Εκθεση-αποκάλυψη του ΔΝΤ: Λάθη και παραλείψεις στο ελληνικό Πρόγραμμα

Για πρώτη φορά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποδέχεται ότι έκανε λάθη και παραλείψεις στο λεγόμενο ελληνικό πρόγραμμα, που εγκρίθηκε τον Μάιο του 2010 χωρίς να περιλαμβάνει, ως όφειλε, την αναδιάρθρωση του χρέους για να επιβεβαιώνεται η βιωσιμότητά του.

Το Δ.Σ. του Ταμείου έγκρινε στις 7 Δεκεμβρίου έκθεση, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, και με βάση την οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι εμμέσως πλην σαφώς αδειάζει όσους αναμείχθηκαν στην «κατασκευή» του προγράμματος για την Ελλάδα. Στην έκθεση δεν αποδίδονται ευθύνες, κάτι που αναμένεται να κάνει η ανεξάρτητη επιτροπή που ερευνά το θέμα, ειδικά για την αναδιάρθρωση, που όπως τονίζεται πολλαπλασίασε τις δυσκολίες για την Ελλάδα.

Το Δ.Σ. υπογράμμισε πως αναμένει την έκθεση του Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης (ΙΕΟ) του ΔΝΤ για το ρόλο των στελεχών του στην κρίση της ευρωζώνης, η οποία όμως θα καθυστερήσει μετά από απαίτηση του Πολ Τόμσεν με τη δικαιολογία ότι «ακόμα το Πρόγραμμα τρέχει».

Αναφορικά με την αναδιάρθρωση του χρέους, που ήταν απαραίτητη το 2010, αλλά δεν ζητήθηκε από την τότε ελληνική κυβέρνηση, μετά από απαίτηση των Γερμανών και των δορυφόρων τους,  η έκθεση αναφέρει ότι δεν πραγματοποιήθηκε λόγω του φόβου διάχυσης της κρίσης, αλλά και της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών στο χρέος της Ελλάδα. Ηταν συστημική εξαίρεση, τονίζεται, αν και με την τότε απόφαση παραβιάστηκε «βάναυσα» το Καταστατικό του ΔΝΤ.

Μόνο όταν ανέλαβε η ΕΚΤ τη δέσμευση να κάνει ότι απαιτείται για να διασωθεί η ζώνη του Ευρώ, και αφού πέρασαν δύο χρόνια αβεβαιότητας, άρχισε να αποκτάται ξανά η εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη, αναφέρεται στην έκθεση. Συγκεκριμένα τονίζεται:

Συνολικά η εμπειρία αποκαλύπτει τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα προγράμματα που υποστηρίζει το Ταμείο όταν η βιωσιμότητα του χρέους δεν είναι εξασφαλισμένη εκ των προτέρων. Οταν έγινε τελικά η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν πολύ αργά και αυτή απεδείχθη πολύ λίγη. Όταν τελικά αποφασίσθηκε η αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα (PSI) το «κούρεμα» ήταν μεγάλο για τους πιστωτές σε σύγκριση με άλλες περιπτώσεις, αλλά την ίδια στιγμή είχαν αυξηθεί και οι πιθανότητες να αποδειχθεί ανεπαρκές για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους.

Απαντώντας σε ερώτηση για την ελληνική υπόθεση, ο αναπληρωτής Διευθυντής, Στρατηγικής και Πολιτικής του ΔΝΤ Βίβεκ Αρόρα δήλωσε ότι σε κάποιες χώρες όπως η Ελλάδα η ταχεία δημοσιονομική προσαρμογή ήταν αναπόφευκτη.

Μιλώντας για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους εμμέσως παραδέχθηκε ότι ήταν επιβεβλημένη το 2010. Αποτελεί ερώτημα, είπε, εάν ήταν εφικτή, αλλά και επιθυμητή εκείνη την περίοδο. Δεν υπήρχε «δίκτυ προστασίας» της ευρωζώνης και ήταν μεγάλη η ανησυχία ότι η αναδιάρθρωση θα οδηγούσε σε σοβαρή μετάδοση της κρίσης στην Ευρωζώνη, υποστήριξε ο κ. Αρόρα.

Για τα Προγράμματα του 2010 επί κυβέρνησης Παπανδρέου και του 2012 επί κυβέρνησης Παπαδήμου, το ΔΝΤ παραδέχεται ότι η εσωτερική υποτίμηση μέσω των μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και προϊόντων ήταν ο βασικός στόχος. Για το σκοπό αυτό αποφάσισαν μέτρα όπως η μείωση των ονομαστικών μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο, η μείωση των κατώτατων αποδοχών, η μεταρρύθμιση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, η μείωση της γραφειοκρατίας και η προώθηση του ανταγωνισμού. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι όλοι οι σχεδιασμοί απέτυχαν.

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ