Του Γ. Αγγέλη
Οι πρώτες διαρροές για τον σχεδιασμό προτάσεων που αφορούν την περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους προκάλεσαν αμέσως και τις πρώτες αντιδράσεις στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία.
Από την πλευρά του CSU (της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης) στη Βαυαρία, που αποτελεί τον βασικό εταίρο της κυρίας Μέρκελ στον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες, εκφράστηκαν αμέσως αντιρρήσεις για το πώς και πόσο μπορούν να υπάρξουν μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Οι "αντιρρήσεις" στοχεύουν στο να μπει ένα φρένο στη στάση του σοσιαλδημοκράτη ΥΠΟΙΚ, κ. Σολτς, ο οποίος πήρε τη θέση του Σόιμπλε στον νέο κυβερνητικό συνασπισμό, όσον αφορά το πλαίσιο περαιτέρω ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Η αφορμή δόθηκε από τη διαρροή στον γερμανικό Τύπο του non paper που συνοψίζει ένα μέρος των προτάσεων που δουλεύονται από τον ESM με το γαλλικό ΥΠΟΙΚ από τον Φεβρουάριο. Ένα σχέδιο εργασίας στο οποίο δεν είχε συμμετάσχει το γερμανικό ΥΠΟΙΚ, καθώς δεν είχε ακόμη σχηματιστεί η κυβέρνηση CDU / CSU / SPD.
Στις προτάσεις αυτές γίνεται για πρώτη φορά λόγος για το πώς θα μπορούσε να συνδεθεί η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με το ύψος των ετήσιων δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους.
Απέναντι στις προτάσεις εκφράστηκαν οι πρώτες αντιρρήσεις από ισχυρές πολιτικές ομάδες στο CSU, με βασικό επιχείρημα ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι επαρκώς δεσμευμένη με το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί και ότι αυτό δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχεια των πολιτικών δημοσιονομικής πειθαρχίας τα επόμενα χρόνια.
Από την πλευρά του γερμανικού ΥΠΟΙΚ δεν έχει υπάρξει ξεκάθαρη διατύπωση θέσης, καθώς ο κ. Σολτς ακόμη "ζυγίζει" τις κινήσεις του στον κυβερνητικό συνασπισμό.
Σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από τον ESM στο πλαίσιο της περιβόητης γαλλικής πρότασης, έτσι όπως αυτές διατυπώθηκαν από τα τέλη Φεβρουαρίου (και διέρρευσαν στη "Handelsblatt"), οι υποχρεώσεις του ελληνικού δανείου προς τον EFSF μπορούν να παραταθούν κατά μία επταετία, όπως επίσης και το επιτοκιακό κόστος. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια πρόταση, μπορεί να δοθεί μερική αναβολή αποπληρωμής δανείων 25 δισ. ευρώ για 12 έτη, ενώ παράλληλα θα πρέπει να μπει χαμηλό πλαφόν (π.χ., 2%) στο επιτοκιακό κόστος αυτής της επιμήκυνσης.
Σύμφωνα με την πρόταση, αν ο ρυθμός ανάπτυξης στην κρίσιμη πενταετία πέσει κάτω από το 2,8%, το ελληνικό Δημόσιο θα μπορεί να αναστείλει την αποπληρωμή, ενώ, αν ο ρυθμός κυμανθεί μεταξύ 2,8% και 3,4%, θα μπορεί να αποπληρώνει μέρος των υποχρεώσεων και, με πάνω από 3,4%, θα τρέχει αποπληρωμή με τις πλήρεις υποχρεώσεις τόκων και χρεολυσίων.
Οι προτάσεις αυτές είναι "ιδέες" και όχι τελικό πλαίσιο συζητήσεων στο Eurogroup. Είναι ήδη διατυπωμένη και γνωστή η διαφωνία τόσο από το CSU όσο και από το φινλανδικό και ολλανδικό υπουργείο Οικονομικών ότι η όποια διευκόλυνση στην αποπληρωμή του ελληνικού χρέους θα πρέπει να συνδέεται, πέραν του ρυθμού ανάπτυξης, και με τον βαθμό τήρησης των δεσμεύσεων. Δηλαδή των ψηφισμένων μεταρρυθμίσεων κατά τη διάρκεια του τρίτου προγράμματος, που λήγει στις 20 Αυγούστου, με τις οποίες έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση...
Ορισμένοι μάλιστα εκ των δανειστών επιμένουν ότι οι δεσμεύσεις θα πρέπει να αφορούν και τα 3 προγράμματα...
Το υπόλοιπο του δανείου
Πέραν, όμως, αυτού, οι "ιδέες" που έχουν μπει ήδη στο χαρτί των προτάσεων και οι οποίες θα γίνουν αντικείμενο διμερών διαβουλεύσεων του επικεφαλής του EWG, κ. Φάιλμπριφ, με τους υπουργούς Οικονομικών του Eurogroup περιλαμβάνουν και το σκέλος που έχει να κάνει με τα "υπόλοιπα" του δανείου των 86 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, όπως δημοσίευσε πρόσφατα το Capital.gr, βασικό στοιχείο του σχεδίου στηρίζεται στη χρήση των 27 περίπου δισ. ευρώ που έχουν "περισσέψει" από το δάνειο.
Τα κεφάλαια αυτά φαίνεται να προορίζονται αφενός για την ολική ή μερική εξόφληση του δανείου ΔΝΤ και αφετέρου για την εξαγορά και επιμήκυνση μέρους του διακρατικού δανείου των 52 δισ. ευρώ από το πρώτο πρόγραμμα στήριξης του 2010. Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, τα 27 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για να εξαγοραστεί και να αναχρηματοδοτηθεί, μέσω του ESM, το πρόγραμμα επιμήκυνσης των δανείων του πρώτου και δεύτερου δανείου συν αυτού από το ΔΝΤ, έτσι ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση από την όλη διευθέτηση για τις χώρες-μέλη.
Το "κλειδί" στον σχεδιασμό αυτό είναι αφενός τα διαθέσιμα 27 δισ. ευρώ και αφετέρου η υψηλή πιστοληπτική ικανότητα του ESM, που μπορεί να δανειστεί μακροπρόθεσμα με πολύ χαμηλά επιτόκια και με τα κεφάλαια αυτά να αντικαταστήσει ndash;βγάζοντας και το ίδιο κάποιο επιτοκιακό κέρδοςndash; τα παλαιότερα και ακριβότερα δάνεια της Ελλάδας από το πρώτο και δεύτερο πρόγραμμα.
Πάνω στον καμβά αυτόν, δηλαδή τον συνδυασμό της χρήσης των 27 δισ. ευρώ και του χαμηλού κόστους δανεισμού από τον ESM, θα πρέπει να λειτουργήσει ο αλγόριθμος της μεταβλητής εξυπηρέτησης του χρέους σε συνάρτηση με τον ρυθμό ανάπτυξης.
Στο σημείο αυτό έρχονται οι αντιρρήσεις Γερμανών, Ολλανδών και Φινλανδών, που ζητούν επιπλέον διασφαλίσεις για τη μελλοντική πολιτική δέσμευση των ελληνικών κυβερνήσεων. Αυτήν τη "δέσμευση" πρέπει να αποτυπώσει με σαφή τρόπο η κυβέρνηση στο "ολιστικό πρόγραμμα" ανάπτυξης που θα πρέπει να καταθέσει πριν από τον Μάιο στο Eurogroup.
Η δέσμευση αυτή θα κρίνει το αν θα... κουμπώσει το κλείσιμο του τρίτου προγράμματος με την απαιτούμενη ελάφρυνση του χρέους, καθώς επίσης και με το αν το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στη συμφωνία αυτή ως εγγυητής του μηχανισμού εποπτείας για τους δανειστές.
