του
Θεόφραστου Ανδρεόπουλου
Με
μια υψηλής σπουδαιότητας, εθνοκεντρική
παρέμβασή της, για πρώτη φορά μια μεγάλη ένωση επιχειρηματιών της χώρας, η
Ελληνική Ενωση Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ) - η δεύτερη σε μέγεθος, αλλά πρώτη σε
δυναμισμό συλλογική πλατφόρμα ελληνικών επιχειρήσεων μετά τον Σύνδεσμο
Ελληνικών Βιομηχανιών,(ΣΕΒ) - θέτει σύσσωμη την πολιτική ηγεσία της χώρας - και
όχι μόνο - ενώπιον των ευθυνών τους για την πορεία του Εθνους, μετά την
υπογραφή του τρίτου Μνημονίου και την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων.
Είναι
η πρώτη φορά που ένας τέτοιος φορέας, προχωρά "ένα βήμα παραπέρα" και
- πέρα από την θέση τους ότι η ευρωπαϊκή πορεία είναι μονόδρομος για την χώρα,
όπως μονόδρομος είναι και η παραμονή της στην ευρωζώνη - προχωρούν σε μία
κριτική που "σπάει κόκκαλα" για όσα έχουν εκτυλιχθεί στην χώρα από το
2010 και μετά, με κύριους άξονες τις εξής θέσεις:
-Η
σημερινή δομή της ευρωζώνης είναι λανθασμένη, δημιουργεί ανισορροπίες και
λειτουργεί εις βάρος του ευρωπαϊκού Νότου
-Οι
θεωρίες εκείνες που εντοπίζουν το πρόβλημα κυρίως στην έλλειψη
μεταρρυθμιστικής νομοθεσίας είναι ελλιπείς και αποπροσανατολιστικές
-Η
ίδια η Γερμανία, αλλά και η Ιταλία και η Ισπανία χρηματοδοτούν τα ελλειμματικά
τους κρατίδια με τον τρόπο που θεωρούν ότι είναι "πρόβλημα" για την
Ελλάδα
-Η
Γερμανία έχει οφεληθεί σε τεράστιο βαθμό από την κρίση στον ΟΝΕ με το
κολοσσιαίο νούμερο των 150 δισ. ευρώ!
-Οι
εταίροι δεν μας έχουνε χαρίσει τίποτα, αλλά απλά δανείσει και εγγυηθεί με
ευνοϊκούς όρους και όχι μόνο αυτό: Ολοι οι δανειστές έχουν ωφεληθεί από τα
δάνεια που έχουν δώσει στην Ελλάδα
-Η
πτώση της τιμής του πετρελαίου διασώζει, αυτή την στιγμή, την ΟΝΕ
-Ο
δρόμος της υπερφορολόγησης που έχει επιλεγεί ως συνταγή για το τρίτο Μνημόνιο,
οδηγεί μαθηματικά σε ολική αποβιομηχάνιση την χώρα και καταστροφή της
επιχειρηματικότητας!
Τι
σημαίνουν τα παραπάνω: Ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος, για πρώτη φορά
"σηκώνει το κεφάλι" στα Μνημόνια και λάει "Ως εδώ"!
Τονίζουν την ανα΄γκη παραμονής στο ευρώ, επιμένουν να την θεωρούν μονόδρομο,
αλλά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι αν δεν υπάρξει αλλαγή στάσης από την
Γερμανία την οποία προσδιρίζουν ως "αιτία του κακού", τότε η πορεία
της ευρωζώνης είναι προδιαγεγραμμένη και οδηγεί στην διάλυση της!
Με
απλά λόγια σημειώνουν ότι: Η αλλάζει η ΟΝΕ ή πεθαίνει και συμπαρασύρει και την
Ελλάδα ή αλάζει και εξελίσσεται σε μία μείζονα δημοσιονομική ένωση.
Και
καλούν την πολιτική ηγεσία, αλλά και τους Ελληνες πολίτες να αναλογιστούν το τι
έρχεται, να συσπειρωθούν, να ομονοήσουν και να ξεκινήσουν να παλεύουν για ένα
καλύτερο μέλλον, αλλά πάντα έτοιμοι για όλα...
Να
σημειώσουμε ότι πάγιο αίγημα της ΕΕΝΕ είναι να εμπλακούν στον προεκλογικό
διάλογο και να ακουστούν οι θέσεις των ελληνικών επιχειρήσεων που απασχολούν
εκατομμύρια εργαζόμενους (να σημειώσουμε ότι η ΕΕΝΕ συσπειρώνει τις
περισσότερες βιομηχανίες παραγωγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, εκτός από τις
συνήθεις εμπορικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις και απασχολούν εκατοντάδες
χιλιάδες εργαζόμενους).
Ιδού
ορισμένα αποσπάσματα από την εξαιρετική σημαντική παρέμβαση της ΕΕΝΕ:
"Η
αλήθεια είναι ότι η σημερινή δομή της ΕΝΕ είναι λανθασμένη και λειτουργεί εις
βάρος του Ευρωπαϊκού Νότου. Σε όλες τις χώρες και
μέσα στα σύνορά τους που έχουν το ίδιο νόμισμα και την ίδια νομοθεσία, υπάρχουν
έξ' ορισμού ανισορροπίες, βλέπε,
π.χ. την φτωχότερη Ουαλία από την Αγγλία, της δραματικές ανισότητες εντός της
Ισπανίας (αλλά και της Ιταλίας), όπως και ορισμένα
ελλειμματικά κρατίδια της ίδιας της Γερμανίας.
Οι
κεντρικές κυβερνήσεις των χωρών αυτών επιδοτούν κάθε χρόνο με δισεκατομμύρια
λίρες και ευρώ αυτές τις ελλειμματικές τους περιοχές.
Άρα,
οι θεωρίες εκείνες που εντοπίζουν το πρόβλημα κυρίως στην έλλειψη
μεταρρυθμιστικής νομοθεσίας είναι ελλιπείς και συχνά αποπροσανατολιστικές καθώς
παραγνωρίζουν σημαντικές όψεις του προβλήματος.
Μια
νομισματική ένωση δημιουργεί από την φύση της, ανισορροπίες ΕΚΤΟΣ αν
συνοδεύεται από μεταφορά πόρων από την κεντρική διοίκηση. Με αλλά λόγια, μιανομισματική
ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση στέκεται σε ένα μόνο πόδι και δεν είναι
βιώσιμη.
Εδώ
πρέπει να επισημάνουμε ότι οι βόρειες χώρες της ΕΕ, παρά την σημαντική τους
βοήθεια προς τον Νότο (και ας μην είμαστε άδικοι επί τούτου, εμείς
τουλάχιστον), και χωρίς βέβαια να έχουν δημιουργήσει αυτοί την κρίση, επί της
ουσίας:
α)
έχουν ωφεληθεί από την κρίση αλλά και,
β)
ακόμα δεν μας έχουνε χαρίσει τίποτα , αλλά απλά δανείσει και εγγυηθεί με
ευνοϊκούς όρους
Η
κρίση στην ΕΝΕ, έχει οδηγήσει σε χαμηλότερο επίπεδο το ευρώ, και αυτό το
επίπεδο επιτρέπει τα τελευταία χρόνια στην Γερμανία να είναι πιο πλεονασματική
στο εμπορικό της ισοζύγιο ακόμα και από την Κίνα!! Η
ίδια μείωση έχει οδηγήσει τα επιτόκια δανεισμού των ισχυρών αυτών χωρών στα
χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.
Τα
δύο αυτά αποτελέσματα της κρίσης - κατά τις μελέτες διεθνών οικονομικών οίκων
-όπως της Citibank, Morgan και πολλών άλλων μεταφράζονται κάθε χρόνο για την
Γερμανία και
μόνο σε περίπου 150 δισ. ευρώ!!!
Σκεφτείτε
πως θα ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα και την Ιταλία εάν δεν είχε γίνει η πτώση
του πετρελαίου και δεν ερχόταν στο προσκήνιο ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού, που
ενεργοποίησε τα αντιπληθωριστικά ανακλαστικά της Γερμανίας να υποχωρήσουν και
να αποδεχθούν την νομισματική χαλάρωση της ΕΚΤ.
Η
ΕΕΝΕ έχει διαγνώσει και επισημάνει στις δημόσιες παρεμβάσεις της το πρόβλημα
της υψηλής ισοτιμίας του ευρώ εδώ και χρόνια. Η ισοτιμία που εξυπηρετεί
καλύτερα τον Νότο είναι κοντά στο "ένα προς ένα" με το αμερικανικό
δολάριο.
Αυτό
έχει σχεδόν επιτευχθεί και θα είναι, σε αυτά τα επίπεδα, ένας από τους πυλώνες
της ελληνικής ανάπτυξης"
Φυσικά
αναφέρονται εκτενώς στα φορολογικά μέτρα τα οποία κυριολεκτικά ισοπεδώνουν το
επιχειρηματικό γίγνεσθαι.
"Η
ελληνική οικονομία βασίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία και ειδικότερα
στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Άρα το κλειδί για την καταπολέμηση της ανεργίας
και τη διασφάλιση της κοινωνικής ευημερίας είναι η τόνωση της
επιχειρηματικότητας. Πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό όταν υπάρχει εκτεταμένη
φοροδιαφυγή που δεν επιτρέπει την μείωση της φορολογίας και έτσι την αύξηση των
κινήτρων για παραγωγή πλούτου;
Πρέπει
να βρεθεί άμεσα τρόπος ώστε η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής να συμβαδίζει με
την ανάπτυξη. Είναι απολύτως αντιπαραγωγικό στην προσπάθεια να πατάξουμε τη
φοροδιαφυγή να απαλείψουμε κάθε προοπτική ανάκαμψης. Πρέπει να βρούμε
εκείνη την φόρμουλα, εκείνη την ισορροπία που να διασφαλίζει πως η μία δεν θα
έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την άλλη. Πρέπει να είναι οι δύο όψεις του ίδιου
νομίσματος.
Η
ΕΕΝΕ τολμά να προτείνει διαχρονικά τα εξής προς την κατεύθυνση αυτήν
συγκεκριμένα μέτρα:
Α)
Εφόσον οι πιστωτές μας και η κυβέρνησή μας συμφώνησαν στην (υφεσιακή)
αύξηση της φορολογίας που αφορά τον υπάρχοντα παραγόμενο πλούτο συν κάποιες
παραδοχές μικρής σχετικά ανάπτυξης μέχρι το 2018, ας επιτεθούμε αναπτυξιακά και
να εισάγουμε ευνοϊκότερη φορολογία στο επιπλέον παραγόμενο εισόδημα (δηλαδή την
ανάπτυξη). Η ΕΕΝΕ προτείνει την εισαγωγή του μεταβατικού φορολογικού συντελεστή
(marginal tax) 10% και μόνο στα επιπλέον μελλοντικά εισοδήματα από το επίπεδο
που έχει δηλωθεί το 2014 από επαγγελματίες και επιχειρήσεις και βέβαια επιπλέον
από τις υφιστάμενες παραδοχές ανάπτυξης που έχουν συμφωνηθεί. Αυτή η
πρόταση, θα μπορούσε να ισχύει και στις επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές και
κόστους μισθοδοσίας που θα πληρώσουν οι επιχειρήσεις από εδώ και στο εξής
δηλαδή, πάνω από αυτά που έχουν πληρώσει - φορολογηθεί το 2014.
Αυτό
μεταξύ των άλλων, θα δώσει τα κίνητρα να μειωθεί η παραοικονομία για τα
μελλοντικά εισοδήματα όπως επίσης να δώσει κίνητρο σε αλλοδαπές επιχειρήσεις να
αυξήσουν κάθετα το υποκατασκευαστικό τους έργο στα ελληνικά τους παραρτήματα /
συνδεδεμένες επιχειρήσεις όπως επίσης και αυτές να επενδύσουν σε συναφείς
ελληνικές επιχειρήσεις μια και ο μέσος φορολογικός συντελεστής εισοδημάτων θα
είναι μειωμένος, και θα πριμοδοτεί την ανάπτυξη ενώ θα μειώνεται περαιτέρω με
το ρυθμό ανάπτυξης πάνω από τις υφιστάμενες παραδοχές αύξησης του ΑΕΠ.
Επ’
ουδενί δεν πρέπει να παραμείνουμε στην υφεσιακή παγίδα που οδηγεί η αύξηση του
δημοσίου χρέους. Η παραπάνω πρόταση, παραμένει η πιο ενδεδειγμένη φυγή προς τα
εμπρός και την ανάπτυξη χωρίς κίνδυνο μείωσης των υφιστάμενων φορολογικών
εσόδων, όπως συμβαίνει σήμερα.
Β)
Μείωση του capital gains tax από 15% συν έκτακτη εισφορά 6-8%, δηλαδή 21-23%
στο επίπεδο 5%+6-8% ή 11-13% επί της αύξησης της αξίας της εταιρίας. Η ελληνική
οικονομία χρειάζεται φρέσκα ξένα και εγχώρια κεφαλαία και πάνω από όλα
καινούργιες διοικήσεις με φρέσκιες ιδέες. Αυτό προϋποθέτει είσοδο καινούργιων
επενδυτών σε υφιστάμενες κυρίως οικογενειακές επιχειρήσεις μέσω μεταβίβασης
μετοχών ελληνικών εταιριών σε Έλληνες και ξένους επενδυτές. Η ανωτέρω αυξημένη
φορολογία δεν απέφερε τίποτα το ιδιαίτερο σε έσοδα ενώ έχει αποθαρρύνει πολλούς
υφιστάμενους ιδιοκτήτες εταιρειών να μεταβιβάσουν τις μετοχές τους σε ένα ήδη
βεβαρυμμένο, λόγω ύφεσης, περιβάλλον το όποιο έχει μειώσει ήδη αρκετά την αξία
αυτών των επιχειρήσεων. Χρειάζονται άμεσα νέα κίνητρα και όχι νέα εμπόδια.
Γ)
Σε μια οικονομία όπως την Ελληνική που έχει υπεράριθμο ποσοστό μικρών
επιχειρήσεων – στην πλειονότητά τους με μια διάσταση αυτοαπασχόλησης (πρωτίστως
οικογενειακής) - η φοροδιαφυγή είναι αυξημένη. Το ίδιο συμβαίνει παρεμπιπτόντως
σε αυτόν τον χώρο και στην Γερμανία και τις Η.Π.Α., που οι ελεγκτικοί
μηχανισμοί είναι ιδιαίτερα οργανωμένοι αλλά επειδή αυτές σε αυτές τις χώρες
αποτελούν πολύ μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ αυτών των χωρών, δεν επηρεάζει πολύ τα
έσοδά τους. Η κριτική λοιπόν στις Ελληνικές Φορολογικές αρχές στη χαμηλή
αποδοτικότητα των παρεμβάσεων της σε αυτόν τον τομέα είναι, ως ένα βαθμό,
άδικη. Το θέαμα όπου τοπικές κοινωνίες προπηλακίζουν και εμποδίζουν το έργο
αυτών των κεντρικών φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτο αλλά ταυτόχρονα
αποδεικνύει ότι οι τωρινές συνταγές αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού είναι,
εν μέρει τουλάχιστον, σε λάθος βάση.
Η
αντιμετώπισή τους απαιτεί μια νέα προσέγγιση.
Στον
άξονα αυτό θα μπορούσαν να αξιολογηθούν οι ακόλουθες προτεινόμενες δράσεις:
1)
να μειωθούν οι επιδοτήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης από τον κεντρικό
προϋπολογισμό ταυτόχρονα με την αύξηση της απευθείας συλλογής κάποιων φόρων από
αυτές τις τοπικές αρχές. Με απλά λόγια, οι τοπικοί δήμαρχοι επί παραδείγματος,
γνωρίζουν καλύτερα πώς και από πού πρέπει να αναζητηθούν οι φόροι – τις
παραβάσεις, τις ιδιαιτερότητες, τις δυνατότητες κ.ο.κ, ενώ η κάθε τοπική
κοινωνία θα παρακολουθεί και θα επιβλέπει την αξιοποίηση των εσόδων αυτών, άρα
θα αυξηθεί και η τοπική φορολογική συνείδηση.
2)
Ταυτόχρονα, όλα δείχνουν πως έχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε το θέμα των
αντικειμενικών κριτηρίων. Εκτός αν μπορούν να υιοθετηθούν προηγμένες
τεχνολογικές λύσεις άμεσα από την κεντρική φορολογική διοίκηση (π.χ. λογισμικά
προγράμματα, αλγόριθμοι κ.τ.λ.). γιατί να χάνουμε χρόνο, έσοδα και ουσία
κυνηγώντας το κάθε μικρό ή μεσαίο μαγαζί αν κόβει αποδείξεις ή όχι, και να μη
συνδεθεί η φορολογική τους υποχρέωση με αλλά κριτήρια, όπως τοποθεσία
επιχείρησης, φύση επιχείρησης ή επαγγέλματος, τουριστικής ή μη περιοχής κ.ο.κ;
Η κάθε μικρομεσαία επιχείρηση θα μπορούσε και να επιλέγει σε ποιο από τα δύο
καθεστώτα θα υπάγεται· με αυστηρότερη βέβαια φορολογική παρακολούθηση για αυτές
που επιλέγουν το σημερινό φορολογικό καθεστώς.
Αυτό
μπορεί να ισχύει και για το εισόδημα και την απόδοση ΦΠΑ που δεν μπορεί να
πέφτει κάτω από ένα επίπεδο αναλόγως των ανωτέρω.
3)
Γενικότερη Φιλοσοφία φορολόγησης: για να πάμε ένα γενικότερο βήμα περαιτέρω και
βάσει της ανωτέρω ανάλυσης:
Πρέπει
επιτέλους να μειώσουμε την έμφαση φορολογίας στην παραγωγή πλούτου και να
αντικαταστήσουμε τα έσοδα αυτά από έσοδα από τον συσσωρευμένο πλούτο («wealth
tax») και την κατανάλωση αγαθών πάνω σε αγαθά μη ευρείας λαϊκής κατανάλωσης.
Έτσι και αλλιώς η τελευταία διαπραγμάτευση με τους πιστωτές μας για τα επίπεδα
Φ.Π.Α., αυτό το νόημα είχε.
Σε
ότι αφορά τον παραγόμενο πλούτο, πρέπει να επισημάνουμε ότι όποια κυβέρνηση και
να προκύψει, δεν πρέπει να την ενδιαφέρει απλώς πως να φαίνεται προοδευτική
μέσω της πεπατημένης - όπως για παράδειγμα με μια προοδευτική φορολογία για
τους τύπους. Αντίθετα, με γνώμονα το κοινωνικό και οικονομικό συμφέρον να έχει
την τόλμη και την ευθυκρισία να υιοθετεί ριζοσπαστικά μέτρα ώστε να αυξήσει τα έσοδά
της και έτσι να στηρίξει άμεσα τις ευάλωτες οικονομικά ομάδες τον συμπολιτών
μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αρνητική (από τις περισσότερες πολιτικές
δυνάμεις) αντιμετώπιση του «Flat Tax Rate» στα επίπεδα του 20-25% που
αποδεδειγμένα θα αυξήσει τα έσοδα και την παραγωγή πλούτου και η οποία δεν
εξετάζεται σοβαρά για λόγους που σχετίζονται με ιδεολογίες και ιδεοληψίες και
όχι βάσει του προσδοκώμενου αποτελέσματος.
Ταυτόχρονα,
όπως είχε πει τότε και ο Πρωθυπουργός, κ. Αλέξης Τσίπρας, στην τηλεόραση της
ΕΡΤ οι στρεβλώσεις που εξυπηρετούν μικρές κοινωνικές ομάδες και σύνολα εις
βάρος του γενικού συνόλου της κοινωνίας δεν αποτελούν προοδευτική πολιτική.
Πρόωρες συντάξεις, ‘άγαμες θυγατέρες’, συνταξιοδοτικά ρετιρέ, συνδικαλιστικά
προνόμια, ειδικά καθεστώτα σε δημόσιους οργανισμούς, υπέρογκες αμοιβές
οικονομικών «συμβούλων» κ.ο.κ δεν έχουν θέση σε μια προοδευτική διακυβέρνηση
και σε ένα κοινωνικά δίκαιο Ευρωπαϊκό κράτος."