Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016

Συναγερμός στο Βερολίνο για την αθέατη κρίση του ευρώ

Στα ύψη που είχαν εκτιναχθεί το καλοκαίρι του 2012 πλησιάζουν τα ελλείμματα στο σύστημα πληρωμών της ΕΚΤ, έντονες ανησυχίες για τις εκροές από την Ιταλία.
Στα πρωτοφανή ύψη που είχαν φθάσει το καλοκαίρι του 2012, υποχρεώνοντας τον Μάριο Ντράγκι να δηλώσει ότι θα κάνει «ό,τι χρειάζεται» για να σωθεί το ευρώ, πλησιάζουν τα ελλείμματα στο σύστημα πληρωμών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την ώρα που επιταχύνονται οι εκροές κεφαλαίων από την Ιταλία και η Φρανκφούρτη βρίσκεται με «το όπλο παρά πόδα» για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη σοβαρή κρίση μετά το δημοψήφισμα της Κυριακής.

«Καρδιά» του νομισματικού συστήματος της ευρωζώνης είναι το σύστημα πληρωμών TARGET-2, μέσω του οποίου εκκαθαρίζονται οι ροές κεφαλαίων μεταξύ των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Κάθε φορά που γίνεται μια εκροή κεφαλαίων από μια χώρα σε μια άλλη, η κεντρική τράπεζα της χώρας προέλευσης των κεφαλαίων καταγράφει ένα έλλειμμα και η τράπεζα της χώρας υποδοχής ένα πλεόνασμα.

Η κρίση της ευρωζώνης, όπως αντανακλάται στους λογαριασμούς του TARGET-2, κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 2012, όταν οι έξι ελλειμματικές κεντρικές τράπεζες (Ιταλίας, Ελλάδας, Ισπανίας κ.α.) έφθασαν να έχουν έλλειμμα άνω των 900 δισ. ευρώ, έναντι των πλεονασματικών (Γερμανία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο κ.α.).
Αυτή η πρωτοφανής ανισορροπία εντός της ευρωζώνης ήταν συνέπεια της ανασφάλειας επενδυτών και καταθετών, που έστρεψε μαζικά τα κεφάλαια προς τις θεωρούμενες ως «ασφαλείς» πλεονασματικές οικονομίες.
Τον Αύγουστο του 2012, ο Μάριο Ντράγκι υποχρεώθηκε να παρέμβει για να περιορίσει τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο διάλυσης της ευρωζώνης, με την περίφημη πια δήλωση “whatever it takes” και την ανακοίνωση ενός νέου μηχανισμού στήριξης χωρών (ΟΜΤ) που κινδυνεύουν να αποκλεισθούν από τις αγορές με αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ (ο μηχανισμός αυτός δεν έχει ενεργοποιηθεί, αλλά εκτιμάται ότι αποτελεί απάντηση σε πιθανή κρίση στην Ιταλία). 
Από το καλοκαίρι του 2012, μέχρι το καλοκαίρι του 2014, οι ανισορροπίες στο TARGET-2 μειώνονταν, αλλά έκτοτε άρχισαν να αυξάνονται συνεχώς και πλέον βρισκόμαστε πολύ κοντά στο ίδιο σημείο του καλοκαιριού 2012, καθώς τον Οκτώβριο τα ελλείμματα των έξι ελλειμματικών κεντρικών τραπεζών πλησίασαν τα 900 δισ. ευρώ, ενώ το πλεόνασμα της Bundesbank έχει ξεπεράσει τα 700 δισ. ευρώ.

Το Βερολίνο παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς το έλλειμμα της Ιταλίας ξεπέρασε τον Οκτώβριο τα 355 δισ. ευρώ και βαίνει συνεχώς αυξανόμενο, ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες, που καταγράφονται πανικόβλητες κινήσεις επενδυτών και καταθετών, οι οποίοι στέλνουν στο εξωτερικό τα κεφάλαιά τους, υπό τον φόβο μιας νέας κρίσης μετά το δημοψήφισμα αυτής της Κυριακής.

Στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών και στην Bundesbank γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι απολύτως εύστοχη η επισήμανση που έκανε τον Φεβρουάριο 2013, σε μια ομιλία του, ο Μάριο Ντράγκι: όπως είχε τονίσει ο πρόεδρος της ΕΚΤ, οι ανισορροπίες στο TARGET-2 αντανακλούν το «θρυμματισμό» (“fragmentation”) της ευρωζώνης και θα «είχαν επίπτωση» στους Γερμανούς φορολογουμένους, σε περίπτωση διάλυσης του ευρώ.
Με απλά λόγια, εάν διαλυθεί η ευρωζώνη, οι Γερμανοί φορολογούμενοι θα κληθούν να καλύψουν ένα έλλειμμα στα κεφάλαια της Bundesbank της τάξεως των 700 δισ. ευρώ, με τα σημερινά δεδομένα, το οποίο είναι εντελώς αβέβαιο αν και πότε θα μπορούσε να καλυφθεί από τις κεντρικές τράπεζες που χρωστούν στη γερμανική κεντρική τράπεζα, δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες δεν περιλαμβάνουν σαφείς κανόνες για τον τρόπο διάλυσης της νομισματικής ένωσης και την εκκαθάριση των οφειλών του TARGET-2.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, όσο και αν εμφανίζεται ως "σκληρός" σε όλες τις διαπραγματεύσεις για τα θέματα της ευρωζώνης, δεν παύει να είναι υποχρεωμένος να βρίσκει λύσεις που θα αποτρέψουν την έξοδο έστω και ενός "μικρού" κράτους (πολύ περισσότερο της Ιταλίας...), ώστε να μην ανοίξει η εφιαλτική για την Γερμανία συζήτηση για τα ανοίγματα στο TARGET-2.

«Απογείωση» πετρελαίου: άνοδος 14% σε μια ημέρα!

Ανατροπή σκηνικού στην αγορά μετά την ιστορική συμφωνία ΟΠΕΚ-Ρωσίας. Οι κρίσιμες παρεμβάσεις Πούτιν στο παρασκήνιο.
Εντυπωσιακή ανατροπή σκηνικού φέρνει στη διεθνή αγορά η ιστορική συμφωνία ΟΠΕΚ-Ρωσίας για μείωση παραγωγής, που οδηγεί το brent σε άνοδο της τάξεως του 14%, μετά τη χθεσινή ανακοίνωσή της.

Πριν από λίγο, η τιμή του αργού Β. Θάλασσας είχε εκτιναχθεί κοντά στα 54 δολ./βαρέλι, σημειώνοντας μια τεράστια διακύμανση (13,7%) από το χθεσινό χαμηλό όριο των 47,40 δολ., όπου είχε υποχωρήσει πριν ανακοινωθεί η οριστικοποίηση της συμφωνίας, κατά τη συνάντηση των μελών του ΟΠΕΚ, στην Βιέννη.

Είναι η πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια, όπου οι χώρες του διεθνούς καρτέλ πετρελαίου, οι οποίες ελέγχουν το 1/3 της αγοράς, καταλήγουν σε συμφωνία μείωσης παραγωγής με το μεγάλο τους ανταγωνιστή, την Ρωσία.
Η συμφωνία προβλέπει μείωση της παραγωγής του καρτέλ από 33,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα σε 32,5, δηλαδή κατά 3,5%. Σε αυτή τη μείωση παραγωγής προστίθεται η συμφωνημένη από την Μόσχα μείωση κατά 300.000 βαρέλια ημερησίως, ώστε συνολικά να βγουν από την αγορά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, επιβεβαίωσε σήμερα ότι οι ρωσικές εταιρείες θα προχωρήσουν άμεσα στη μείωση της παραγωγής τους, όπως προβλέπει η συμφωνία με τον ΟΠΕΚ.
Παρότι οι δύο ισχυρότεροι «παίκτες», Σαουδική Αραβία και Ρωσία, επιθυμούσαν διακαώς μια συμφωνία για μείωση της παραγωγής, καθώς η «βουτιά» της τιμής του «μαύρου χρυσού» από τα 100 στα 40 δολάρια έχει «γονατίσει» τις οικονομίες τους, οι διαπραγματεύσεις λίγο έλειψε να καταρρεύσουν, λόγω της άρνησης του Ιράν και, δευτερευόντως, του Ιράκ να μειώσουν την παραγωγή τους, επειδή έχουν εξέλθει από διεθνείς κυρώσεις και πόλεμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η συμφωνία σώθηκε με παρασκηνιακή παρέμβαση του Βλ. Πούτιν, ο οποίος εξασφάλισε από τους Σαουδάραβες συναίνεση, ώστε να επιτραπεί στο Ιράν να αυξήσει λίγο την παραγωγή του. Ο πρόεδρος του Ιράν δεσμεύθηκε, από την πλευρά του, ότι η κυβέρνησή του θα απέφευγε να πανηγυρίσει και να εκμεταλλευθεί πολιτικά αυτή τη συμφωνία.
Αναλυτές χαρακτηρίζουν ως ήττα για την Σαουδική Αραβία τη συμφωνία, καθώς η χώρα, μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος των περικοπών παραγωγής.
Από την άλλη, όμως, το Ριάντ ήταν υποχρεωμένο να σταματήσει την πτώση των τιμών, πριν το πλήγμα που δέχεται η οικονομία της Σ. Αραβίας αρχίσει να προκαλεί αμφισβήτηση του καθεστώτος. Σημειώνεται ότι πρόσφατα η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγική δυναμικότητα πετρελαίου αναγκάσθηκε για πρώτη φορά να προσφύγει στις αγορές για δανεισμό, ώστε να καλύψει ελλείμματα του προϋπολογισμού.
Πάντως, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η συμφωνία ΟΠΕΚ-Ρωσίας μπορεί να σταθεροποιήσει σε υψηλότερα επίπεδα τις τιμές, όχι όμως και να προκαλέσει μια ανοδική κίνηση με μεγάλη διάρκεια, ακόμη και αν όλοι οι εμπλεκόμενοι τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Η «διόρθωση» της προσφοράς θα περιορίσει τις ανισορροπίες στην παγκόσμια αγορά, αλλά για να υπάρξει μια άνοδος των τιμών πάνω από τα 70-80 ευρώ θα πρέπει να αρχίσει μια ταχύτερη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, που θα τονώσει τη ζήτηση πετρελαίου.

Άλλος ένας στημένος πρόεδρος αποχωρεί για να μην τον "αποχωρήσουν¨ οι ψηφοφόροι.


Την πρόθεσή του να μην είναι υποψήφιος στις γαλλικές προεδρικές εκλογές ανακοίνωσε ο Φρανσουά Ολάντ, την ώρα που το σοσιαλιστικό κόμμα της χώρας περνάει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της ιστορίας της. 
Ο Ολάντ ξέρει ότι είναι ο χειρότερος πρόεδρος της Γαλλικής δημοκρατίας και ότι στη συνείδηση των γάλλων είναι απλά ένα τίποτα που το ετοίμασαν τα παγκόσμια συμφέροντα και το έκαναν πρόεδρο της Γαλλικής δημοκρατίας. Έχοντας το γνώθι σαυτόν υπάκουσε στα αφεντικά του οι οποίοι του είπαν να αποχωρήσει …χωρίς σχόλια.


Τραγική αποκάλυψη: Το αεροσκάφος που έπεσε στην Κολομβία ξέμεινε από καύσιμα

Ο πιλότος του αεροσκάφους που συνετρίβη στην Κολομβία προειδοποίησε μέσω του ασυρμάτου ότι τα καύσιμα εξαντλούνταν και ότι το αεροπλάνο βρισκόταν σε έκτακτη ανάγκη, αποκαλύπτουν οι τελευταίες του επικοινωνίες.

Στην αεροπορική τραγωδία έχασαν την ζωή τους 71 άνθρωποι, μεταξύ αυτών σχεδόν όλα τα μέλη μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Μόλις 6 άνθρωποι που επέβαιναν στην πτήση της εταιρείας LAMIA Bolivia επέζησαν, μεταξύ αυτών τρεις ποδοσφαιριστές της ομάδας Σαπεκοένσε.
'Κυρία, πλήρης διακοπή λειτουργίας των οργάνων στην πτήση 933 της LAMIA, υπάρχει πλήρης διακοπή των ηλεκτρονικών συστημάτων, είμαστε χωρίς καύσιμα' ακούγεται η φωνή του Βολιβιανού κυβερνήτη Μιγκέλ Κουιρόγκα ενώ απευθύνεται προς το πύργο ελέγχου του αεροδρομίου Μεντελίν σε ένα ηχητικό ντοκουμέντο που προβλήθηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας.
'Έκτακτη ανάγκη στα καύσιμα, κυρία' προσθέτει, ζητώντας να του δοθεί επειγόντως άδεια προσγείωσης.
Τα όσα αναφέρονται στο ηχητικό αυτό ντοκουμέντο συμπίπτουν με τη μαρτυρία του συγκυβερνήτη ενός αεροσκάφους της εταιρείας Avianca που πετούσε σε κοντινή απόσταση. Ο συγκυβερνήτης άκουσε στον ασύρματο το αεροσκάφος της LAMIA να προειδοποιεί ότι δεν έχει πλέον καύσιμα και πρέπει να προσγειωθεί.
'Βοήθεια, βοήθεια… Βοηθήστε μας να φθάσουμε στον διάδρομο προσγείωσης… Βοήθεια, βοήθεια' περιέγραψε ο Χουάν Σεμπάστιαν Ουπεγκούι, επαναλαμβάνοντας τα λόγια του πιλότου του τραγικού αεροσκάφους, όπως καταγράφθηκαν σε μια ηχογράφηση που επίσης μετέδωσαν τοπικά ΜΜΕ.
'Κατόπιν όλα τελείωσαν… Όλοι μας αρχίσαμε να κλαίμε'.
Ένας επιζώντας, ο Βολιβιανός τεχνικός της πτήσης Έρβιν Τουμίρι, δήλωσε ότι σώθηκε καθώς ακολούθησε πιστά τις οδηγίες ασφαλείας, ενώ οι άλλοι πανικοβλήθηκαν.
'Πολλοί επιβάτες σηκώθηκαν από τις θέσεις τους και άρχισαν να ουρλιάζουν' είπε ο ίδιος στο ραδιοφωνικό δίκτυο Caracol της Κολομβίας.
'Έβαλα την τσάντα μου μεταξύ των ποδιών μου και πήρα την θέση εμβρύου όπως συστήνεται'.
Ερευνητές από την Βραζιλία συμμετέχουν στις έρευνες που επικεντρώνονται στα δύο μαύρα κουτιά. Η Βολιβία όπου εδρεύει η εταιρεία LAMIA και η Βρετανία επίσης έστειλαν ειδικούς να βοηθήσουν.
Το αεροσκάφος 'πέρασε πάνω από το σπίτι μου, αλλά δεν έκανε θόρυβο' δήλωσε μια αυτόπτης μάρτυρας, η Νάνσι Μουνιόζ, 35 ετών. 'Η μηχανή πρέπει να είχε σταματήσει να λειτουργεί'.

Προ των πυλών Μνημόνιο «3plus» με υπογραφή ΔΝΤ

Ασφυκτικές πιέσεις στην Αθήνα για ένταξη του Ταμείου στο πρόγραμμα Οι «καυτές» απαιτήσεις του ΔΝΤ για αγορά εργασίας και συντάξεις Μηδαμινές οι ελπίδες για συμφωνία στο Eurogroup της Δευτέρας
της Σοφίας Ζαφείρη
Ως γνωστόν στη ζωή τίποτε δεν είναι... δωρεάν και αυτό δυστυχώς θα ισχύσει και στην περίπτωση της Ελλάδας, αναφορικά τόσο με την αναδιάρθρωση του χρέους όσο και με τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στο τρέχον πρόγραμμα.
Το Ταμείο μοιάζει έτοιμο να εισέλθει δυναμικά στο προσκήνιο και να αποχωρήσει από τον ρόλο του συμβούλου, εφόσον, όμως, ικανοποιηθούν ορισμένοι όροι: α. Το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο και β. Η Αθήνα να προχωρήσει σε νέες «μεταρρυθμίσεις» στην αγορά εργασίας, στη φορολογία αλλά και σε μία ακόμη σειρά τομέων.
Και εάν ο πρώτος όρος χρειάζεται την σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων -οι οποίοι, μοιάζουν απόλυτα έτοιμοι να ικανοποιήσουν το Ταμείο- ο δεύτερος απαιτεί νέες, ακόμη πιο οδυνηρές υποχωρήσεις εκ μέρους της κυβέρνησης και φυσικά περισσότερα βάρη για τους Έλληνες πολίτες.
Από την πλευρά τους οι Ευρωπαίοι, όπως αποδεικνύουν οι διαρροές των προτάσεων του ESM, έχουν, ήδη, προετοιμαστεί να «ανοίξουν τη θύρα του προγράμματος» στο Ταμείο. Οι προτάσεις του Μηχανισμού, σαφώς καταστούν περισσότερο διαχειρίσιμο το ελληνικό χρέος και προσφέρουν στην Κριστίν Λαγκάρντ το επιχείρημα που χρειάζεται ώστε να πείσει τη διοίκηση του ΔΝΤ για τη συμμετοχή.
Τι ζητά το ΔΝΤ
Όμως το ΔΝΤ δεν αρκείται σε αυτό. Έχει, ήδη, φροντίσει να συγγράψει το νέο Μνημόνιο -πιθανώς ένας καλός ευφημισμός είναι να χαρακτηρισθεί ως Μνημόνιο 3 plus- στο οποίο, μεταξύ άλλων, ζητά:
  • αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων στο 10% από 5% που είναι σήμερα,
  • κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» στις υφιστάμενες κύριες συντάξεις οι οποίες μετά τον επανυπολογισμό που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου παραμένουν υψηλότερες από τις νέες και
  • περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου και διαμόρφωσή του στο επίπεδο των 5.000 ευρώ, από 8.600 που είναι σήμερα.
Για όλα τα παραπάνω, ακολουθώντας τη γνωστή τακτική «καρότο και μαστίγιο», προσφέρει... ως δώρο την επιστροφή των συλλογικών συμβάσεων, μία πρόταση καθ' όλα θετική, αλλά άγνωστο εάν θα καταστεί και πρακτικά εφικτή, με δεδομένη την διαλυμένη ελληνική αγορά εργασίας.
Τι προσφέρουν οι Ευρωπαίοι
Από την πλευρά τους οι Ευρωπαίοι προσφέρουν στην Αθήνα την αναδιάρθρωση του χρέους και πιθανώς αποδοχή και των προτάσεων του Ταμείου για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων χαμηλότερα από τον στόχο του 3,5% που έχει τεθεί για το 2018 (και για ανάλογα ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα σε διάστημα δέκα ετών).
Βάσει αυτών που έχουν διαρρεύσει στον διεθνή Τύπο, στα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος ο ESM προτείνει «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων, επιμήκυνση του χρόνου ωρίμανσης, χρήση swap και άρση προστίμων. Οι προτάσεις, μάλιστα, του ESM, όπως αποκάλυψε χθεσινό δημοσίευμα της γερμανικής «Handelsblatt» έχουν γίνει κατ' αρχήν δεκτές και από τον Β. Σόιμπλε, ως εκ τούτου μάλλον δεν θα βρεθούν αντιμέτωπες και με μεγάλες αντιρρήσεις από τους υπόλοιπους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Κρίσιμο αλλά όχι «έτοιμο» για λήψη αποφάσεων το Eurogroup
Πάντως καλό θα ήταν όλα τα παραπάνω να μην περιμένουμε ότι θα «κλείσουν» στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, καθώς ο ένας μετά τον άλλο οι δανειστές ξεκαθαρίζουν ότι οι πιθανότητες για συμφωνία τη Δευτέρα είναι μάλλον μηδαμινές.
Τελευταίος στη λίστα των απαισιόδοξων ο, μέχρι πρότινος ιδιαίτερα θετικός και θερμός, Πιέρ Μοσκοβισί, ο οποίος έσπευσε σήμερα να υπογραμμίσει ότι στο Eurogroup της Δευτέρας το πιθανότερο είναι να υπάρξει μία «πρώτη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο» και όχι μία συνολική συμφωνία για χρέος και β' αξιολόγηση.
Το πιθανότερο όλων είναι να υπάρξει σύγκλιση ενός έκτακτου Eurogroup στις 19 Δεκεμβρίου, όπου θα κριθούν τα πάντα.

Luis Quiles: Η σκοτεινή πλευρά της πραγματικότητας, σε σκίτσα

Ο Ισπανός καλλιτέχνης Luis Quiles ζωγραφίζει τις ασχήμιες του κόσμου μας, από την υπερβολή των χαπιών και των φαρμάκων μέχρι την παγκοσμιοποίηση, τα θύματα πολέμου, τον σκοταδισμό των θρησκειών, την μετατροπή της γυναίκας σε αντικείμενο, την ληστεία των τραπεζών…

Τα βλέπουμε, όχι για να θυμόμαστε- γιατί δεν ξεχνιούνται- όλα αυτά, αλλά γιατί μερικές φορές η δύναμη ενός σκίτσου ξεκαθαρίζει τα πράγματα ακόμα και για όσους επιλέγουν ή αρνούνται να τα δουν ως έχουν.
Η δύναμη ενός σκίτσου δεν μπορεί να αντικατασταθεί από χίλιες λέξεις και ο καλλιτέχνης με τα σκίτσα του καταφέρνει να δώσει την αλήθειες που κάνουμε ότι δεν βλέπουμε.