Τι τρομακτικό κρύβεται πίσω απο το Ιταλικό δημοψήφισμα;

Του Κωνσταντίνου Βέργου*

Η Ιταλία οδεύει προς δημοψήφισμα την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου, και πολλοί φοβούνται ότι το επερχόμενο δημοψήφισμα αυξάνει τους πολιτικούς κινδύνους και θα ωθήσει την χώρα και την ΕΕ σε περιπέτειες. Είναι κάτι σωστό, ή μήπως το δημοψήφισμα κρύβει κάτι άλλο, πολύ πιο αισιόδοξο, ή απόλυτα τρομακτικό;

Είναι γνωστή η «αλλεργία» των εκάστοτε «ισχυρών» της εξουσίας, οικονομικά ή πολιτικά «ισχυρών»,  στα δημοψηφίσματα. Το δημοψήφισμα δίνει την δυνατότητα στους πολίτες να αποφασίσουν για σημαντικά ζητήματα, τα οποία οι πολιτικοί δεν μπορεί, δεν πρέπει, να αποφασίσουν είτε επειδή αφορούν κάποιο νέο ζήτημα, για το οποίο χρειάζεται ανανέωση της λαϊκής εντολής ή επειδή αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού.

Στην παρούσα φάση η Ιταλία καλείται να ψηφίσει για την συρρίκνωση των εξουσιών του κοινοβουλίου εις όφελος του πρωθυπουργού. Τι ακριβώς όμως ο Renzi και ο «κάθε Renzi» μπορεί να αποφασίσει για τους Ιταλούς χωρίς τους Ιταλούς, καλύτερα από τους ίδιους;

Τα δύο θέματα που θα σήκωναν αντιθέσεις από το κοινοβούλιο έχουν να κάνουν με την διάσωση των Τραπεζών και τον διορισμό «τεχνοκρατών» για την επίλυση των ιταλικών προβλημάτων, είτε από την Ιταλική ηγεσία ή από την ΕΕ με την αφορμή εποπτείας. Τεχνοκρατών που όπως στην Ελλάδα είχαμε το 2012 τον κύριο Λουκά Παπαδημο, με τον «τεχνοκρατικό μανδύα» μετέτρεψαν τα απαξιωμένα Ελληνικά ομόλογα με χρηματιστηριακή αξία 20 σε διακρατικά δάνεια με αξία 80 και υποθήκη τα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδος, αποδίδοντας τεράστιες υπεραξίες στις ξένες τράπεζες και δίνοντας, εμμέσως, τα κλειδιά της χώρας στον κύριο Σοιμπλε! Πίσω από τον τεχνοκρατικό μανδύα, αν και όχι πάντα, μπορεί να υποθηκευτεί μια χώρα, να πτωχεύσουν οι πολίτες. Όχι επειδή οι τεχνοκράτες δεν ξέρουν τι κάνουν, αλλά επειδή οι τεχνοκράτες όταν είναι ανεξέλεγκτοι «συνήθως» διορίζονται για να εκπληρώσουν ένα σκοπό. Ας ελπίσουμε στην Ιταλία ο σκοπός να είναι καλός. Όμως με «κόκκινα» δάνεια 360 δις, εκείνο που περιμένει την Ιταλία, είναι διασώσεις τραπεζών, για τις οποίες θα χρειαστούν 40 αρχικά και στη συνέχεια ως 300 επιπλέον δις κεφάλαια, και στη συνέχεια εποπτεία από τον μηχανισμό του κυρίου Σόιμπλε, γι αυτό ενδεχομένως «χρειάζονται» τα χέρια λυτά οι κυβερνώντες, για να τα επιβάλλουν χωρίς συνταγματικό κώλυμα!

Αν λοιπόν περάσει το «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα, ο Ιταλός πρωθυπουργός θα περάσει άμεσα σε μέτρα διάσωσης των Τραπεζών, τραπεζών όπως Monte dei Paschi, UniCredit ή Banco Popolare, με παράλληλη επιβολή μέτρων λιτότητας και φοροκαρπαζιάς στα οποία αρέσκεται ο κύριος Σοιμπλε για να «μειωθεί» στη συνέχεια το χρέος από τα επίπεδα 150%-160% του ιταλικού ΑΕΠ στα οποία θα έχει εκτοξευτεί λόγω διασώσεων! Σε αυτή τη φάση, εν ολίγοις, υπάρχει συμφωνία των Ιταλών Μεγαλοτραπεζιτών με τα συμφέροντα Σόμπλε, για την λεηλάτηση της υπόλοιπης Ιταλικής οικονομίας και του κράτους. Γι αυτό το δημοψήφισμα έχει την υποστήριξη, με χαρά, των Γερμανών. Όμως το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο, γι αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι όχι μόνο οι τιμές των CDS (ασφάλιστρων κινδύνου) του Ιταλικού δημοσίου έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν, επειδή ο μεγάλος χαμένος θα είναι το κράτος, αλλά έχουν αρχίσει να υποχωρούν και οι τιμές στις Τράπεζες, διότι το «ΝΑΙ» επίσης δεν είναι καθόλου σίγουρο!

Τα CDS ανέβηκαν ήδη 70 μονάδες βάσης σε 2 βδομάδες, διότι θα χρεωθεί το Ιταλικό κράτος για να διασώσει τράπεζες, και αυτό οδηγεί σε αύξηση χρέους της Ιταλίας που ήδη είναι 130% του ΑΕΠ  και θα οδηγήσει στη συνέχεια σε μνημόνια! Αυτού φυσικά, καθόλου δεν διασφαλίζει ότι ένα «ΟΧΙ» θα λύσει το πολύπλοκο Ιταλικό πρόβλημα. Σε περίπτωση «ΟΧΙ», οι καταθέτες αυξανόμενα θα αποσύρουν χρήματα και η εμπιστοσύνη στις προβληματικές τράπεζες θα έχει κρίση. Μονά-ζυγά, επομένως, φαίνεται ότι δρομολογούνται εξελίξεις, εξελίξεις με ντόμινο χρεοκοπίας τραπεζών, κρατών ή και των δύο! Η Ευρώπη, όπως την κατάντησε ο κύριος Σόιμπλε και το ιερατείο των Βρυξελλών, μέσα από πολύχρονη φοροκαρπαζιά και λιτότητα, είναι βαριά άρρωστη με πολλές εταιρίες ήδη χρεοκοπημένες, και δεν θα διασωθεί εύκολα, θα θρηνήσουμε αρκετές επιπλέον χρεοκοπίες αν κάτι δεν αλλάξει στο «σάπιο βασίλειο της Δανιμαρκίας»...!

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.

Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού

 ΠΗΓΗ