Του Κώστα Ράπτη
Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την Τουρκία. Η κλιμάκωση των ψυχροπολεμικών εντάσεων μεγαλώνει την απόσταση μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ, άρα και την ικανότητα του Ταγίπ Ερντογάν να ελίσσεται ανάμεσά τους αποσπώντας ανταλλάγματα, ιδίως στο πεδίο που κατεξοχήν ενδιαφέρει και τις τρεις πλευρές: την συριακή κρίση. Η δε κατάληψη του κουρδικού θύλακα του Αφρίν από τον τουρκικό στρατό και τους αντάρτες συμμάχους του προσδίδει μεγαλύτερη αξιοπιστία σε ό,τι μέχρι πρότινος θα θεωρούσε κανείς απλώς λεονταρισμούς του Τούρκου ηγέτη. Εξ ού και οι προσπάθειες που καταβάλλονται από αρκετές πλευρές να κατευνασθεί η Άγκυρα μετά τις απειλές που εξαπέλυσε ο Ερντογάν εναντίον του Σιντζάρ.
Η ορεινή περιοχή του Σιντζάρ, που ανήκει στην ιρακινή επαρχία της Νινευή και εφάπτεται των συνόρων με τη Συρία και την Τουρκία, αποτελεί εστία της θρησκευτικής μειονότητας των Γεζίντι και έγινε παγκοσμίως γνωστή το 2014, με την επέλαση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.
Τότε ήταν χιλιάδες οι Γεζίντι που σφαγιάσθηκαν, τέθηκαν σε δουλεία ή πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, ενώ τόσο οι δυνάμεις του ιρακινού στρατού όσο και οι "πεσμεργκά” της αυτόνομης κουρδικής οντότητας του βόρειου Ιράκ υποχώρησαν, αφήνοντας τους αμάχους ανυπεράσπιστους.
Οι κάτοικοι της περιοχής γλίτωσαν τον ολοκληρωτικό αφανισμό όταν από την άλλη μεριά των συνόρων προσέτρεξαν οι Κούρδοι πολιτοφύλακες του PYD (συριακής θυγατρικής του ΡΚΚ), οι οποίοι και οργάνωσαν τους Γεζίντι στις Μονάδες Αντίστασης του Σιντζάρ (YBS). Τα πορτραίτα του Αμπντουλάχ Οτζαλάν και τα λοιπά εμβλήματα του ΡΚΚ είναι πανταχού παρόντα στην περιοχή.
Μάλιστα οι Μονάδες Αντίστασης του Σιντζάρ μισθοδοτούνται από την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης, δηλαδή αντιμετωπίζονται ως νόμιμη δύναμη άμυνας.
Η δημιουργία ενός προγεφυρώματος του ΡΚΚ σε τόσο κρίσιμο σημείο αποτέλεσε αιτία συναγερμού για την Άγκυρα, η οποία κατά καιρούς έχει πραγματοποιήσει βολές πυροβολικού εναντίον του Σιντζάρ, με θύματα μεταξύ των αμάχων. Οι δε απειλές για εισβολή είναι διαρκείς και επαναλήφθηκαν με τον πιο σαφή τρόπο από τον Ταγίπ Ερντογάν την Κυριακή.
Ήδη δύο ημέρες νωρίτερα, όμως, οι δυνάμεις του ΡΚΚ, που υπολογίζονται σε 3.000 άνδρες, είχαν αρχίσει να αποχωρούν από την περιοχή, παραχωρώντας τη θέση τους στον ιρακινό στρατό, προκειμένου να μην δώσουν στην Τουρκία το πρόσχημα να επέμβει.
Ομοίως, ο μεν στρατός του Ιράκ διαβεβαιώνει δια του αρχηγού του γενικού επιτελείου, αντιστρατήγου Οτμάρ αλ Γάνι ότι ελέγχει πλήρως το Σιντζάρ και τη μεθόριο με την Τουρκία, ο δε ιρακινός πρωθυπουργός Χάιντερ αλ Αμπάντι σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Τούρκο ομόλογό του Μπιναλί Γιλντιρίμ διαβεβαίωσε ότι θα εμποδίζονται οι Κούρδοι αντάρτες να πραγματοποιούν οποιαδήποτε ενέργεια εναντίον της τουρκικής επικράτειας.
Η ανακοίνωση της αποχώρησης του ΡΚΚ από το Σιντζάρ αποδίδεται σε αμερικανικές παραινέσεις, προκειμένου να αποφευχθεί το άνοιγμα ενός ακόμη μετώπου με την Τουρκία. Άλλωστε, η επικαιρότητα σημαδεύεται και από την διαβεβαίωση του Ντόναλντ Τραμπ, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του, ότι η Ουάσιγκτον επιθυμεί να ενισχύσει την συνεργασία της με την Άγκυρα ως προς τη συριακή κρίση – την ίδια στιγμή που ο Ερντογάν συνομιλεί τηλεφωνικά με τον Βλαντίμιρ Πούτιν για την προετοιμασία της νέας τριμερούς υσνάντησης κορυφής Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν στις 4 Απριλίου.
Πάντως ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Τζέιμς Μάτις αναγνώρισε ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει στο Σιντζάρ απειλή από μέρους του ΡΚΚ και αποδέχθηκε την αναγκαιότητα να υπάρξει διάλογος με την σύμμαχο χώρα για ένα θέμα τόσο σημαντικό για αυτήν.
Με άλλα λόγια, το παζάρι σχετικά με το Μάνμπιτζ (την πόλη της Συρίας όπου η Τουρκία απειλεί να επέμβει εάν οι ΗΠΑ δεν εξασφαλίσουν την εγκατάλειψή της από τους μαχητές του PYD) επαναλαμβάνεται σε ιρακινό σκηνικό.
Ασχέτως της παρουσίας ή μη του ΡΚΚ στο Σιντζάρ, η Τουρκία έχει αρκετούς λόγους να επέμβει. Η περιοχή ελέγχει την επικοινωνία ανάμεσα στο συριακό και το ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ οι βλέψεις για επέμβαση αφορούν και άλλες περιοχές του βόρειου Ιράκ (π.χ. τα όρη Καντίλ, όπου και η εξόριστη στρατιωτική ηγεσία του ΡΚΚ) και για δημιουργία "ασφαλούς ζώνης” πλάτους 15 χιλιομέτρων.
Επιπλέον, η Άγκυρα διεκδικεί την αποχώρηση από το Σιντζάρ και των σιιτών πολιτοφυλάκων των Μονάδων Λαϊκής Κινητοποίησης (με τις οποίες το Ιράν θα μπορούσε, αν ήθελε, να δυκολέψει πολύ τη ζωή των Τούρκων στρατιωτών), ενώ στη βάση της Μπασίκα στο βόρειο Ιράκ, όπου σταθμεύει τουρκική δύναμη, εκπαιδεύει τις φίλιες σουνιτικές δυνάμεις της Φρουράς της Νινευή, υπό τον πρώην κυβερνήτη της Μοσούλης Ατίλ αλ-Νουτζάιφι.
Οι ίδιοι οι Γεζίντι πάντως δηλώνουν αποφασισμένοι να πολεμήσουν. Στη συνείδησή τους, οι δυνάμεις της Τουρκίας δεν διαφέρουν από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους που, με την εμφανή στήριξή της, επέπεσαν στο Σιντζάρ το 2014. Άλλωστε και στην περιοχή του Αφρίν, όπου υπάρχουν κοινότητες Γεζίντι, αναφέρονται τα τελευταία 24ωρα καταστροφές των ιερών τους και βίαοι προσηλυτισμοί από τους τζιχαντιστές που συμπολεμούν με τον τουρκικό στρατό.