναι  διαφορετικά. Μέσω αυτού, επιχειρείται ο εντοπισμός και η – 3D- καταγραφή της πορείας ιπτάμενων στόχων μικρής ανακλαστικότητος (SAR). Τα συστήματα αυτά ενδείκνυται, επίσης, και για ρόλους anti-stealth, αφού αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά την stealth γεωμετρία (faceting), αν και σε μία τέτοια περίπτωση θα ήταν ιδανική η συνεργασία τους με τα παθητικά συστήματα εντοπισμού (P.C.L). O πρώτος λόγος, μεταξύ και άλλων σημαντικότατων, είναι η απτή πραγματικότητα, ότι «ότι εκπέμπει, αργά ή σύντομα εντοπίζεται από τον επιτιθέμενο». Και με βάση την αμείλικτη γλώσσα των αριθμών, το πλήθος των τρόπων με τους οποίου μπορούν σήμερα οι Ένοπλες Δυνάμεις μίας προηγμένης στρατιωτικά χώρας να πλήξουν ένα ενεργό radar, ως το άθροισμα των συνδυασμών μίας μεμονωμένης ή συνδυασμένης δράσης, προκαλεί σοκ και δέος στον αμυνόμενο. Σύμφωνα με υπάρχοντες επιστημονικούς υπολογισμούς υπάρχουν 69 διαφορετικοί τρόποι για να πληγεί από τον εχθρό ένα συμβατικό ενεργό radar.

Αν και για τα παθητικά και πολυστατικά δίκτυα, αποδίδεται συχνά –ο όρος «Κοινή Αρχή Λειτουργίας- υπάρχει και είναι εμφανή μία apriori διαφορά, αφού ένα διστατικό/ πολυστατικό σύστημα, δεν είναι passive. Ο βαθμός επιβιωσιμότητος ενός δικτύου παθητικών radars είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Σε θεωρητικό επίπεδο σε ένα passive δίκτυο αισθητήρων αποτελούμενο από 20 σταθμούς, ακόμα και αν και το 25% από αυτούς ετίθεντο για οποιαδήποτε αιτία εκτός λειτουργίας, το σύστημα θα συνέχιζε να λειτουργεί με δυνατότητα εντοπισμού στόχων, η οποία απλά θα είχε μειωθεί από τον δείκτη (συνδυασμοί των 20 αντικειμένων ανά 4 δηλαδή 4.845 τρόποι σε συνδυασμούς των 15 αντικειμένων ανα 4 δηλαδή 1.354 διαφορετικούς τρόπους. Με απλά λόγια εάν το 25% των σταθμών παθητικών radar τεθεί για οποιαδήποτε αιτία εκτός λειτουργίας, το σύστημα θα συνέχιζε να λειτουργεί με δυνατότητα εντοπισμού στόχων η οποία απλά θα είχε μειωθεί από τον προαναφερθεν δείκτη σε 1.365 διαφορετικούς τρόπους.

Ενα πολυστατικό δίκτυο radar συγκροτείται από ένα σύνολο διστατικών δεκτών, και  έναν (ή περισσότερους πομπούς). Σε αυτά, ή χρήση  αυξημένου αριθμού πομπών και δεκτών, αποσκοπεί στην αύξηση του βαθμού επιβιωσιμότητος του συστήματος, σε αποστολές Η/Π SEAD- DEAD-ECM). Κάτι τέτοιο ωστόσο συνεπάγεται πολύ δουλειά στο αντίστοιχο λογισμικό και στον χρονισμό/συγχρονισμό των διάσπαρτων σημείων λήψης. Ειδικότερα στην τρίτη από τις αναφερθείσες απειλές, ενίοτε, είναι εφικτή μέσω ενός τέτοιου δικτύου και η αξιοποίηση  σημάτων προερχομένων απo εχθρικούς παρεμβολείς ή από φίλια συμβατικά radars, άσχετα αν, αυτά, έχουν ήδη υποστεί ηλεκτρονική παρεμβολή. Θα έλεγε κάποιος ότι ένα διστατικό/πολυστατικό δίκτυο αισθητήρων θα αποτελούσε την ενδεδειγμένη (μέχρι σήμερα τουλάχιστον) απάντηση στο σοβαρότατο πρόβλημα εντοπισμού των UAV/UCAV.

Επίσης, θα ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό, για τον ιχνηλάτη, στην περίπτωση του εντοπισμού κινούμενων στόχων, οι οποίοι επιχειρούν υπό πλήρη σίγαση αισθητήρων, ή ακολουθούν πορεία αναγλύφου (Ε/Π – Κάθετη υπερκέραση), σενάρια τα οποία συνιστούν ενδεχόμενα ιδιαίτερα μεγάλης πιθανότητας σε ένα σύγχρονο θέατρο επιχειρήσεων. Σε μία τέτοια περίπτωση η συνεργασία ενός τέτοιου δικτύου, με ένα δίκτυο παθητικών αισθητήρων, το οποίο θα μετέρχεται έμμεση παθητική λήψη, θα αναβάθμισε κατακόρυφα τις επιδόσεις του Ελληνικού ΣΑΕ, το οποίο έχει μείνει αρκετά πίσω αναφορικά με την αντιμετώπιση μη συμβατικών επιθετικών εγχειρημάτων.

Ήδη, η επικείμενη ένταξη του F-35 στην τουρκική Αεροπορία στα τέλη του 2018 με αρχές του 2019, καθώς και η αλματώδης εξέλιξη της τουρκικής βιομηχανίας στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (υπενθυμίζεται η πρόσφατη συμφωνία ΗΠΑ Τουρκίας για την πώληση, 4 UCAV Predator και 2 UCAV Reaper) γεννά έντονο προβληματισμό στους επιτελείς του ΓΕΕΘΑ.

Σύμφωνα με διεθνή Κέντρα Ερευνών, ένα τέτοιο δίκτυο πολυστατικών radar, θα μπορούσε θεωρητικά και σε τακτικό επίπεδο να αποτελέσει μέσω πομπών υψηλότατης ισχύος συν τοις άλλοις και ένα θανάσιμο όπλο παραπλάνησης για τον αντίπαλο, υπό την προϋπόθεση ότι ερευνητής θα έχει επιλύσει, μέσω του αντίστοιχου λογισμικού (υψηλές τεχνικές φιλτραρίσματος), μία σειρά από προβλήματα, τα οποία στις μέρες μας, ίσως και να έχουν πάψει πια, να είναι χαοτικά (πολλαπλές ανακλάσεις – απόρριψη μη ωφέλιμων σημάτων κ.ά ).

"Πηγή:Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το περιοδικό «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ»"