ΔΕΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Το μεγάλο αναχρονιστικό δίλημμα

Δεξιά και αριστερά. Τα δύο μεγάλα, τα δύο τεράστια καλούπια που έχουν επικρατήσει στον εγκληματικό περιορισμό του χαρακτηρισμού ενός σύγχρονου πολίτη. “Είναι δεξιός” ή “είναι αριστερός” και αυτόματα ο εκάστοτε κατηγοριοποιείται ,ενώ ταυτόχρονα του προσάπτονται σωρός αξιολογικών συνειρμών ο οποίος εξαρτάται από την υποκειμενική θεώρηση του καθένα.

Είναι ευσταθείς αυτοί οι όροι; Τι αντιπροσωπεύουν άραγε στη σύγχρονη πραγματικότητα;

Μέχρι τη δεκαετία του '70 οι δύο έννοιες ίσως πραγματεύονταν πιο περιορισμένα ιδεολογικά φάσματα ,αφού οι παράμετροι ήταν σαφώς λιγότεροι. Πως όμως εν έτη 2016 μπορεί κάποιος να αρκεστεί σε κάτι τέτοιο για να προσδιορίσει την πολιτική θεώρηση του συνομιλητή του? (Σημειώνεται ότι ως πολιτική εννοείται το υπερατομικό , η δράση και το ιδεολογικά ιδεατό του καθενός υπέρ του κοινωνικόυ συνόλου)

Το σήμερα που ζούμε χαρακτηρίζεται από μια αλληλένδετη εξάρτηση οικονομίας, πολιτικής και εξατομικευμένης ανθρωπολογικής θεώρησης στην εφαρμογή της. Όντας μέλος του όλου καλείσαι να σχηματίσεις άποψη για καθέναν από αυτούς τους πυλώνες ξεχωριστά , καθώς και για τις εκφάνσεις αυτών στα διάφορα ζητήματα που τίθενται. Ταυτόχρονα είσαι δέκτης εξατομικευμένων τυχαίων ερεθισμάτων που αναπόφευκτα διαμορφώνουν το φίλτρο επεξεργασίας σου. Είναι αδιανόητο να πιστέψουμε στην σύμπτωση του ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων μπορεί να υπάγεται σε 2 κατηγορίες. Είναι καταστροφική  η υπεραπλούστευση  στην ανάγκη μας για εξαγωγή εύκολων συμπερασμάτων. Και πρώτη στις συνέπειες αυτής της καταστροφής:η τρομακτική πόλωση των ημερών μας.

Όμως δεν πρόκειται για κατηγοριοποίηση ως χρήση μόνο ετεροπροσδιορισμού. Είναι και μια εύκολη λύση αυτοπροσδιορισμού μας. Τα αίτια πολλά. Ίσως το εξέχον είναι η τάση για εύκολη πολιτικοποίηση, η τάση για παράκαμψη του μόχθου που απαιτείται για διαμόρφωση προσωπικών απόψεων και  η ροπή στο γρήγορο ενστερνισμό μιας προυπάρχουσας ιδεολογικής γραμμής.

Όλα τα προαναφερθέντα σκιαγραφούν ένα φαινόμενο το οποίο δύναται να είναι απείρως εκτενές στην ανάλυση του:στην ανάλυση των αιτιών και της τελικής νοσηρής μορφής του (από την μικρογραφία ακόμα της φοιτητικής ζωής και κομματικοποίησης). Το ζήτημα είναι η επίδραση του φαινομένου στο σύγχρονο άνθρωπο:σε αυτόν που αναπαράγει συγγράμματα που πραγματεύονται μπουρζουαζίες και προλεταριάτα και σε αυτόν που αναπαράγει διατυπώσεις του Δαρβίνου για να νομιμοποιήσει ηθικά την επικράτηση του “ικανού”. Γιατί για τον ίδιο άνθρωπο πρόκειται.

Τι στερείται ο άνθρωπος στο βωμό της εύκολης ομαδοποίησης και του εύκολου συμπεράσματος; τη λογική του, την κριτική του ικανότητα. Πλήρης ευνουχισμός προσωπικής ταυτότητας. Πόλεμος στην εξελιξή μας.Χαρακτηριστικά ο Κονδύλης αναφέρει: “Ο πτωχοδρομικός ελληνισμός και ο κοσμοπολίτικος πιθηκισμός αποτελούν μεγέθη συμμετρικά και συναφή, όσο και αν φαινομενικά εκπροσωπούν δύο κόσμους εχθρικούς”. Έχουν συνήθως τις ίδιες βάσεις. Την απουσία πραγματικής θέλησης για διερεύνηση των γεγονότων , για διερεύνηση του εαυτού τους , για διαμόρφωση μιας κατά το δυνατόν ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ άποψης.

Σε μια κοινωνία που μαστίζεται από απουσία κινήτρων για ενδοσκόπηση και αυτογνωσία , είναι καίριας σημασίας η προσπάθεια για αποφυγή της χρήσης των δύο αυτών όρων. Είναι επιτακτική η ανάγκη για γνωριμία με την κάθε άποψη , η αποφυγή κατάργησης του πλουραλισμού, η αποφυγή της πόλωσης. Πρέπει οι ίδιοι να αρνούμαστε να εντάξουμε τον εαυτό μας σε προϋπάρχοντες δομές μέχρι να σιγουρευτούμε  ότι ταυτιζόμαστε πλήρως με αυτές. Πρέπει να προασπίζεται η ικανότητα αυτοδιάθεσης, ελευθερίας σκέψης και παρέκκλισης από το αποδεκτό και από το εύκολα εντάξιμο.

της Γιώτας Κεσσανίδου.