Ομοιοπαθητική και χειρουργική

Οκόσα φάρμακα ουκ ίηται, σίδηρος ίηται. (Ιπποκράτης , Αφορισμοί - 87ος).

Γιατρέ, ως ομοιοπαθητικός πιστεύεις στην Χειρουργική; Δεν είναι η Ομοιοπαθητική εναντίον της Χειρουργικής; Τέτοιες ερωτήσεις κάνουν συχνά οι ασθενείς, γιατί υπάρχει αρκετή σύγχυση στους ρόλους και τις σχέσεις μεταξύ τους. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να ξεκαθαρίσει αυτή την κατάσταση.

Αναμφίβολα είναι σεβαστή η Χειρουργική , γιατί αποδεικνύονται καθημερινά οι θεραπευτικές τεχνικές και δυνατότητες της. Τα ερώτημα που τίθεται εδώ, είναι: Πότε και που (σε ποιες ασθένειες) πρέπει να εφαρμόζεται. Ο κάθε ιατρός πρέπει να ξέρει τις θεραπευτικές δυνατότητες και του φαρμάκου και της Χειρουργικής και να μπορεί να κρίνει σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να δώσει φάρμακο ή να εφαρμόσει την Χειρουργική ή να κάνει και τα δυο, πάντα για το καλό του αρρώστου.

Σε μια ασθένεια ο οργανισμός με τη βοήθεια του «ομοίου» φαρμάκου θα θεραπευθεί. Αλλά μερικές φορές για διάφορους λόγους αυτό μπορεί να μη γίνεται, ιδίως αν υπάρχουν μορφολογικές αλλοιώσεις των ιστών. Τότε το «όμοιο» θα διορθώσει την προδιάθεση, αλλά το νυστέρι θα αποκαταστήσει την βλάβη και θα «θεραπεύσει» τον άρρωστο. Π.χ. τρίτου βαθμού πρόπτωση μήτρας - ορθού, προχωρημένος καταρράκτης, μεγάλοι λίθοι χοληδόχου κύστης - νεφρών, κακοήθεις όγκοι, συγγενείς δυσπλασίες (λυκόστομα, λαγόχειλος, ατρησία οισοφάγου, ανοιχτός βοτάλειος πόρος κλπ.), αποφρακτικές χρόνιες αγγειοπάθειες, βαριά στεφανιαία νόσος κλπ.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν παθήσεις που, ενώ θα έπρεπε να γίνει προσπάθεια θεραπείας με φάρμακα, οδηγούνται κατ' ευθείαν στο χειρουργείο. Π.χ. υπερτροφία αμυγδαλών, φυματιώδης λεμφαδενίτις, άτονα έλκη, χρόνια χολοκυστίτιδα, πεπτικά έλκη κλπ. Αλλά κι όταν ακόμη κριθεί η Χειρουργική απαραίτητη θα πρέπει να ακολουθηθεί από την ενδεικνυόμενη ομοιοπαθητική (φαρμακευτική) αγωγή, γιατί οι νοσηρές καταστάσεις π.χ. αποστήματα, λιθίαση, όγκοι, νεοπλάσματα που θα χειρουργηθούν δεν είναι οι ασθένειες, αλλά μόνο οι τελικές παθολογοανατομικές αλλοιώσεις.

Η ασθένεια είναι η αλλαγή, ο αποσυντονισμός της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού που προκαλεί τη δημιουργία λίθων, αποστημάτων, όγκων. Αυτή την ασθένεια μόνο η Ομοιοπαθητική θα τη θεραπεύσει. Επίσης με την αγωγή μας ο ασθενής θα αντέξει το stress του χειρουργείου, θα υπερνικήσει το άγχος του για την εγχείρηση και θα προστατευθεί από επιπλοκές: άμεσες μετεγχειρητικές ή απώτερες, π.χ. λοιμώξεις, χηλοειδή στο χειρουργικό τραύμα, ενδοκοιλιακές συμφυσεις μετά λαπαροτομία κλπ. Και φυσικά, θα αναρρώσει πιο γρήγορα.

Η Χειρουργική έχει να αντιμετωπίσει τα τελικά αποτελέσματα μιας ασθένειας π.χ. κακοήθεις όγκοι, συγγενείς ανωμαλίες, φλεγμονές που δεν τιθασεύονται φαρμακευτικά, τραυματισμούς και κακώσεις (π.χ. ρήξη σπλήνος από τροχαίο ατύχημα), μηχανικά αίτια, εξωγενή (π.χ. κατάποση ξένου σώματος) ή ενδογενή (π.χ. λίθοι). Επίσης έχει να αντιμετωπίσει επιπλοκές παθήσεων (π.χ. περιτονίτιδα από διάτρηση έλκους Δωδ/λου, ειλεός λόγω απόφραξης από καρκίνο παχέος κλπ.).

Η Ομοιοπαθητική με την Χειρουργική δεν είναι αντίμαχοι. Καμία δεν είναι πανάκεια, η μία μπορεί να συμπληρώ σει την άλλη. Η Χειρουργική δεν είνα ούτε Ομοιοπαθητική, ούτε Αλλοπαθη τική, αλλά ξεχωριστό μη φαρμακευτι κό θεραπευτικό σύστημα.

Παρακάτω θα ταξινομηθούν παθολογικές καταστάσεις, όπου η Χειρουργική μπορεί να βοηθήσει και πρέπει να συνδυαστεί με την φαρμακευτική αντιμετώπιση.

1. Συγγενείς ανωμαλίες π.χ. ατρησία χοληφόρων, διαφράγματα εντερικού σωλήνα, κόλπου, δυσμορφίες οργάνων, όπως λαγόχειλος - λυκόστομα, ατρησία πρωκτού, οισοφάγου, απουσία πτερυγίου ωτός, κλπ. Σ' όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είναι απαραίτητη η μηχανική διόρθωση.

2. Μερικές φορές οι ίδιες οι τελικές παθολογοανατομικές αλλοιώσεις ή τα παθολογικά προϊόντα των ασθενειών μπορεί να εμποδίζουν τη θεραπεία ή να απειλούν ακόμη και την ίδια τη ζωή του ασθενούς, π.χ. λίθοι χοληδόχου κύστης, ουροποιητικού, ανευρύσματα αορτής, ασκίτης, αιμοθώραξ, υδροθώραξ, επίσχεση ούρων. Και εδώ θεωρείται απαραίτητη η επέμβαση του χειρουργού.

3. Για νόσους τραυματικής αιτιολογίας: ενδοκοιλιακή, εσωτερική αιμορραγία, επισκληρίδια - υποσκληρίδια αιματώματα, θλαστικά τραύματα, καρδιακός επιπωματισμός - πνευμοθώραξ - υπό τάση πνευμοθώραξ, κατάγματα. Θα απαιτηθεί η άμεση επέμβαση χειρουργού ή ορθοπεδικού ή νευροχειρουργού, που με κατάλληλες επεμβάσεις θα σώσει τον άρρωστο. Π.χ. σπληνεκτομή, τοποθέτηση bullau, τοποθέτηση γύψου, κρανιοανάτρηση, συρραφή τραυμάτων, απολινώσεις αιμορραγούντων αγγείων.

4. Για διαγνωστικούς σκοπούς ενίοτε θα απαιτηθούν επεμβατικές εξετάσεις, όπως γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση, ορθοσκόπηση, βρογχοσκόπηση, λήψη βιοψίας, οσφυονωτιαία παρακέντηση, αγγειογραφία, στεφανιογραφία κλπ.

5. Επιπλοκές νόσων (που κάποιες θα μπορούσαν να θεραπευθούν με ομοιοπαθητική, πριν επιπλακούν) π.χ. διάτρηση πεπτικού έλκους, πυλωρική στένωση, περίσφιξη ομφαλοκήλης, γαστρορραγία ή αιμορραγία ανωτέρου - κατωτέρου πεπτικού, απόφραξη αεροφόρων οδών, κλπ.

6. Σε ασθένειες που δεν απαντούν στην ομοιοπαθητική αγωγή π.χ. πρόπτωση μήτρας - πρωκτού, ισχαιμία άκρων που εξελίσσεται σε γάγγραινα, σκωληκοειδίτιδες ή άλλες ενδοκοιλιακές φλεγμονές απαιτείται η επέμβαση χειρουργού. Σ' αυτές τις περιπτώσεις αποτυχίας το «εγώ» του θεραπευτή δεν θα πρέπει να αντιταχθεί στη λήψη άλλων θεραπευτικών μέτρων (εγχειρητικών), γιατί ο τελικός σκοπός είναι ή ανακούφιση και η σωτηρία της ζωής του ασθενούς.

Πρέπει εδώ να λεχθεί, ότι όσο πιο καλός είναι ο ομοιοπαθητικός ιατρός, (στο να μπορεί να βρίσκει «όμοιο» φάρμακο), τόσο λιγότερες θα είναι οι καταστάσεις που δεν θα μπορεί να θεραπεύσει και θα τις παραπέμψει σε χειρουργό. Ο BOGER λέει ότι μόνο στο 1% των νόσων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει απέτυχε και χρειάστηκε βοήθεια από χειρουργό. Αλλά δεν είμαστε όλοι BOGER. Στο μικρό ή στο μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων που αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε, θα πρέπει να σκεφτόμαστε το καλό του αρρώστου και μόνο αυτό. Υπάρχουν περιπτώσεις στην βιβλιογραφία, που η απόφραξη αεροφόρων οδών αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς με το όμοιο!!! (Το ξένο σώμα αποβλήθηκε μετά από έντονο παροξυσμικό βήχα). Στην περίπτωση αυτή όμως η αποτυχία θα οδηγήσει σε θάνατο. 

Ομοίως εγχειρητικά εξαιρέσιμος καρκίνος πρέπει αμέσως να αφαιρείται χειρουργικά. Απώλεια χρόνου με εφαρμογή μόνο ομοιοπαθητικής αγωγής μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για τον ασθενή αν αποτύχει. Βεβαίως μετά την εγχείρηση η θεραπεία που θα ακολουθηθεί θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την ομοιοπαθητική. Επίσης πρέπει να τονισθεί εδώ, ότι ο ομοιοπαθητικός πρέπει να είναι ιατρός και μάλιστα καλός ιατρός με γνώσεις χειρουργικής. Γιατί μόνο ένας τέτοιος θα μπορέσει να αξιολογήσει αν π.χ. μια σκωληκοειδίτιδα μπορεί να «περιμένει», δηλαδή αν έχει το χρόνο να προσπαθήσει με ομοιοπαθητική. Αν έχει θα πρέπει να βρει το όμοιο φάρμακο, να το χορηγήσει και να είναι κοντά στον άρρωστο παρακολουθώντας τον συνεχώς, εξετάζοντας τον κλινικά και μελετώντας τα εργαστηριακά ευρήματα, που πρέπει να ξέρει ποια χρειάζονται και τι να ζητήσει. Έτσι θα μπορεί να κρίνει, πότε - αν χρειαστεί - να οδηγήσει τον άρρωστο στο χειρουργείο.

Αλλά και σε χρόνιες (μη επείγουσες) νόσους ο ομοιοπαθητικός οφείλει να είναι καλός ιατρός. Π.χ. αν έλθει ένας ασθενής αιτιώμενος αιμορραγία από το ορθό, λέγοντας ότι έχει και αιμορροΐδες, είναι εγκληματικό να ψάξει στο Repertory: RECTUM, Haemorrhoids-Bleeding, πριν ελέγξει το έντερο κάνοντας τουλάχιστο μια δακτυλική εξέταση, όπου πιθανά θα μπορέσει να διαγνώσει, ότι οι αιμορροΐδες είναι δευτεροπαθείς ή συνυπάρχουν με έναν όγκο παχέος (πιθανότατα καρκίνο). 

Ο σωστός ομοιοπαθητικός πρέπει να ξέρει να αξιολογεί και να θέτει τη διάγνωση ή να ζητά τη συνεργασία άλλων ειδικών.

Από την άλλη θα είναι καλό ο χειρουργός που αναλαμβάνει το περιστατικό να έχει γνώσεις ομοιοπαθητικής ή τουλάχιστον να την σέβεται και να συνεργάζεται με τον ομοιοπαθητικό. Τότε μόνο ο ασθενής θα μπορέσει να λάβει προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά σωστή ομοιοπαθητική αγωγή και να μη γίνει αλόγιστη χρήση αλλοπαθητικών σκευασμάτων, ώστε να αποφευχθεί, κατά το δυνατόν, η αντιδότηση της ιδιοσυστασιακής θεραπείας του.

Το κύριο μέλημα που πρέπει να έχει ο κάθε ομοιοπαθητικός ιατρός είναι να βοηθήσει τον άρρωστο. Πρέπει όμως να προστατεύει τη φήμη του και πάντα να προφυλάσει το κύρος της Ομοιοπαθητικής επιστήμης που δυστυχώς σήμερα πλήττεται από κομπογιαννίτες ή αμφιβόλων γνώσεων μη ιατρούς«θεραπευτές».

Του Λάζαρου Λ. Δανιηλίδη Χειρουργού, Διδάκτορα

Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Αντιπρόεδρου Ε.Ε.Ο.Ι.

Από το περιοδικό Ομοιοπαθητική Ιατρική, τεύχος 30