Ολόκληρη η συνέντευξη της Ζωής Κωνσταντοπούλου στο ισπανικό ctxt

Οι παρατάξεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν πρέπει να ελπίζουν σε τίποτε από τις παλιές πολιτικές δυνάμεις

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου ( Αθήνα, 1976 ) συμμετείχε κατά τις 19, 20&21 Φεβρουαρίου στις εργασίες στη Μαδρίτη για την παρουσίαση του Σχεδίου Β, μιας κίνησης για την επανεξέταση της Ευρώπης και την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής στις πολιτικές λιτότητας μετά το οικονομικό πραξικόπημα στην Ελλάδα.

Μέχρι την έγκριση του τρίτου μνημονίου διάσωσης για την Ελλάδα την 16η Ιουλίου 2015 ή τη συνθηκολόγηση της ελληνικής κυβέρνησης, αναλόγως από ποιόν χαρακτηρίζεται η στιγμή, Κωνσταντοπούλου, Βαρουφάκης,  Τσακαλώτος και Τσίπρας φαίνονταν να πλέουν στην ίδια βάρκα. 

Σήμερα, δεν είναι μόνο πολιτικοί αλλά και ιδεολογικοί αντίπαλοι.

Η Κωνσταντοπούλου, μια από τις ελάχιστες γυναίκες με σημαντικό δημόσιο ρόλο κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα, έδωσε την υποστήριξή της στους αντιφρονούντες του ΣΥΡΙΖΑ, τη Λαϊκή Ενότητα, τη διάσπαση με επικεφαλής τον πρώην Υπουργό Ενέργειας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτη Λαφαζάνη. Επίσης, προσχώρησε και ο Γιάνης Βαρουφάκης. 

Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, η Λαϊκή Ενότητα συγκέντρωσε μόνο το 2,89% των ψήφων και δεν κατάφερε να εισέλθει στη Βουλή.

Είναι μια δυναμική γυναίκα. Μια από αυτές τις πολιτικούς που δεν μπορείς να απομακρυνθείς από τον λόγο τους. Και σε αυτές τις ημερίδες ήρθε με ένα μήνυμα πολύ ξεκάθαρο: την υπεράσπιση των εργασιών της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος στην Ελλάδα, την οποία εκείνη ξεκίνησε, την κριτική στην “προδοσία” του Τσίπρα για την οποία επιμένει ότι είχε επιλογές μπροστά στον εκβιασμό των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτοί οι δύο άξονες ήταν το επίκεντρο των δημοσίων παρεμβάσεών της κατά τη διάρκεια του περασμένου σαββατοκύριακου στο Ματαδέρο (Μαδρίτη) και σχετικά με αυτούς κυμαίνονται σχεδόν όλες οι απαντήσεις της σε αυτή τη συνέντευξη.

Όταν τη ρωτάμε σχετικά με την ισπανική πολιτική και την πιθανή συμμετοχή των Podemos σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με το PSOE, είναι επιφυλακτική. Καταφεύγει στην απάντηση ότι δεν είναι εδώ για να δώσει συμβουλές σε άλλες κινήσεις ή πολιτικά κόμματα. Ωστόσο, από την ελληνική της εμπειρία, δίνει ένα μήνυμα: “Οι παρατάξεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν πρέπει να ελπίζουν σε τίποτε από τις παλιές πολιτικές δυνάμεις που δέχθηκαν να θυσιάσουν το λαό για να κρατηθούν στην εξουσία.

Τον Ιανουάριο 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές και έγινε κυβέρνηση, τί σήμαινε αυτό για το status quo στην Ευρώπη;

Ο Ιανουάριος 2015 υπήρξε μια πραγματική επανάσταση γιατί για πρώτη φορά υπήρξε μια σαφής εντολή από τον ελληνικό λαό στην Κυβέρνηση και στη Βουλή να τελειώνουν με τα Μνημόνια, να τελειώνουν με αυτές τις ανθρωποκτόνες  πολιτικές που σκοτώνουν την κοινωνία, καταστρέφοντας τη δημοκρατία και εξοστρακίζοντας την ελπίδα των χωρών και των λαών τους. Ήταν μια δημοκρατική εκλογή. Ήταν μια λαϊκή εντολή, ανεξαρτήτως του ότι δεν έγινε σεβαστή από τους πιστωτές, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το Eurogroup, από την ΕΚΤ.

Και ποιά ήταν η επίπτωση αυτής της νίκης για τις άλλες περιφερειακές χώρες και τα κοινωνικά κινήματα;

Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπούσε την ελπίδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπούσε τη δημοκρατία. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσώπευε την πραγματική αλλαγή στην Ευρώπη. Εγώ ήμουν πολύ χαρούμενη και υπερήφανη που ήμουν μέρος εκείνου του ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν εκείνο που είχε στο μυαλό του ο Τσίπρας όταν πήρε την απόφαση να συμφωνήσει με όλα όσα τέθηκαν στο τραπέζι ακόμη και αν αυτά παραβίαζαν στον πυρήνα τη λαϊκή εντολή και τη δική μας δέσμευση προς το λαό στις εκλογές του Ιανουαρίου.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τσίπρα φαινόταν να υποχρεώνεται να δεχτεί τη συμφωνία με την Τρόικα, τί επιπτώσεις είχε για τα κοινωνικά κινήματα που αγωνίζονται για μια αλλαγή στον προσανατολισμό των ευρωπαι¨κών πολιτικών;

Είναι μια καταστροφική συμφωνία, μια συμφωνία που αποσκοπεί να σκοτώσει τις ελπίδες και τις προσδοκίες όχι μόνο των Ελλήνων αλλά, επίσης, και εκείνων που είδαν την Ελλάδα ως πρωτοπόρο που θα μπορούσε να φέρει πίσω τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Η κυβέρνηση δεν ήταν υποχρεωμένη να υπογράψει. Ναι μεν εκβιάστηκε, όμως, αποφάσισε να ενδώσει σε αυτόν τον εκβιασμό. Είχε την επιλογή να μην το κάνει. Και πολλοί από εμάς αντισταθήκαμε απόλυτα σε αυτά τα δολοφονικά και αντιδημοκρατικά μέτρα.

Λέτε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε ενεργήσει διαφορετικά αλλά εκείνη τη στιγμή, στις 13 Ιουλίου, με τις τράπεζες κλειστές λόγω της διακοπής ρευστότητας από την ΕΚΤ, τί ακριβώς θα έπρεπε να είχε κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Να παραιτήθεί από την κυβέρνηση; Να βγεί από το ευρώ;

Ο Τσίπρας είχε στα χέρια του τρία ισχυρά εργαλεία τα οποία ποτέ δεν χρησιμοποίησε. Ένα από αυτά ήταν η έκθεση της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους στην Ελλάδα, η οποία αποδείκνυε ότι το χρέος είναι αθέμιτο, παράνομο, απεχθές και μη βιώσιμο. Δεν τη χρησιμοποίησε αυτή την έκθεση. Και ήταν τόσο ισχυρή που ανάγκασε το ΔΝΤ να παραδεχτεί τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2015, για πρώτη φορά δημόσια, τη μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Το δεύτερο εργαλείο που είχε στα χέρια του ήταν η έκθεση της Ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Οικονομικών για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τη Γερμανία κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που έδειξε ότι η Ελλάδα είχε δικαίωμα απαίτησης αποζημίωσης από τη Γερμανία ύψους μεταξύ 278 και 340 εκατομμυρίων ευρώ. Ο Τσίπρας δεν χρησιμοποίησε ούτε αυτό το εργαλείο, κάτι που είναι ανεξήγητο από τη στιγμή που η Ελλάδα καλείτο να αποπληρώσει ένα χρέος  325 εκατομμυρίων ευρω. Ο Τσίπρας είχε στα χέρια του και ένα τρίτο εργαλείο: να ενεργοποιήσει τις απαιτήσεις για υποθέσεις διαφθοράς, επίσης συνδεδεμένες με τη διόγκωση του ελληνικού χρέους. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν κυρίως ξένες εταιρίες όπως η Siemens ή γερμανικές εταιρίες όπλων. Το ελληνικό δημόσιο μπορούσε να διεκδικήσει δισεκατομμύρια ευρώ που χάθηκαν από τη διαφθορά.  Έχει αποδειχθεί ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής δαπάνης του δημοσίου τομέα ανάμεσα στο 1980 και το 2010.

Συνεπώς, δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία για το ότι ο Τσίπρας ποτέ δεν χρησιμοποίησε αυτά τα εργαλεία. Είχε την επιλογή να τα χρησιμοποιήσει. Επέλεξε να μην το κάνει. Είχε αποφασίσει ότι ήθελε να καταλήξει σε συμφωνία ακόμη και στις πλάτες του λαού, ακόμη και σε βάρος της δημοκρατίας. 

Ναι, αλλά αν, όπως αναφέρθηκε, είχε πολλές επιλογές, εκείνη την περίοδο κατά την οποία ήταν παρούσα η απειλή της αποπομπής της Ελλάδας από το ευρώ, εσείς θα είχατε συμφωνήσει με έξοδο από το ευρώ; Υπήρχε άλλο σχέδιο;

Αυτό που συνέβη την 12η και 13η Ιουλίου του 2015 δεν ήταν κάτι που δεν μπορούσε να είχε προβλεφθεί νωρίτερα. Είχαμε την εμπειρία της Κύπρου το Μάρτιο του 2013. Και, φυσικά, εκείνοι που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις γνώριζαν πολύ καλά τί διακυβευόταν. Στις 5 Ιουλίου έγινε ένα δημοψήφισμα στην Ελλάδα με ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα, το ΟΧΙ σε αυτά τα μέτρα. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτε που να δικαιολογεί την μετατροπή αυτού του ΟΧΙ σε ΝΑΙ. Δεν υπάρχει κανένα απολύτως δίλημμα αληθινό ή ψευδές που να δικαιολογεί το γύρισμα της πλάτης στη δημοκρατία και το λαό.

Έχει ακόμη η ελληνική κυβέρνηση στην ατζέντα της το στόχο να επιτύχει την ακύρωση του χρέους;

Η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε μια συμφωνία με την οποία αποδέχεται το χρέος. Είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα επιχειρήσεις να επιτύχεις την ακύρωση όταν έχεις υπογράψει την αποδοχή του. Από το Σεπτέμβριο, ο νέος Πρόεδρος της Βουλής έχει κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να σταματήσει την Επιτροπή Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος. Εγώ του έδωσα τις τέσσερις εκθέσεις: τις δυο προκαταρκτικές εκθέσεις της Επιτροπής για τον παράνομο χαρακτήρα του χρέους, την έκθεση για τις γερμανικές οφειλές και αυτήν για την υπόθεση της Siemens. Όλες υπήρχαν στην ιστοσελίδα της Βουλής. Εξαφανίστηκαν. Στη συνέχεια αφαίρεσε τα γραφεία από τα μέλη της Επιτροπής και αποφάσισε να παύσει τις εργασίες της. Όλο αυτό συνέβη ενώ ο Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ για το δημόσιο χρέος και τα ανθρώπινα δικαιώματα, Χουάν Πάμπλο Μποχοσλάφσκι, επισκεπτόταν την Ελλάδα και δημοσίευσε μια έκθεση επαινώντας το έργο της Επιτροπής και δηλώνοντας ότι πρέπει να συνεχιστεί. Ως εκ τούτου, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μετά από αυτό το κυνήγι μαγισσών αυτή η κυβέρνηση θέλει να κάνει κάτι για να μειώσει το χρέος.

Θα συνεχίσει η Επιτροπή τις εργασίες της;

Τα μέλη της Επιτροπής έχουν αποφασίσει να μην εγκαταλείψουν τον ελληνικό λαό γιατί τους δέχτηκε με ανοιχτές αγκάλες. Στην πραγματικότητα αφού εκδιώχθηκαν με τις κλωτσιές από τα γραφεία τους, είναι οι πολίτες αυτοί που προσφέρουν χώρους για να στεγαστεί η Επιτροπή χωρίς κανένα αντίτιμο. Η Επιτροπή θα συνεδριάσει την 1η Μαρτίου στις Βρυξέλλες για να δημιουργηθεί μια νέα οντότητα (φορέας) και να συνεχίσει το έργο της παρά το ότι δεν έχει πια τα υλικοτεχνικά μέσα, ούτε τον προϋπολογισμό αλλά έχει τη μεγάλη αποφασιστικότητα και την αφοσίωση των μελών της.

Στην Ισπανία, όποια κι αν είναι η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις περικοπές που επέβαλε η Επιτροπή για τη μείωση του ελλείματος κατά 10 εκατομμύρια ευρω, τί θα μπορούσε να κάνει μια κυβέρνηση που επιδιώκει περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη για να καταπολεμήσει αυτές τις απαιτήσεις;

Αυτές οι περικοπές παραβιάζουν άμεσα τις διεθνείς υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι ένα μη διαπραγματεύσιμο πεδίο, αδιαμφισβήτητο και θα πρέπει να είναι σαφές από την αρχή ότι οι περαιτέρω περικοπές δεν είναι υπό διαπραγμάτευση. Θα πρέπει, επίσης, να είναι ξεκάθαρο από την αρχή ότι η Τρόικα δεν είναι ένας νόμιμος φορέας. Δεν έχει καμία απολύτως νομιμοποίηση και δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους του λαού.

Θα ήταν σκόπιμο για τους Podemos ή για οποιαδήποτε άλλη αριστερή παράταξη να συνέλθει σε μια κυβέρνηση με το PSOE;

Δεν είμαι εδώ για να δώσω συμβουλές σε άλλα κινήματα ή σε πολιτικές παρατάξεις. Μπορώ μόνο να πώ ποιά ήταν η θέση μου όταν ήμουν στο ΣΥΡΙΖΑ και ποιά ήταν η θέση μου στην Ελλάδα. Γιατί στην Ελλάδα είχαν δημιουργηθεί συμμαχίες ανάμεσα στους αποκαλούμενους σοσιαλιστές και σε δεξιές παρατάξεις, συμπεριλαμβανομένων σχηματισμών της άκρας δεξιάς, για να μπορέσουν να θέσουν σε εφαρμογή τα μνημόνια. Το 2012, όταν δεν μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση, ορισμένοι ζήτησαν από το ΣΥΡΙΖΑ να συμμετάσχει σε ένα σχηματισμό με αυτές τις δυνάμεις.

Η γνώμη μου τότε και τώρα είναι ότι οι παρατάξεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τα δημοκρατικά κινήματα, δεν πρέπει να περιμένουν τίποτε από τις παλιές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες δέχτηκαν να θυσιάσουν το λαό για να διατηρηθούν στην εξουσία. Αυτή ήταν και είναι η θέση μου για τη χώρα μου. Φυσικά και υπάρχουν ομοιότητες αλλά, επίσης, υπάρχουν και διαφορές. Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι οι αποφάσεις που θα προκύψουν από αυτή την κατάσταση θα είναι προς το συμφέρον των Ισπανών και των Ευρωπαίων.

Γιατί είναι αναγκαία μια  πρωτοβουλία όπως το Σχέδιο Β και τί αντίκτυπο πιστεύετε ότι θα έχει στις ευρωπαϊκές πολιτικές;

Είμαι βέβαιη ότι η αλληλεγγύη ενισχύεται, ότι η διεθνής αλληλεγγύη ανάμεσα σε έθνη, ανάμεσα σε λαούς είναι απαραίτητη και, επιπλέον, είμαι της άποψης ότι για να προστατεύσουμε το λαό από τους μηχανισμούς της Τρόικας και των μνημονίων, πρέπει πραγματικά να αναλύσουμε με πολλή προσοχή το σχέδιο που έχουν ήδη ξεκινήσει στην Ευρώπη αρχής γενομένης από την Ελλάδα από το 2010. Είναι ένα σχέδιο που θέλει να καταστρέψει την Ευρώπη και πρέπει να σταθούμε με ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο θα επιτρέπει στους λαούς της Ευρώπης να ευημερούν,  να ζούν, να αναπνέουν, να αναπτύσσονται και να ωφελούνται πραγματικά από το σεβασμό των δικαιωμάτων και της ζωής τους.

Πώς μπορούν να αλλάξουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με δημοκρατική έννοια;

Πρωτίστως, υποστηρίζοντας τη δημοκρατία ως δική μας. Να μην την παραδώσουμε ως ηττημένοι αλλά να συμμετέχουμε ενεργά σε αυτήν. Μια Ευρώπη πιο δημοκρατική μπορεί να υπάρξει μόνο αν οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι ενωμένοι για να διεκδικήσουν δικαιώματα και συμμετοχή.

zoikonstantopoulou.gr