Δοκιμή : Τρεις Στιγμές για
την Ποιητική της Ερημίας
Η μονοσημαντότητα είναι η
ουσία, ή μάλλον το τέλος της γλώσσας. Αυτό το αριστοτελικό ιδανικό, ποτέ καμιά
φιλοσοφία, ως φιλοσοφία, δεν το εγκατέλειψε. Είναι η φιλοσοφία.
Jacques Derrida [1]
1.
........η αλήθεια [;]
ψευδο-αισθητοποιεί εμάς σαν υποκείμενα - η απατηλή φύση της εισρέει στο χώρο
της λησμοσύνης μετατρέπεται σε αδικημένη παρένθεση είτε φθαρμένη μεταφορά του
πραγματικού περιέχει και αντίστροφα τη νοσταλγία της ερμηνείας του
κοσμοθεωρήματος που ως αντιληπτό βιώνεται στο συγκεκριμένο χρόνο ''Χωρίς εθνικό
έγκλημα θα μπορούσε να υπάρξει παγκόσμια αγορά ; Θα υπήρχαν έθνη ;'' [2] Η
πολιτική και η οικονομία συνιστούν έννοιες του ερωτικού φετίχ : έργα και μισθοί
εναλλάσσουν τις ποιότητες και ποσότητες σημαινόντων και σημαινομένων η
περιστασιακότητα είναι τυχαία ή παθολογική σε μια φαινομενολογία όπου η
διατύπωση των φαινομένων επιτελείται και γίνεται ή προσπαθείται πάντως με
κατανοητούς όρους σε κάποια κοινή γλώσσα [3] : δεν υπάρχει πλέον τίποτα ούτε
φωνές ούτε συγκρούσεις - πριν από τον ύπνο η πόλη ορθώνεται σαν τα ερείπια μιας
μελλοντικής θεότητας : ''Ένας γενειοφόρος φαρμακοποιός σηκώνει ανάμεσα στα δυο
δάχτυλα μια καφετιά φιάλη, τη σηκώνει, τη σηκώνει.......ανατριχιάζω με την
ασημαντότητά μου. Πού βρίσκομαι ; Για πού τραβάω ;''[4] ''Έβλεπα το πλήθος να
κατηφορίζει τους δρόμους μιας και όλες οι πόλεις είναι ίδιες'' [5] - το πέτρινο
τοπίο όπως η ετερο-δια-λεγόμενη λαγνεία του αγνώστου ναρκισσεύεται στο σκοτάδι
και στην ερημία του απρόσμενου-απρόβλεπτου γεωμετρικού τόπου : ο νυχτερινός
περίπατος σημαίνει την αυτο-περιζήτηση της αυτοκρατορίας των σημείων [6] Μέσα
στη νύχτα το εικός εξανδραποδίζεται σαν ανομοιότητα των εαυτών Σαν ετεροφάνεια
Οι ετερογένειες που αποκτούνται εγείρονται - προκύπτουν προοιμιακές απορίες
του βραδινού exergum [7] - επιτήδεια εξαφάνιση των σκιών Η
αποκλειστικότητα του οράν εγκαταλείπει τις ερωτικές αμφι-γλωσσίες σα να θέλουμε
να προστατευτούμε από τη διάλυση της Λογικής Ουσίας και του Πάθους Όσο
απολείπεται η μίμηση και η ομοίωση βυθίζομαι σε βραχύβιες λυτρωτικές μετωνυμίες
που αρθρώνονται σε κείμενα-ηλιοτρόπια - Ο ήλιος δεν είναι ποτέ ιδία παρών στο
λόγο [8]
2.
......η πόλη γίνεται ένα
καθολικής χρήσης μεθοδολογικό κλειδί - προβάλλεται μέσα της ο έρωτας σαν οιονεί
υπερβατολογική λειτουργία συγκρότησης του Όλου - όσο ο τόπος ακολουθεί την
ασάφεια του ορισμού του το ερωτικό γεγονός με το υπαρκτικό δικό του εικός είναι
έμπλεο Η σαφήνεια του χώρου καταδικάζει σε απροσδιοριστία προθέσεων προβάλλουν
άδεια πεδία και άβυσσοι εραστή και ερώμενου/νης - όντα στα οποία η διαφυλική ή
μη ιδεοκρατία επιφυλάσσει την κυριολεξία τους - δηλαδή το θάνατο [Georges
Bataille, Death and sensuality/ Madame Edwarda] Ο μεταφορολογικός τους χώρος
κρίνεται στην κλίνη του Προκρούστη - της διαπάλης - του αναγνώστη-θεατή και
θεώμενου - κινούμενου παρατηρητή στην αιτίαση-θέαση τoυ κυβιστικού/πολυεδρικού
αποτελέσματος - τώρα όχι απαραίτητα μεταξύ πολλών ερμηνειών αλλά όπως για ένα
κείμενο στην εμπνευσμένη διακειμενικότητα/διαντικειμενικότητα άλλων κειμένων -
ξέχωρων ερωτικών διωνύμων-μορφών-υπάρξεων - που εγκύπτουν στην χρονική
ακολουθία δίχως το πρόσημο του παρελθόντος ή του έπειτα [9] - άρα συνδέσεων με
το δια-χρονικό όπου καινούριες ομαδοποιήσεις προτείνει ή/και
προτείνουν-προτείνονται : ''Η πόλη για την οποία μιλώ [το Τόκιο]
παρουσιάζει τούτο το πολύτιμο παράδοξο : διαθέτει όντως ένα κέντρο, αλλ' αυτό
το κέντρο είναι κενό'' [10] : Ας υποθέσουμε την ερημία - τον άκαρπο εγκλεισμό
της αιωνιότητας - αποστερώντας από το αστικό κάθε κομψότητα και αυτοαναφορά /
To κενό : η ερημία πραγματοποιεί-υποστασιοποιεί το αντικείμενο της δυσπιστίας
Ανήκει στην αξιολογία κατηγορημάτων που ψάχνουν την κατάφαση λεκτικών
μονοσημαντοτήτων - ο έρωτας επιστρέφει με την ποιητική των πραγματολογικών
καθορισμών καθώς ο ίδιος γίνεται κατάφαση στην ιδεατότητα του νοήματος :
''Ανύπαρχτη Πολιτεία
/....................................................................../
Δεν τόχα σκεφτεί πως ο
θάνατος είχε ξεκάνει τόσους πολλούς./ Μικροί και σπάνιοι στεναγμοί
αναδινόντουσαν'' [11]
3.
......η πόλη έχει καλυμμένο
το φύλο της από διάφανο πέπλο - είναι η Λουκρητία - η μεταφορά φέρει πάντα το
θάνατο εσωτερικευμένο ακόμα και σαν πλατωνική ''μηχανή'' του ρητορικού και
διαλεκτικού που ιδεοποιείται στο χώρο : ''Lucas Cranach ο πρεσβύτερος
[1472-1553] : - Λουκρητία - ζωγραφισμένος το 1529 - αυτοκτόνησε
επειδή τη βίασε ο βασιλιάς της Ρώμης.....όλο το σώμα της φαίνεται σχεδόν μέσα
από ένα αόρατο πέπλο''[12]
Η πόλη ανήκει στη Femina
vita - κάθε γυναίκα αποτυπώνεται στο γίγνεσθαι Αυτό την καθιστά τέλεια στην
ειδοποιό χάρη της λόγω της συνεχούς επανάληψης του ναρκισσιστικού ακολουθήματος
στον κυκλικό ή ευθύγραμμο χρόνο Στον καθρέφτη του Teatrum Μundi η αιώνια
Ισαβέλλα Τυσόν [13] - η πόλη και η κάθε πόλη ανήκει στο Δωμάτιο που λέγεται
Δια-Κόσμος - Εκεί γηράσκει Ο χώρος αναδεικνύει την ανάγνωσή του σε διαδικασία
καθαρά ελεγκτική - η ερημία αποκτά ιδιότητες παθολογικών συνδρόμων στην Απουσία
του Υπάρχειν Καθώς αδειάζει από Ύπαρξη ματαιώνει ακόμα πιο στενά την έλλειψη
μη-απόστασης - αναγεννιέται σαν απρόσιτη ερωμένη : ''η γοητεία της γυναίκας δρα
εξ αποστάσεως, στοιχείο της εξουσίας της είναι η απόσταση'' [14] - Η ερημία δεν
αποκλείεται ποτέ ως μεταγλώσσα της πόλης και της μνήμης που διαθέτει
διεγείροντας ερωτικά τη μαγεία του απωλεσθέντα παράδεισου του δομημένου χώρου -
αυξάνοντας την απόσταση καθιστώντας μεγαλύτερο τον πόθο η πόλη γίνεται θηλυκή
όσο ποτέ άλλοτε -τα καταγωγικά σχήματα των μορφών της είτε παραμορφώθηκαν από
τη χρήση είτε λειάνθηκαν Ισχύει η αμφισημία που εγκολπώνει με τρόπο ενεργητικό
άλλοτε ως σύμπτωμα την περιστασιακότητα και υποκειμενικότητα άλλοτε ως
πρωταρχική εμπειρική ενότητα του ονείρου και της συνείδησης Η αμφισημία -της
ερημίας και της θηλυκότητας του υποδοχέα ''πόλη'' - συντελείται μόνο και μόνο
για να φύγουμε από αυτήν να υποστούμε την ίδια χρονική στιγμή την ποιητική του
απόντος είτε την υλική υπερβατολογική συμβολογία του όντως όντος
ΤΕΛΟΣ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Η Λευκή Μυθολογία βλ.
σημ. [7]
[2] Karl Marx, ΕΓΚΩΜΙΟ του
ΕΓΚΛΉΜΑΤΟΣ, μτφρ. Τζένη Μαστοράκη, ΆΓΡΑ 1982 [το κείμενο αυτό του Μαρξ γράφτηκε
ανάμεσα στα 1860 και 1862 και οι εκδότες του το ενσωμάτωσαν στις Θεωρίες
υπεραξίας του Das Kapital]
[3] Παντελής Μπασάκος, ΤΡΕΙΣ
ΓΛΩΣΣΕΣ : Αριστοτέλης, Χούσσερλ, Βιττγκενστάιν, ΕΣΤΙΑ, 2011
[4] Luc Dietrich, H εκμάθηση
της πόλης [αποσπάσματα] μτφρ. Ευγενία Παπαθωμά, ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ τ.33, 1983
[5] ο.π.
[6] η αυτοκρατορία των
σημείων - έργο του Roland Barthes
[7] ''....θα
τρόχιζαν μετάλλια και νομίσματα, για να σβήσουν την χρονολογία και την εικόνα
τους'' βλ. Ζακ Ντερριντά, Η Λευκή Μυθολογία, [η μεταφορά μέσα στο
φιλοσοφικό κείμενο]- πρόλογος Αφροδίτη Θεοδωρακάκου, μτφρ-σημειώσεις Γιώργος
Φαράκλας, επίμετρο Παντελής Μπασάκος, ΕΣΤΙΑ 2004
[8] ο.π.
[9] Η μεταφυσική του
Λούντβιχ Βίττγκενστάιν ο.π. Παντελής Μπασάκος σημ. [3]
[10] Roland Barthes [δυο
κείμενα από το έργο : Η αυτοκρατορία των σημείων]-απόδοση Πάνος Τσακόπουλος /
ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ο.π.
[11] Θ.Σ. ΕΛΛΙΟΤ, Η Έρημη
Χώρα, μτφρ. Γιώργου Σεφέρη, Ίκαρος 1997
[12] σημ. του μεταφραστή
Γιώργου Φαράκλα, στο : Ζακ Ντερριντά - 'Εperons: Έμβολα-Τα ύφη του
Νίτσε, πρόλογος Γκόλφω Μαγγίνη, ΕΣΤΙΑ 2002
[13] Βιρτζίνια Γουλφ, Η
Κυρία στον καθρέφτη, Οκτασέλιδο του Μπιλιέτου, Παιανία τ.55, 2006
[14] Ζακ Ντερριντά, Τα ύφη
του Νίτσε ο.π. σημ. [12]