«Αόρατα χέρια της αγοράς», Μαρξιστική θρησκευτικότητα και λοιπές ασυναρτησίες

το «αόρατο χέρι» δεν περιγράφει τίποτα παραπάνω από το άθροισμα του αποτελέσματος δι-ατομικών δράσεων μέσα στα πλαίσια μίας αγοράς. ως εκ τούτου, θα λέγαμε ότι είναι μάλλον ατυχής ο χαρακτηρισμός του ως «αόρατο» καθώς η δράση των ατόμων μπορεί να παρατηρηθεί.

Του Μιχάλη Γκουντή

Εισαγωγή

Στα οικονομικά και ειδικά από φιλελεύθερες φωνές χρησιμοποιείται ο όρος «αόρατο χέρι» για να περιγράψει βασικές λειτουργίες της αγοράς. Ο όρος συναντά περιπαικτική αντιμετώπιση από κρατιστές, αριστερούς και λοιπούς αντιφιλελεύθερους. Της αποδίδεται «μεταφυσικό» ή«θρησκευτικό» περιεχόμενο, το οποίο χρησιμοποιείται ipso facto ως επιχείρημα για την απόρριψη του όρου και συνάμα την απόρριψη του καπιταλιστικού συστήματος οικονομικής οργάνωσης. Σε αυτό το άρθρο θα ξεδιαλύνουμε το τι σημαίνει ο όρος παρουσιάζοντας εναλλακτικές ερμηνείες του. Σε δεύτερη φάση θα δείξουμε ότι όχι μόνο δεν περιέχει τίποτα το μεταφυσικό αλλά ότι οι επικριτές του είναι εκείνοι που θα έπρεπε να κατευθύνουν αυτήν την κριτική προς τους εαυτούς τους.

Άνταμ Σμιθ και «Ο πλούτος των Εθνών»

Αν και Άνταμ Σμιθ φαίνεται να πρωτοχρησιμοποίησε τον όρο στη διατριβή του «The theory of Moral Sentiments» (1756), θα λέγαμε ότι η πιο γνωστή και δημοφιλής χρήση του έγινε στο κλασικό πλέον «Ο πλούτος των Εθνών» (The Wealth of Nations) του 1776. Το χωρίο στο οποίο ο Σμιθ χρησιμοποίησε το «αόρατο χέρι» βρίσκεται στο τέταρτο τόμο, κεφάλαιο δύο, παράγραφο ένατη:

«Αλλά τα ετήσια έσοδα κάθε κοινωνίας είναι πάντα ακριβώς ίσα με την ανταλλάξιμη αξία ολόκληρου του ετήσιου προϊόντος της βιομηχανίας της, ή μάλλον είναι ακριβώς τα ίδια με αυτή την ανταλλάξιμη αξία. Καθώς κάθε άτομο προσπαθεί όσο περισσότερο μπορεί να χρησιμοποιήσει το κεφάλαιό του για την υποστήριξη της εγχώριας βιομηχανίας και έτσι να καθοδηγήσει τη βιομηχανία ώστε τα προϊόντα της να μπορούν να έχουν τη μεγαλύτερη αξία, κάθε εργαζόμενος προσπαθεί αναγκαστικά να αποφέρει όσα ετήσια έσοδα στην κοινωνία μπορεί. Ούτε καν προτίθεται να προωθήσει το δημόσιο συμφέρον, ούτε ξέρει πόσο το προάγει. Προτιμώντας την υποστήριξη της εγχώριας σε εκείνη της ξένης βιομηχανίας, προτίθεται μόνο τη δική του ασφάλεια[…]και κατευθύνοντας αυτή τη βιομηχανία με τέτοιο τρόπο ώστε τα προϊόντα της να έχουν τη μεγαλύτερη αξία, σκοπεύει μόνο το δικό του κέρδος, και προς αυτό, όπως σε πολλές άλλες περιπτώσεις, οδηγείται από ένα αόρατο χέρι για να προωθήσει ένα τέλος που δεν ήταν μέρος της πρόθεσής του. […] Επιδιώκοντας το δικό του ενδιαφέρον, προωθεί συχνά αυτό της κοινωνίας πιο αποτελεσματικά από ότι πραγματικά προτίθεται να το προωθήσει.»

Φημισμένο το παράδειγμα με τον κρεοπώλη ως απεικόνιση της λειτουργίας του «αόρατου χεριού»: Ο κρεοπώλης δεν έχει σαν σκοπό την ευδαιμονία των νοικοκυριών που θα βάλουν το κρέας του στο τραπέζι τους. Έχει σαν σκοπό το δικό του κέρδος. Παράλληλα όμως, η οικογένεια που θα βάλει το κρέας αυτό στο τραπέζι της έχει και αυτή κερδίσει άθελά του.

Στην ουσία ο Σμιθ πρότεινε ότι η επιθυμία παραγωγών για κέρδος έχει κάποιες θετικές«εξωτερικότητες». Για παράδειγμα η επιθυμία για κέρδος του Bill Gates μας προμήθευσε με λογισμικό και τεχνολογία που απογείωσε την ποιότητα ζωής μας. Η επιθυμία για κέρδος του Henry Ford έκανε τα αυτοκίνητα προσβάσιμα ακόμα και στην εργατική τάξη (το περίφημο Τ-model).

Άλλες χρήσεις

Ο Ludwig von Mises, στο «Human Action« χρησιμοποιεί την έκφραση «το αόρατο χέρι της οικονομίας», αναφερόμενος στην εποχή του Μαρξ, για να περιγράψει την εξελικτική βελτιοδοξία (δηλαδή την εξελικτική πορεία του ανθρώπου με σκοπό τη βελτίωση της ζωής του). Δεν το εννοούσε αυτό ως κριτική, αφού έκρινε ότι η κοσμική συλλογιστική οδηγεί σε παρόμοια συμπεράσματα. Ο Μίλτον Φρίντμαν, βραβευμένος με το βραβείο Νόμπελ οικονομικών, όρισε το«αόρατο χέρι» του Σμιθ ως «τη δυνατότητα συνεργασίας χωρίς εξαναγκασμό».

Ο ορισμός του Φρίντμαν θα λέγαμε ότι είναι ιδιαίτερα επιτυχημένος. Σε μία διάλεξή του μάλιστα χρησιμοποίησε το παράδειγμα της κατασκευής μολυβιών για να περιγράψει πως, από τον σχεδιασμό, την μεταφορά των υλικών, την συναρμολόγηση κ.ο.κ. έχουμε χιλιάδες διαφορετικούς ανθρώπους, από δεκάδες διαφορετικά μέρη να συνεργάζονται μέσω του συστήματος τιμών της αγοράς χωρίς κάποιος να τους εξαναγκάζει.

Άλλοι οικονομολόγοι όπως ο David Ricardo ερμήνευσαν αλλιώς το «αόρατο χέρι του Σμιθ». Θεώρησαν πως εννοούσε την προτίμηση των ατόμων για εμπόριο στα σύνορα της χώρας τους παρά εκτός αυτής. Αυτό διότι θεωρούσαν ότι κάτι τέτοιο προήγαγε το εθνικό συμφέρον και την εθνική οικονομία. Γενικά, αν και η πιο διάσημη φράση στα οικονομικά, θα λέγαμε ότι κατά κανόνα χρησιμοποιείται κατά το δοκούν και είναι, ως φράση, ιδιαίτερα παρεξηγήσιμη. Χρησιμοποιείται και τυγχάνει ανάλυσης από άσχετους με τον οικονομικό χώρο διανοούμενους όπως ο Noam Chomsky, του οποίου οι οικονομικές απόψεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αφελείς και αβάσιμες.

Όπως και να χει, οι περισσότερες χρήσεις του αφορούν είτε τη συνεργασία πολλών ατόμων προς έναν κοινό στόχο μέσω της αγοράς, ή τις θετικές εξωτερικότητες, ή ωφέλεια που εισπράττουν όσοι αποκτούν τα αγαθά εκείνων που τα παρήγαγαν για δικό τους κέρδος.

Το αόρατο χέρι ως «αυτορύθμιση» της αγοράς

Η αυτορύθμιση της αγοράς είναι ένας ακόμα όρος που το «αόρατο χέρι» προσπαθεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική έκφραση. Η αυτορύθμιση γενικά δεν αφορά τίποτα παραπάνω από την τάση της αγοράς να τείνει προς τιμές εξισορρόπησης και εκκαθάρισης της, δηλαδή την έξοδο των οριακών παραγωγών και καταναλωτών από την αγορά. Στην ουσία αυτό, σε γενικότερο πλαίσιο, αφορά την ικανοποίηση της ζήτησης μέσω της προσφοράς και την αντιμετώπιση ελλείψεων σε αγαθά και υπηρεσίες. Θα παρατηρείτε γενικώς ότι στην αγορά δεν υπάρχουν ελλείψεις προϊόντων. Πάντα θα βρείτε γάλα στα ράφια των σουπερμάρκετ, καύσιμα κ.ο.κ. αρκεί οι κρατικές παρεμβάσεις να αφήνουν κάποια σχετική ελευθερία στις αγορές.

Γενικά η «αυτορύθμιση» δεν έχει κάτι «εντυπωσιακό» όσον αφορά το περιεχόμενό της. Είναι αυτό που είναι δηλαδή, η ικανοποίηση της ζήτησης μέσω της προσφοράς. Ως εκ τούτου, θεωρώ υπερβολικές τις αντιδράσεις όταν επικρίνεται ο συγκεκριμένος όρος από κρατιστές και αριστερούς. Αυτό γίνεται διότι δεν προσπαθούν καθόλου να απαλλάξουν την σκέψη τους από συναισθηματισμούς. Έχουν τεράστιες και αδικαιολόγητες απαιτήσεις από τις «αγορές», προβάλλοντας τες σε όρους όπως το «αόρατο χέρι» και «αυτορύθμιση». Τα πράγματα όμως είναι απείρως πιο απλά όπως δείξαμε και οι ενστάσεις γενικά φαιδρές και ανυπόστατες.

Το «αόρατο χέρι» δεν είναι τόσο…αόρατο

Ας ασκήσουμε και τη δική μας κριτική στον όρο. Θεωρούμε ότι ο όρος είναι πλέον κενός νοήματος και γενικότερα άχρηστος στο να περιγράφει λειτουργίες της αγοράς ακόμα αν χρησιμοποιείται μεταφορικά όπως και επινοήθηκε. Αυτό διότι περιγράφει διαδικασίες και φαινόμενα τα οποία είναι πολύ παρατηρήσιμα. Για παράδειγμα, όπου υπάρχει ζήτηση θα υπάρξει και προσφορά. Εάν ένα σύνολο καταναλωτών εκφράσουν επιθυμία για την κάλυψη μίας ανάγκης, θα εμφανιστεί κάποιος να το κάνει εάν το περιθώριο κέρδους του βρίσκεται μέσα στην κλίμακα προτιμήσεών του. Ανεβάζοντας τον βασικό μισθό θα αυξηθεί η ανεργία σε εργαζόμενους χαμηλής παραγωγικότητας. Βάζοντας πλαφόν τιμών κάτω από το επίπεδο της αγοράς, θα υπάρξουν ελλείψεις. Πάνω από το επίπεδο και θα υπάρξουν αδιάθετα προϊόντα στην αγορά.

Αυτές είναι διαδικασίες και φαινόμενα που εύκολα θα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν υπό της«αόρατης χειρός», παρόλο που ως φαινόμενα καθεαυτά είναι εντελώς παρατηρήσιμα. Αυτός είναι και ο λόγος που και ο ίδιος ο Murray Rothbard αντιπαθούσε τον όρο αυτόν για τον ίδιο λόγο: περιέγραφε κάτι που όχι μόνο δεν ήταν αόρατο αλλά και προβλέψιμο σε μεγάλο βαθμό.

Το «αόρατο χέρι» δεν περιγράφει τίποτα παραπάνω από το άθροισμα του αποτελέσματος δι-ατομικών δράσεων μέσα στα πλαίσια μίας αγοράς. Ως εκ τούτου, θα λέγαμε ότι είναι μάλλον ατυχής ο χαρακτηρισμός του ως «αόρατο» καθώς η δράση των ατόμων μπορεί να παρατηρηθεί. Επίσης, μέσω της δράσης των ατόμων μπορούμε να εξάγουμε προτιμήσεις, αξιακές κλίμακες και χρονικές προτιμήσεις χρησιμοποιώντας την πραξεολογική μας μέθοδο. Για οικονομικός όρος, αχρείαστα κατά τη γνώμη μας, αγγίζει τα όρια του «μεταφυσικού» έστω και σε σημασιολογικό επίπεδο. Όπως είδαμε σε πρακτικό επίπεδο, κάθε άλλο παρά υπερ-φυσικά είναι τα φαινόμενα που περιγράφει.

Μαρξιστές, αριστεροί και κρατιστές εναντίον του «αόρατου χεριού»

Οι Μαρξιστές, διάφοροι αριστεροί και ιδιαιτέρως οι κρατιστές βλέπουν το «αόρατο χέρι» ως μία δεισιδαιμονία των φιλελεύθερων, ελευθεραγοριτών και αναρχοκαπιταλιστών. Στην ουσία αυτό που κάνουν είναι να παρακάμπτουν την ανάλυση που προηγήθηκε σε αυτό το άρθρο και να μην αναγνωρίζουν στην έννοια τον σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιήθηκε: είναι απλά και μόνο μία μεταφορά, κακή μεν αλλά μεταφορά δε.

Πολλές φορές μάλιστα θα προβάλουν ως αρετή την αθεΐα (η οποία συνήθως τους διακατέχει) και θα επιτεθούν και σε άθεους φιλελεύθερους με την εξής κατηγορία: απαιτείται θρησκευτική πίστη σε «αόρατα χέρια» για να είναι κάποιος φιλελεύθερος ή λιμπερταριανός και γενικά υπέρ της ελεύθερης αγοράς. Αν και η αθεΐα απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ως αρετή, καθώς από μόνη της δε συνεπάγεται τίποτα παραπάνω πέραν της έλλειψης πίστη σε θεό, θα ήταν ενδιαφέρον να παίξουμε αυτό το παιχνίδι εναντίον τους. Εάν λοιπόν ο κανόνας του παιχνιδιού διατυπώνεται κάπως έτσι: «όσο πιο μεγάλη θρησκευτική πίστη χρειάζεται η ιδεολογία σου, τόσο πιο αβάσιμη είναι», ας δούμε αν και οι ίδιοι πληρούν τα ίδια στάνταρντς που βάζουν τους αντιπάλους τους:

· Δίκιο είναι το δίκιο του εργάτη:

Προφανώς εδώ δεν μπαίνουν οι Μαρξιστές στον κόπο να εξηγήσουν γιατί η δικαιοσύνη είναι πάντα με τον εργάτη. Αν το καλοσκεφτεί κανείς θα έλεγε ότι το προλεταριάτο έχει μία…θεϊκή υπόσταση που αυτομάτως του δίνει όλο το δίκιο του κόσμου. Όπως η δικαιοσύνη ταυτίζεται με το λόγο του θεού…έτσι και ο προλετάριος ταυτίζει το δίκιο με τον εαυτό του.

·Υπεραξία και εργασιακή θεωρία της αξίας:

Ακόμα μία αναπόδεικτη πεποίθηση των Μαρξιστών. Θεωρούν ότι de facto το κέρδος του εργοδότη, του μπουρζουά, αποτελεί και κλεμμένη υπεραξία από τον εργάτη. Αυτή η πίστη τους βασίζεται στην άκυρη για κοντά δύο αιώνες τώρα θεωρία περί αξίας τους. Θεωρούν ότι το ποσό κοινωνικά ωφέλιμων εργατοωρών ορίζει και αντικειμενικά την αξία των αγαθών. Αυτή τους η πεποίθηση μοιάζει κάπως με την αντίστοιχη των οπαδών της επίπεδης γης. Δεν μπορούν να την εφαρμόσουν πουθενά και δεν εξηγεί σε καμία περίπτωση πως προκύπτουν οι τιμές της αγοράς. Επιμένουν όμως. Το ιερό ευαγγέλιο που φέρει το όνομα «Das Kapital» (Το Κεφάλαιο) είναι η βίβλος στην οποία προσφεύγουν πάντα όταν η πραγματικότητα είναι πολύ οδυνηρή γι’αυτούς.

·Οι παραγωγικές δυνάμεις καθορίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων:

Δηλαδή, αν έχω εγώ ένα εργοστάσιο, κοινωνικά, το ίδιο το εργοστάσιο κατά κάποιον τρόπο αλλάζει και την θέση μου στην κοινωνία. Με άλλα λόγια, το εργοστάσιο έχει μεταφυσικές κοινωνικές ιδιότητες καθώς και την βούληση να επηρεάσει το πως άλλοι άνθρωποι με βλέπουν. Το εργοστάσιο. Πάντα νόμιζα ότι το πως μας βλέπουν οι άλλοι γύρω μας έχει να κάνει περισσότερο με τις πράξεις και τα έργα μας. Αν κάποιος κατάφερε να πλουτίσει μέσω ενός εργοστασίου, αυτός ο ίδιος είναι υπεύθυνος για την όποια αλλαγή στην κοινωνική του θέση προέκυψε εκ των υστέρων. Όχι ένα άψυχο υλικό σώμα.

· Η ταξική συνείδηση:

Κατά κάποιον μαγικό τρόπο οι προλετάριοι, όταν οι υποκειμενικές και αντικειμενικές συνθήκες εμφανιστούν (ότι και να σημαίνει αυτό), θα δημιουργήσουν μία ενιαία ιδέα στα μυαλά των εργατικών τάξεων. Έτσι, η εργατική τάξη θα εξεγερθεί και θα ανατρέψει τη μπουρζουαζία που της πίνει διακαώς το αίμα. Οι εργάτες κατά κάποιον τρόπο έχουν κοινό εγκέφαλο, συνδεδεμένο σε κάποιον κεντρικό υπολογιστή. Μόλις όλοι συνδεθούν μέσω των θυρών USB σε αυτόν, θα«κάμνομεν επανάσταση». Οι εργάτες είναι ο περιούσιος λαός, η ομάδα εκείνη του πληθυσμού, οι εκλεκτοί της προφητείας που απλά τυχαίνει σήμερα να είναι απροσανατολισμένοι. Τα…φούμαρα του Χέγκελ περί κατακερματισμένου Νου, μεταφερμένα στην «κατακερματισμένη» εργατική τάξη.

·Το «κακό» κεφάλαιο:

Ο μισητός αντίπαλος κατ’ αναλογία του Σατανά για τον Χριστιανισμό, των Τιτάνων για τους Δώδεκα θεούς του Ολύμπου, του Παναθηναϊκού για τον Ολυμπιακό. Ποιοι είναι αυτοί που αποτελούν «το κεφάλαιο» άραγε; Κάποιου μέσα στο μυαλό του θολωμένου Μαρξιστή θα υπάρχει η απάντηση.

·Το αόρατο χέρι του κράτους:

Δεν έχει μόνο η αγορά αόρατα χέρια. Έχει και το κράτος. Με τη διαφορά όμως για τους κρατιστές αλλά και Μαρξιστές ότι το κράτος είναι εγγενώς καλό (αν το έχουν αυτοί υπό τον έλεγχο τους προφανώς). Μάλλον έχουν αναζητήσει τα Χερουβίμ και τα Σεραφίμ που κατοικούν στους ουρανούς και τα έχουν προσλάβει ως διοικητικούς υπαλλήλους. Διαφορετικά, η αγορά είναι ανήθικη εν γένει αλλά οι άνθρωποι που προέρχονται από όλους αυτούς που μετέχουν στην αγορά, μόλις πάρουν κρατική καρέκλα, θα μεταμορφωθούν σε αγγέλους επί γης. Ούτε τη Γένεση να γράφανε.

· Πτώση του καπιταλισμού:

Το σημαντικότερο απ’ όλα, το υγρό όνειρο κάθε Μαρξιστή και αριστερού. Η πτώση του καπιταλισμού. Πότε ακριβώς; Όταν οι συνθήκες ωριμάσουν. Πόσες προβλέψεις έχουν γίνει ως τώρα άραγε. Σίγουρα η μία αφορούσε το κραχ του ’29. Η άλλη την άνοδο των Λενινιστών στην Τσαρική Ρωσία το 1917. Σίγουρα ακόμα μία θα έγινε και με την κρίση του 2007 που ξέσπασε στην Αμερική. Με άλλα λόγια, οι Μαρξιστές χορεύουν τον χορό της βροχής (ή μάλλον της πτώσης του καπιταλισμού) αλλά βροχή δεν έρχεται. Θυμίζουν αρκετά και τους μάρτυρες του Ιεχωβά με τις απανωτές προβλέψεις τους για δευτέρα παρουσία. Αν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, η πτώση του καπιταλισμού είναι ακριβώς αυτό. Η Δευτέρα Παρουσία των Μαρξιστών.

Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου η θρησκευτικότητα των κρατιστών και Μαρξιστών γίνεται εμφανής, αλλά αυτές μας αρκούν. Αν λοιπόν έτσι θέλουν να παίξουν το παιχνίδι της μάχης των ιδεολογιών, μάλλον θα έπρεπε να το σκεφτούν καλύτερα. Βέβαια, σίγουρα εδώ θα χρησιμοποιήσουν τα δύο μέτρα και σταθμά τους αλλά και αυτό είναι σημάδι θρησκευτικότητας κατά την άποψή μου.

Κλείνοντας

Το «αόρατο χέρι» περιγράφει κάτι πολύ ορατό. Την δράση των ατόμων που βλέπουν τις τιμές της αγοράς και πράττουν αναλόγως. Την ικανοποίηση της ζήτησης μέσω της προσφοράς, την αλλαγή γραμμών παραγωγής προς αγαθά που είναι πιο πολύτιμα για τους καταναλωτές. Εντούτοις, θεωρούμε ότι ο όρος έχει κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στους φιλελεύθερους και κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να αποφεύγεται. Ας αντικατασταθεί λοιπόν με όρους όπως «διαδικασίες της αγοράς» ή «προσαρμογή της αγοράς». Παρόλα αυτά δικαίωμα του καθενός είναι να τον χρησιμοποιεί.

Τέλος, η κριτική ή η χρήση του όρου από Μαρξιστές, κρατιστές και αριστερούς με χλευαστικό σκοπό φανερώνει τρία πράγματα. Πρώτον, το πόσο διανοητικά ανέντιμοι τείνουν να γίνονται στον δημόσιο λόγο τους. Αυτό διότι το γεγονός ότι ο όρος χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά τους είναι γνωστός αλλά αρνούνται να το παραδεχτούν. Δεύτερον, δείχνει οικονομικό αναλφαβητισμό ακριβώς διότι τα φαινόμενα που περιγράφονται είναι παρατηρήσιμα. Δε γνωρίζουν πως λειτουργεί μια οικονομία, ούτε τους θεμελιώδεις νόμους της. Τρίτον και τελευταίο, δείχνουν ότι δεν έχουν διάθεση να μάθουν πως ο αντίπαλός τους (ο ελευθεραγορίτης, ο Λιμπερταριανός, ο φιλελεύθερος) χρησιμοποιεί τον όρο. Τον έχουν λοιπόν προσαρμόσει στα δικά τους πρότυπα, οπότε και επιτίθενται σε καθαρά φαντασιακές κατασκευές δικής τους κοπής. Αυτό αποτελεί στην καλύτερη δείγμα ένδειας επιχειρημάτων, στη χειρότερη γενική ανικανότητα επιχειρηματολογίας.

 eleytheriagora

Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια ο Ράμα στη Χειμάρρα

Μετά την εκτέλεση του Κατσίφα, η οποία εκ των πραγμάτων τραυμάτισε τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, ο Ράμα ρίχνει κι άλλο λάδι στη φωτιά, προωθώντας περαιτέρω το σχέδιο δήμευσης των ελληνικών περιουσιών στην παράκτια ζώνη στη Χειμάρρα. Αυτή τη φορά ανακοίνωσε τη δήμευση 1.377.000 στρεμμάτων, με τον ισχυρισμό ότι οι ιδιοκτήτες τους δεν διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας. Πράγματι, δεν διαθέτουν, επειδή το αλβανικό κράτος απέφυγε να δώσει στους Έλληνες μειονοτικούς αυτό που έδωσε στους υπόλοιπους Αλβανούς πολίτες. 

Ο ανθελληνισμός, ως ιδιαίτερη έκφανση του εθνικισμού, άλλωστε, παραμένει σταθερά της αλβανικής πολιτικής σκηνής και επί Ράμα έχει παροξυνθεί. Αξίζει, πάντως, να υπογραμμισθεί πως αυτή τη φορά η αντίδραση προήλθε από τον ίδιον τον Έλληνα πρωθυπουργό από το βήμα της βαλκανικής τετραμερούς (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία). Στην πραγματικότητα, ο Τσίπρας εμμέσως πλην σαφώς προειδοποίησε πως εάν τα Τίρανα συνεχίσουν την πολιτική αρπαγής ελληνικών περιουσιών, η Αθήνα θα μπλοκάρει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν όταν, παρά την κρίση, η Ελλάδα παραμένει –σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Αλβανίας– η χώρα που με τα εμβάσματα των Αλβανών μεταναστών συμβάλει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στην αλβανική οικονομία. 

Στην περίπτωση της Χειμάρρας συναντιούνται δύο σκοπιμότητες: Πρώτον, η πάγια προσπάθεια των Τιράνων να την αφελληνίσουν. Δεύτερον, το κερδοσκοπικό παιχνίδι διαπλοκής για τον έλεγχο και την τουριστική αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου στη νότια Αλβανία. Ο Ράμα πρωτοστατεί σ’ αυτό το κερδοσκοπικό παιχνίδι, όπως και πρωτοστατεί στην προστασία των μεγάλων κυκλωμάτων καλλιέργειας και εμπορίας ναρκωτικών. 

Καμπή στην προσπάθεια αφελληνισμού της Χειμάρρας ήταν η νέα διοικητική διαίρεση της Αλβανίας, μέσω της οποίας αυτή και άλλες μειονοτικές περιοχές τεμαχίσθηκαν και προσκολλήθηκαν σε περιοχές με αλβανικό πληθυσμό, ώστε να υπονομευθεί η δυνατότητα της μειονότητας να εκπροσωπείται στο αλβανικό Κοινοβούλιο, αλλά ακόμα και στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Με πρόσχημα την ανάπλαση

Δεν περιορίσθηκε, όμως, σ’ αυτή την κίνηση. Με πρόσχημα την ανάπλαση της παράκτιας ζώνης έχει αρπάξει ελληνικές περιουσίες και τώρα αρπάζει περισσότερες. Έφθασε στο σημείο να κατεδαφίσει με συνοπτικές διαδικασίες σπίτια και καταστήματα Ελλήνων μειονοτικών. Είχε προηγηθεί κατεδάφιση ακόμα και ναού στις Δρυμάδες. Όργανο της ανθελληνικής αυτής επιχείρησης ήταν ο κατά το ήμισυ ελληνικής καταγωγής δήμαρχος της περιοχής Γκόρος, πρώην στρατιωτικός επί καθεστώτος Χότζα, συνδεδεμένος με τις αλβανικές μυστικές υπηρεσίες και κάτοχος ελληνικού διαβατηρίου! 

Αν και από καταγωγή ο Ράμα δεν έχει τουρκαλβανική παράδοση, ο καιροσκοπισμός του τον ώθησε να παίζει το τουρκικό χαρτί. Δεν είναι μόνο ότι θαυμάζει ειλικρινώς τον Ερντογάν και όπου μπορεί μιμείται τις αυταρχικές μεθόδους του. Θεωρεί ότι η γονατισμένη λόγω της κρίσης Ελλάδα όχι μόνο δεν μπορεί να του προσφέρει, όπως παλαιότερα, αλλά και είναι εύκολος στόχος. 

Η πείρα τον έχει πείσει ότι χωρίς κόστος μπορεί στο εσωτερικό να πουλάει ανθελληνισμό για να αντλεί εκλογικά οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό καλλιεργεί μία μόνιμη ελεγχόμενη ένταση με την Αθήνα. Είναι ενδεικτικό ότι υπερηφανεύεται πως είναι ο μόνος Αλβανός πρωθυπουργός που σήκωσε κεφάλι στην Ελλάδα και έθεσε τις διμερείς σχέσεις σε βάση αμοιβαιότητας και ισοτιμίας.

Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών

Υπενθυμίζουμε ότι ήταν ο Ράμα, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που είχε προκαλέσει πολιτικό θόρυβο και είχε προσφύγει στο αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο για να ακυρωθεί η υπογεγραμμένη συμφωνία των κυβερνήσεων Καραμανλή και Μπερίσα για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (2009). Έτσι και έγινε. Πριν λίγο καιρό, ο ίδιος ο Μπερίσα είπε εμμέσως πλην σαφώς στη Βουλή ότι ο τορπιλισμός εκείνης της συμφωνίας έγινε με παρέμβαση και για λογαριασμό της Άγκυρας. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι η Αθήνα δεν είχε τότε προχωρήσει σε αντίμετρα. Όχι μόνο δεν είχε θέσει όρους, αλλά και είχε διευκολύνει την αναγόρευση της Αλβανίας σε υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα. Όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα, τα Τίρανα τη μόνη γλώσσα που σέβονται είναι τη γλώσσα της ισχύος και του δούναι και λαβείν. Όταν η Ελλάδα τους προσφέρει δωρεάν, όπως κατά κανόνα συμβαίνει από το 1990, εκλαμβάνουν τη στάση της σαν ένδειξη αδυναμίας. Γι’ αυτό και δεν διστάζουν να κλιμακώνουν τις προκλήσεις τους. 

Η ελληνική διπλωματία έχει την τάση να διαβάζει την αλβανική πολιτική με ευρωπαϊκούς όρους, γεγονός που την οδηγεί σε λάθος κινήσεις. Με κλασική ανατολίτικη νοοτροπία, στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις, οι Αλβανοί αξιωματούχοι “γλείφουν” τους Έλληνες συνομιλητές τους, δημιουργώντας τους τη λάθος εντύπωση ότι είναι μετριοπαθείς και διατεθειμένοι να λύσουν προβλήματα. Κάπως έτσι εκτέθηκε ο Κοτζιάς προαναγγέλλοντας τον Ιούνιο του 2018 ότι το ελληνοαλβανικό Σύμφωνο θα είχε υπογραφεί εντός του περσινού καλοκαιριού.

Η αδημονία του Κοτζιά

Ας σημειωθεί ότι οι δύο πλευρές είχαν πράγματι συμφωνήσει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός με σκοπό μία συνολική διευθέτηση των διμερών προβλημάτων. Την διαδικασία αυτή ήθελε και η Κομισιόν για να προωθηθεί η αλβανική ενταξιακή πορεία. Τον Σεπτέμβριο του 2016, όμως, η προσπάθεια είχε σταματήσει, λόγω της υπόθεσης του non paper, με το οποίο υποτίθεται ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αποδεχόταν να εγγραφεί στην ατζέντα των συνομιλιών το Αλβανοτσάμικο. 

Υπενθυμίζουμε πως τα Τίρανα είχαν εκμεταλλευθεί την ευκαιρία για να προσπαθήσουν να εντάξουν το Αλβανοτσάμικο στη διμερή ατζέντα. Ο Κοτζιάς είχε τότε ξεκαθαρίσει ότι η θέση της Αθήνας ήταν και παραμένει πως δεν υφίσταται τέτοιο θέμα. Όποιος θεωρεί ότι έχει αδικηθεί από την ελληνική Πολιτεία μπορεί να καταφύγει στα ελληνικά και στη συνέχεια στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. 

Το πάθημα δεν έγινε μάθημα στον Κοτζιά. Στο πλαίσιο της διπλωματικής του αδημονίας, επανέλαβε την προσπάθεια. Παρά το γεγονός ότι έκανε βήματα πίσω, αποδεχόμενος την σε βάρος της Ελλάδας αλλαγή των θαλασσίων ορίων, για μία ακόμα φορά έπεσε σε τοίχο. Ο Αλβανός ομόλογός του Μπουσάτι εμφανιζόταν μετριοπαθής, αλλά τη γραμμή την αποφασίζει ο Ράμα.

Ο αποκαλυπτικός διάλογος Ράμα-Μπερίσα

Αναφορικά με την επιχείρηση αφελληνισμού της Χιμάρας, είναι αξιοσημείωτο ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι Ράμα και Μπερίσα είχαν ανταλλάξει το 2016 αλληλοκατηγορίες, οι οποίες αποδεικνύουν τις μεθοδεύσεις του αλβανικού κράτους σε βάρος της ελληνικής μειονότητας. Ο Ράμα είχε καταγγείλει ότι «έχουν πάρει τα κτήματα των Χειμαρραίων με πλαστογραφίες και διαφθορά, άτομα που δεν έχουν καμία σχέση η καταγωγή από την περιοχή». Πράγματι, αυτά τα άτομα είχαν μέχρι τότε αρπάξει από τους ιδιοκτήτες τους πάνω από 50.000 στρέμματα στην παραθαλάσσια περιοχή των Αγίων Σαράντα και της Χειμάρρας. 

Η απάντηση Μπερίσα στη Βουλή ήταν αποκαλυπτική: «Εγώ έχω δουλέψει με πρόγραμμα. Στους Αγίους Σαράντα έχω κατεβάσει Λάμπηδες και μόνο Λάμπηδες». Οι Λάμπηδες είναι μουσουλμάνοι που ζουν σε περιοχή ανατολικά της Χειμάρρας. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι επιβεβαιώθηκε στο ανώτατο επίπεδο και επισήμως η επιχείρηση αλλοίωσης του πληθυσμού στη Χειμάρρα. Όταν, βεβαίως, ο Ράμα έγινε πρωθυπουργός, συνέχισε το έργο του Μπερίσα με ακόμα μεγαλύτερο πάθος, αφού τώρα, εκτός από τον αλβανικό εθνικό στόχο του αφελληνισμού, υπάρχει και η χρυσοφόρος διαπλοκή. 

Η επιχείρηση στηρίζεται στην αρπαγή των περιουσιών που υποχρεώνει τους Έλληνες μειονοτικούς να αποκόπτονται από τις πατρογονικές εστίες τους. Όπως προανέφερα, αυτό είναι δυνατόν, επειδή το αλβανικό κράτος δεν έχει δώσει τίτλους ιδιοκτησίας στους Έλληνες μειονοτικούς για να τους έχει υπό πίεση και να μπορούν Αλβανοί με ψευδομάρτυρες να ισχυρίζονται ότι οι περιουσίες ανήκουν σε προγόνους τους από την οθωμανική περίοδο. Τώρα πλέον, επί Ράμα, είναι το ίδιο το αλβανικό κράτος που δημεύει ευθέως ελληνικές περιουσίες, επικαλούμενο την κατάσταση που το ίδιο δημιούργησε: το γεγονός ότι οι Βορειοηπειρώτες δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας, επειδή ποτέ δεν τους δόθηκαν.

Σταύρος Λυγερός

SL press

Κωνσταντοπούλου: Ο πλουτισμός του Πετσίτη είναι πλουτισμός σχετιζόμενος με τον Παππά και τον Τσίπρα...

Καταγγελίες και υπαινιγμοί από την Ζωή Κωνσταντοπούλου για τον Μανώλη του Παππά: «Εγώ τον ήξερα ως τον κουβαλητή της τσάντας του Παππά... Δεν αρκεί να ανοίξουν οι λογαριασμοί του Πετσίτη, πρέπει να ανοίξουν οι λογαριασμοί του Παππά, του Τσίπρα και του περιβάλλοντός τους» - Είπε για Τσίπρα: Να πάει στα Σκόπια και να μείνει εκεί, είναι ανεπιθύμητος στην Ελλάδα

«Όταν ένα πρόσωπο όπως ο Πετσίτης, ανύπαρκτων προσόντων, βρίσκεται με εκτιναγμένα τα εισοδήματά του εις εκατονταπλούν, βρίσκεται να συνδιαλέγεται με οικονομικούς παράγοντες και βρίσκεται σε αυτές τις θέσεις επιρροής, αυτό γίνεται λόγω της σχέσης του με τον Παππά και με τον Τσίπρα. Ο Πετσίτης αποδείχθηκε ότι ήταν πρόσωπο του στενού, στενότατου περιβάλλοντος Τσίπρα και Παππά» είπε η Ζωή Κωνσταντοπούλου σχολιάζοντας το σημερινό αποκαλυπτικό δημοσίευμα της εφημερίδας ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ για τον Μανώλη Πετσίτη.

«Εγώ τον ήξερα ως τον κουβαλητή της τσάντας του Παππά, ούτε ήξερα το επώνυμό του. Τον είχα δει να συνοδεύει τον Παππά όπου πήγαινε, ήδη από την εποχή που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ αξιωματική αντοπολίτευση και ο Παππάς ήταν ο διευθυντής του γραφείου του Τσίπρα» συνέχισε η πρώην πρόεδρος της Βουλής και συνοδοιπόρος του σημερινού πρωθυπουργού μέχρι το δημοψήφισμα του 2015.

«Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι ο πλουτισμός του Πετσίτη είναι πλουτισμός σχετιζόμενος με την σχέση του με την εξουσία. Με τον Τσίπρα, με τον Παππά, με την κυβέρνηση» επισήμανε η κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου σε συνέντευξή της στην τηλεόραση του Σκάι και στον Γιώργο Αυτιά.

«Υπ' αυτή την έννοια, δεν αρκεί να ανοίξουν οι λογαριασμοί του Πετσίτη, πρέπει να ανοίξουν οι λογαριασμοί του Παππά, του Τσίπρα και του περιβάλλοντός τους και πρέπει να δημοσιευτούν τα πόθεν έσχες» υπογράμμισε η επικεφαλής του κόμματος «Πλεύση Ελευθερίας».

«Πρέπει να δημοσιευθούν τα πόθεν έσχες» συνέχισε η κυρία Κωνσταντοπούλου σημειώνοντας ότι «δεν μπορεί τέσσερα χρόνια να μην έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα πόθεν έσχες που υποβάλλονται και η διαδικασία αυτή δεν υπάρχει για να κάθεται πάνω τους ο κ. Βούτσης και να κάνει παιχνίδια εκβιασμών και επιρροής. Τα πόθεν έσχες υποβάλλονται για να δημοσιεύονται. Εδώ όμως δεν έχουν δημοσιευθεί από τον κ. Βούτση και από την κυβέρνηση Τσίπρα από εποχής του 2015. Μόνο της πρώτης περιόδου του 15 δημοσιεύθηκαν και αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο Φλαμπουράρη ο οποίος ξεκάθαρα ανέλαβε υπουργείο ενώ κατείχε μετοχές, είχε σχέση με ανώνυμη εταιρεία και ξεκάθαρα παραποίησε, προχρονολόγησε ιδιωτικό συμφωνητικό με προκλητικό τρόπο για να αποφύγει τις συνέπειες αυτού που αποκαλύφθηκε».

Μετά τους βαρείς υπαινιγμούς για την υπόθεση Πετσίτη και τις σχέσεις του «Μανόλο» με τους κυρίους Νίκο Παππά και Αλέξη Τσίπρα, η κυρία Κωνσταντοπούλου τόνισε: «Δεν μπορεί σ΄αυτή τη χώρα που ο άνθρωπος της καθημερινότητας δεν μπορεί να επιβιώσει, δεν μπορεί κάποιοι να πλουτίζουν, να κάνουν βόλτες με τζετ, με πρωθυπουργικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, να επιδεικνύουν την χλιδή, να παριστάνουν τους δήθεν αριστερούς και να μην ελέγχονται...».

Βουλγαροποίηση

Τα πρώτα χρόνια μετά τις αλλαγές στη Βουλγαρία, άκουγα, γυρίζοντας από πόλη σε πόλη, για απελπισμένους ανθρώπους που, έχοντας χάσει τις δουλειές τους ή διαπιστώνοντας ότι πλέον ήταν αδύνατο να ζήσουν με τις παλιές συντάξεις και τους μισθούς που είχαν μέχρι το 1990 γιατί οι τιμές είχαν εκτιναχθεί στα ύψη, πηδούσαν από τα παράθυρα μαζί με τα παιδιά τους για να γλιτώσουν από το μαρτύριο της φτώχειας, της ανασφάλειας και της ακύρωσης της ζωής τους.

Και οι πιο νέοι, με λιγότερες δεσμεύσεις ή αφήνοντας τα παιδιά τους σε γονείς και γιαγιάδες έφευγαν μετανάστες, σκορπίζονταν σε δεκάδες χώρες για να επιβιώσουν.

Έτσι, έχασε η Βουλγαρία το 20% του ανθρώπινου δυναμικού της, βούλιαξε, παρ’ όλες τις σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, τη χαμηλή φορολογία για τους επενδυτές και τα μεροκάματα πείνας που επιθυμούσαν οι νεοπλούσιοι.

Τους έβαλαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τριάντα χρόνια μετά την επέλαση της οικονομίας της αγοράς και την εφαρμογή κατά γράμμα όλων των πολιτικών και οικονομικών μέτρων που τους επιβάλανε, η Βουλγαρία έμεινε στον πάτο. Γιατί για εκεί την προόριζαν.

Κι αφού της άρπαξαν ό,τι δημόσιο είχε αξία, την άφησαν στην… ησυχία της, να λιμνάζει επ’ άπειρον.

Οποιαδήποτε παρομοίωση δεκτή.

Δέκα χρόνια κοντεύουν να συμπληρωθούν κι εμείς είμαστε ακόμα στη φάση των αυτοκτονιών. Όχι πάντα γιατί δεν έχει ο άνθρωπος να φάει ή να πληρώσει το νοίκι του. Όταν η ψυχολογία χαλάσει μαζικά, ο συναισθηματικός μας κόσμος συχνά παίρνει ανάποδες στροφές και δεν θέλει πολύ με ένα τυχαίο γεγονός ή μια οποιαδήποτε ατυχία ή απογοήτευση να αρπάξει μια μάνα το παιδί της και να φουντάρει στο κενό.

Η εμπειρία και το φιάσκο της γειτονικής μας Βουλγαρίας, εταίρου μας στην Ε.Ε., κανένα δεν συνετίζει.

e-dromos

Δύο από τις τρεις οδοντόπαστες περιέχουν ουσίες ύποπτες για τον καρκίνο

Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στη Γαλλία τα δύο τρίτα των σκευασμάτων οδοντόπαστας περιέχουν διοξείδιο του τιτανίου, ουσία η οποία είναι επιβλαβής για τον οργανισμό και μάλιστα κατεγράφη ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.

Σύμφωνα με το euronews διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως η Do Something for Nature προσπάθησαν να αποτρέψουν την χρήση αυτής της ουσίας στις οδοντόπαστες. 

Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων του περιβάλλοντος και των καταναλωτών προειδοποιούν τους πολίτες για το γεγονός ότι το διοξείδιο του τιτανίου περιέχει νανοσωματίδια και διεισδύει εύκολα στο ανθρώπινο σώμα.

Πανωλεθρία του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη. - Έκτη και καταϊδρωμένη με 6,5% η επιλογή του Τσίπρα συντρόφισσα Νοτοπούλου.

Δημοσκόπηση της Opinion Poll που πραγματοποιήθηκε για λογαρισμό της εφημερίδας «Karfitsa» για τον Δήμο Θεσσαλονίκης φέρνει την εκλεκτή του Τσίπρα Κατερίνα Νοτοπούλου στην 6η θέση με ποσοστό που θα το ξεπερνούσε και ο θυρωρός κάθε πολυκατοικίας.

Σύμφωνα με την δημοσκόπηση, στο ερώτημα ποιον θα ψηφίζατε για δήμαρχο αν γίνονταν οι εκλογές την επόμενη Κυριακή, προηγείται ο Νίκος Ταχιάος με 15,7% και ακολουθούν οι Γ. Ορφανός με 12,3%, Κ. Ζέρβας με 9,8%, Σ. Βούγιας με 9,7%, Π. Ψωμιάδης με 6,9% και Κ. Νοτοπούλου με 6,5%.

Γαλλία: Τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά να ενταχθούν στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της Unesco

Την εγγραφή των αρχαίων γλωσσών στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco ζήτησε σήμερα μια γαλλική ένωση, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου στο οποίο συμμετείχε και ο υπουργός Παιδείας της Γαλλίας.

"Θεωρήσαμε απαραίτητο να διαφυλάξουμε τη διδασκαλία των λατινικών και των (αρχαίων) ελληνικών, που είναι οι βάσεις της γαλλικής γλώσσας και της ευρωπαϊκής ιστορίας", εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο καθηγητής αρχαιολογίας Βενσάν Μερκενμπρέκ, ο πρόεδρος της ένωσης Human-Hist.

Η ένωση αυτή υπέβαλε το αίτημα με ένα μανιφέστο που παρουσιάστηκε σήμερα, με την ευκαιρία της έναρξης της "Β΄ Διεθνούς Συνάντησης των αρχαίων γλωσσών", ενός διήμερου συνεδρίου που διεξάγεται στο Οτέν. Στη συνάντηση αυτή συμμετέχουν 80 ερευνητές και πανεπιστημιακοί από τη Γαλλία και άλλες χώρες. Οι συζητήσεις σε κάποια από τα στρογγυλά τραπέζια γίνονται στα λατινικά ή τα αρχαία ελληνικά.

"Είναι επίσης μια ευκαιρία να δείξουμε στο κοινό τη σπουδαιότητα και την ικμάδα των αρχαίων γλωσσών", πρόσθεσε ο Μερκενμπρέκ.

Στο συνέδριο έδωσε το παρών, σήμερα το πρωί, και ο υπουργός Εθνικής Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ ο οποίος χαρακτήρισε το μανιφέστο της Human-Hist "εμβληματικό και ουσιώδες" για την υπεράσπιση των αρχαίων γλωσσών που είναι "το ζωντανό σφρίγος της δικής μας γλώσσας".

"Τα ελληνικά και τα λατινικά δεν είναι ούτε απαρχαιωμένες, ούτε ελιτιστικές (γλώσσες) και πρέπει να τις προωθήσουμε", πρόσθεσε ο υπουργός, εκφράζοντας την υποστήριξή του στους διδάσκοντες οι οποίοι "μεταλαμπαδεύουν αξίες".

Ένας 13χρονος μαθητής που συμμετείχε στις εργασίες του συνεδρίου, ο Αντρέ, δήλωσε ότι έχει πάθος με τα λατινικά και τα αρχαία λατινικά γιατί βοηθούν "να γνωρίζει το παρελθόν, να κατανοεί το παρόν και να εξηγεί το μέλλον".

Η παρουσίαση του μανιφέστου στο Οτέν, το αρχαίο Augustodunum, δεν έγινε τυχαία: τα λατινικά και τα αρχαία ελληνικά διδάσκονται στην πόλη αυτή αδιαλείπτως εδώ και 2.000 χρόνια, όπως εξήγησε ο Μερκενμπρέκ. Το γεγονός αυτό πιστοποιεί η πρόσφατη ανακάλυψη μιας Σχολής Δικαίου και Γραμμάτων (Ecoles Meniennes) που ιδρύθηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται "το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της ρωμαϊκής Γαλατίας", σημείωσε ο αρχαιολόγος.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Προεκλογικό «αμόκ» Ερντογάν: Θα κάνουμε και αρχιτεκτονικές αλλαγές στην Αγία Σοφία!

Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες στην Τουρκία για τις κρίσιμες τοπικές εκλογές, ο Τούρκος πρόεδρος με συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι ΤΡΤ, ξεδίπλωσε τα σχέδια του μιλώντας για αρχιτεκτονικές μετατροπές εντός της Αγίας Σοφίας - 

Αρχιτεκτονικές μετατροπές εντός της Αγίας Σοφίας (!) αργότερα, προανήγγειλε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ώστε να αποκτήσει πνευματική ατμόσφαιρα ο χώρος αν και είπε πως αρχικά μετά τις εκλογές θα γίνει αλλαγή του ονόματος από μουσείο σε τζαμί και αργότερα θα δουν και το θέμα της προσευχής.

Στη συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι ΤΡΤ, ο Τούρκος Πρόεδρος σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων διερωτήθηκε εάν η Αγία Σοφία είναι μουσείο ή τζαμί, λέγοντας ότι πρώτα πρέπει να λυθεί αυτό.

“Η Αγία Σοφία κέρδισε το καθεστώς του μουσείου πρόσφατα. Πρώτα πρέπει να αποδώσουμε στην Αγία Σοφία την πραγματική της ταυτότητα. Ποια είναι αυτή; Τζαμί. Αυτό πρέπει να το διευθετήσουμε. Μετά λένε ότι στο Σουλτάναχμετ (Μπλε Τζαμί) η είσοδος είναι δωρεάν, αλλά επειδή η Αγία Σοφία βρίσκεται στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας μπαίνει κανείς με εισιτήριο. Εμείς είπαμε αυτό μπορεί να διευθετηθεί".

"Γι αυτό για να γίνει δωρεάν η είσοδος στην Αγία Σοφία πρέπει να γίνουν κάποιες σοβαρές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις εντός. Σε αυτές τις αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις αναφέρθηκα και για να είναι πιο άνετη η είσοδος πρέπει να γίνει έλεγχος του δαπέδου, και μαζί με τον έλεγχο του δαπέδου να γίνει βήμα που να προσδίδει την πραγματική πνευματική ατμόσφαιρα στο χώρο. Γι αυτό και είπαμε ότι μετά τις εκλογές θα καθίσουμε να δουλέψουμε, να κάνουμε βήματα με βάση τον νόμο και να μετατρέψουμε την Αγία Σοφία από μουσείο σε τζαμί. Ο οδικός μας χάρτης και τα σχέδιά μας για το θέμα της προσευχής θα τα κάνουμε με βάση αυτό αργότερα. Πρώτα ο θεός θα προχωρήσουμε αυτή τη διαδικασία με αυτό τον τρόπο", ανέφερε.

Σε κλίμα πόλωσης οι εκλογές 

Οι νέες δηλώσεις Ερντογάν για την Αγία Σοφία έγιναν λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις τοπικές εκλογές στην Τουρκία οι οποίες θα διεξαχθούν σε κλίμα έντονης πόλωσης με τους «εχθρούς» στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Περίπου 57 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν τους τοπικούς άρχοντες σε 81 επαρχίες σε όλη τη χώρα. Προκειμένου να διασφαλιστεί η διαδικασία, χιλιάδες εθελοντές από όλο το πολιτικό φάσμα και ανεξάρτητες ομάδες παρατηρητών θα επιβλέπουν την καταμέτρηση, ενώ πάνω από μισό εκατομμύριο προσωπικό ασφαλείας θα βρίσκεται σε επιφυλακή, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, συμπεριλαμβανομένων 7.000 περιοχών όπου το ΡΚΚ θεωρείται «απειλή».

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κυβερνών κόμμα θα χάσει την πρωτεύουσα Άγκυρα, ενώ στην Κωνσταντινούπολη, ο πρώην πρωθυπουργός Γιλντιρίμ δεν είναι σίγουρος για τη νίκη. 

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δημοσιοποιήθηκαν σήμερα

Η δημοσκόπηση της εταιρείας Piar προβλέπει ότι ΑΚΡ-ΜΗΡ χάνουν και Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα. Για την Κωνσταντινούπολη προβλέπει 50,3% για τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου και 48,7% για τον υποψήφιο του κυβερνητικού συνασπισμού Μπιναλί Γιλντιρίμ. Για την Άγκυρα προβλέπει 54,7% για τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης Μανσούρ Γιαβάς και 43,2% για τον υποψήφιο του κυβερνητικού συνασπισμού Μεχμέτ Οζχάσεκι.

Με βάση τη δημοσκόπηση της εταιρείας Mediar ο κυβερνητικός συνασπισμός ΑΚΡ-ΜΗΡ χάνει την Άγκυρα και κερδίζει την Κωνσταντινούπολη. Στην Κωνσταντινούπολη για τον Μπιναλί Γιλντιρίμ προβλέπει 46,12% και για τον Εκρέμ Ιμάμογλου 43,36% με 9,42% αναποφάσιστους. Στην Άγκυρα για τον Μεχμέτ Οζχάσεκι προβλέπει 42,86% και για τον Μανσούρ Γιαβάς 45,06% ενώ οι αναποφάσιστοι είναι 10,24%.

Η πορεία της οικονομίας

Ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται σε δύσκολη θέση εξαιτίας της άσχημης οικονομικής κατάστασης και της πτώσης της τουρκικής λίρας.

Αυτή τη στιγμή κανείς από τους ξένους επενδυτές δεν αγοράζει τουρκικές λίρες. Παρόλα αυτά, ο Τούρκος πρόεδρος συνέχισε το Σαββατοκύριακο τις απειλές σε βάρος των οίκων αξιολόγησης.

Να σημειωθεί ότι πέρυσι η τουρκική λίρα έχασε περίπου το 30% της αξίας της. Η υποτίμηση όχι μόνο εκτίναξε τον πληθωρισμό σε υψηλά 15 ετών, “κατατρώγοντας” την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, αλλά και αποδείχθηκε δυσβάσταχτο βάρος για τις επιχειρήσεις που έχουν έκθεση σε χρέους ύψους 285 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα.

Τα “κόκκινα” δάνεια με τη σειρά τους εντείνουν τις πιέσεις στις τράπεζες. Οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης έχουν ούτως η άλλως κλείσει από τότε που τα επιτόκια ανέβηκαν στο 24%, σε μία προσπάθεια της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό.

Την περασμένη εβδομάδα τα στοιχεία τέταρτου τριμήνου για το ΑΕΠ επιβεβαίωσαν αυτό που οι οικονομολόγοι είχαν προβλέψει εδώ και καιρό: στα τέλη του 2018 η χώρα βυθίστηκε σε ύφεση για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία.

Ο κουλουράς... Ερντογάν

Σε ρόλο… Βασιλάκη Καϊλα ο Ερντογάν, προσπαθεί με κάθε τρόπο να κερδίσει ψηφοφόρους ενόψει των αυριανών δημοτικών εκλογών. 

Έτσι, με ένα προεκλογικό σποτ ο ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να αποτρέψει την επιστροφή των Κεμαλιστών αντιπάλων του στο δήμο της Άγκυρας και στις δημοτικές αρχές πολλών άλλων μεγάλων πόλεων της Τουρκίας.

Στο βίντεο – σποτ, εμφανίζεται με τη βοήθεια ηθοποιών, ως… κουλουράς στα νιάτα του που απλός άνθρωπος του μεροκάματου κατάφερε να γίνει αυτοδημιούργητος και λαοπρόβλητος ηγέτης.

Ρεκόρ προεκλογικών συγκεντρώσεων από τον Τούρκο πρόεδρο 

Ρεκόρ προεκλογικών συγκεντρώσεων κατέγραψε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν σε σχέση με τους ηγέτες των άλλων κομμάτων κατά την εκστρατεία για τις δημοτικές εκλογές, που διεξάγονται αύριο 31 Μαρτίου. Ο Τούρκος Πρόεδρος μέσα σε 49 μέρες πραγματοποίησε συγκεντρώσεις σε 57 πόλεις και 17 επαρχίες διανύοντας 53 χιλιάδες χιλιόμετρα. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, πραγματοποίησε συγκεντρώσεις σε 26 πόλεις διανύοντας 32 χιλιάδες χιλιόμετρα.