ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ: Ολοταχώς για τους... G30!

Στις 16 Δεκεμβρίου η Δημοκρατία του Καζακστάν θα γιορτάσει είκοσι τέσσερα χρόνια ανεξαρτησίας. Κατά τη διάρκεια των χρόνων αυτών, έχει λάβει παγκόσμια αναγνώριση ως μια χώρα με σταθερά εδραιωμένη κοινωνική και οικονομική βάση...

Λαμπρό, εξάλλου, παράδειγμα της άνθησης του Καζακστάν είναι η νέα του πρωτεύουσα, η Αστανά, μια πόλη που καταγράφει επιτυχίες στην πορεία της κοινωνικής και πολιτισμικής προόδου, παράλληλα με την οικονομική και τεχνολογική της ανάπτυξη.

Οι κύριες κατευθύνσεις της εσωτερικής πολιτικής του Καζακστάν, το οποίο κατοικούν δεκαεφτά εκατομμύρια άνθρωποι, είναι η εξασφάλιση της ευημερίας του λαού του, η ενίσχυση της κρατικής οργάνωσης, η διαφύλαξη της εθνικής ενότητας και η διατήρηση της διεθνούς κατανόησης.

Αξίζει να επισημανθεί ιδιαίτερα ότι κατά τα χρόνια της ανεξαρτησίας στο Καζακστάν έχει διαμορφωθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα εθνικής και διαθρησκευτικής συνύπαρξης. Η χώρα αποτελεί το σπίτι για πάνω από εκατό εθνότητες και λειτουργεί, μάλιστα, με επιτυχία ένα γνωμοδοτικό συμβουλευτικό όργανο σχετικά με την ισχυροποίηση των μεταξύ τους σχέσεων, η Συνέλευση των Λαών του Καζακστάν. Ακόμη, υιοθετήθηκε το δόγμα της εθνικής ενότητας ως συστατικό του Στρατηγικού Σχεδίου της ανάπτυξης του Καζακστάν μέχρι το 2020, ενώ λειτουργεί άψογα ένα αποτελεσματικό σύστημα κρατικής στήριξης των εθνικών γλωσσών και των πολιτισμών.

Για να αποφευχθούν οι εθνικές και θρησκευτικές συγκρούσεις, στη Δημοκρατία του Καζακστάν απαγορεύεται από τον νόμο να δημιουργηθούν πολιτικά κινήματα με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Επιπλέον, η Αστανά είναι γνωστή ανά τον κόσμο ως το κέντρο του παγκόσμιου διαθρησκευτικού διαλόγου, όπου πραγματοποιούνται τακτικά συνέδρια των ηγετών όλων των θρησκευτικών δογμάτων.

Στο Καζακστάν υπάρχει ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα και σε αυτό συντελούν τρεις βασικοί παράγοντες:

·                      Πρώτον, οι πλούσιοι φυσικοί και ορυκτοί πόροι του. Περισσότερα από 5.000 κοιτάσματα αποτελούν τον ορυκτό πλούτο της χώρας, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια. Η Δημοκρατία κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο στα αποθέματα ψευδαργύρου και βολφραμίου, τη δεύτερη σε ασήμι, μόλυβδο και χρωμίτη, την τρίτη σε χαλκό και φθορίτη, την τέταρτη σε μολυβδαίνιο και την έκτη σε χρυσό.

·                      Δεύτερον, το Καζακστάν έχει στρατηγική γεωγραφική θέση ανάμεσα στην Κίνα, τη Ρωσία και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας.

·                      Ο τρίτος παράγοντας είναι το επιχειρηματικό κλίμα της χώρας, που υποστηρίζεται από τη φιλική για τις επενδύσεις νομοθεσία, τα ελκυστικά μέτρα και την οικονομική και πολιτική σταθερότητα.

Για τη διαφοροποίηση, μάλιστα, της οικονομίας της χώρας υλοποιείται με επιτυχία ένα καινοτόμο πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο εκσυγχρονίζονται οι παλιές και ανοίγουν νέες επιχειρήσεις.

Το Καζακστάν εφαρμόζει το σχέδιο μεγάλης κλίμακας «Νέος Δρόμος του Μεταξιού», το οποίο πρόκειται να αναβιώσει τον ιστορικό ρόλο της χώρας ως κύριου συνδέσμου στην ήπειρο και να τη μετατρέψει σε μεγάλη επιχειρηματική περιφερειακή δύναμη, ως μια ιδιόμορφη γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας. Μέχρι το 2020, ο όγκος των διαμετακομιστικών μεταφορών μέσω της Δημοκρατίας υπολογίζεται ότι θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί.

Οι σχέσεις με την Ελλάδα

Την 1η Οκτωβρίου του 1992 εδραιώθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ της Δημοκρατίας του Καζακστάν και της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τον Φεβρουάριο του 1997 άνοιξε στο Καζακστάν η πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ στις 13 Ιανουαρίου του 2005 εγκαταστάθηκε διπλωματική αποστολή της Δημοκρατίας του Καζακστάν στην Ελλάδα, η οποία τον Μάιο του 2009, με διάταγμα του Προέδρου του Καζακστάν, αναβαθμίστηκε σε πρεσβεία.

Κατά τη διάρκεια των είκοσι τριών χρόνων από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Καζακστάν και της Ελλάδας αποκτήθηκε σημαντική εμπειρία από τη διμερή συνεργασία, με αποτέλεσμα τόσο την εξάλειψη τυχόν διαφορών όσο και τη σύγκλιση απόψεων σε πολλά τρέχοντα διεθνή ζητήματα. Καζακστάν και Ελλάδα υποστηρίζουν διεθνείς πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της συνεργασίας με τα Ηνωμένα Έθνη, τον ΟΑΣΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αστανά και Αθήνα επιλύουν από κοινού τα θέματα που αφορούν στις δύο χώρες και ενώνουν τις προσπάθειές τους με τη διεθνή κοινότητα μπροστά στις νέες προκλήσεις και απειλές.

Το γεγονός ότι στο Καζακστάν ζει μεγάλη κοινότητα Ποντίων, οι οποίοι διατηρούν στενή επαφή με την ιστορική πατρίδα τους, παίζει σημαντικό ρόλο ώστε να χτιστεί γέφυρα μεταξύ των επιχειρηματιών των δύο κρατών. Μάλιστα, το διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2015 ο κύκλος εργασιών εμπορίου μεταξύ Καζακστάν και Ελλάδας, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, εμφανίζει αύξηση και ανήλθε σε 1,144 δις δολάρια ΗΠΑ – κατά 1,15 φορές υψηλότερος σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014.

Ο αριθμός των εταιρειών από τις δύο χώρες μεγαλώνει και προοιωνίζεται ότι η συνεργασία θα αναπτυχθεί σε μακροπρόθεσμη βάση. Φυσικά, αυτό θα επιδράσει θετικά στην επίτευξη νέων, αναβαθμισμένων σχέσεων μεταξύ του Καζακστάν και της Ελλάδας.

Παράγων σταθερότητας

Το Καζακστάν είναι ηγέτης στην Κεντρική Ασία και η συμβολή του στην ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή είναι καταλυτική. Η χώρα έχει όμως μεγάλες επιτυχίες και στη διεθνή σκηνή. Αυτό αποδεικνύεται κι από την πραγματοποίηση της Διάσκεψης Κορυφής του ΟΑΣΕ στην Αστανά τον Δεκέμβριο του 2010 αλλά και από την Προεδρία του Καζακστάν στον ΟΑΣΕ.

Σε γενικές γραμμές, το Καζακστάν εφαρμόζει μια εξωτερική πολιτική πολλαπλών κατευθύνσεων, βασισμένη στις αρχές της διεθνούς συνεργασίας, στις σχέσεις καλής γειτονίας και στον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των άλλων κρατών.

Υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων στον κόσμο, το Καζακστάν εκφράζει την ανησυχία του για την κλιμάκωση της διεθνούς έντασης στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης σε Συρία, Ιράκ και Λίβανο. Καθώς πιστεύει δε ότι ο πολιτικός διάλογος είναι η μόνη ρεαλιστική διέξοδος από την κρίση στη Συρία, χαιρετίζει και στηρίζει τον μεσολαβητικό ρόλο του ΟΗΕ στην πολιτική διευθέτηση του ζητήματος. Αποφεύγοντας την πολιτικοποίηση του θέματος και τηρώντας τις αντίστοιχες αρχές του ΟΗΕ, το Καζακστάν θεωρεί ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον συριακό λαό, όπως και ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να ενώσει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και των εξτρεμιστικών δυνάμεων στη Συρία.

Το Καζακστάν υποστηρίζει επίσης την τακτοποίηση και ρύθμιση του παλαιστινιακού προβλήματος στη βάση του διεθνούς δικαίου, υπολογίζοντας και την αραβική ειρηνευτική πρωτοβουλία και τις αντίστοιχες αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. Τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων Ισραήλ - Παλαιστίνης για τον καθορισμό των αμοιβαίων συνόρων και την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των δύο λαών.

«EXPO 2017»

Το 2017 στην Αστανά θα πραγματοποιηθεί από τις 10 Ιουνίου μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου εξειδικευμένη έκθεση «EXPO 2017» με θέμα «Ενέργεια του Μέλλοντος». Η διεθνούς φήμης έκθεση στοχεύει να συμβάλει στην επίλυση των παγκόσμιων οικονομικών προβλημάτων και στην επίδειξη των καλυτέρων επιτευγμάτων της ανθρωπότητας στον τομέα των ανανεώσιμων / εναλλακτικών πηγών ενέργειας – ένα θέμα εξαιρετικά επίκαιρο, καθώς οι παραδοσιακές πηγές ενέργειας προκαλούν αβεβαιότητα λόγω της προοδευτικής τους εξάντλησης αλλά και της αδυναμίας να αναπληρωθούν.

Η «EXPO 2017» για το Καζακστάν δεν είναι μια ευκαιρία απλώς για να αποδείξει τη μοναδική ιστορία και τον πολιτισμό του, αλλά και για να επιδείξει τα επιτεύγματά του, το δικό του καινοτόμο δυναμικό. Η έκθεση μπορεί να δώσει ισχυρή ώθηση σε περαιτέρω αλλαγές, όπως και στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της χώρας. Μεγάλο κίνητρο θα δοθεί οπωσδήποτε στον τουριστικό κλάδο, στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, στον τομέα των υπηρεσιών. Άλλωστε, κατά τους τρεις μήνες που είναι προγραμματισμένο να διαρκέσει η έκθεση αναμένεται ότι θα επισκεφθούν τη χώρα περισσότεροι από 5 εκατομμύρια άνθρωποι.

Αναμφίβολα, η πραγματοποίηση της EXPO θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της οικονομίας, της επιστήμης, της τεχνολογίας και του πολιτισμού στο Καζακστάν και είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Η έκθεση θα συμβάλει στην επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής, καθώς η χώρα θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο το τεχνικό, δημιουργικό και επιχειρηματικό της δυναμικό. Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει κομβικό ρόλο, καθώς έχει μεγάλη εμπειρία στη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, ιδίως σε ό,τι αφορά στην αιολική και τη φωτοβολταϊκή τεχνολογία.

Το τρίπτυχο ανάπτυξη - εξέλιξη - μεταρρυθμίσεις

Στις 30 Νοεμβρίου του 2015 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του Καζακστάν, Νουρσουλτάν Α. Ναζαρμπάγιεφ, έκανε την ετήσια ομιλία του προς το έθνος υπό τον τίτλο «Το Καζακστάν στη νέα παγκόσμια πραγματικότητα: Ανάπτυξη - Εξέλιξη - Μεταρρυθμίσεις» και έθεσε στόχο να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στους ακόλουθους τομείς:

·                      σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα και βελτιστοποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής·

·                      ιδιωτικοποιήσεις και ενίσχυση του οικονομικού ανταγωνισμού·

·                      νέα επενδυτική και κοινωνική πολιτική.

Μεταξύ των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και καινοτομιών που εκφράστηκαν στην ομιλία του Προέδρου Ναζαρμπάγιεφ αξίζει να επισημάνουμε:

1. Την εισαγωγή της δωρεάν τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης από το 2017.
2. Την έμφαση στην οικονομία, στον σεβασμό των κρατικών πόρων, στην εξοικονόμηση δαπανών.
3. Την ανάγκη ιδιωτικοποίησης των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων του Καζακστάν με προσέλκυση μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών.

Σε γενικές γραμμές, με τα νέα μέτρα που προτείνονται από τον κ. Ναζαρμπάγιεφ καλείται να εξασφαλιστεί ο στόχος της εισόδου του Καζακστάν στις τριάντα πιο αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου. Όσον αφορά δε στον παγκόσμιο δείκτη ανταγωνιστικότητας του Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, το Καζακστάν κατέλαβε την 42η θέση διεθνώς, ενώ στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών που δημιουργούν τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για τις επιχειρήσεις αναδείχτηκε 41ο.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στο Καζακστάν σε διάστημα δέκα χρόνων οι κοινωνικές δαπάνες αυξήθηκαν σε πραγματικούς δείκτες κατά περίπου τρεις φορές, ενώ η πολιτεία παρέχει μεγάλο όγκο επιδομάτων και παροχών σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο πολίτες. Όσο για τους εργαζόμενους που απασχολούνται στον κοινωνικό τομέα και τη δημόσια διοίκηση ξεπερνούν τους 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους.

Η πολιτική ηγεσία της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τους οικονομικούς κινδύνους, θα συνεχίσει την εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής στήριξης του λαού του Καζακστάν. Στο πλαίσιο αυτό, από την 1η Ιανουαρίου του 2016 θα αυξηθούν οι μισθοί στους εργαζόμενους στην Υγεία κατά μέσο όρο 28%, στην Παιδεία κατά 29%, ενώ στην κοινωνική προστασία μέχρι και 40%.

Το επόμενο έτος, μάλιστα, θα πρέπει να εξασφαλιστεί 25% αύξηση των κοινωνικών παροχών για την αναπηρία και την απώλεια του στηρίγματος της οικογένειας, καθώς και στις υποτροφίες. Σύμφωνα, εξάλλου, με τον Πρόεδρο του Καζακστάν, το βάρος του κράτους στον κοινωνικό τομέα θα πρέπει να πέφτει στην υποστήριξη ευπαθών ομάδων και ατόμων, καθώς και στην επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Η βοήθεια επομένως θα παρέχεται μόνο σε άπορους πολίτες με βάση την αξιολόγηση των πραγματικών εισοδημάτων και των συνθηκών διαβίωσής τους. Συνολικά, πάντως, όλα τα μέτρα που προτείνονται στην ομιλία είναι πραγματοποιήσιμα και εξασφαλισμένα με χρηματοδότηση.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα", στο τεύχος 318, στις 11 Δεκεμβρίου 2015.