Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2017

Πώς στήθηκε η «παγίδα» του χρέους

Σε εφιαλτικά επίπεδα εκτοξεύονται οι τόκοι του δημοσίου χρέους από το 2021 και μετά, ιδίως το έτος 2022, γεγονός, που εάν δεν αντιμετωπιστεί με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, απλά, θα είναι αδύνατη η αποπληρωμή τους από την Ελλάδα.

Το στοιχείο αυτό, αναδεικνύει μία από τις πολλές προχειρότητες, που ενσωματώνει το PSI του 2012, καθώς οι δανειστές και (αναγκαστικά) η τότε κυβέρνηση, συμφώνησαν να αναβάλλουν τις πληρωμές τόκων για το δάνειο των 142 δισ. ευρώ, για μία δεκαετία και να συσσωρεύσουν τις πληρωμές τόκων στα έτη από το 2021 και μετά.
Επειδή είναι ανέφικτη η πληρωμή τόκων τέτοιου επιπέδου (24,5 δισ. ευρώ ετησίως), τα μέτρα για τη διευθέτηση του χρέους είναι δεδομένα, ώστε είτε να κεφαλαιοποιηθούν οι τόκοι είτε να μεταφερθούν στα επόμενα χρόνια.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους οι πληρωμές τόκων του έτους 2021 διαμορφώνονται σε 11 δισ. ευρώ, από το επίπεδο των 6,5 δισ. ευρώ που είναι έως και το έτος 2020. Επίσης:
• Το 2022 οι πληρωμές τόκων εκτινάσσονται στο ποσό των 24,5 δισ. ευρώ, που είναι και το μεγαλύτερο ύψος και βέβαια αδύνατο να αποπληρωθούν 
• Το 2023 οι πληρωμές τόκων διαμορφώνονται σε 17,5 δισ. ευρώ
• Το 2024 οι τόκοι υποχωρούν σε 13,6 δισ. ευρώ.
• Το 2025 οι τόκοι μειώνονται σε 9 δισ. ευρώ
• Το 2026 οι τόκοι μειώνονται περαιτέρω σε 8,6 δισ. ευρώ
Συνολικά, στην εξαετία 2021 – 2016 οι πληρωμές τόκων φτάνουν στο ποσό των 84,3 δισ. ευρώ, ενώ στην περίοδο 2020 – 2030 οι πληρωμές τόκων φτάνουν στο ποσό των 115 δισ. ευρώ.
Πώς στήθηκε η «παγίδα» του χρέους
Για την χρονική κατανομή των τόκων, η ευθύνη ανήκει στους σχεδιαστές του PSI, καθώς αποφασίστηκε όπως για τα δάνεια συνολικού ύψους 142 δις. ευρώ, που εκταμιεύτηκαν το 2012 ( 108,2 δισ. ευρώ), το 2013 25,3 δισ. ευρώ) και 8,5 δισ. ευρώ το 2013, να μην καταβάλλονται τόκοι για μια δεκαετία, αλλά χωρίς μέριμνα για το τι θα γίνει, όταν ωριμάσουν οι πληρωμές τόκων.
Δηλαδή, από το 2012 (κυρίως από το 2013) αναβάλλονται για δέκα χρόνια πληρωμές τόκων επί των δανείων του EFSF, που κυμαίνονται από 1,6 μέχρι και 3,7 δισ. ευρώ, ετησίως. Στόχος της σχετική απόφασης του Eurogroup του Νοεμβρίου 2012, είναι η διευκόλυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής, πλην όμως οι τόκοι δεν διαγράφονται και μεταφέρονται στην επόμενη δεκαετία, μεταθέτοντας αντίστοιχο και το δημοσιονομικό πρόβλημα.
Αναλυτικότερα, οι αναβολές πληρωμών των τόκων από το 2013 και μετά είναι οι ακόλουθες:
- Το έτος 2013 οι τόκοι που έπρεπε να καταβληθούν 7.606 εκατ. ευρώ, αλλά με τη διευκόλυνση των δανειστών, καταβλήθηκαν 6.044 εκατ. ευρώ και μεταφέρθηκαν στο μέλλον τόκοι ύψους 1.562 εκατ. ευρώ.
- Το 2014 οι τόκοι που έπρεπε να καταβληθούν ήταν 8.100 εκατ. ευρώ, αλλά καταβλήθηκαν 5.900 εκατ. ευρώ, και μεταφέρθηκαν στο μέλλον 2.200 εκατ. ευρώ.
- Το 2015 οι τόκοι που αναλογούσαν είναι 9.200 εκατ. ευρώ, αλλά θα καταβληθούν 6.100 και θα μεταφερθούν για την επόμενη δεκαετία πληρωμές ύψους 3.100 εκατ. ευρώ.
- Το 2016 οι τόκοι που αναλογούσαν είναι 9.400 εκατ. ευρώ, αλλά θα καταβληθούν 6.600 εκατ. ευρώ και θα μεταφερθούν στο μέλλον τόκοι ύψους 2.800 εκατ. ευρώ.
- Το 2017 οι τόκοι που αναλογούσαν υπολογίζονται σε 10.600 εκατ. ευρώ, αλλά θα καταβληθούν 6.900 εκατ. ευρώ, και θα μεταφερθούν στο μέλλον πληρωμές ύψους 3.700 εκατ. ευρώ.
- Το 2018 οι τόκοι που αναλογούν φτάνουν στο ποσό των 11.000 εκατ. ευρώ, αλλά οι πληρωμές θα είναι μόνο 6.900 εκατ. ευρώ, και θα μεταφερθούν, τόκοι ύψους 3.700 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή μόνο στην περίοδο 2013-2018, οι αναβολές πληρωμής τόκων ξεπερνούν τα 17 δισ. ευρώ, οι οποίες μεταφέρονται στη δεκαετία του 2020.

Καταλωνία: Η μοιραία σύγκρουση δυο κόσμων

Μια τοπική κοινωνία, η καταλανική, σε αναβρασμό εδώ και πολλά χρόνια, που διεκδικεί το δικαίωμά της στην αυτοδιάθεση. Ένα κράτος, το ισπανικό, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή πολιτική αλλά και οικονομική ύφεση από το 2010 και μετά, που προσπαθεί να επιβληθεί με τον λάθος τρόπο. 

Ένα Σύνταγμα, αυτό του 1978, που ενώ στην εποχή του θεωρήθηκε πρότυπο προοδευτικών πολιτικών αρχών έχει μετατραπεί πλέον στο επίκεντρο της πόλωσης: οι μεν Καταλάνοι– πολλοί εκ των οποίων όταν ψηφιζόταν το ίδιο το Σύνταγμα είχαν βγει στους δρόμους να γιορτάσουν την αυτονομία τους μετά από σαράντα χρόνια φρανκικής καταπίεσης- σήμερα το λοιδορούν. Οι δε, λοιποί Ισπανοί, εν γένει το υπερασπίζονται ως ιερό, τοτεμικό σχεδόν κείμενο και θεωρούν πως οι μονομερείς ενέργειες τις τελευταίες εβδομάδες του εθνικιστή ηγέτη Κάρλες Πουιτζντεμόντ αποτελούν ευθεία κατάλυσή του· καθόλου τυχαία ο συντηρητικός ισπανικός τύπος κάνει λόγο για «πραξικόπημα». Εξαίρεση οι Ποδέμος που κατακεραυνώνουν το ίδιο Σύνταγμα ως απολίθωμα και για το οποίο έχουν εφεύρει τον όρο «καθεστώς του 78», που συνειρμικά παραπέμπει απευθείας στον Φράνκο. Αντ’ αυτού προτείνουν ένα συμπεφωνημένο δημοψήφισμα (referendum pactado), πρόταση η οποία σύμφωνα με τις μετρήσεις θα έβρισκε σύμφωνο το 80% της καταλανικής κοινωνίας, αλλά που η Μαδρίτη απορρίπτει κατηγορηματικά. Αυτά είναι με λίγα λόγια τα συστατικά στοιχεία του δράματος, της μεγαλύτερης πολιτικής κρίσης που ζει η Ισπανία τα τελευταία σαράντα χρόνια, και του οποίου την τελευταία πράξη δεν έχουμε δει ακόμα. Τη Δευτέρα, 9 Οκτωβρίου, αναμένεται η μονομερής ανακήρυξη της ανεξαρτησίας από πλευράς της τοπικής καταλανικής κυβέρνησης. Η ειρωνεία είναι πως μια μόλις μέρα μετά η Ισπανία θα γιορτάσει την ετήσια «Ημέρα της Ισπανικότητας» σε συνθήκες ακραίας πόλωσης και εν δυνάμει διάσπασης.
Αυτό που παρατηρεί κανείς δια γυμνού οφθαλμού αυτές τις μέρες είναι πως αυτή η σύγκρουση ανάμεσα σε δυο κόσμους ασύμβατους μεταξύ τους κλιμακώνεται με ταχύτατους ρυθμούς μέρα με τη μέρα. Όμως δεν ξεσπάει ως κεραυνός εν αιθρία: η κρίση είχε προαναγγελθεί εδώ και καιρό. Η πλέον κομβική στιγμή έχει να κάνει με το Estatut de Autonomía (Χάρτα της Αυτονομίας) που είχε παραχωρηθεί στην Καταλωνία από την σοσιαλιστική κυβέρνηση Θαπατέρο το 2006. Το Estatut που θεωρήθηκε τεράστιο επίτευγμα από τους Καταλάνους που το επικύρωσαν μαζικά, κυρίως επειδή αναγνώριζε για πρώτη φορά την ύπαρξη καταλανικού «έθνους», ακυρώθηκε από το ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο το 2010. Αφορμή για την εκδίκαση της απόφασης αποτέλεσε η μαζική συλλογή υπογραφών με πρωτοβουλία του Λαϊκού Κόμματος του Μαριάνο Ραχόι. Τίποτα δεν τροφοδότησε περισσότερο τον καταλανικό εθνικισμό από αυτή την μοιραία και τραυματική ακυρωτική απόφαση. Αρκεί να θυμίσουμε πως όταν εκλέχθηκε για πρώτη φορά ο Ραχόι το 2011 υπήρχαν 24 βουλευτές υπέρ της ανεξαρτησίας στο καταλανικό κοινοβούλιο, ενώ σήμερα είναι 74, κοινώς τριπλασιάστηκαν. Αυτό, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που ενέτεινε τις ούτως ή άλλως τεταμένες οικονομικές σχέσεις της Καταλωνίας με το κεντρικό κράτος (η πρώτη διεκδικούσε παραδοσιακά φορολογικές ελαφρύνσεις, όπως αυτές της Χώρας των Βάσκων) και την εντεινόμενη αδιαλλαξία της Μαδρίτης ενέτειναν το αδιέξοδο και λειτούργησαν ως βούτυρο στο ψωμί των σεπαρατιστών.
Είναι παραπάνω από εμφανής η έλλειψη κουλτούρας διαλόγου ανάμεσα στις δυο πλευρές που οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο, καθώς και η ύπαρξη μιας εντελώς διαφορετικής ερμηνείας του γράμματος του νόμου. Από τη μια πλευρά, η κεντρική εξουσία θεωρεί πως το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου στην Καταλωνία ήταν παράνομο, γιατί κρίθηκε ξανά αντισυνταγματικό από το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Όμως η άποψη πως το κράτος έπρεπε να επιβάλει τη νομιμότητα δια της βίας, όπως συνέβη, ερμηνεύει κανονιστικά την ψυχρή λογική του γράμματος του νόμου. Και αυτό γιατί η νομιμοποίηση της χρήση της βίας για την κρατική επιβολή κρίνεται εκ του αποτελέσματος. Η Μαδρίτη αντέδρασε αργά, χωρίς σχέδιο και με αλόγιστη βία απέναντι σ’ένα πρόβλημα που γνωρίζει χρόνια τώρα αλλά επέμενε να αγνοεί. Η Μαδρίτη θεωρεί πως αντέδρασε σωστά σε αυτή την αντισυνταγματική  εκτροπή, στέλνοντας αστυνομικές δυνάμεις, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τα καταστροφικά αποτελέσματα της καταστολής σε συμβολικό επίπεδο και όχι μόνο. Οι άγριες εικόνες ξυλοδαρμών στα αστυνομικά τμήματα ξύπνησαν φαντάσματα του παρελθόντος και οι αναφορές στην φρανκικη καταπίεση πολλαπλασιάστηκαν μέσα σε λίγες ώρες. Κοινώς ο μεγάλος χαμένος αυτή την στιγμή είναι η Μαδρίτη, τόσο επιχειρησιακά αλλά και σε επίπεδο εντυπώσεων.
Από την άλλη πλευρά, τα γεγονότα της Κυριακής καθιστούν για πρώτη φορά τον σεπαρατισμό ηγεμονική δύναμη στην Καταλωνία, παρά το γεγονός πως αρθρώνονται πολλές αντίθετες φωνές στο εσωτερικό της. Η πολιτιστική αυτή ηγεμονία και το άνευ προηγουμένου ειρηνικό κίνημα της κοινωνίας των πολιτών που είδαμε τον τελευταίο καιρό βασίζονται πάνω στη ρομαντική θέση πως το μελλοντικό καταλανικό κράτος θα είναι πιο δίκαιο και πλουραλιστικό απ’ότι η άκαμπτη και τιμωρητική Ισπανία σήμερα. Υπάρχει μια νέα γενιά που διαδηλώνει μαζικά, που έχει μεγαλώσει σε καταλανικά σχολεία, με την καταλανική γλώσσα (που είναι και ο πολιορκητικός κριός του εν λόγω εθνικισμού) και το συγκεκριμένο μονοδιάστατο αντι-ισπανικό ιστορικό αφήγημα, που μοιράζεται αυτή την ουτοπία που προβάλλεται ως πανάκια για όλα τα προβλήματα. Αυτή η έντονα φαντασιακή ταυτοτική διάσταση, σε συνδυασμό με το γεγονός πως η Μαδρίτη παρουσιάζεται λιγο-πολύ ως το απόλυτο κακό (πράγμα που η τελευταία κάνει ο,τι μπορεί για να επιβεβαιώσει) ενέτειναν την ορμή αυτού του κινήματος κοινωνικής ανυπακοής που λαμβάνει πλέον εξεγερσιακές διαστάσεις που τείνουν να ξεπεράσουν και αυτές τις ίδιες τις εθνικιστικές ελίτ. Πέρα από τις συχνά προβληματικές και εξαιρετικά βολονταριστικές πολιτικές αποφάσεις του Πουιντζντεμόν και των συνεργατών του, θα ήταν λάθος να μην σταθεί κανείς στην συναισθηματική νομιμοποίηση και την δυναμική καθώς και την εννοιολογική πλαισίωση (framing) αυτού του κινήματος «από τα κάτω», που χωρίς αναγκαστικά να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, έχει πάραυτα μια εξαιρετική ικανότητα ενεργοποίησης πόρων.
Η σύγκρουση ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο τάσεις προμηνύεται αμείλικτη ακριβώς επειδή δεν μοιάζει να υπάρχει περιθώριο διαλόγου, συζήτησης και συνεννόησης. Μετά και το προβληματικό διάγγελμα του Βασιλιά Φελίπε VI, όπου ουσιαστικά καταλόγισε μονοδιάστατα στην καταλανική πλευρά ευθύνες για το αδιέξοδο καθίσταται ακόμα δυσκολότερη η εξεύρεση λύσης, έστω και την ύστατη στιγμή. Το συγκεκριμένο τηλεοπτικό διάγγελμα (χωρίς προηγούμενο από την εποχή της δραματικής έκκλησης του πατέρα του, Χουαν Κάρλος, για επιστροφή στη νομιμότητα που έβαζε τέλος στο πραξικόπημα Τεχέρο το Φεβρουάριο του 1981), αντί να αποφορτίσει την κατάσταση έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να σώσει την ενότητα της Ισπανίας τώρα πια είναι μια αλλαγή κυβέρνησης που θα προωθούσε τη ριζική μεταρρύθμιση του Συντάγματος του 1978 και τη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής, και γιατί όχι, αβασίλευτης δημοκρατίας. Ίσως όμως να είναι πολύ αργά, δεδομένου πως ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας και από τις δυο πλευρές έχει πλέον ριζοσπαστικοποιηθεί υπερβολικά για να δεχτεί συμβιβασμούς και αλλαγές τέτοιου τύπου που χρειάζονται ευρύτατες πλειοψηφίες.
Πιο ρεαλιστικά, διαφαίνεται πως η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει το άρθρο 155 του Συντάγματος που προβλέπει την κατάργηση της αυτονομίας σε περίπτωση κακοδιαχείρισης, πράγμα που δεν έχει συμβεί ποτέ από το 1978. Μια τέτοια, στρατιωτικού τύπου όμως λύση του προβλήματος, μετά την αποτυχημένη δικαστική και αστυνομική αντιμετώπισή του, θα είχε τραγικά αποτελέσματα για την καταλανική αλλά και την ισπανική κοινωνία γενικότερα. Ας ευχηθούμε πως τα φριχτά φαντάσματα του παρελθόντος δεν ήρθαν εδώ για να μείνουν.
* Ερευνητής CONEX-Marie Curie στο τμ. Ιστορίας του Πανεπιστημίου Carlos III της Μαδρίτης. Το βιβλίο του «Τα παιδιά της δικτατορίας» κυκλοφορεί από τις εκδ. ΠΟΛΙΣ.


Τι φέρνει ο «χορός» της πώλησης των κόκκινων δανείων



Κόκκινα, καταγγελμένα καταναλωτικά δάνεια αξίας 6 δισ. ευρώ αλλά καιεπισφαλείς επιχειρηματικές χορηγήσεις τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ αναμένεται να πουλήσουν οι τράπεζες έως το τέλος του 2017 στο πλαίσιο της επιτάχυνσης των κινήσεων που θα οδηγήσουν στην μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η πρώτη πράξη έγινε χθες από την Eurobank, η οποία προχώρησε στην πώληση 1,5 δισ. ευρώ κόκκινων καταναλωτικών και καταγγελμένων δανείων στην νορβηγική εταιρεία Intrum.
Ουσιαστικά, η τράπεζα άνοιξε την λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς διαχείρισης «κόκκινων» δανείων και διαμόρφωσε την τιμή πώλησης για τις χορηγήσεις με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Η Intrum εξαγόρασε τα «βαθιά» κόκκινα δάνεια έναντι 0,03 ευρώ για κάθε 1 ευρώ δανείου, χωρίς όμως να προκύψει καμία ζημιά για την τράπεζα, δεδομένο ότι μεγάλο τμήμα αυτών (σ.σ. τα 620 εκατ ευρώ) είχαν διαγραφή και για το υπόλοιπο οι προβλέψεις έφθαναν το 100%.

Τα οφέλη για την τράπεζα…

Τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι και στα επόμενα πακέτα πωλήσεων οι τιμές που θα προσφέρουν οι ξένες εταιρείες θα κινηθούν στα ίδια επίπεδα – στην καλύτερη των περιπτώσεων θα φθάσουν τα 0,05 σεντς του ευρώ – δεδομένου ότι τα δάνεια που αποκτούν έχουν μηδαμινή δυνατότητα ολικής αποπληρωμής από τους κατόχους τους και καμία εμπράγματη εξασφάλιση (σ.σ. ακίνητα).
Αντίθετα, η τιμή αγοράς αναμένεται να είναι μεγαλύτερη για την απόκτηση κόκκινων δανείων που φέρουν εγγυήσεις, δεδομένης και της αξίας του ακινήτου που συνοδεύει το δάνειο.
Υψηλόβαθμα στελέχη τραπεζών τονίζουν στο Euro2day.gr ότι για τα δάνεια που εμπίπτουν στην κατηγορία της καταναλωτικής πίστης και αφορούν «κόκκινα» χρέη από πιστωτικές κάρτες, υπεραναλήψεις μετρητών αλλά και μικρά καταναλωτικά «δεν έχει σημασία η τιμή πώλησης τους.
Σημασία έχει το γεγονός ότι βγαίνουν από τον ισολογισμό της τράπεζας και απελευθερώνουν κεφάλαια ενώ μετρούν σημαντικά στην εκπλήρωση των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων».

 … και για τον δανειολήπτη

Με δεδομένο ότι τα δάνεια με τα συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά ανήκουν σε δανειολήπτες, τον οποίο το εισόδημα έχει συρρικνωθεί ή δεν υφίστανται, η πώλησή τους σε κάποιο ξένο fund σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα τιμής και η απομάκρυνσή τους από τον ισολογισμό της τράπεζας διευκολύνει την εφαρμογή δραστικών και οριστικού χαρακτήρα λύσεων, όπως το κούρεμα σε ποσοστό που φθάνει έως και το 90%.
«Στην Ισπανία σε αντίστοιχες περιπτώσεις το fund ή η εταιρεία που διαχειρίσθηκε τα εν λόγω δάνεια για λογαριασμό του fund, κάλεσε τους δανειολήπτες και τους πρόσφερε κούρεμα έως και 90%.
Δηλαδή, το fund αγόρασε για παράδειγμα το δάνειο από την τράπεζα έναντι 0,03 ευρώ ανά ευρώ δανείου και πρότεινε στο δανειολήπτη να δώσει 0,06 ευρώ (σ.σ. ανά ευρώ) και το υπόλοιπο να διαγραφεί», αναφέρει τραπεζική πηγή και προσθέτει: «Η απομάκρυνση του δανείου από την τράπεζα, βασικά αυτών που δεν έχουν εξασφαλίσεις, δίνει την δυνατότητα για κούρεμα. Κάτι που δεν θα κάνει εύκολα και σε μεγάλο όγκο μία τράπεζα εξαιτίας των ζημιών που θα εγγράψει ή στις περιπτώσεις επιχειρηματικών και εξαιτίας των ευθυνών, αστικών κ.ά.».

Τα επόμενα πακέτα

Οι υπόλοιπες τράπεζες, Πειραιώς, Εθνική και Alpha Bank έχουν ήδη έτοιμα τα πακέτα των προς πώληση κόκκινων δανείων και για μήνες περίμεναν να ολοκληρώσει την συναλλαγή η Eurobank προκειμένου αφενός να ανοίξει η αγορά αφετέρου να διαμορφωθούν οι τιμές…
Έτσι, άμεσα η Πειραιώς θα προχωρήσει στην πώληση κόκκινων δανείων ύψους 3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1,5 δισ. ευρώ αφορά καταναλωτικά και το υπόλοιπο επιχειρηματικά/leasing δάνεια με εγγυήσεις ακινήτων, κυρίως ξενοδοχειακών κτηρίων.Χαρτοφυλάκιο αξίας έως 1,5 δισ. ευρώ ετοιμάζεται να βγάλει προς πώληση η Alpha Bank με καταγγελμένα καταναλωτικά δάνεια, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έχει διαγραφεί ενώ για το υπόλοιπο έχουν σχηματισθεί υψηλές προβλέψεις.
Στο ίδιο μοτίβο θα κινηθεί και η Εθνική τράπεζα η οποία σύμφωνα με τις πληροφορίεςπακετάρει ήδη χαρτοφυλάκιο κόκκινων καταναλωτικών δανείων ύψους 1-1,5 δισ. ευρώ. 

Η Eurobank η μεγαλύτερη χαβούζα ξεπουλάει τον λαό.

Με έκπτωση 97% -πολύ μεγαλύτερη από όσο ανέμενε η αγορά - έγινε τελικά η… μητέρα των συναλλαγών πώλησης προβληματικών δανείων σε fund από την Eurobank. Το τίμημα για το deal φαίνεται χαμηλό, αλλά στην πραγματικότητα η τράπεζα είναι κερδισμένη.

Ο πήχης του τιμήματος για το πακέτο «κόκκινων» καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφαλίσεις έπεσε αρκετά, σε σχέση με τις αρχικές προσδοκίες ότι τα δάνεια θα πωλούνταν με τίμημα όχι χαμηλότερο από 7% του κεφαλαίου.
Όπως ανακοίνωσε η Eurobank, η συναλλαγή έκλεισε με την Intrum Justitia, την κορυφαία εταιρεία διαχείρισης προβληματικών δανείων στην Ευρώπη, με τίμημα που ανέρχεται περίπου σε 3% του συνολικού οφειλόμενου κεφαλαίου.
Δηλαδή, για κεφάλαιο δανείων 1,5 δισ. ευρώ, η τράπεζα θα εισπράξει μόνο 45 εκατ. ευρώ, παρέχοντας στον αγοραστή μια έκπτωση κατά 97%!
Διαβάστε σχετικά: Στο 3% πούλησε η Eurobank μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Πώς ωφελείται
Και έτσι, όμως, η συναλλαγή εξακολουθεί να είναι επωφελής για την τράπεζα. Σε όρους χρηματοοικονομικού αποτελέσματος όσο και επίπτωσης στα εποπτικά της κεφάλαια η πώληση των δανείων είναι ουδέτερη για την τράπεζα, όπως ανακοίνωσε η Eurobank.
Σημειωτέον ότι από το 1,5 δισ. ευρώ του κεφαλαίου αυτών των δανείων, τα περισσότερα έχουν ήδη διαγραφεί από τον ισολογισμό και εξακολουθούν να εμφανίζονται μόνο 620 εκατ. ευρώ.
Το όφελος για την τράπεζα είναι ότι δεν θα χρειάζεται να κρατάει κεφάλαια γι’ αυτά τα 620 εκατ. ευρώ προβληματικών δανείων, δηλαδή θα περιορισθούν οι συνολικές κεφαλαιακές απαιτήσεις του ισολογισμού, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει των νέων τεστ αντοχής από την ΕΚΤ.
Υπάρχει, όμως, ένα ακόμη σημαντικό όφελος για την τράπεζα από αυτή τη συναλλαγή: η Intrum συμφώνησε να εξακολουθήσει να έχει τη διαχείριση των προβληματικών δανείων  η 100% θυγατρική εταιρεία της Eurobank, Financial Planning Services.
Αυτό σημαίνει ότι για αρκετά χρόνια ακόμη, μέχρι να κλείσει ο κύκλος είσπραξης αυτών των δανείων, ο όμιλος της τράπεζας θα συνεχίσει να λαμβάνει όχι ευκαταφρόνητες προμήθειες διαχείρισης από τον αγοραστή των δανείων.
Στόχος η ελάφρυνση
Το μήνυμα ευρύτερα προς την τραπεζική αγορά από αυτή τη συναλλαγή είναι ότι οι τράπεζες μπορούν να βγουν κερδισμένες από συναλλαγές πώλησης προβληματικών δανείων, επιταχύνοντας τη διαδικασία εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους, αν και οι υποψήφιοι αγοραστές αξιώνουν εκπτώσεις που ισοδυναμούν με... χάρισμα των δανείων, όταν πρόκειται για χορηγήσεις πολύ χαμηλής ποιότητας.  
Το σημαντικό για τις τράπεζες, στην παρούσα φάση, δεν είναι να καταφέρουν να μετατρέψουν τα χειρότερα τμήματα του ενεργητικού τους σε χρυσωρυχεία, αλλά να ελαφρύνουν γρήγορα, με τη βοήθεια των fund, τους ισολογισμούς τους και να περιορισθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες.
Το αμέσως επόμενο διάστημα, σειρά για πώληση «κόκκινων» δανείων καταναλωτικής πίστης χωρίς εξασφαλίσεις παίρνει η Alpha Bank, που έχει προετοιμάσει ένα πακέτο δανείων 1 δισ. ευρώ.

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται η Πειραιώς, που σχεδιάζει, με σύμβουλο την UBS, μια συνδυαστική πώληση προβληματικών δανείων και κατασχεμένων ακινήτων.

Πού πήγε ο πληθωρισμός;

Επειδή τον τελευταίο καιρό το ρίξαμε πολύ στην ιστορία, λέω σήμερα να επιστρέψω σε οικονομικό θέμα. Κι επειδή έχω και μια κάπως παιχνιδιάρικη διάθεση, λέω να σας βάλω μια ασκησούλα, κάτι σαν... πρόχειρο διαγώνισμα. Καλά, το ξέρω ότι το χειρότερό μας ως μαθητές ήταν πρόχειρο διαγώνισμα δευτεριάτικα αλλά ακούστε πρώτα την εκφώνηση και κατόπιν γκρινιάζετε:


Κατ' αρχάς, τα δεδομένα. Έχουμε πει ότι οι περισσότερες από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη ακολουθούν κάποια πολιτική νομισματικής χαλάρωσης. Με απλά λόγια: εκδίδουν συνεχώς χρήμα, είτε με τον κλασσικό τρόπο (τυπώνοντας χαρτονομίσματα) είτε δημιουργώντας ηλεκτρονικό χρήμα (μέσω παροχής πιστώσεων). Στις ΗΠΑ η Fed κάνει χρόνια τώρα αυτή την δουλειά, στην Ιαπωνία η BoJ έχει πλημμυρίσει τον τόπο με γιεν, στην Αγγλία η -μετρημένη ως τώρα, λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης- ΒοΕ ετοιμάζεται να φορτσάρει... ακόμη και η ΕΚΤ σπρώχνει συνεχώς χρήμα κατά την τελευταία διετία στα πλαίσια της περίφημης ποσοτικής χαλάρωσης, αγοράζοντας τίτλους εμπορικών τραπεζών. Τα ίδια κάνουν και η Ελβετία και η Κίνα αλλά και μικρότερες χώρες, όπως η Αίγυπτος, το Πακιστάν ή η Αλβανία.



Και τώρα το ερώτημα. Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτή η αυξημένη προσφορά χρήματος να μην έχει οδηγήσει σε πληθωριστική έκρηξη; Για παράδειγμα, σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο η αμοιβή της εργασίας παραμένει καθηλωμένη και συχνά βαίνει μειούμενη ενώ και οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων είναι μάλλον εξαιρετικά χαμηλές, παρ' ότι υπάρχει υπερπροσφορά χρήματος. Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο εξασθενημένες οι πληθωριστικές τάσεις, οι οποίες θα δικαιολογούνταν απόλυτα από τον περίφημο νόμο προσφοράς και ζήτησης;


Δύσκολο το θέμα; Δεν πειράζει. Ρίξτε μια ματιά στα δυο διαγράμματα που συνοδεύουν το κείμενο, μήπως πάει κάπου το μυαλό σας. Όπως και νά 'χει, όμως, μιας και είναι τσαγκαροδευτέρα, θα πάμε να αναζητήσουμε μαζί την απάντηση. Και πρώτα-πρώτα, ας ξεκαθαρίσουμε ότι ο νόμος προσφοράς και ζήτησης εξακολουθεί να ισχύει απαρέγκλιτα, παρά τις στρεβλώσεις που επιφέρει στις επιπτώσεις του η ύπαρξη μονοπωλίων και ολιγοπωλίων.



Στην συνέχεια πρέπει να εντοπίσουμε την παγίδα που ενυπάρχει στο ερώτημά μας. Κακώς θέσαμε εκ προοιμίου την ανυπαρξία πληθωρισμού. Πληθωρισμός υπάρχει και, μάλιστα, πολύ υψηλός. Απλώς δεν εμφανίζεται στα είδη λαϊκής καταναλώσεως, οι τιμές των οποίων πέφτουν στην αντίληψη της μεγάλης μάζας του λαού. Πληθωρισμός υπάρχει εκεί όπου κυκλοφορεί αυξημένη ποσότητα χρήματος, οπότε τι πληθωρισμό περιμένουν να δουν οι μεγάλες λαϊκές μάζες, που έχουν στεγνώσει;



Σας μπέρδεψα; Πάμε σιγά-σιγά να ξεμπερδευτούμε. Όσο περνάει ο καιρός και βαθαίνουν όλο και περισσότερο οι σκληρές νεοφιλελεύθερες καπιταλιστικές επιλογές, τόσο περισσότερο συσσωρεύεται ο παγκόσμιος πλούτος σε λίγα χέρια. Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες όλου του κόσμου να "κόβουν λεφτά" αλλά δεν τα μοιράζουν στο πόπολο. Το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα αυτού του χρήματος συσσωρεύεται στα συρτάρια λίγων εκλεκτών κι αυτοί είναι που το ξοδεύουν, είτε καταναλίσκοντάς το είτε επενδύοντάς το. Μοιραία, λοιπόν, οι πληθωριστικές πιέσεις εμφανίζονται στα είδη που καταναλώνουν οι πλούσιοι και στα πάγια στοιχεία όπου επενδύουν, όχι στο ρύζι και στα μακαρόνια.



Η ορθότητα της απάντησής μας αποδεικνύεται από την πορεία των χρηματιστηρίων σε όλον τον κόσμο. Στην Ιαπωνία, ο δείκτης Nikkei κατέγραψε το 2016 το υψηλότερο κλείσιμο της τελευταίας εικοσαετίας. Στις ΗΠΑ, o Dow Jones βρίσκεται σήμερα πάνω από τις 21.000 μονάδες, σημειώνοντας άνοδο μεγαλύτερη του 20% από τις αρχές του 2016. Ο γερμανικός Dax σημειώνει νέα ρεκόρ το ένα μετά το άλλο. Το χρηματιστήριο της Κίνας έχει αυξήσει την κεφαλαιοποίησή του τα τελευταία 15 χρόνια σχεδόν κατά... 1.500% (!), ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος αύξησης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ανέρχεται στο καθόλου ευκαταφρόνητο 133%. Και όλα αυτά συμβαίνουν όχι σε συνθήκες οικονομικής ευμάρειας αλλά κατά την διάρκεια της μεγάλης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης τού 2008, η οποία συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί με τα απόνερά της.



Εξ ίσου ισχυρή απόδειξη των όσων υποστηρίξαμε πρωτύτερα, αποτελούν οι τιμές των ακινήτων, οι οποίες φαίνεται πως δημιουργούν επικίνδυνες φούσκες σε όλον τον κόσμο. Μέχρι τώρα, όποτε μιλάγαμε για φούσκα ακινήτων, το μυαλό μας πήγαινε στις ΗΠΑ. Τώρα πλέον το παιχνίδι δεν έχει σύνορα. Αυτή την στιγμή, το ρεκόρ το σημειώνει ο Καναδάς, όπου ο διοικητής τής κεντρικής τράπεζας αναγκάστηκε να βγει και να μιλήσει δημοσίως για φούσκα (*), καθώς στο Τορόντο οι τιμές των ακινήτων σημείωναν αύξηση τον Μάρτιο κατά 33% σε δωδεκάμηνη βάση ενώ μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου η αύξηση έφτασε το 47%! "Δεν υπάρχει σοβαρή δικαιολογία γι' αυτόν τον πληθωρισμό στις τιμές των ακινήτων", δήλωσε ο διοικητής της καναδικής κεντρικής τράπεζας Στήβεν Πόλοζ και εξήγησε ότι "υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στο τι μπορούμε να αξηγήσουμε και στο τι πραγματικά συμβαίνει, κάτι που υποδηλώνει ότι εδώ υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για κερδοσκοπία".



Τέλος, μια ακόμη απόδειξη ότι υπάρχει υψηλός "πληθωρισμός των πλουσίων" είναι η εκρηκτική αύξηση των ισοτιμιών των ψηφιακών νομισμάτων. Το Bitcoin βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στα 2.020 δολλάρια (έχοντας πρωτύτερα πιάσει και τα 2.600!), ενώ πέρυσι τέτοια εποχή έπαιζε στα 230 δολλάρια. Όσο για το καινούργιο Ethereum, το οποίο στις αρχές της χρονιάς ισοδυναμούσε με 8 δολλάρια, εκτινάχτηκε προχτές στα 227, σημειώνοντας μια αύξηση σχεδόν 2.750% στο πεντάμηνο. Φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν χρησιμοποιούν ψηφιακά νομίσματα ενώ ελάχιστοι απ' αυτούς γνωρίζουν πραγματικά περί τίνος μιλάμε. Αυτά αφορούν εκείνους που έχουν πολλά λεφτά και δεν ξέρουν πού και πώς να τα επενδύσουν, ώστε να κερδίσουν ακόμη περισσότερα.


Ας ολοκληρώσουμε, λοιπόν, την απάντησή μας. Η αυξημένη ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί, δημιουργεί πληθωρισμό και, μάλιστα, ιδιαίτερα υψηλό σε πολλές περιπτώσεις. Όμως, πρόκειται για πληθωρισμό ο οποίος εμφανίζεται κατά βάση σε αγαθά και υπηρεσίες που απευθύνονται στις πιο πλούσιες κοινωνικές τάξεις, δηλαδή σ' εκείνους στους οποίους καταλήγει το χρήμα.



Δεν ξέρω αν άφησα κάποια απορία αναπάντητη. Νομίζω, όμως, ότι καλά τα πήγαμε στο πρόχειρο διαγώνισμα, έστω κι αν είναι Δευτέρα. Και έστω κι αν πενθούμε. 
ΠΗΓΗ

Fraport: η αποικιοκρατική σύμβαση

Τις προάλλες, ο Der Spiegel αποκάλυψε ότι η γερμανική εταιρεια Fraport, στην οποία έχουμε παραχωρήσει 14 περιφερειακά αεροδρόμια για τριάντα χρόνια, δικεδικεί από το ελληνικό δημόσιο αποζημίωση 70 εκατ. ευρώ επειδή διαπίστωσε ότι στα παραχωρημένα αεροδρόμια υπάρχουν μεγάλες φθορές. Μεταξύ άλλων, η Fraport σημειώνει ότι κατέγραψε 12.200 καμμένες λάμπες, 1.287 χαλασμένους πυροσβεστήρες, 81 ελαττωματικά κλιματιστικά, εκατοντάδες σπασμένες πόρτες κλπ.

Όλα αυτά ακούγονται παράδοξα στ' αφτιά οποιουδήποτε λογικού ανθρώπου. Υποτίθεται ότι εμείς βγάλαμε τα αεροδρόμια στο σφυρί, εμφανίστηκαν κάποιοι επίδοξοι αγοραστές, εξέτασαν το πωλούμενο εμπόρευμα, το αποτίμησαν, έκαναν τις προσφορές τους και, εν τέλει, το πήρε εκείνος που έδωσε τα περισσότερα. Έτσι γίνονται οι αγοραπωλησίες σε όλον τον κόσμο: ο αγοραστής εξετάζει το πωλούμενο αντικείμενο πριν συμφωνήσει να το αγοράσει. Δεν δίνει πρώτα 1,2 δισ. και μετά διεκδικεί αποζημιώσεις 70 εκατομμυρίων, δηλαδή σχεδόν μιάμιση φορά τα λεφτά που πήραμε από την πώληση των σιδηροδρόμων!

Ηρεμήστε. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια κοινή αγοραπωλησία, άρα δεν έχει χώρο η κοινή λογική. Εδώ μιλάμε για... μεταρρυθμίσεις. Οι άνθρωποι της Fraport δεν είναι ηλίθιοι. Δεν εξέτασαν το πωλούμενο αντικείμενο διότι δεν είχαν λόγο να το κάνουν! Υπέγραψαν με το ελληνικό δημόσιο μια σύμβαση 997 σελίδων (μαζί με τα παραρτήματα), βάσει της οποίας... Αλλά καλύτερα να δούμε αυτή την περίφημη σύμβαση βήμα-βήμα, ώστε να καταλάβουμε απολύτως για ποιο πράγμα μιλάμε.

Κατ' αρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι ναι μεν η κυβέρνηση ΣυΡιζΑ υπέγραψε την τελική παραχώρηση των δεκατεσσάρων αεροδρομίων, πλην όμως το ξεπούλημα είχε δρομολογηθεί από το 2011 και οι λεπτομέρειές του είχαν επεξεργαστεί από όλες τις κυβερνήσεις της μνημονιακής περιόδου. Βεβαίως, δεν απαλλάσσουμε την αριστερή μας κυβέρνηση από το άγος τού ξεπουλήματος αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την εμφάνιση τόσο της Νέας Δημοκρατίας όσο και του ΠαΣοΚ σε ρόλο τιμητών και υπερασπιστών τού δημοσίου συμφέροντος.

Ας δούμε, λοιπόν, βήμα-βήμα την περίφημη αυτή σύμβαση, την οποία μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει με τα ίδια του τα μάτια καθώς είναι δημοσιευμένη στο Scribd. Μέχρι να τελειώσουμε, είμαι σίγουρος ότι θα γίνει κατανοητό γιατί χρησιμοποιώ τον όρο "ξεπούλημα" σε τέτοιες συμβάσεις.

Αθήνα, 14/12/2015: Δημήτρης Κοπελούζος (πρόεδρος της οφσόρ Copelouzos Group), Στέργιος Πιτσιόρλας
(πρόεδρος ΤΑΙΠΕΔ), Αλεξάντερ Τσίνελ και Μάρτιν Γκλοκ (αντιπρόεδροι της Φράπορτ) υπογράφουν.
 

(Α) "Κατά την ημερομηνία έναρξης του κυρωτικού νόμου, ο παραχωρησιούχος (σ.σ.: Fraport) θα απαλλαγεί από κάθε υποχρέωση που απορρέει από οποιονδήποτε νόμο για την καταβολή τελών ή φόρων σε οποιαδήποτε δημοτική ή τοπική αρχή για τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας που αποτελούν το αντικείμενο των εν λόγω τελών ή φόρων (...) συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των υπηρεσιών φωτισμού, ασφαλείας, καθαρισμού, αποκομιδής απορριμάτων και αποχέτευσης (...)" [σελ. 92 § 5.2.1, εδάφιο ιβ].

Σε απλά ελληνικά: οι δήμοι θα φροντίζουν να υπάρχει επαρκής φωτισμός από και προς το κάθε αεροδρόμιο, θα μαζεύουν τα σκουπίδια του, θα διατηρούν σε καλή κατάσταση τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσής του κλπ αλλά δεν θα μπορούν να χρεώσουν ούτε δεκάρα την Fraport για αυτές τις υπηρεσίες που θα της παρέχουν. Με άλλα λόγια: η τοπική κοινωνία όχι απλώς δεν θα έχει κανένα έσοδο από το διπλανό της αεροδρόμιο αλλά θα επιβαρύνεται και με το κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφελείας που είναι υποχρεωμένη να του παρέχει.


(Β) "Ο παραχωρησιούχος θα είναι ελεύθερος να ορίσει οποιαδήποτε Μη Αεροναυτικά Τέλη και Μη Ρυθμιζόμενα Αεροναυτικά Τέλη. Το Δημόσιο και ο Παραχωρητής (σ.σ.: ΤΑΙΠΕΔ) θα διασφαλίζουν ώστε κανένας Κρατικός Χρήστης, Κρατική Αρχή ή Αρμόδια Αρχή να μη παρεμβαίνει στην δυνατότητα του παραχωρησιούχου να ορίσει τυχόν Αεροναυτικά Τέλη η Μη Αεροναυτικά Τέλη..." [σελ. 206 § 28.5].

Ενδιαφέρον! Μέχρι τώρα, τα αεροδρόμια επέβαλαν τέλη υπέρπτησης, προσγείωσης και στάθμευσης, συν το περίφημο "σπατόσημο". Εννοείται ότι οι αεροπορικές εταιρείες ενσωμάτωναν όλα αυτά τα τέλη στα τιμολόγιά τους, μετακυλίοντάς τα στον καταναλωτή. Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η Fraport είναι πλέον ελεύθερη να επιβάλει όποιο καινούργιο τέλος επιθυμεί, χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε δυνατότητα παρέμβασης από οποιαδήποτε κρατική ή αρμόδια αρχή. Στην σελίδα 58 της σύμβασης αναφέρονται μερικά τέτοια καινούργια τέλη, όπως τέλη ασφαλείας, τέλη επιβατών και τέλη φωτισμού.

Εδώ αξίζει τον κόπο να κάνουμε μια μικρή παρατήρηση. Η σύμβαση προβλέπει την επιβολή π.χ. τελών φωτισμού και όχι την μετακύλιση του κόστους φωτισμού στους καταναλωτές. Κατ' επέκταση, η Fraport έχει δικαίωμα να εισπράττει ως τέλη φωτισμού ποσά μεγαλύτερα του πραγματικού σχετικού κόστους της. Το ίδιο μπορεί να κάνει και με το κόστος ασφαλείας των αεροδρομίων ή με ό,τι άλλο θέλει. Για παράδειγμα, σήμερα η Fraport χρεώνει κάθε επιβάτη με 1,5 ευρώ για τον έλεγχο που κάνουν οι σεκιουριτάδες στις χειραποσκευές του, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε σεκιουριτάς βγάζει το μεροκάματό του ελέγχοντας 25 ή -το πολύ- 30 επιβάτες. Μαντέψτε πόσους επιβάτες ελέγχει κάθε σεκιουριτάς στην βάρδια του...


(Γ) "Προς αποφυγή αμφιβολιών, ο παραχωρησιούχος (...), ως μη δικαιούχος εμπράγματου δικαιώματος στις περιοχές παραχώρησης, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του νόμου 4223/2013, όπως ισχύει, ή οποιουδήποτε άλλου νόμου με παρόμοιο αποτέλεσμα και δεν υποχρεούται φόρων ή δασμών ακίνητης περιουσίας (ειδικών ή συγκεντρωτικών) αναφορικά με οποιοδήποτε περιφερειακό αεροδρόμιο" [σελ. 279-280, § 43.1.9].

Και για όποιον δεν κατάλαβε, η Fraport απαλλάσεται από τον ΕνΦΙΑ αλλά και από οποιονδήποτε άλλο φόρο επιβάλλεται ή πρόκειται να επιβληθεί στην ακίνητη περιουσία. Η αιτιολόγηση απλή: η Fraport δεν έχει κανένα εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο.


Εδώ πρέπει να ανοίξουμε μια μεγάλη παρένθεση. Πρώτα-πρώτα, ας ρίξουμε μια ματιά στον Ν.4223/2013, στο πρώτο άρθρο του οποίου ορίζεται το αντικείμενο του ΕνΦΙΑ, δηλαδή το πού επιβάλλεται αυτός ο φόρος. Εκεί διαβάζουμε ότι "εξαιρετικά, επιβάλλεται και στο δικαίωμα νομής ή οιονεί νομής". Το ερώτημα είναι αν η Fraport έχει δικαιώματα νομής στα 14 αεροδρόμια ή όχι. Να το ψάξουμε λίγο;

Αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης. Δημήτρης και Χρήστος Κοπελούζος (άκρη δεξιά) γελούν και οι γερμανοί
χαμογελούν αλλά ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ παραμένει σκυθρωπός (πίσω του ο αντιπρόεδρος Αντώνης Λεούσης).

- (Ι) Σύμφωνα με την 1798/2009 απόφαση του Αρείου Πάγου, "ως πράξεις νομής, όταν πρόκειται για ακίνητο, θεωρούνται, μεταξύ άλλων, η επίσκεψη, η επίβλεψη και εποπτεία τούτου και των ορίων του από τυχόν καταπατήσεις, ο καθαρισμός αυτού ως και οι καταμετρήσεις και η σύνταξη διαγραμμάτων".

- (ΙΙ) Σύμφωνα με την 3016/2010 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, "για την απόκτηση της νομής επί πράγματος απαιτείται αφενός μεν βούληση του αποκτώντος να εξουσιάζει το πράγμα ως κύριος αφετέρου δε φυσική εξουσία στο πράγμα. Η ταυτόχρονη κατά κανόνα συνύπαρξη των στοιχείων αυτών, είναι δημιουργική του μη εμπραγμάτου δικαιώματος της νομής. Η διάνοια κυρίου συνίσταται στην πρόθεση του κατέχοντος να κατέχει και εξουσιάζει το πράγμα κατά τρόπο διαρκή, απεριόριστο και αποκλειστικά. Εκδηλώνεται δε με πράξεις επί του πράγματος που αρμόζουν στον κύριο αυτού".

- (ΙΙΙ) Από την συνδυασμένη ερμηνεία των διατάξεων περί νομής του Αστικού Κώδικα (άρθρα 974 κ.ε.), ως οιονεί νομή νοείται η μερική εξουσίαση ενός πράγματος, η οποία εκτείνεται σε μερικές μόνο χρησιμότητές του, ασκείται δε από τον δικαιούχο με τον τρόπο που θα την ασκούσε αν είχε πλήρες εμπράγματο δικαίωμα.

- (ΙV) Σύμφωνα με την παράγραφο 4.1 της σύμβασης (σελ. 68), παραχωρούνται στην Fraport: (α) το αποκλειστικό δικαίωμα επιβολής και είσπραξης αερολιμενικών τελών, (β) το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης των υπηρεσιών αεροδρομίου και (γ) κάθε άλλη δραστηριότητα που θα αποσκοπεί στην αύξηση των εσόδων από τα αεροδρόμια, αρκεί να ενημερώνεται γι' αυτές το ελληνικό δημόσιο.

Καταλήξατε σε συμπέρασμα; Είναι η Fraport νομέας ή οιονεί νομέας και, επομένως, υπόκειται σε ΕνΦΙΑ ή όχι; Επιτρέψτε μου, να μη διατυπώσω προσωπική άποψη. Οικονομικά σπούδασα και δεν θέλω να παραστήσω τον νομικό ή, έστω, κάποιον εξυπνότερο από εκείνους που δούλεψαν την εν λόγω σύμβαση σε όλες τις νομικές λεπτομέρειές της. Θα ήθελα, όμως, να ακούσω την άποψη κάποιου νομικού.


(Δ) Στην αρχή της σύμβασης παρατίθεται μια εκτενής κατάσταση όρων και ορισμών, το περιεχόμενο των οποίων διασαφηνίζεται ώστε να μη δημιουργούνται ασάφειες ή παρεξηγήσεις. Έτσι γίνεται με όλες τις συμβάσεις. Μόνο που σε τούτη την σύμβαση παρατίθενται μερικοί ορισμοί που κινούν την περιέργεια. Για παράδειγμα: "Ως Αποζημιώσιμη Μεταβολή Νομοθεσίας  νοείται: (α) μια μεροληπτική μεταβολή νομοθεσίας ή (β) μια γενική μεταβολή νομοθεσίας η οποία τίθεται σε ισχύ μετά την ημερομηνία της παρούσας σύμβασης και συνεπάγεται πρόσθετες κεφαλαιουχικές δαπάνες ή/και λειτουργικές δαπάνες" [σελ. 15].

Kαταλάβαμε τι σημαίνει "αποζημιώσιμη μεταβολή νομοθεσίας"; Αν το ελληνικό κράτος αποφασίσει στο μέλλον π.χ. την επιβολή ενός νέου τέλους, την αύξηση ενός υφιστάμενου φόρου ή την επί το αυστηρότερον τροποποίηση της περιβαλλοντικής νομθεσίας, υποχρεούται να αποζημιώσει την Fraport ως προς την μείωση κερδών που θα επιφέρουν αυτές οι μεταβολές. Όπως αναλύεται παρακάτω, "Εάν προκύψουν μεταβολές νομοθεσίας (...) οι οποίες επηρεάζουν ουσιωδώς το οφειλόμενο αντίτιμο (...) τότε οι οικονομικές επιπτώσεις (...) θα καταβληθούν από το δημόσιο προς τον παραχωρησιούχο, εάν είναι επιζήμιες για τον παραχωρησιούχο, κατά την στιγμή που ανακύπτουν ή εάν είναι επωφελείς (...) ο παραχωρησιούχος θα υποχρεούται να καταβάλει στον παραχωρητή το ποσό με το οποίο επωφελήθηκε όταν πράγματι το εισπράξει ή το εξασφαλίσει" [σελ. 271-272, § 41.3].


Επίσης, αμέσως πιο κάτω, προβλέπεται ότι "εάν προκύψουν ή πρόκειται σύντομα να προκύψουν μεταβολές νομοθεσίας, τότε ο παραχωρησιούχος δικαιούται (...) απαλλαγή από την συμμόρφωση με υποχρεώσεις" αλλά και αποζημίωση για "οποιαδήποτε εκτιμώμενη μεταβολή δαπανών παραχώρησης, η οποία υπερβαίνει το ποσό που μπορεί να ανακτήσει ο παραχωρησιούχος μέσω της αύξησης των αερολιμενικών τελών" [σελ. 272-273, § 41.5].

Με απλά λόγια, η σύμβαση κάνει ό,τι μπορεί για να μηδενίσει κάθε κίνδυνο του επενδυτή. Θα μου πείτε ότι μόνο με τέτοιες συμφωνίες μπορεί να καλλιεργηθεί ευνοϊκό κλίμα για προσέλκυση επενδύσεων, διότι ο επενδυτής δεν πρέπει να κινδυνεύει να βρεθεί προ απροόπτου από μια μεταβολή της νομοθεσίας. Ας μη σχολιάσουμε τώρα ούτε το ότι τέτοιες συμφωνίες δεν γίνονται για τους ντόπιους μπακάληδες ή μικροβιοτέχνες ούτε το ότι άνευ ρίσκου δεν λέγεσαι επενδυτής αλλά ραντιέρης. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι αύριο-μεθαύριο η κυβέρνηση αποφασίζει την αύξηση του κατώτερου μισθού (λέμε τώρα). Βάσει των παραπάνω, η Fraport δικαιούται να ζητήσει από το δημόσιο αποζημίωση ίση με το κόστος της αύξησης αυτής. Ωραίο;


(Ε) Πάμε τώρα να δούμε τι συμβαίνει με το θέμα που τις τελευταίες μέρες έχει  ξεσηκώσει σάλο, με αφορμή το δημοσίευμα του Der Spiegel, σύμφωνα με το οποίο η Fraport θα ζητήσει από το δημόσιο αποζημίωση 70 εκατ. ευρώ για καμμένες λάμπες και σπασμένες πόρτες. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η Fraport έχει ζητήσει αυτή την αποζημίωση από τον Απρίλιο αλλά φαίνεται ότι οι καλοί μας δημοσιογράφοι είναι καλοί μόνο στην αντιγραφή και όχι στο ρεπορτάζ.

Όντως, η Fraport ζητάει αποζημίωση ύψους 60.052.122 ευρώ (ή 74.464.631 με τον ΦΠΑ), επειδή υποχρεώθηκε να επισκευάσει ή να αντικαταστήσει φθαρμένα περιουσιακά στοιχεία που της είχαν μεταβιβαστεί. Ακούγεται παράλογο αλλά η εταιρεία απλώς ενεργοποιεί δυο συγκεκριμένες διατάξεις της σύμβασης:

(Ι) "Εάν προκύψει ζημία σε οποιοδήποτε από τα μεταβιβασθέντα περιουσιακά στοιχεία ή στις περιοχές παραχώρησης, η οποία επέρχεται μετά την ημερομηνία διαγωνισμού παραχώρησης και απαιτεί αποκατάσταση και, σε σχέση με αυτή την αποκατάσταση, ο παραχωρησιούχος έχει προσκομίσει τιμολόγια για ποσά καταβληθέντα από τον παραχωρησιούχο άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ συγκεντρωτικά για όλα τα περιφερειακά αεροδρόμια, τότε το δημόσιο θα αποζημιώσει τον παραχωρησιούχο για το συνολικό κόστος αυτής της αποκατάστασης όπως αποδεικνύεται από τα τιμολόγια" [σελ. 98, § 6.4.1].

(ΙΙ) "Εάν περιουσιακά στοιχεία (...) περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων αλλά δεν είναι σε λειτουργική κατάσταση ή έχουν υποστεί σοβαρές φθορές, σε κάθε περίπτωση για λόγους που δεν δικαιολογούνται από την συνήθη χρήση, τότε το δημόσιο θα αποζημιώσει τον παραχωρησιούχο για κάθε δαπάνη που θα υποστεί για την αντικατάσταση αυτών των περιουσιακών στοιχείων" [σελ. 98-99, § 6.4.2].

Είναι σαφές, λοιπόν, ότι οι γερμανοί ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν. Εκείνοι που δεν ξέρουν τι τους γίνεται είναι οι εκπρόσωποι του ελληνικού δημοσίου οι οποίοι υπέγραψαν τέτοια σύμβαση.

Παρένθεση. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να κάνουμε μια διευκρίνηση, επειδή αυτό το ιστολόγιο αγαπάει την αλήθεια και σιχαίνεται την σπέκουλα. Με αφορμή το συγκεκριμένο θέμα, εμφανίστηκαν πολλά δημοσιεύματα που υποστηρίζουν ότι καθ' όλη την σαραντάχρονη διάρκεια της σύμβασης το κράτος θα πληρώνει ανακαινίσεις, φθορές, αντικαταστάσεις εξοπλισμού κλπ. Προφανώς, οι εν λόγω "αναλυτές" δεν έχουν διαβάσει την παράγραφο 6.4.3 της σύμβασης, που λέει ότι η Fraport έχει περιθώριο 15 ημερών από την παράδοση κάθε αεροδρομίου για να κάνει χρήση των διατάξεων που μόλις αναφέραμε. Άλλο 15 μέρες κι άλλο 40 χρόνια, έτσι; Κλείνει η παρένθεση.
Στις 12/9/2017 ο υπουργός μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης δήλωσε ότι "η Fraport δεν έχει δώσει
καλά δείγματα γραφής" αλλά η πρώτη-πρώτη υπογραφή στην σύμβαση είναι η δική του. 
Πιο κάτω οι υπογραφές των Ευκλείδη Τσακαλώτου, Πάνου Καμμένου και Στέργιου Πιτσιόρλα.

Κλείνουμε για σήμερα με μια παρατήρηση. Η σύμβαση προβλέπει ότι η Fraport θα πληρώνει ετησίως στο ΤΑΙΠΕΔ 22,4 εκατ. ευρώ, ποσό που αυτομάτως μεταφέρεται στις τσέπες των δανειστών προς απομείωση του κρατικού χρέους. Η αποζημίωση που απαιτεί η Fraport φτάνει να καλύψει τριών χρόνων πληρωμές της και θα βγει κατ' ευθείαν από τα κρατικά ταμεία. Και κερατάδες και δαρμένοι.

(ΣΤ) Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, την εποχή που οι φωτιές μαίνονταν, είδαν το φως της δημοσιότητας καταγγελίες ότι το πυροσβεστικό σώμα ήταν αποδυναμωμένο επειδή είχε διαθέσει κάπου 700 πυροσβέστες στην υπηρεσία της Fraport. Ειδικά στα νησιά του Ιονίου, δεν υπήρχε σταθμός πυροσβεστικής υπηρεσίας που να μην έχει διαθέσει προσωπικό στην ασφάλεια των τοπικών αεροδρομίων.

Και καλά να αγαναχτεί ο απλός κόσμος με αυτή την "αποκάλυψη". Οι δημοσιογράφοι, όμως, θα μπορούσαν να ρίξουν μια ματιά στην σύμβαση πριν αρχίσουν να χτυπιούνται, λες και ανακάλυψαν το ζεστό νερό:

"Σύμφωνα με τους όρους της παρούσας σύμβασης, το Δημόσιο (...) θα παρέχει υποστήριξη στον παραχωρησιούχο σε σχέση με την παροχή υπηρεσιών διάσωσης και πυρόσβεσης (είτε εφαρμόζοντας νόμους που επιτρέπουν την πλήρη παροχή των εν λόγω υπηρεσιών από τον παραχωρησιούχο είτε διασφαλίζοντας ότι είναι διαθέσιμο το Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος ως ανάδοχος και ότι δεν θα χρεώνει περισσότερο από τις εύλογες άμεσες δαπάνες του για τις εν λόγω υπηρεσίες)" [σελ. 72-74, § 4.3.2, εδάφιο ιβ].

Αν σας φαίνεται τρελό να στέλνει το κράτος πυροσβέστες να φυλάνε μια ιδιωτική επιχείρηση, πάρτε μια ανάσα και ηρεμήστε. Δεν είναι η πρώτη φορά που το δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση να θέτει τις υπηρεσίες του στην διάθεση ενός ιδιώτη. Παρόμοιες συμφωνίες έχουν γίνει και με την Cosco και, προφανώς, θα γίνουν και με κάθε "επενδυτή" που έρχεται να βάλει χέρι στην περιουσία μας. Γιατί να μπαίνει ο άνθρωπος σε έξοδα, όταν το "κακό" (μη το ξεχνάμε αυτό!) κράτος μπορεί να τον βοηθήσει να κάνει την δουλειά του περίπου τζάμπα;
 
Να υποθέσουμε ότι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας συμφώνησε με την Fraport να αναλάβει
το κόστος συντήρησης κάποιων οχημάτων και μηχανημάτων κρυφά από τον αρμόδιο υπουργό;

(Ζ) Βεβαίως, το δημόσιο δεν βοηθάει την Fraport μόνο με τον παραπάνω τρόπο. Μετά την "αποζημιώσιμη μεταβολή νομοθεσίας", για την οποία μιλήσαμε χτες, μεταξύ των "ορισμών" που παρατίθενται στην αρχή της σύμβασης, ανακαλύπτουμε άλλον έναν περίεργο όρο, τις "άδειες ευθύνης δημοσίου":

"Ως Άδειες Ευθύνης Δημοσίου νοούνται τα Πιστοποιητικά Αεροδρομίου καθώς και οι Υφιστάμενες Άδειες Κατασκευαστικών Έργων, οι Υφιστάμενες Περιβαλλοντικές Άδειες και οι Υφιστάμενες Άδειες Λειτουργίας" [σελ. 9].

Θα έλεγε κανείς ότι, αφού μιλάμε για "υφιστάμενες" άδειες, ας πάει και το παλιάμπελο κι ας αφήσουμε τον επενδυτή να τις χρησιμοποιεί έστω κι αν τις έχουμε χρυσοπληρώσει. Αμ δε! Όλες αυτές οι άδειες υπόκεινται σε τροποποιήσεις από καιρού εις καιρόν (ανάλογα με τις οδηγίες που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Ένωση) και για να τροποποιηθούν απαιτούνται σχετικές μελέτες, οι οποίες σχεδόν πάντα καταλήγουν σε δαπάνες απαραίτητες για την υλοποίησή τους. Όλες αυτές οι δαπάνες που θα προκύψουν, θα βαρύνουν το ελληνικό δημόσιο. Να συνεχίσουμε την ανάγνωση;

- (Ι) "(...) το Δημόσιο θα ευθύνεται (...) για όλα τα βασικά έξοδα ηχομόνωσης τα οποία συνίστανται σε έξοδα μόνωσης κτιρίων εκτός του σχετικού περιφερειακού αεροδρομίου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές όπου τα επίπεδα ηχορύπανσης είναι υψηλότερα από τα όρια που ισχύουν κατά την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης" [σελ. 103, § 8.1.1].

- (ΙΙ) "Εάν δεν υφίστανται έγκυροι περιβαλλοντικοί όροι (...) το Δημόσιο θα ευθύνεται για κάθε σχετικές και εύλογες δαπάνες (σ.σ.: προφανώς ο συντάκτης του κειμένου έχει σοβαρό πρόβλημα με τα ελληνικά του) που θα προκύψουν στον παραχωρησιούχο σε σχέση με την συμμόρφωση με οποιεσδήποτε απαιτήσεις των πρώτων περιβαλλοντικών όρων που θα εκδοθούν μετά την ημερομηνία του διαγωνισμού παραχώρησης" [σελ. 118-119, § 13.2.4.α].

- (ΙΙΙ) "Το Δημόσιο θα ευθύνεται για τις ζημιές που απορρέουν άμεσα από κάποια υφιστάμενη μόλυνση και την ηχομόνωση αρχικής στάθμης θορύβου (...) και συμφωνεί να αποζημιώνει τον παραχωρησιούχο και να τον κρατά αζήμιο από κάθε ευθύνη που υφίσταται ή τον βαρύνει ως άμεσο επακόλουθο των επιπτώσεων κάθε υφιστάμενης μόλυνσης και της ηχομόνωσης αρχικής στάθμης θορύβου (...) και θα αποζημιώνει τον παραχωρησιούχο για όλες τις ζημίες που θα υποστεί ως άμεσο επακόλουθο αυτής της υφιστάμενης μόλυνσης και της ηχομόνωσης αρχικής στάθμης θορύβου" [σελ. 120, § 13.4.1].


(Η) Το ελληνικό δημόσιο δεν αφήνει ακάλυπτη την Fraport ούτε σε προβλήματα που οφείλονται σε ανωτέρα βία:

- Ι. "Με την επιφύλαξη του άρθρου 25.4 (Παρατεταμένα Γεγονότα Ανωτέρας Βίας), όλα τα γεγονότα Ανωτέρας Βίας (...) τα οποία (...) έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ικανότητα του παραχωρησιούχου να εκτελέσει τις υπηρεσίες αεροδρομίου θεωρούνται Γεγονότα Ευθύνης Δημοσίου και το Δημόσιο θα αποζημιώνει τον παραχωρησιούχο" [σελ. 179, § 25.3].

- ΙΙ. "Εάν δεν μπορεί να προσδιοριστεί άμεσα αν το Γεγονός Ανωτέρας Βίας θα εξελιχθεί σε Παρατεταμένο Γεγονός Ανωτέρας Βίας (...) ο παραχωρητής, το δημόσιο και ο παραχωρησιούχος θα προβούν σε οποιοδήποτε εύλογο μέτρο ώστε να συνεχιστούν οι δραστηριότητες παραχώρησης, με χρήση ασφαλιστικών αποζημιώσεων και τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων από το δημόσιο" [σελ. 178,

§ 25.1.5].

Λογικά πράγματα. Έτσι δεν τρέχει το κράτος ως αρωγός και στις περιπτώσεις όπου επαγγελματίες, αγρότες, βιοτέχνες κλπ πλήττονται από γεγονότα ανωτέρας βίας; Έτσι, βέβαια! Ακριβώς έτσι!

Ξέρω ότι τέτοιου είδους κείμενα είναι κουραστικά, οπότε κάπου εδώ σταματώ για σήμερα. Όμως, θα συνεχίσουμε το ξεσκόνισμα αυτής της σύμβασης. Και θα το συνεχίσουμε επειδή κάπως έτσι είναι όλες οι συμβάσεις που υπογράφει το ελληνικό κράτος στο πλαίσιο της επιχειρούμενης "ιδιωτικοποιήσης" της ελληνικής δημόσιας περιουσίας και δεν βλάφτει να ανακαλύψουμε μερικές λεπτομέρειες από εκείνες που δύσκολα θα γίνουν γνωστές μέσω των συστημικών Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης.

Και κάτι τελευταίο. Στην προηγούμενη πρόταση έβαλα εσκεμμένα την λέξη "ιδιωτικοποίηση" μέσα σε εισαγωγικά, επειδή για να ιδιωτικοποιηθεί κάτι πρέπει να το πάρει ιδιώτης. Όμως, η Fraport δεν είναι ιδιωτική εταιρεία αφού ανήκει κατά 70% στο γερμανικό δημόσιο. Είπατε κάτι; Χαίρετε.

(Θ) Πάμε τώρα να ρίξουμε μια ματιά στην σελίδα 85 της σύμβασης, επειδή το περιεχόμενο της παραγράφου 4.9.6 μου φαίνεται απίστευτο:

"Το Δημόσιο θα αποζημιώνει και θα κρατά αζήμιο τον παραχωρησιούχο , τους υπαλλήλους, αντιπροσώπους, εργολάβους του (κάθε βαθμίδας) σε πρώτη ζήτηση, από κάθε ευθύνη για: 
(i) θάνατο ή σωματική βλάβη οποιουδήποτε προσώπου,
(ii) ζημία ή φθορά περιουσίας  (συμπεριλαμβανομένης περιουσίας που ανήκει στο Δημόσιο ή στον παραχωρησιούχο ή για την οποία έκαστος εξ αυτών είναι υπεύθυνος) και
(iii) όλες τις ζημίες (συμπεριλαμβανομένων δικαστικών εξόδων επί τη βάσει αποζημίωσης) που μπορεί να προκύψουν ή να επέλθουν λόγω πράξης, παράλειψης ή αμέλειας οποιουδήποτε μέρους σύμβασης αεροδρομίου (...)".

Εξαιρετικό! Παρ' ότι η Fraport είναι ο εργοδότης, την αποζημίωση για ό,τι στραβό κι ανάποδο συμβεί, την πληρώνει το ελληνικό κράτος! Ντεραπάρει το κλαρκ και τραυματίζει εργάτη; Γλιστράει υπάλληλος και σπάει το πόδι του; Χάνονται οι αποσκευές κάποιου επιβάτη; Ό,τι κι αν γίνει, το αφτί των γερμανών δεν χρειάζεται να ιδρώσει. Πληρώνει το ελληνικό δημόσιο!

(Ι) Μια άλλη ενδιαφέρουσα παραχώρηση που κάνει το δημόσιο προς την Fraport μέσω της σύμβασης είναι ότι επιτρέπει στην εταιρεία να παραστήσει τον εργολάβο και να εκτελέσει όσα έργα θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν, φυσικά με έξοδα του δημοσίου:

"Ο παραχωρησιούχος μπορεί, εφόσον το επιλέξει, κατόπιν συναίνεσης του δημοσίου και με τους όρους που θα συμφωνηθούν με αυτό, να εκτελέσει για λογαριασμό και με έξοδα του δημοσίου μέρος ή το σύνολο των έργων δημοσίου όσα έργα απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο 4.4.7 και οποιαδήποτε άλλα έργα πρέπει να εκτελέσει ή για τα οποία πρέπει να μεριμνήσει το δημόσιο με τους όρους της παρούσα σύμβασης" [σελ. 76, 4.3.3].

Κι ας πούμε ότι όλα αυτά είναι πρωτόγνωρα μεν αλλά έχουν κάποια λογική. Αν προχωρήσουμε λίγο την ανάγνωση, όμως...:

"Εάν ο παραχωρησιούχος επιθυμεί να εκχωρήσει ουσιώδες τμήμα των συμβατικών υποχρεώσεών του σε υπεργολάβο, θα παράσχει στο δημόσιο όλα τα απαραίτητα στοιχεία του προτεινόμενου υπεργολάβου, όπως την εμπειρία, το προσωπικό που θα απασχοληθεί στην εν λόγω σύμβαση υπεργολαβίας, καθώς και τα οικονομικά στοιχεία αλλά και τα συγκεκριμένα καθήκοντα που θα ανατεθούν στον εν λόγω υπεργολάβο. Το δημόσιο οφείλει να απαντήσει στο αίτημα εντός τριάντα ημερών. Εάν το δημόσιο δεν απαντήσει εντός του ανωτέρω χρονικού πλαισίου, θα θεωρηθεί ότι έχει δώσει την συγκατάθεσή του" [σελ. 164-165,  §§ 22.3 - 22.4].

Εδώ υπάρχει ένα παράδοξο. Αν η Fraport επιθυμεί ("εφόσον το επιλέξει), μπορεί να παραστήσει τον εργολάβο και να υποκαταστήσει το δημόσιο προκειμένου να υλοποιήσει όσα έργα θεωρεί ότι πρέπει να υλοποιηθούν, πλην όμως μετά από συνεννόηση με το δημόσιο και με την συναίνεσή του. Αν, όμως, αντί να κάνει μια δουλειά η ίδια, στήσει μια θυγατρική και της αναθέσει την δουλειά ως υπεργολαβία, τότε δεν χρειάζεται καμμιά συνεννόηση με το δημόσιο αλλά ένα απλό αίτημα, το οποίο γίνεται de facto δεκτό αν το δημόσιο δεν απαντήσει μέσα στην ασφυκτική προθεσμία των τριάντα ημερών.


(ΙΑ) Χτες συμπεριέλαβα στο κείμενο μια φωτογραφική σύνθεση με δηλώσεις της Fraport περί δημιουργίας 20.000 και 70.000 θέσεων εργασίας. "Καλό είναι αυτό", θα μου πείτε, "εκεί που έχει φτάσει η ανεργία στην χώρα μας...".

Δεν θα τσακωθούμε τώρα για το αν αυτές οι θέσεις εργασίας θα είναι πραγματικές, αν θα είναι καλοπληρωμένες ή αν θα είναι μόνιμες. Θα ήθελα, όμως, να σας ρωτήσω κατά πόσο είσαστε σίγουροι ότι αφορά εμάς, τους έλληνες. Για δείτε αυτό:

"Σύμφωνα με τους όρους της παρούσας σύμβασης, το Δημόσιο (...) θα παρέχει υποστήριξη ή θα διευκολύνει τους υπηκόους κρατών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης που απασχολούνται στη διαχείριση ή/και τη λειτουργία των περιφερειακών αεροδρομίων να αποκτούν άδειες εισόδου (βίζα) και άδειες εργασίας για τους ίδιους και τις οικογένειές τους" [σελ. 74, § 4.3.2.ι].


Γιατί τώρα εμένα κάτι μου λέει ότι η Fraport έχει κατα νου να φέρει εργάτες από το Μπαγκλαντές, την Νιγηρία και οποιαδήποτε άλλη τριτοκοσμική χώρα, όπου το βδομαδιάτικο ενός εργάτη φτάνει-δεν φτάνει το μεροκάματο ενός έλληνα συναδέλφου του; Μάλλον το μυαλό μου είναι άρρωστο...

Με τούτα και με κείνα, την φάγαμε την εβδομάδα με την Fraport. Αύριο θα πούμε δυο λόγια για τα οικονομικά δεδομένα της σύμβασης και θα ολοκληρώσουμε την αναφορά μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ρίξαμε φως σε όλες τις λεπτομέρειες. Άλλωστε, σχεδόν 1.000 σελίδες δεν είναι δυνατόν να αναλυθούν πλήρως σε πέντε ιστολογικά κείμενα.