Οι ταξιδιώτες των Ινδιών ξέρουνε περισσότερα να σάς
πουν απ' τους Βυζαντινούς χρονογράφους
ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ, ΑΜΟΡΓΟΣ
Το σκάνε οι κοιμισμένοι μου σε μια άλλη Αμερική
ZAN ZENE, O ΘΑΝΑΤΟΠΟΙΝΙΤΗΣ
...κάθε άλλο παρά νεκρός - μόνο ονειρεύομαι - καθώς ο λύχνος το βράδυ ακολουθούσε έως την άλλη άκρη του διάδρομου,
δηλαδή, κάπου στην άβυσσο - όπως η συμπόνια που πέφτει στο κενό ή ένας
ρινόκερος που με αντιπαθεί στις καθημερινές ιστορίες, - διαφαινόταν
κατάχαμα κάποιος σαν αίνιγμα ή οι αστραπές, πάλι, που οργώνουν σε φιλόξενα
σχήματα τις ερωμένες, - είναι άγνωστες όλες αυτές οι τραγωδίες που περνάμε,- μ'
ένα τσεκούρι αγκαλιά αντί για σπλάχνα,,
...''συγνώμη'', είπε, ήθελε να δείξει μ' ένα τρόπο
επιδεικτικό την πληγή του στο μέτωπο, σαν την αράχνη στο μισοφέγγαρο, - η
γυναίκα που αλλάζει συχνά τη θέλησή της τα μεσάνυχτα σαν άδειο ποτήρι - συνήθως
ένα χτύπημα στην πόρτα, ''ποιος είναι κεί που τελειώνει ο φράχτης;;'', -
αλήθειες που αποσιωπήθηκαν
- τα τελευταία χρόνια έζησα κοιτάζοντας επίμονα τη
χλομή μου μύτη - έκρυβα το παρελθόν και τον φθόνο μου [γέλια]
....είχα κι άλλους ρόλους σε άλλα βιβλία, δίπλα σε βαριά
ξύλινα μπαστούνια ή γκρίζα καπέλα με χαμηλωμένο πλατύγυρο, - σ' ένα
μέρος σαν αυτό η θλίψη ανήκει στους αναγνώστες -, ΛΟΥΙΖ : ''Θα κάνω ό,τι μπορώ
σου το υπόσχομαι''- σώμα ολόκληρο γεμάτο παλίρροιες, με κάποιο τρόπο
αστειευτήκαμε - το χώμα, η μαύρη μπύρα,τα σκυλιά που κρυβόταν στα φτηνά
αδιάβροχα, ένα ζευγάρι μπότες, -''ανοιχτά, περάστε'', η φωνή πρόλαβε, εγώ
σηκώνομαι απ' την καρέκλα - μόλις έφευγα - προσπαθούσα να κάνω τη
σκέψη μου καθαρή, ''οι Βυζαντινοί χρονογράφοι που γνώρισα στην Αμοργό - ήταν πιο
λίγο ικανοί'', - στην αμεροληψία...
...είμαι ο Πιερ, Γάλλος εγκληματίας [1] με απρόφερτες λογοτεχνικές ανησυχίες, στη φυλακή έχω
συνθέσει τα βιβλία των ποιημάτων μου, θα κυκλοφορήσουν λίγους μήνες μετά την
εκτέλεσή μου - θα σάς βρω στην Δ' πράξη πριν τον Φερνάντο και τη Δούκισσα
-ανήκω σ' αυτούς που τη στραγγάλισαν, [2] στο
δεξή μου ώμο υπάρχει ένα τατουάζ, παριστάνει το τριαντάφυλλο που χάνουν οι
μανιακοί από την εξαφάνιση ή το κλουβί του φιδιού, και σε λίγα χρόνια όλα θα
έχουν έλεος - οι γιορτές δεν είναι γι' ανθρώπους σαν εμάς, πιστεύω σε μια
κυριαρχία σαν την άστεγη γυναίκα που δεν τόλμησε - την άλλη μέρα - που ήταν
δικαιοσύνη.
ΠΡΩΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΣΕ ΠΕΖΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ PIERRE FRANCOIS
LACENAIRE:
...ούτε σκέψη να το βάλω στα πόδια, κουλουριάζομαι ή λικνίζομαι
μέχρι που με παίρνει ο ύπνος - όλοι οι άνθρωποι είναι βρώμικοι-, ο Ευγένιος -
δεν τον ξέρετε - δε χρειάζεται να τον ξέρετε - κυριαρχεί το ακριβό κρασί κι
εξασκείται σε κλειστά σκοπευτήρια πολυτελείας, θα έρθει την προτεραία του
θανάτου μου, - έτσι ανέρχονται τις βαθμίδες της ιεραρχίας, δεν θα παραδοθεί στα
χέρια του Γκόρκι - αλλάξαν οι καιροί, οι πληροφοριοδότες ανήκουν στη χρυσή
εποχή των ερώτων, οι συγγραφείς ισοπεδώθηκαν στην Ιερή Ουσία της Βλασφημίας -
όπως όλοι μετά το Παράλογο και την Εξέγερση, που αποδείχτηκε δόγμα του Χαμένου
Παράδεισου, - θα σάς είμαι αιώνια ευγνώμων, - αυτά έχουν τα πρόωρα γερατειά -
οι δεσμοφύλακες συλλαμβάνουν αμέσως τη λάμψη ενός ματιού ή τον ηλεκτρισμένο
χρυσό του δοντιού σου,-στο κομμένο κεφάλι -δίπλα στο αυτί - φωνάζουν για
σιγουριά όνομα κι όνομα μητρός, -''έχω έξω τ' αυτοκίνητο, μάς
περιμένει''[γέλια] -''η ποίησή μου είναι ο πατριωτισμός της φυλακής και του
εγκλήματος,- αγιάζω, είμαι ο νεομάρτυρας της δειλίας σας - έχω διαπράξει κάθε
φόνο για λογαριασμό όλων'', περιμένω την ατίμωση της δόξας μου, τα παράθυρα
στήνουν α-διέξοδα οι κατάδικοι σωπαίνουν γονατίζουν -αμνοί -αγνωστικιστές και
υπαρκτοί - κάποια στιγμή, λοιπόν, θα επέστρεφα επιτέλους στο σπίτι...
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΟΙΗΜΑ ΣΕ ΠΕΖΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ PIERRE FRANCOIS
LACENAIRE :...άλλωστε οι δικοί μου βιογράφοι θα είναι συνεπείς - αν δεν μας ρίξουνε στη δυστυχία οι θεοί κι οι ανάπηροι έρωτες μιλήσουν στα παλιά
χειρόγραφα όπως ένα εξαντλημένο ραδιόφωνο- ''βολευτείτε, νύχτα είν' αυτή, θα
φύγει βήχοντας την αναγνώριση'' - το σκοτάδι διπλώνει τα σώματα όπως το δίλημμα
του ζώου στις πιο θλιβερές ιστορίες των νερών ο σκοτεινός θάλαμος, αερίων την
ώρα που εμφανίζω φωτογραφίες απ' το ξημέρωμα της άλλης εποχής, εδώ και τόσα
χρόνια ο θάνατος εγκαταλείπεται μέσα στην αξία που έθεσε ο ίδιος για τον εαυτό
του.
ΕΠΙ-ΦΥΛΑΚΗ : .....οι δυο που παίζουν ζάρια σήραγγες
θανάτου ιδρωμένες σιωπές δεν θα υπάρχουν παρά στην άλλη τυφλότητα κανείς δε θα
γυρίζει να κοιτάξει από κοντά οι θανατοποινίτες είναι αρχέτυποι γράφουν
ποιήματα για την παραίτηση του εγκαταλειμμένου πραματευτή ή τα σκοινιά που
δένουν τον βαρκάρη σε περασμένα φθινόπωρα πριν ξεκινήσει, - εμείς είμαστε ο
απροσμέτρητος κόσμος των ερειπίων των ειδώλων, - χειρονομούν στα πεζοδρόμια να
δώσουν κάποιο ρόλο στο φως, στο συλλογισμένο τοπίο.
ΟΙ ΔΟΥΛΕΣ [3]:[αυτοσχεδιάζουν,
μιλούν ταυτόχρονα και οι δυο - ο Ζενέ στέκει σιωπηλός]
...κατάφερα ν' ανακαλύψω τα κομμάτια της καταγωγής
μου σιγά σιγά όπως η παρακμή που
είναι απαραίτητη για να σκοντάφτει η αιτία, σαν
κάτι να με κάνει αόρατη κι ένα πρωί ανάγλυφη, η εγγύηση ότι σου κόβουν ένα ένα ελάχιστο κομμάτι
σάρκας, η γυναίκα που λέει κάτι ελεεινό για το τελευταίο της ειδύλλιο,
απαγορευτική κι αδιάφορη ή το σακάκι καθώς αλλάζουμε σπίτι και γίνεται
αφηρημένο όπως το αναπόφευχτο ποίημα - όλα αφόρητα στον επόμενο ένοικο αφού
προϋπάρχουν σαν αντίρρηση - προείπαν την ιστορία οι συνδαιτυμόνες στο τραπέζι
με ακρίβεια - κανείς δεν άκουσε τον χτύπο στην πόρτα γιατί κι οι νεκροί
ξεχωρίζουν κάποτε εύκολα τις παλιές θεότητες, μ' άλλη οικειότητα θάβουν τ'
αρχαία αγγεία ανάμεσα στα ξέθωρα έπιπλα ή εκείνη την ασήμαντη παρατήρηση πως
ήρθαν όλοι και προσυπέγραψαν για
το καλό ευόδιο του μεταστάντα, - η Α., ο Π., ο Κ., ο Ζ.Μ., ο Κτ. ο Ελ., η Λ., ο
Αντριάνο, η οικογένεια Παλ., εσείς - αν θυμάστε- ο Μπ., το ζεύγος Ριτσ., η γριά
με τ' άκομψα μάλλινα ρούχα κι εγώ. ''Just drop me here''.
Ο ΘΑΝΑΤΟΠΟΙΝΙΤΗΣ: [τραγουδάει] ......αυτός ο
άγνωστος που είναι δίχως θύμιση -/τελειώνει
- ο εφιάλτης που πλανιέται, /
με τρομάζει το φεγγάρι που μ' αρνιέται,- / κλωστή,-
σε μένα και την κοίμηση [4]
Ο ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΗΣ [5]: [σε αναπηρικό
αμαξίδιο. Ο Ζενέ δεν είναι δίπλα του]
...σε φόρεμα εργόχειρο πούλια το βεστιάριο τσίρκο η πούλια στερέωμα στρογγυλή
τρύπια στη μέση επιχρυσωμένη ελάχιστη σκαλωμένη στο βόστρυχο του
ακροβάτη απελπισία σχοινί πριν τον Άδη νεκρό οι
κραδασμοί όταν φίλημα όταν ανάγκη αρμός κατά τη νύχτα ριπή προς το αίμα το
ατσαλόσκοινό σου ομορφιά χορευτική θάμβος έγκλειστος στο τσίρκο
στο θάμβος χορός σκοινί φιλοξενία δρόμος δοκιμασία παράτολμη δοκιμασία αριθμού ακρίβεια
στα χέρια καθώς κίνηση όταν κίνηση όταν απάρνηση της
άβυσσος αβυσσαλέα ωχρός μελανιασμένος αγωνία είδωλο χορευτής
όταν νεκρός μυστική πληγή κίνηση με το χώμα λύπη ματιά παιδική ηλικία πατρίδα ούτε νεκρός ζωντανός το
όνειρο μιας τέχνης σκοτεινής κανείς αμείλικτο βράδυ όταν σκηνικό η μοναξιά προς θάνατον καθόλου
ελπίδα της Παναγίας οι σχοινοβάτες στη Λούρδη σώμα
γι' αυτήν σώμα γι' αυτήν θυσία μόνη αύριο ο θεατής αλλοτινός
θεατής φωτιά ένα σχοινί στη μνήμη στο άδειο κενό η
μοναξιά όταν ύψος όταν φόβος μόνος χωρίς εμένα χωρίς με
χώμα ύψος τυφλός αέρας άνοδος ψυχρός
αέρας σαν κρόταφος σαν όταν χώμα η ερημία ο βόστρυχος ίσως Άδης οριζόντια σχοινιά πολλά σχοινιά λιθόστρωτο καθώς
απουσία απουσί μόνος σκοτάδι.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ : [ο Ζενέ είναι όρθιος, απαθής] ......ανήκω
στη φιλανθρωπία της θύελλας, - κοινώς, στη χλεύη - περπατώ όπως ο λύκος για να
νικήσω το φόβο μου στο δάσος, σέρνομαι όπως το φίδι για ν' αποχτήσω την εύνοια
των θεών στον Κάτω Κόσμο, έμαθα τα ζώα της αυλής και το κρυμμένο παρελθόν της
γάτας, - η γνωριμία μας έγινε τ' απομεσήμερο - από τότε είμαι νεκρός - θα
έρθουν τα περιστέρια στα παράθυρα, ένα πρωί θα ξυπνήσουμε με τα ιδεογράμματα
της ελπίδας, όπως ένας απέριττος φίλος φροντίζει τις εξεγέρσεις μας και είναι
απών, - σιγανά λαχανιασμένα οι ήττες αφήνουν κλαδιά στα πρόσωπα, ο ήλιος είναι
ετοιμόγεννος διακορεύει μαζί μου παλιές ελαιογραφίες και την μεθόριο, - υπάρχουν
πολλά που δεν πρόφτασα να εξηγήσω, - θα με θυμάστε - ο ορατός εαυτός μου ή ο
μυστικός χρόνος και η φωτιά - οι ποιητές γίνονται σκυθρωποί ανάμεσα στις
σταγόνες της βροχής, αλλά γυρίζουν ανέπαφοι, έρχονται ξανά πίσω από άλλους
δρόμους - θ' αντιγράψουμε κάποτε τα επιτύμβια που μάς συμφέρουν μόνο και μόνο
γιατί πρέπει να συμφωνήσουμε για την ζωή που έφυγε ανάμεσα απ' τα δάχτυλά μας
άδοξα
- πληβείοι, συγκινημένοι ντανταϊστές, ιδρωμένοι
φουτουριστές σε ποδήλατα, ακροβάτες με βαριές αναπηρίες, ξανθιές με ντεκολτέ
μπαρόκ, μια φωνή κι η μουσική που τη συνοδεύει, κάποιος που θ' ανοίξει την
πόρτα ήσυχα, -στην εκταφή μου θ' αντικρίστε τις σημειώσεις μου, - θα μιλήσει ο Υάκινθος ή ο
Rossetti [6] ξεθάβοντας κι
αυτός τη Siddall και τα ποιήματα που καταχώνιασε στην αγκαλιά της - οι
σημειώσεις μου, κάποιες πρόκειται να εκδοθούν γρήγορα και σύντομα,- το μέλλον μου είν' εδώ - ''Οι Δούλες'', η ''Υψηλή Επιστασία'', ''Το
μπαλκόνι'', ''Οι Νέγροι'', ''Το κάτεργο'', ''Ο θανατοποινίτης'', ''Ο
σχοινοβάτης'' - εκεί που λέει απότομα στο τέλος [7] ''στόχος μου : όχι να σε δασκαλέψω αλλά να
λαμπαδιάσεις και να καείς''- κι όσα δεν ξέρετε ακόμα, θα γνωρίσουν μαζί τη δόξα
της επανέκδοσης, -είμαι ο Pierre
Francois Lacenaire, -ο ίδιος που έγραψε την ''Παναγιά των λουλουδιών'' δυο
φορές, -μου το είχαν κλέψει στα Πορθμεία, το χειρόγραφο, -οι άθλιοι ασυνείδητοι
κι αχρείοι λεμβούχοι.
τέλος
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ :
[1],
Pierre Francois Lacenaire [1800-1836]- Γάλλος εγκληματίας με λογοτεχνικές
ανησυχίες, ο οποίος στη φυλακή συνέθεσε ένα βιβλίο ποιημάτων, που κυκλοφόρησε
λίγους μήνες μετά την εκτέλεσή του [βλ. Φερνάντο Πεσσόα, ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ, Εξάντας,
2001- μετάφραση/επίμετρο : Χάρης Βλαβιανός]
[2],
Φερνάντο Πεσσόα ο.π. : Αναφορά στον συγγραφέα John Webster, του ελισαβετιανού
θεάτρου [1580-1625], για το έργο η Δούκισσα του Μάλφι : ''.....ο ήρωας Φερνάντο
αντικρίζει το πτώμα της Δούκισσας που ο ίδιος έχει βάλει να στραγγαλίσουν''.
[3],
αναφορά στο ομώνυμο έργο του Ζαν Ζενέ
[4],
από σονέτο του γράφοντα, 2012
[5],
η ελεύθερη διασκευή για το απόσπασμα έγινε με αφορμή για έμπνευση την μετάφραση
του Π. Μάτεσι, Ο ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΗΣ, Ηλέκτρα, 2007 - [Ο Αμπντάλα Μπεντάγκα, ο
σχοινοβάτης, εραστής του Ζενέ, τραυματίζεται βαριά από πτώση. Ο Ζενέ τον αφήνει
κι ο ίδιος αυτοκτονεί. Ο Ζενέ πέφτει σε βαριά κατάθλιψη, κι αποπειράται ν'
αυτοκτονήσει το 1967 καίγοντας πολλά από τα χειρόγραφά του] [Διαδίκτυο]
[6],
Το περιστατικό με τον Rossetti, από το : ΕΖΡΑ ΠΑΟΥΝΤ, ΧΙΟΥ ΣΕΛΓΟΥΙΝ ΜΩΜΠΕΡΛΥ,
μετάφραση-επίμετρο-σχόλια Χάρης Βλαβιανός, Εστία, 1987
[7],
Ο ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΗΣ, ο.π.