Μποναβεντούρα: Ο Μυστικιστής Πλατωνιστής Θεολόγος Του Μεσαίωνα

Ο Φραγκισκανικός Ioannes Fidanza ή Bonaventura όπως έγινε γνωστός (1217–1274), ήταν λόγιος με βαθιά επαφή με τον πλατωνισμό. Συγκαταλέγεται στις κορυφαίες πνευματικές μορφές του λατινόφωνου Μεσαίωνα.  Θεμελιώνει τη μυστική σκέψη που έπεται, αναπτύσσει ένα χριστοκεντρικό θεολογικό σύστημα, πλούσιο σε συμβολικές αναφορές, στο οποίο ο αυγουστίνειος νεοπλατωνισμός αντιπαρατίθεται στον σχολαστικό αριστοτελισμό.

Διατέλεσε καθηγητής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, επικεφαλής του φραγκισκανικού μοναστικού τάγματος και καρδινάλιος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ανέπτυξε ένα ευδιάκριτο θεολογικό-φιλοσοφικό σύστημα, βαθιά επηρεασμένο από τον αυγουστίνειο νεοπλατωνισμό και τη φραγκισκανική πνευματικότητα.

Ο Μποναβεντούρα γράφει όταν πια έχει εν πολλοίς επιτευχθεί η μεγάλη σύνθεση αριστοτελισμού και χριστιανισμού κατά τον 13ο αιώνα. Μολονότι στα γραπτά του αξιοποιεί συστηματικά βασικές θέσεις της αριστοτελικής λογικής, φυσικής και ψυχολογίας, ο Μποναβεντούρα ασκεί ευθεία κριτική –νεοπλατωνικής προέλευσης– στην αριστοτελική μεταφυσική.

Σε αντίθεση με τον Θωμά Ακινάτη , του οποίου υπήρξε συγκαιρινός και συνάδελφος στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, ο Μποναβεντούρα δεν δέχεται ότι ο Αριστοτέλης κατέδειξε την αλήθεια στην οποία μπορεί να φτάσει ο ανθρώπινος νους εάν αυτός αρκεστεί στα δικά του και μόνο εφόδια, δηλαδή ανεξάρτητα από το δώρο της πίστεως. Η μεταφυσική του Αριστοτέλη , κατά τον Μποναβεντούρα, δεν είναι απλώς περιορισμένη ως προς το εύρος και το πεδίο της –είναι εσφαλμένη.

Ο θεός του Αριστοτέλη, οριζόμενος ως νόησις νοήσεως, δεν μπορεί να νοήσει τίποτε άλλο πέρα από τον εαυτό του. Αυτό όμως σημαίνει ότι δεν μπορεί να νοήσει τον κόσμο. Αλλά αν δεν μπορεί να νοήσει τον κόσμο, δεν μπορεί και να αγαπήσει τον κόσμο, πράγμα που ακυρώνει τη δυνατότητα της θείας πρόνοιας. Επιπλέον, για τον Αριστοτέλη ο κόσμος είναι αιώνιος, πράγμα που ακυρώνει τη δυνατότητα της ελεύθερης κτίσεως του κόσμου από τον θεό. Η αριστοτελική μεταφυσική, συμπεραίνει ο Μποναβεντούρα, είναι ασύμβατη με τη χριστιανική αλήθεια.

Η κριτική του Αριστοτέλη στις πλατωνικές Ιδέες είναι, κατά τον Μποναβεντούρα, επίσης εσφαλμένη. Σύμφωνα με τον Μποναβεντούρα, ο οποίος αναπτύσσει εδώ ένα κεντρικό μοτίβο της αυγουστίνειας θεολογίας, οι Ιδέες, τα αιώνια αρχέτυπα των κτισμάτων, δεν υφίστανται αυτοτελώς• υφίστανται εντός του θείου νου. Ο θεός γνωρίζει τον εαυτό του, και η γνώση του αυτή είναι ο θείος Λόγος –ο Υιός. Όλα τα κτιστά όντα υπάρχουν μετέχοντας στον Λόγο. Ο Λόγος δεν είναι χωρισμένος σε πολλές ιδέες• η εντύπωση του πλήθους των ιδεών παράγεται εξαιτίας της ανθρώπινης αδυναμίας να νοήσουμε τον Λόγο στην ενότητά του. Αν αρνηθούμε τις Ιδέες, υποστηρίζει ο Μποναβεντούρα, αρνούμαστε τη δυνατότητα μιας βέβαιης γνώσης. Η βέβαιη γνώση προϋποθέτει τη μεσολάβηση των Ιδεών, δηλ. του θείου Λόγου.

Ο Μποναβεντούρα υιοθετεί τη νεοπλατωνική αρχή σύμφωνα με την οποία τα όντα απορρέουν από μια πρώτη αρχή, την οποία αντικατοπτρίζουν και προς την οποία επιστρέφουν. Μεταξύ θεού και όντων υπάρχει μια σχέση ομοιότητας (similitudo). Κάθε ον είναι ένα ίχνος (vestigium) ή μια σκιά (umbra) του Θεού. Μεταξύ Θεού και ανθρώπου, ωστόσο, υπάρχει μια ανώτερη σχέση ομοιότητας: το έλλογο ον είναι εικόνα (imago) του Θεού. Ο Μποναβεντούρα αναπτύσσει το αυγουστίνειο και φραγκισκανικό μοτίβο σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος κατορθώνει τον ύψιστο σκοπό του, την ευδαιμονία, στρεφόμενος όχι στα αισθητά χνάρια του θεού, αλλά στο εσωτερικό της ψυχής του: στην εικόνα του θεού. Η ιδέα μιας βαθμιδωτής ανάβασης της ψυχής από τα αισθητά όντα στον θεό αναπτύσσεται συστηματικά στο Itinerarium mentis ad Deum (Οδοιπορικό του νου προς στον Θεό) του Μποναβεντούρα, ένα από τα διασημότερα κείμενα του σχολαστικού μυστικισμού.

Ανθολόγιον

ΠΗΓΗ

Ούτε Ένα Δάκρυ, Ενώ 74 Εκατομμύρια Ζωές Του Χρωστάνε Την Ζωή Τους

Η χρονιά-δρεπάνι 2016 ήταν ίσως η χρονιά που περισσότερο από κάθε άλλη είδε τα social media να γεμίζουν από κλαψουρίσματα και νοσταλγίες για μια σειρά από διάσημα ονόματα που «έφυγαν».

Και φυσικά δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε αυτό. Δεν υπάρχει τίποτα το κακό στο να αναπολείς τα τραγούδια του George Michael ή του Prince αλλά είναι απολύτως προβληματικό και ενδεικτικό των αξιών μας το ότι η κλάψα περιορίζεται σε ανθρώπους της εμπορικής λαϊκής διασκέδασης (ξέρω ότι δε θα αρέσει αυτός ο χαρακτηρισμός) και ούτε καν σε καλλιτέχνες, πολύ δε περισσότερο δε θα περιλάβει εκείνους που προσέφεραν πραγματικά στην ανθρωπότητα.

Το όνομά του ήταν Donald Henderson και γεννήθηκε το 1928 στο Λέικγουντ, στο Οχάιο. Πέθανε στις 19 Αυγούστου 2016 σε ηλικία 87 ετών στη Βαλτιμόρη. Προφανώς κανείς δεν τον έχει ακούσει, δεν ξέρει καν για το έργο του και φυσικά ούτε συζήτηση για το θάνατό του.

Στη δεκαετία 1967-77 ήταν επικεφαλής μιας μικρής ομάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας* με την ονομασία Μονάδα Εκρίζωσης της Ευλογιάς (Smallpox Eradication Unit) και τη χρηματοδότηση της USAID.

Την εποχή εκείνη περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαιναν κάθε χρόνο από τη νόσο αυτή, κυρίως στη Βραζιλία και σε χώρες της Αφρικής. Ο *ΠΟΥ βρέθηκε στην ευτυχή θέση να ανακοινώσει ότι από το 1979 δε σημειωνόταν πλέον κανένας θάνατος παγκοσμίως και η ευλογιά είχε εξαφανιστεί από προσώπου γης.

Αυτό είχε συμβεί λόγω της επιτυχημένης στρατηγικής της ομάδας αυτής. Είχε αποδειχτεί ότι ένα επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμών δεν ήταν αρκετό για να κερδηθεί η μάχη. Η επιτυχία ήρθε με την εγκατάσταση μηχανισμών «Παρακολούθησης και περιορισμού» (surveillance-containment) χάρη στους οποίους καταγραφόταν ταχύτατα όλα τα νέα κρούσματα και εμβολιαζόταν τάχιστα όλοι οι συγγενείς και κοντινοί κάτοικοι στη γύρω περιοχή. Η προσπάθεια ήταν γιγάντια, πήραν μέρος 73 χώρες και το τελευταίο κρούσμα αναφέρθηκε στη Σομαλία στις 26 Οκτωβρίου 1977.

Η ευλογιά ήταν η πρώτη νόσος από εκείνες που ταλαιπωρούν το ανθρώπινο είδος επί αιώνες η οποία εξαλείφθηκε. Η επιτυχία αυτή οδήγησε στην εκπόνηση παρόμοιων προγραμμάτων που έχουν φέρει στο όριο της εξάλειψης την πολιομυελίτιδα και άλλες ασθένειες, και σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία αυτή οφείλεται στον Henderson.

Τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία και ακαδημαϊκές θέσεις συμπεριλαμβανομένου του Albert Schweitzer International Prize for Medicine, Health for All Medal of the World Health Organization και του US Presidential Medal of Freedom.

Κανένα Nobel δε δόθηκε γι’ αυτό το επίτευγμα, τα Nobel πήγαν σε τρεις προέδρους των ΗΠΑ,  κανένα δάκρυ δε χύθηκε, όλη η κλάψα πήγε στον Johan Cruyff και τον David Bowie. Τυχαίο που σε όλους τους απολογισμούς των σημαντικών θανάτων για το 2016 έχει μόνο τραγουδιστές, ηθοποιούς και δευτεροκλασάτους συγγραφείς;

Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού δυσκολεύεται να βρει την Αγγλία και τη Γαλλία στο χάρτη και αμφιβάλω αν ξέρει με ποιους πολέμησε ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες. Ξέρει όμως πολύ καλά τα latest hits. Είναι δυνατόν να έχει κανείς την απαίτηση να ξέρει τι είναι ο ΠΟΥ, τι η ευλογιά και από τι αιτίες θανάτου έχουμε γλυτώσει την τελευταία δεκαετία;

Από το 1979 που αναφέρθηκε ο τελευταίος θάνατος από ευλογιά, έχουν περάσει 37 χρόνια και έχουν σωθεί 74 εκατομμύρια ζωές. Τόσοι πέθαναν και στους δυο παγκόσμιους πολέμους μαζί.

Δε χρειάζονται δάκρυα για τον Henderson. Δεν τα έχει ανάγκη, σε αντίθεση με τα δημοφιλή λαϊκά είδωλα.

************

Του Κωνσταντίνου Ν. Φουντουλάκη (Aναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής ΑΠΘ)

Πηγή: anoixtoparathyro

Με "σντισοιμπλε" πολιτική προωθούν τις θέσεις του Σόιμπλε οι Τσίπρας-Καμμένος.

Το ισχυρό όπλο των Τσίπρα-Καμμένου είναι ο Σόπμπλε, έτσι οτιδήποτε τους αντιπολιτεύεται το κάνουν σύμμαχο του πλέον μισητού προσώπου για τους Έλληνες.

«Αντισόιμπλε» λοιπόν είναι η Τσίπριος πολιτική και με αυτήν ελπίζει να πετύχει την ισοπέδωση οποιουδήποτε στέκεται απέναντί του.

Είναι όμως έτσι;  Υπάρχει πραγματικά κάτι που στέκεται απέναντί στον Σόιμπλε, η στην πραγματικότητα είναι όλα στημένα έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί ο Τσίπρας τον μπαμπούλα Σόιμπλε ώστε να προωθεί ακριβώς αυτά που θέλει ο Σόιμπλε.

Τα γεγονότα δείχνουν αυτό ακριβώς, δείχνουν δηλαδή ότι η εντολή που έχει το φασιστοειδές μόρφωμα των Τσίπρα-Καμμένου, είναι να δείχνει τον κακό Σόιμπλε ως υπεύθυνο όλων των δεινών του λαού, τον οποίο ο Ρομπέν Τσίπρας και ο σερ Καμμένος πολεμάνε μετά μανίας.

Το παιχνίδι είναι καλά στημένο και το δούλεμα θα συνεχίζεται γιατί είναι όλοι στο κόλπο. 

Σε λίγες μέρες θα προβάλει κάτι που επίσης θα θέλει να μας σώσει.

Φλωρίδης, Διαμαντοπούλου και Ραγκούσης με τον ...νέο πολιτικό λόγο που θα λέει ότι «Στον Σόιμπλε πήγαμε για να μας δώσει λεφτά, για να μπορέσουμε να μην τρώμε χαλίκια και χορτάρια», ελπίζουν να δημιουργήσουν τον «αντιστίπρα» αντίποδα, καθώς φαίνεται ότι τα άλλα πολιτικά μιάσματα του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου εξασθενούν.

Το νέο κεντροαριστερό δημιούργημα θα είναι ένα ανάλογο μόρφωμα του «μαζί τα φάγαμε» και θα δώσει την δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ να δείχνει το τέρας Σόιμπλε, ευελπιστώντας ότι  με νέες ,φιλικές πρός το ραιχ, δυνάμεις στο πολιτικό κάδρο θα μπορεί η "αντισοιπλε" πολιτική να προωθεί χωρίς αντιδράσεις τις προσταγές του γερμανικού εθνικιστικού κεφαλαίου, κύριος εκφραστής των οποίων είναι ο Σόιμπλε.
Μορφώσε το κεφάλι του λαού για να μην αναγκαστητε να το κόψετε έλεγε ο Ηράκλητος πράγμα που δυστυχώς δεν το πετύχαμε αν και έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια από τότε.

Ανδρέας Κεσίδης.