Την πάγια άποψη της Αγκυρας για την ελάχιστη επήρεια που έχει το Καστελλόριζο στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, άρα και των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας εκεί, αντικατοπτρίζει σειρά από NAVTEX που εξέδωσε η Υδρογραφική Υπηρεσία Αττάλειας, με τις οποίες προαναγγέλλονται ναυτικές ασκήσεις σε μια περιοχή που περικλείει το ελληνικό νησί. Συγκεκριμένα, με πέντε NAVTEX (1153/18, 1154/18, 1155/18, 1156/18 και 1157/18) η Αγκυρα δεσμεύει ισάριθμες περιοχές οι οποίες ξεκινούν από το ύψος της Φετιγιέ, φθάνουν στα νότια ώς το ύψος της Κάσου και από εκεί ανατολικά μέχρι μια νοητή γραμμή που φθάνει νότια της Αττάλειας. Τύποις οι NAVTEX της Αγκυρας είναι νόμιμες καθώς δεσμεύουν θαλάσσιες περιοχές σε διεθνή ύδατα.
Επί της ουσίας αποτελούν προβολή των τουρκικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς αποκόπτουν το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης (Καστελλόριζο) από τα Δωδεκάνησα και διακόπτουν αυτό που η Ελλάδα θεωρεί ανατολικό άκρο της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της. Πρακτικά, η Αγκυρα απορρίπτει το σύνολο της πολιτικής της Αθήνας στην Ανατολική Μεσόγειο, βασικό στοιχείο της οποίας είναι και η θέση του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης.
Ολα αυτά καταγράφονται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη φάση για το ενεργειακό παιχνίδι που εξελίσσεται στην περιοχή. Χθες, έγινε γνωστό ότι η γαλλοϊταλική κοινοπραξία Total/ENI κατέθεσε στο υπουργείο Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας αίτηση έρευνας υδρογονανθράκων για το οικόπεδο 7 της ΑΟΖ. Σημειώνεται ότι το 7 βρίσκεται ανάμεσα στο 6 στο οποίο κάνει ήδη γεωτρήσεις η ίδια κοινοπραξία και το 8 το οποίο έχει αδειοδοτηθεί στην ιταλική ΕΝΙ. Η συγκεκριμένη εξέλιξη κινείται στο πλαίσιο των σχεδιασμών της Λευκωσίας για προσεκτική «θωράκιση» των δικαιωμάτων της εντός των οικοπέδων που βρίσκονται στην οριοθετημένη ΑΟΖ της.
Οι Τούρκοι από την πλευρά τους κινούνται στην κατεύθυνση της επέκτασης των δυνατοτήτων που διαθέτουν για να πραγματοποιούν έρευνες και γεωτρήσεις υδρογονανθράκων. «Δεν θα σταματήσουμε τις γεωτρήσεις μέχρι να βρούμε πετρέλαιο και φυσικό αέριο», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ στην τελετή έναρξης της γεώτρησης έξω από τη Μερσίνα, σε χαμηλό βάθος. Ο κ. Ντονμέζ επανέλαβε ότι σύντομα η Τουρκία θα αποκτήσει και νέο γεωτρύπανο.
Ενδεικτικές των προθέσεων της Τουρκίας είναι και οι δηλώσεις του ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος σε συνέντευξή του (CNN Turk) αναφέρθηκε στον ναυτικό αποκλεισμό του οικοπέδου 3 της κυπριακής ΑΟΖ τον περασμένο Φεβρουάριο και είπε ότι «δεν γίνεται να τους εμποδίζουμε πάντα. Αρα τι πρέπει να κάνουμε; Θα κάνουμε κι εμείς τις δικές μας γεωτρήσεις. Η Τουρκία θα κάνει γεωτρήσεις και στις δικές της περιοχές και στις δικές μας περιοχές για λογαριασμό μας».
Τη θέση της Τουρκίας ως εγγυήτριας των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων και στους υδρογονάνθρακες έθεσε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Δεν είμαστε ενάντια στις γεωτρήσεις, την εξερεύνηση και την εκμετάλλευση. Ομως είμαστε ενάντια στις μονομερείς πράξεις της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά και η τουρκοκυπριακή πλευρά συμφωνήσουν, είτε μέσω εταιρειών είτε μέσω της Ε.Ε., τότε δεν έχουμε πρόβλημα με αυτές τις δραστηριότητες. Ομως δεν βλέπουμε να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων», είπε σε συνέντευξή του (εφημερίδα «Πολίτης»).
Οι
φτωχότερες κοινωνικές ομάδες πεθαίνουν σχεδόν μία δεκαετία νωρίτερα σε σχέση με
τις πλουσιότερες
Οι
φτωχότερες κοινωνικές ομάδες πεθαίνουν σχεδόν μία δεκαετία
νωρίτερα σε σχέση με τις πλουσιότερες, όπως προκύπτει από μια νέα έρευνα, κάτι
που προκαλεί ανησυχία για το γεγονός ότι οι περικοπές στον τομέα της κοινωνικής
πρόνοιας και η αύξηση στο κόστος διαβίωσης θέτουν τους πιο ευάλωτους «μακριά
από τα συλλογικά οφέλη», αναφέρει δημοσίευμα της Independent.
Η έρευνα, την οποία εκπόνησαν επιστήμονες του
πανεπιστημίου του Λονδίνου Imperial, αποκαλύπτει ότι το χάσμα στο προσδόκιμο
ζωής μεταξύ των πιο εύρωστων και των πιο στερημένων κοινωνικών στρωμάτων
αυξήθηκε από έξι χρόνια που ήταν το 2001 σε οκτώ το 2016 για τις γυναίκες και
από εννέα σε δέκα για τους άνδρες.
Οι γυναίκες στις πιο στερημένες κοινότητες το 2016 ζούσαν
κατά μέσον όρο ως τα 79 τους χρόνια σε σύγκριση με τα 87 χρόνια που ήταν η
αντίστοιχη ηλικία για την πιο εύρωστη κοινωνική ομάδα, ενώ για τους άνδρες το
προσδόκιμο ήταν 74 χρόνια για τους πιο φτωχούς και 84 για τους πιο πλούσιους.
Τα συμπεράσματα των επιστημόνων δημοσιεύτηκαν στην
επιθεώρηση Lancet Public Health. Από την ίδια έκθεση προκύπτει ότι το
προσδόκιμο για τις φτωχότερες γυναίκες στην Αγγλία έχει μειωθεί τα τελευταία
επτά χρόνια κατά τρεις μήνες.
Τα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας ήταν επίσης σχετικώς
υψηλότερα μεταξύ των φτωχότερων κοινοτήτων, με τα πιο φτωχά παιδιά να έχουν 2,5
φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πριν ενηλικιωθούν σε σχέση με τους
συνομηλίκους τους από πλούσιες οικογένειες.
Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι στην κατηγορία των
πιο φτωχών καταγράφονται υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από όλες τις ασθένειες,
αλλά κάποιες ασθένειες εμφανίζουν έντονη διαφορά μεταξύ φτωχών και πλουσίων.
Πρόκειται κυρίως για ασθένειες του αναπνευστικού, καρδιακά νοσήματα,
πνευμονολογικά νοσήματα, άνοια και καρκίνο του πνεύμονα και του οισοφάγου.
Εκτίμησε ότι ένα
τέτοιο ταξίδι θα είναι εφικτό σε περίπου επτά χρόνια, με κόστος «γύρω στις
200.000 δολάρια» το άτομο
Ο Έλον Μασκ, ο
δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Space X και της Tesla, δήλωσε ότι δίνει στον
εαυτό του πιθανότητα 70% να εγκατασταθεί στον ‘Αρη και να βοηθήσει εκεί από
πρώτο χέρι, ώστε να χτισθεί η πρώτη αρειανή βάση.
Μιλώντας σε τηλεοπτική συνέντευξη, σύμφωνα με τις
βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», είπε: «Ξέρω ακριβώς τι κάνω. Εννοώ να
μετακομίσω εκεί», ενώ υπονόησε ότι αυτή η μετακόμιση μπορεί να αποδειχθεί
μόνιμη. «Νομίζουμε ότι μπορούμε να γυρίσουμε πίσω, αλλά δεν είμαστε και
σίγουροι» όπως είπε.
Ο νοτιοαφρικανικής καταγωγής 47χρονος Μασκ έχει εκφράσει
ανοιχτά ξανά την επιθυμία του να ταξιδέψει στον ‘Αρη, αλλά αυτή τη φορά έγινε
πιο συγκεκριμένος. Ανέφερε ότι σκέφτεται σοβαρά να επιβιβαστεί σε έναν από τους
μελλοντικούς πυραύλους της Space X και να ξεκινήσει για εξερεύνηση του
γειτονικού πλανήτη, «εργαζόμενος νυχθημερόν για τη δημιουργία μιας βάσης εκεί».
Εκτίμησε ότι ένα τέτοιο
ταξίδι θα είναι εφικτό σε περίπου επτά χρόνια, με κόστος «γύρω στις 200.000
δολάρια» το άτομο. Παραδέχθηκε ότι «η πιθανότητα θανάτου στον ‘Αρη είναι πολύ
μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη» και ότι «τα πράγματα θα είναι δύσκολα, υπάρχει πράγματι
μεγάλη πιθανότητα θανάτου».
Όμως, όπως είπε, «και στο Έβερεστ πεθαίνουν συνεχώς
άνθρωποι, αλλά υπάρχουν πολλοί που συνεχώς πάνε για να το ανέβουν και πιθανώς
το κάνουν για την πρόκληση».
Ο Μασκ έχει αποκτήσει τη φήμη ότι λέει εντυπωσιακά
πράγματα που «βγάζουν τίτλους» για τα μέσα ενημέρωσης, αλλά τον κάνουν και
στόχο ειρωνειών από τους επικριτές του που τον θεωρούν μάλλον φαφλατά. Στο
μεταξύ, πάντως, οι ανταγωνιστές του στην κούρσα για το διάστημα έχουν αρχίσει
να τον μιμούνται, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον Τζεφ Μπέζος της Amazon
και της διαστημικής εταιρείας Blue Origin, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα ότι ελπίζει
το ηλιακό μας σύστημα να κατοικηθεί από ένα…τρισεκατομμύριο ανθρώπους.
Έπειτα από ένα διαπλανητικό ταξίδι διάρκειας σχεδόν επτά μηνών, το διαστημικό επιστημονικό σκάφος InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας προσεδαφίστηκε στον 'Άρη, έχοντας διασχίσει με επιτυχία την ατμόσφαιρα του κόκκινου πλανήτη.
Το γεγονός επιβεβαίωσε η NASA από το κέντρο της στην Πασαντίνα στην Καλιφόρνια, όπου οι εργαζόμενοι ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς
Το InSight έστειλε μάλιστα την πρώτη του φωτογραφία από την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη το βράδυ της Δευτέρας.
«Προσεδάφιση επιβεβαιώθηκε!» ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοι, με αποτέλεσμα μηχανικοί και επιστήμονες της Nasa να ξεσπάσουν σε χειροκροτήματα και επιφωνήματα χαράς.
Σκοπός του InSight είναι να μελετήσει το εσωτερικό του και τους σεισμούς του Άρη.
Αυτή ήταν η πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (ρόβερ Curiosity) και η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του Άρη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη.
«Τα επτά λεπτά τρόμου»
Μετά από ένα ταξίδι 484 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 19.800 χλμ. την ώρα, το InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) μείωσε την ταχύτητά του μόλις στα οκτώ χιλιόμετρα την ώρα (την ταχύτητα που ένας άνθρωπος κάνει τζόκινγκ), κάνοντας «μαλακή» προσεδάφιση στον γειτονικό πλανήτη περίπου στις 20:00 ώρα Ελλάδας.
Η όλη διαδικασία προσεδάφισης διήρκησε επτά αγωνιώδη λεπτά, τα οποία οι μηχανικοί της NASA αποκαλούν τα «επτά λεπτά του τρόμου», καθώς κατά τη διάρκειά τους δεν μπορούν να κάνουν κάτι, παρά να προσεύχονται ότι έχουν προγραμματίσει σωστά τις κινήσεις του ρομποτικού σκάφους και ότι δεν θα προκύψει κάποιο απρόοπτο.
Στη συνέχεια, η διαστημοσυσκευή θα ξεδιπλώσει τα ηλιακά πάνελ της για να τροφοδοτείται με ενέργεια, εφόσον οι μπαταρίες της φθάνουν μόνο για μια αρειανή μέρα, καθώς επίσης ένα ρομποτικό βραχίονα. Η επιβεβαίωση ότι αυτό πέτυχε, ήρθε με καθυστέρηση μερικών ωρών από τους δορυφόρους "Mars Odyssey" και MRO που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον 'Αρη και πετούσαν πάνω από το σημείο προσεδάφισης δύο φορές μέσα στη μέρα.
Δύο πειραματικοί μικροδορυφόροι που ταξίδεψαν μαζί με το InSight, πετώντας πίσω από αυτό, οι Mars Cube One (ή MarCO), με μέγεθος χαρτοφύλακα και βάρος 13,5 κιλών ο καθένας, οι οποίοι θα δοκιμασθούν για πρώτη φορά σε άλλον πλανήτη, θα λειτουργήσουν ως εναλλακτικός και πιο γρήγορος αναμεταδότης των ραδιοσημάτων του InSight προς τη Γη, παρακάμπτοντας τις μεγάλες δορυφορικές διαστημοσυσκευές που κινούνται πέριξ του 'Αρη εδώ και χρόνια. Μπορεί έτσι η NASA να ξέρει μέσα σε μερικά λεπτά και όχι σε μερικές ώρες πώς πήγε η προσεδάφιση.
Το ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών InSight είναι ένας τρίποδος στατικός γεωφυσικός ανιχνευτής και όχι κινούμενος όπως τα ρόβερ που ήδη υπάρχουν στον «κόκκινο» πλανήτη. Eίχε εκτοξευθεί από τη Γη στις 5 Μαΐου και ο προορισμός του είναι μια τεράστια επίπεδη έκταση του 'Αρη, γνωστή ως Elysium Planitia, μήκους 130 χλμ. και πλάτους 27 χλμ., λίγο βόρεια του αρειανού ισημερινού, γνωστή και ως «το μεγαλύτερο επίπεδο πάρκινγκ στον 'Αρη».
Εκεί, από στάσιμη θέση, το InSight θα αρχίσει την χαρτογράφηση της «καρδιάς» του 'Αρη μετά από περίπου τρεις μήνες, χρονικό διάστημα απαραίτητο για να δοκιμασθούν στο μεταξύ και να τεθούν σε λειτουργία τα επιστημονικά όργανά του. Ευτυχώς για τη NASA οι αμμοθύελλες που σάρωναν τον πλανήτη επί μήνες, έχουν πλέον καταλαγιάσει και η περιοχή προσεδάφισης φαίνεται καθαρή και ήσυχη.
«Νεκροταφείο» διαστημικών αποστολών
Η προσεδάφιση πάντως ποτέ δεν ήταν εύκολη στον 'Αρη, όπου μέχρι σήμερα σχεδόνδύο στις τρεις αποστολές έχουν αποτύχει ή έχουν συντριβεί στην επιφάνειά του. Η πιο πρόσφατη αποτυχία ήταν του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος το 2016 με το σκάφος «Σκιαπαρέλι» που συνετρίβη λόγω τεχνικού σφάλματος.
Εικόνες από το σημείο συντριβής του Schiaparelli στον Άρη
Οι ΗΠΑ, η μόνη χώρα με επιτυχημένο ιστορικό προσεδαφίσεων στον 'Αρη, έχουν εφοδιάσει το InSight με μια δοκιμασμένη «συνταγή»: μια κάψουλα ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες έως 1.500 βαθμούς Κελσίου που αναπτύσσονται κατά τη διάσχιση της αρειανής ατμόσφαιρας λόγω τριβής, ένα αλεξίπτωτο που θα ανοίξει σε ύψος 12 χιλιομέτρων από την επιφάνεια καθώς και μικρούς πυραύλους που τεθούν σε λειτουργία σε ύψος 1.200 μέτρων για να φρενάρουν και να καθοδηγήσουν ομαλά την κάθοδο.
Η αποστολή είναι κόστους περίπου ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων και, από αυτά, σχεδόν το 20% έχουν επενδύσει οι Ευρωπαίοι. Το μεγαλύτερο μέρος του InSight κατασκευάσθηκε από την αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία Lockheed Martin Space, αλλά βρετανικής και γαλλικής κατασκευής είναι οι αισθητήρες και ο σεισμογράφος του, που θα ανιχνεύουν τις δονήσεις και τα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό του. Η ταχύτητα των κυμάτων αυτών αλλάζει ανάλογα με το υλικό μέσω του οποίου ταξιδεύουν, κάτι που επιτρέπει να εξαχθούν συμπεράσματα για το εσωτερικό του πλανήτη. Έτσι, με τη βοήθεια αυτών των κυμάτων είναι δυνατό να προκύψει ένας τρισδιάστατος «χάρτης» του εσωτερικού του 'Αρη - μια ανάλογη μέθοδος εφαρμόζεται από τους γεωλόγους και στη Γη.
Θα είναι ο πρώτος σεισμογράφος τοποθετημένος απευθείας πάνω στην επιφάνεια του 'Αρη και θα είναι χιλιάδες φορές πιο ακριβής από εκείνους που βρίσκονταν πάνω στις διαστημοσυσκευές Viking το 1976. Ο πρώτος σεισμογράφος σε άλλο ουράνιο σώμα είχε τοποθετηθεί στη Σελήνη το 1969 από την αποστολή «Απόλλων 11».
Γερμανικής κατασκευής -από το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο DLR- θα είναι το αυτόματο όργανο ΗΡ3 (Heat Flow and Physical Properties Package) που θα ανοίξει τη βαθύτερη τρύπα, βάθους έως πέντε μέτρων, που θα έχει ποτέ ανοιχτεί σε άλλο ουράνιο σώμα, προκειμένου να γίνουν μετρήσεις της εσωτερικής θερμότητας. Κάτι τέτοιο είχε γίνει μόνο στη Σελήνη από την τελευταία αποστολή «Απόλλων 17», όταν οι αστροναύτες Γιουτζίν Σέρναν και Τζακ Σμιτ με ένα χειροκίνητο τρυπάνι είχαν σκάψει σε βάθος τριών μέτρων.
Εκτός από το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών της Γαλλίας (CNES) που έφτιαξε το ευαίσθητο σεισμογραφικό όργανο SEIS (Seismic Experiment for Interior Structure), σε συνεργασία με τα βρετανικά πανεπιστήμια Imperial και Οξφόρδης, συμβολή είχαν η ελβετική πολυτεχνική σχολή ΕΤΗ, το Κέντρο Διαστημικής Έρευνας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών και το Κέντρο Αστροβιολογίας της Ισπανίας. Ένα άλλο αμερικανικής κατασκευής επιστημονικό όργανο (Rotation and Interior Structure Experiment-RISE) θα καταγράψει τις διακυμάνσεις στον άξονα περιστροφής του 'Αρη, κάτι που θα δώσει στοιχεία για το αν ο αρειανός πυρήνας είναι στερεός ή υγρός.
Από τον συνδυασμό όλων των επιστημονικών δεδομένων, αναμένεται να προκύψει μια εικόνα για την εξέλιξη και τα σημερινά χαρακτηριστικά του φλοιού, του μανδύα και του πυρήνα του πλανήτη, κάτι που θα επιτρέψει να εξαχθούν -σε σύγκριση και με τη Γη- ευρύτερα συμπεράσματα για το σχηματισμό και την εξέλιξη των βραχωδών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα περίεργοι να μάθουν αν ο 'Αρης διαθέτει ένα καυτό λιωμένο πυρήνα από σίδηρο όπως και η Γη.
Την ευθύνη της διετούς αποστολής, που μπορεί να παραταθεί, έχει το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια.
Το «προφίλ» του 'Αρη
Ο πλανήτης έχει περίπου το μισό μέγεθος της Γης και το διπλάσιο της Σελήνης, το ένα δέκατο της μάζας της Γης και το ένα τρίτο της βαρύτητάς της. Το έτος του (πλήρης περιφορά γύρω από τον Ήλιο) διαρκεί 687 γήινες μέρες, ενώ η μέρα του (περιστροφή περί τον άξονά του) είναι οριακά μεγαλύτερη από τη γήινη (24 ώρες, 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα).
Η αραιή ατμόσφαιρά του αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα (95%,3) και άζωτο (2,7%), ενώ η θερμοκρασία του κυμαίνεται από τους μείον 128 έως τους 27 βαθμούς Κελσίου. Το υψηλότερο σημείο του είναι το ηφαιστειακό όρος Όλυμπος ύψους 26 χιλιομέτρων, ενώ διαθέτει τα μακρύτερα και βαθύτερα φαράγγια σε όλο το ηλιακό σύστημα, μήκους άνω των 4.000 χλμ.
Οι πρώτες απόπειρες για ταξίδι στον 'Αρη έγιναν από τη Σοβιετική Ένωση με τα σκάφη «Μάρσνικ» 1 και 2, που δεν κατάφεραν καν να φθάσουν σε γήινη τροχιά.Το 1965 το αμερικανικό «Μάρινερ 4» έκανε την πρώτη επιτυχή προσέγγιση του 'Αρη και έστειλε στη Γη 21 φωτογραφίες του, κάτι που επαναλήφθηκε το 1969 με τα «Μάρινερ» 6 και 7. Για πρώτη φορά η ΕΣΣΔ έφθασε στον 'Αρη το 1971 με το "Mars 3", που όμως κάηκε κατά την κάθοδό του, αλλά μετά από λίγες εβδομάδες το "Mars 3" ήταν το πρώτο που προσεδαφίστηκε, αν και λειτούργησε μόνο για 20 δευτερόλεπτα, προτού σιγήσει. Η πρώτη προσεδάφιση των ΗΠΑ έγινε το 1975 με το "Viking 1".
Η επόμενη αποστολή της NASA στον 'Αρη θα είναι η "Mars 2020", που θα εκτοξευθεί το καλοκαίρι του 2020 και θα προσεδαφίσει τον Φεβρουάριο του 2021 ένα ρόβερ σαν το Curiosity, με στόχο να αναζητήσει μικροβιακή ζωή.
Ο Κώστας Σημίτης παραμένει παρών και δέχεται επισκέπτες στο γραφείο του στο ισόγειο της Βουλής. Παρά τα 82 έτη του, συνεχίζει να απασχολεί συχνά την επικαιρότητα με εκδόσεις βιβλίων, ομιλίες και παρεμβάσεις στον Τύπο. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του εκτιμούν ότι η συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι είναι απαραίτητη, καθώς από τη θέση του πρώην πρωθυπουργού που διαχειρίστηκε εθνικές υποθέσεις, όπως η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., διαθέτει εμπειρία και γνώση χρήσιμες στους νεότερους. Δεν είναι όμως όλοι πρόθυμοι να ακούσουν τις απόψεις του κ. Σημίτη, ενώ είναι αρκετοί όσοι θεωρούν ότι πρόκειται για μια προσωπικότητα με υψηλή πολιτική φόρτιση. Τα τελευταία δύο χρόνια εμφανίζονται συχνά στην επικαιρότητα όχι μόνον επικρίσεις και κριτική κατά της 8ετούς πρωθυπουργίας του, αλλά πρώτη φορά και ορισμένες αιχμές για τον τρόπο που διαχειρίστηκε ο ίδιος μια συγκεκριμένη προμήθεια, την προμήθεια του συστήματος C4I για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Η υπόθεση απέκτησε νέες διαστάσεις προ δεκαημέρου, όταν αποκαλύφθηκε ότι δρομολογήθηκε το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών του. Η είδηση σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως, κινητοποιώντας στο έπακρον εχθρούς και φίλους του πρώην πρωθυπουργού, ενώ έντονη ήταν η αντίδραση του Κινήματος Αλλαγής, που αντιμετώπισε την εξέλιξη ως απόπειρα άλωσης του χώρου της Κεντροαριστεράς.
Οι αντιδράσεις
Η διαταγή ανοίγματος των τραπεζικών λογαριασμών του Κώστα Σημίτη και της συζύγου του Δάφνης, καθώς και του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και του Ευάγγελου Μαλέσιου, δεν προήλθε από τη Δικαιοσύνη, αλλά από την Ανεξάρτητη Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες. Οπως επισήμανε με δημόσια τοποθέτησή του ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Νίκος Αλιβιζάτος, τα νυν μέλη της Αρχής διορίστηκαν το φθινόπωρο του 2017 από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή. Οι κυβερνητικοί αντιτείνουν ότι η στελέχωση της Αρχής έγινε με πλήρη εφαρμογή του νόμου, βάσει του οποίου προτείνει μέλη εγνωσμένου κύρους ακόμα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Ωστόσο, στελέχη του Κινήματος Αλλαγής χαρακτηρίζουν την Αρχή «παραθεσμικό σύστημα που πλήττει τη Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία». «Θέλουν να αμαυρώσουν το εμβληματικό πρόσωπο του ευρωπαϊκού κεκτημένου της χώρας», δήλωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναφερόμενος στον κ. Σημίτη, ενώ η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά επισκέφθηκε τον πρώην πρωθυπουργό στο γραφείο του στη Βουλή την περασμένη Δευτέρα και δήλωσε, αναφερόμενη στην κυβέρνηση, ότι «θα μείνουν με τη λάσπη στα χέρια».
«Είναι εντυπωσιακό ότι οι δύο λαϊκισμοί, ο δεξιός και ο αριστερός, συμπλέκονται, συνεργάζονται και συνασπίζονται κατά του κ. Σημίτη», τονίζει ο κ. Νίκος Αλιβιζάτος μιλώντας στην «Κ». Κυβερνητικές πηγές, ωστόσο, απαντούν στην κριτική λέγοντας ότι πρώτη φορά ερευνώνται χωρίς διακρίσεις κατηγορίες ή έστω ισχυρισμοί. Σε κάθε περίπτωση, η Αρχή δεν έχει προχωρήσει σε ανακοινώσεις που τεκμηριώνουν την απόφαση για το άνοιγμα των λογαριασμών και –βάσει της νομοθεσίας– δεν είναι υποχρεωμένη να ανακοινώσει ούτε την απόφασή της μετά το πέρας του ελέγχου.
Οι σκεπτικιστές αφήνουν αιχμές ότι με αυτόν τον τρόπο ένα κλίμα εκφοβισμού πολιτικών αντιπάλων θα μπορούσε θεωρητικά να διατηρηθεί στο διηνεκές. Γι’ αυτό ακριβώς οι «ακραιφνείς σημιτικοί» εντάσσουν το «άνοιγμα λογαριασμών» στο ίδιο ρεύμα μίσους που όπλισε τέσσερις τρομοκρατικές επιθέσεις στο γραφείο του κ. Σημίτη στην οδό Ακαδημίας (το 2010 και το 2012) και στο σπίτι του στους Αγίους Θεοδώρους (2013 και 2015). Παράλληλα, επισημαίνουν ότι η διακυβέρνηση Σημίτη δεν μπορεί να συγκριθεί σε «παραγωγή σκανδάλων» με κυβερνήσεις που προηγήθηκαν ή ακολούθησαν αυτής. Οι «αντισημιτικοί», βεβαίως, υπενθυμίζουν τις υποθέσεις Μαντέλη, Τσουκάτου, Τσοχατζόπουλου.
Η Αρχή ζήτησε και το άνοιγμα των λογαριασμών του Σπύρου Σημίτη. Ο αδελφός του πρώην πρωθυπουργού, ακαδημαϊκός διεθνούς φήμης, ζει στη Γερμανία από τα 18 του, το 1952. Θεωρείται «ο άνθρωπος που εφηύρε την προστασία των δεδομένων» και από το 1988 διετέλεσε σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την προστασία δεδομένων. Επιστήμονας με υψηλά εισοδήματα τα τελευταία 60 χρόνια, ελέγχεται γιατί το 2010 εμφανίστηκαν σε ελληνικό λογαριασμό του 800.000 ευρώ προερχόμενα από άλλο λογαριασμό του στην ελβετική UBS, ο οποίος ήταν συνδεδεμένος με offshore. Οπως έχει εξηγήσει, δεν επρόκειτο για offshore που ο ίδιος ίδρυσε, αλλά για έναν τύπο επενδυτικού λογαριασμού που οι μεγάλες ξένες τράπεζες ανοίγουν σε πελάτες με εξαψήφιες καταθέσεις.
Ο Κώστας Σημίτης αποφεύγει τις δηλώσεις για όλα αυτά, πέραν της αρχικής στην οποία τόνισε ότι «δεν έχω τίποτα να κρύψω». Συνομιλητές του υπογραμμίζουν ότι ο ίδιος και η σύζυγός του κ. Δάφνη Σημίτη καταθέτουν με τη μέγιστη σχολαστικότητα φορολογικές δηλώσεις και δημόσια γνωστές δηλώσεις «πόθεν έσχες», μέσα στις οποίες καταγράφονται οι διακυμάνσεις των τραπεζικών λογαριασμών τους. Προσθέτουν ότι πρωτοσέλιδα που περιγράφουν τον πρώην πρωθυπουργό ως ύποπτο δωροδοκίας αποτελούν «αθλιότητες» μερίδας του Τύπου που διατηρεί εξάρτηση από κρατικές χορηγίες και χειραγωγείται από κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Επισημαίνουν ακόμα ότι ο ισχυρισμός του πρώην στελέχους της γαλλικής εταιρείας Thales Μισέλ Ζοσεράν, ότι η αμερικανική εταιρεία SAIC κέρδισε το έργο του συστήματος ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 (C4I) επειδή «στόχευσε στον πρωθυπουργό και στον υπουργό Εσωτερικών», έχει καταγραφεί στον ελληνικό Τύπο από τις αρχές του 2006. Ο κ. Ζοσεράν φυλακίστηκε στο Παρίσι επειδή η γαλλική Δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι ζημίωσε τη Thales και ότι οι ισχυρισμοί του περί εμπλοκής Γάλλων πολιτικών σε διεθνείς μίζες ήταν ψευδείς. Πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο που είχε εμπλέξει σε κατάθεσή του τον Γιάννο Παπαντωνίου για τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών. Πρόσφατα, η ελληνική Δικαιοσύνη στηρίχθηκε στην κατάθεση Ζοσεράν για τις φρεγάτες για να τεκμηριώσει την προφυλάκιση του πρώην υπουργού και της συζύγου του κ. Ρούλας Κουράκου, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι το 2006 ο κ. Παπαντωνίου είχε κερδίσει μήνυση κατά του κ. Ζοσεράν στα γαλλικά δικαστήρια.
Η παραλαβή του C4I
Συνομιλητές του κ. Σημίτη τονίζουν ότι η ενεργοποίηση ανοίγματος λογαριασμών με μοναδικό στοιχείο αναπόδεικτες εικασίες περί του C4I γνωστές από 12ετίας, που απαξιώθηκαν εμπράκτως από τη γαλλική Δικαιοσύνη, αποτελεί τον ορισμό της μεθόδευσης. Πολύ περισσότερο όταν η παραλαβή του συστήματος C4I ολοκληρώθηκε το 2009. Συνδέονται με αυτήν, λόγω των τότε υπουργικών καθηκόντων τους, ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο Βύρων Πολύδωρας και ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης. Το ΚΙΝΑΛ κατήγγειλε την απόκρυψη βουλεύματος με ημερομηνία 26 Σεπτεμβρίου 2017 που αποκάλυψε «Το Βήμα» και στο οποίο υποστηρίζεται ότι τα εν λόγω πολιτικά πρόσωπα τροποποίησαν τη σύμβαση δύο φορές και ευθύνονται για ζημία του Δημοσίου ύψους 147.819.943 ευρώ. Τόσο η πλευρά του Προέδρου όσο και των δύο άλλων πρώην υπουργών θεωρεί το εν λόγω βούλευμα «απαράδεκτη αθλιότητα», ενώ υποστηρίζει ότι μεταξύ 2004-2009 η σύμβαση τροποποιήθηκε δύο φορές προκειμένου να ωφεληθεί το Δημόσιο, που είχε εγκλωβιστεί σε μια «κακή σύμβαση». Το αποτέλεσμα πάντως είναι ότι, πλέον, η υπόθεση ερευνάται για όλη την περίοδο 2003-2009, με τους κ. Πολύδωρα και Μαρκογιαννάκη να έχουν κληθεί από τη Δικαιοσύνη προκειμένου να καταθέσουν όσα γνωρίζουν.
