Η κατάσταση της
ατονίας και της αδυναμίας, χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας, που
εκδηλώνεται είτε ως μείωση της ικανότητας εκτέλεσης απλών κινήσεων λόγω μυϊκής
αδυναμίας, είτε ως εύκολη εξάντληση μετά ή κατά την διάρκεια μυϊκής
προσπάθειας, είτε ως αίσθημα ψυχογενούς κόπωσης που εμποδίζει την εκτέλεση
πνευματικών δραστηριοτήτων ή καθημερινών δραστηριοτήτων που προϋποθέτουν ψυχική
συγκέντρωση.
Η ατονία είναι ένα ιδιαίτερα συχνό σύμπτωμα στον γενικό
πληθυσμό. Δυστυχώς είναι σύνηθες, το άτομο που πάσχει από ατονία να προσέρχεται
καθυστερημένα προς ιατρική εξέταση, διότι συχνά αποδίδει από μόνος του,
κάνοντας αυτοδιάγνωση, τα συμπτώματά του σε ένα αθώο σύνδρομο, το σύνδρομο
χρονίας κόπωσης, το οποίο δεν είναι πάντα η πραγματική πηγή των συμπτωμάτων
του.
Η κατάσταση της ατονίας και της
αδυναμίας, χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενέργειας, που εκδηλώνεται είτε ως μείωση
της ικανότητας εκτέλεσης απλών κινήσεων λόγω μυϊκής αδυναμίας, είτε ως εύκολη
εξάντληση μετά ή κατά την διάρκεια μυϊκής προσπάθειας, είτε ως αίσθημα
ψυχογενούς κόπωσης που εμποδίζει την εκτέλεση πνευματικών δραστηριοτήτων ή
καθημερινών δραστηριοτήτων που προϋποθέτουν ψυχική συγκέντρωση.
Kατά την ιατρική εξέταση,
αξιολογείται με απλές δοκιμασίες που πραγματοποιούνται στο ιατρείο, εάν η
αδυναμία είναι εστιακή, αφορά δηλαδή συγκεκριμένη ομάδα μυών ή περιοχή του
σώματος, ή είναι γενικευμένη, εάν υπάρχει αντικειμενικώς σωματική συνιστώσα με
μείωση της δύναμης των μυών του σώματος ή όχι, εάν υπάρχουν διαταραχές των
νεύρων που ρυθμίζουν την ομαλή κίνηση των αντίστοιχων μυών ή το πρόβλημα
εντοπίζεται μεμονωμένα στο μύ, οπότε αναλόγως κατευθύνεται ο διαγνωστικός
έλεγχος.
Αντικειμενικά παθολογικά ευρήματα
σωματικής αδυναμίας στην περιοχή των μυών σε τοπικό ή γενικευμένο επίπεδο κατά
την εξέταση στο ιατρείο ή κατά την εκτέλεση ειδικών εξετάσεων αξιολόγησης,
βρίσκονται σε πολλά νοσήματα κατά τα οποία διαταράσσεται είτε η φυσιολογική
λειτουργία του μυός είτε η φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και του νεύρου
που δίνει εντολή στο μυ να κινηθεί.
Αυτά τα νοσήματα περιλαμβάνουν
ανατομικές ή λειτουργικές εστιακές βλάβες, όπως εγκεφαλικά επεισόδια,
μυοπάθειες, κήλη δίσκου με πίεση ριζών νεύρων, αλλά περιλαμβάνουν και
συστηματικά νοσήματα που προκαλούν αντιδραστική δυσλειτουργία του μυϊκού
συστήματος, όπως συμβαίνει στο διαβήτη, σε καρκίνους, σε χρόνιες λοιμώξεις,
στον αλκοολισμό, σε σύνδρομα χρόνιας έκθεσης σε τοξικές ουσίες, σε στερητικά
νοσήματα, σε μεταβολικά νοσήματα, σε παθήσεις ηλεκτρολυτών, σε παθήσεις
ενδοκρινών, σε χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα.
Παροδική αδυναμία ή κόπωση χωρίς
αντικειμενικά ευρήματα μείωσης μυϊκής ισχύος ή παράλυσης κατά την ιατρική
εξέταση, συνοδεύει αρκετές φορές, τις απλές ιογενείς λοιμώξεις που ενδημούν τον
χειμώνα αλλά και κάθε λοίμωξη, που διαταράσσει την ισορροπία του σώματος.
Αίσθημα κόπωσης που παρατείνεται
χωρίς αντικειμενικά ευρήματα μυϊκής δυσλειτουργίας ή ψυχογενή κόπωση μπορεί να
προκαλέσουν όλα τα συστηματικά νοσήματα που προαναφέρθηκαν, αλλά και πολλά
χρόνια νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις που κουράζουν απλώς τον οργανισμό,
όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η αποφρακτική πνευμονοπάθεια, το σύνδρομο άπνοιας
στον ύπνο, η αναιμία, τα νευροψυχιατρικά σύνδρομα, η χρόνια χρήση ορισμένων
φαρμάκων.
Εάν δεν ανευρεθεί οργανική αιτία σε
συμπτώματα ατονίας ή αδυναμίας που παρατείνονται τουλάχιστον επί εξάμηνο, τότε
πρόκειται για το σύνδρομο χρονίας κόπωσης ή το σύνδρομο της ιδιοπαθούς χρονίας
κόπωσης. Τα σύνδρομα αυτά είναι αθώα, αρκετά συνήθη στον γενικό πληθυσμό,
συνοδεύονται συχνά από καλοήθεις πονοκεφάλους, καλοήθη ξηροστομία, πόνους στους
μύες ή στις αρθρώσεις χωρίς παθολογική βάση, αίσθημα ανεπαρκούς ύπνου,
ευαισθησία αδένων, συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου, αγχώδεις καταστάσεις,
κατάθλιψη.
Η διάγνωση τίθεται εξ αποκλεισμού,
μετά από σοβαρή ιατρική αξιολόγηση. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για
τα σύνδρομα αυτά, η οποία εξατομικεύεται. Οι υποτροπές ωστόσο, είναι συχνές σε
ορισμένα άτομα.
iatronet.gr