ΑΡΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ, ΜΑΡΞ .

του Ασλανίδη Ματθαίου 

Κλασική εποχή, Μεσαίωνας και νέα τάξη πραγμάτων.

Εάν την ελευθερία ως υπέρτατο αγαθό του ανθρώπου την εξετάσουμε σε απόσπαση από την σχέση της με την αναγκαιότητα, σημαίνει ότι την εξετάζουμε μεταφυσικά, την αναζητούμε μυστικιστικά και την μετατρέπουμε σε θρησκευτικό δόγμα για να καταλήξει τελικά μια ευσεβής απάτη.

Η αναζήτηση της ελευθερίας πνευματικά στον κόσμο του ιδεαλισμού που μετατρέπει την πραγματικότητα σε μη πραγματικότητα, είναι αναζήτηση εκείνων... που δεν προσπαθούν να εξετάσουν την πραγματικότητα του ''Εγώ'' στις ζωντανές σχέσεις της με την κοινωνία και προσπαθούν να βρουν τις αρχές της ελευθερίας στην συνείδηση του ''Εγώ'' που είναι γεμάτη πλάνες, θρησκευτικο-μυστικιστικές και μεταφυσικές αρχές που κατευθύνουν τον άνθρωπο μέσα από την θρησκευτική του αφέλεια στο απόλυτο μηδέν.

Διότι αν ο άνθρωπος μπορούσε να βγει από την σφαίρα του υλικού για να πετύχει αυτό που λέγεται πνευματική ελευθερία ή υπερβατική απελευθέρωση στεκόμενος πάνω από τον κόσμο της αναγκαιότητας και χωρίς να συνδέεται με αυτόν, τότε ο Χριστιανισμός που θεωρείται η τελειότερη για τον άνθρωπο ιδεαλιστική φιλοσοφία θα του την είχε αποδώσει σε κάτι υψηλότερο υπό τας κοινάς συνθήκας του βίου και δεν θα είχε εκπέσει ο ίδιος σ' αυτήν την παρακμή με όλα αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας.

Η πραγματικότητα μας δεν αναπτύχθηκε στη βάση των ιδεαλιστικών και θρησκευτικών αρχών, αλλά στην πραγματικότητα των επιστημονικών αρχών όπου το Εγώ του ανθρώπου έχει τις ρίζες του βαθειά μέσα στο σύστημα των κοινωνικών σχέσεων και έξω από αυτό δεν μπορεί να υπάρξει.

''Ανθρωπος που ζει μόνος του είναι ή θεός ή θηρίο'' κατά τον Αριστοτέλη .

Επίσης ,''Κατά φύση ελεύθερο όν'' ο άνθρωπος μας λέει κατηγορηματικά ο Αριστοτέλης, αλλά δεν γεννήθηκε ελεύθερος μέσα στην φύση.

Υφίστατο κυριαρχικά το φυσικό περιβάλλον έως ότου αποσπασθεί της αλυσίδας των ζώων ως ''κοινωνικό όν'' εκτείνοντας με την εργασία τα όρια της ελευθερίας του σε αυτό, για να τα στερηθεί ως ''κατά νόμω δούλος'' στο κοινωνικό, αναγκάζεται να απολογηθεί για την εποχή του ο Έλληνας στοχαστής δηλώνοντας εμμέσως πλην σαφώς την άρηκτη σχέση της ελευθερίας με την αναγκαιότητα.

Μια σχέση αμφίδρομη σε τέτοιο βαθμό που κάλλιστα θα μπορούσαμε να πούμε εμείς σήμερα ότι η ελευθερία είναι αναγκαιότητα και η ικανοποίηση της αναγκαιότητας, είναι ελευθερία.

Που σημαίνει από μια άλλη οπτική ότι ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως υποταγμένος στην ανάγκη του πραγματικού κόσμου την οποία καθυποτάσει με την εργασία του και απελευθερώνεται, προνόμιο αποκλειστικό του ανθρώπου επάνω στον πλανήτη.

Γι' αυτό η φιλοσοφία του Αριστοτέλη είναι περισσότερο ρεαλιστική από την φιλοσοφία του Πλάτωνα, γιατί υποστήριζε ότι χωρίς την αισθητηριακή εμπειρία τίποτα δεν μπορεί να γνωρίσει το λογικό, που σημαίνει ότι στο πρόβλημα της ελευθερίας ο Αριστοτέλης δεν ξεχώριζε την ψυχή από το σώμα, αναζητόντας αυτήν στους δεσμούς του ανθρώπου με τον πραγματικό κόσμο και όχι στον μεταφυσικό.

Παρ' όλη όμως την ρεαλιστική και υλιστική προσέγγιση του προβλήματος της ελευθερίας στην κοινωνία ο Αριστοτέλης, απέφυγε να αποδώσει το ουσιαστικό περιεχόμενο και το εύρος αυτής γιατί δεν μπόρεσε να βγει από τα πλαίσια της κυρίαρχης τάξης των δουλοκτητών όπου και ο ίδιος ανήκε.
Είναι φανερό λοιπόν, ότι όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα παλαιά και νέα περί ελευθερίας, δεν είναι τυχαίες θεωρίες που εμφανίστηκαν στο κενό αλλά απαντήσεις στα προβλήματα που δημιουργούσε η ιστορική αναγκαιότητα σε αντιστοιχία με την ζωή της κοινωνίας κάθε συγκεκριμένης εποχής, που σημαίνει ότι κάθε φιλοσοφικό-ιδεολογικό-θεολογικό ρεύμα αναπόφευκτα φέρει την σφραγίδα των ιστορικών συνθηκών της κοινωνίας που το γέννησε, προσδίδοντας στην έννοια της ελευθερίας το ανάλογο περιεχόμενο.

Φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον επομένως, οι χώροι όπου εκτείνεται ή περιορίζεται η ελευθερία του ανθρώπου και αν στο πρώτο επεκτάθηκε ως αναγκαιότητα επιβίωσής του, στο δεύτερο περιορίσθηκε ως αναγκαιότητα της υλικής του εξέλιξης στην βάση της συσσώρευσης πλούτου.

Το ότι αυτή η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας βασίσθηκε κυρίως στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής ως αναγκαιότητα της υλικής

εξέλιξης του πολιτισμού μας, κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, το γιατί όμως, που ενώ τώρα έχουμε όλα τα μέσα για να αποδώσουμε την πλήρη ελευθερία στον άνθρωπο βελτιώνοντας την ζωή του και δεν το κάνουμε, ίσως είναι το πλήρωμα του χρόνου που δεν έχει δημιουργήσει ακόμα τις συνθήκες εκείνες που αναπόφευκτα η ιστορική αναγκαιότητα θα το επιβάλλει.

Διότι ενώ η ιστορία προχωρεί με το παρελθόν για να ζει ο άνθρωπος το παρόν, η αναγκαιότητα είναι εκείνη που διαμορφώνει το μέλλον.

Όπως οι άνθρωποι από ανάγκη μετασχημάτισαν το φυσικό περιβάλλον επιβάλλοντας σε αυτό την υποκειμενική τους κυριαρχία, αργά ή γρήγορα και μάλιστα κατά ριζικό τρόπο από ανάγκη θα μετασχηματίσουν και το κοινωνικό επιβάλλοντας την κυριαρχία τους και σ' αυτό, και τότε μόνο οι οικονομικές υφέσεις, οι οικονομικές κρίσεις και η ανεργία θα ανήκουν στο παρελθόν περνώντας από την παγκοσμιοποίηση της υποταγής στην παγκοσμιοποίηση της ελευθερίας.

Διότι υπάρχουν κάποιοι νόμοι μη μεταβλητοί και απόλυτοι στην φύση και την κοινωνία, που δεν επιδέχονται αλλαγή, στο πρώτο η έλξη των αντικειμένων προς την γη και στο δεύτερο ή έλξη των ανθρώπων προς την ελευθερία.

Αυτός είναι ο προορισμός των ανθρώπων, η ελευθερία και χωρίς αυτήν δεν έχει νόημα ο άνθρωπος ως λογικό και κοινωνικό ον να υπάρχει , διότι τον άνθρωπο τον έκαμε Άνθρωπο η ελευθερία, είναι το Είναι του και η ζωή του.

Αξιοπρέπεια, βούληση, λόγος, αναζήτηση, δικαίωμα δράσης και ευδαιμονία, όλα αποτελούν πτυχές της ελευθερίας του, που συγκροτούν εντός του κοινωνικού γίγνεσθαι την αναγκαιότητα της ζωής του.

Θεωρίες, φιλοσοφίες και θρησκείες που ονειρεύονται την πνευματική ελευθερία του ανθρώπου μόνο σε ιδεαλιστική σχέση με τα εξωπραγματικά απόλυτα αποσπώντας αυτήν από την ύλη και την κοινωνία, είναι για εκείνους που με εξαγνισμούς, νηστείες και επανάσταση της ψυχής τους αναζητούν την αλήθεια της ατομικής τους ελευθερίας στον διαλογισμό, που ακόμα και αν την βρουν, αυτό δεν σημαίνει ότι απεκατεστάθει η έλλειψή της στην κοινωνία, γιατί η έννοια της ελευθερίας αποκτά πραγματικό περιεχόμενο όταν είναι συλλογική για την κοινωνία και όχι ατομική για τον άνθρωπο και αναπτύσσεται τότε και μόνο τότε που ως ιδέα αποκτά φυσική πραγματικότητα και ενεργεί ως υλική δύναμη.

Δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο το πως εννοούσαν το πρόβλημα της ελευθερίας του ανθρώπου και τι λύσεις του πρότειναν ειδικά την περίοδο των Μεσων χρόνων της διτής εξουσίας κράτους και εκκλησίας όπου κυριαρχούσαν η φιλοσοφία του αγίου Αυγουστίνου,του αγίου Θωμά Ακινάτου, των πατέρων της εκκλησίας, των σχολαστικών της φεουδαρχικής κοινωνίας και αργότερα ο θεολογικός ιδεαλισμός των νέων χρόνων του Μαλεμπράνς.

Ποια ήταν η στάση της εκκλησίας τότε στο δουλοκτητικό σύστημα;Το καταδίκαζαν από την άποψη της θρησκείας;Πίστευαν ότι αντιφάσκει στο πνεύμα του Κυρίου;Μάχονταν ενάντια στη δουλεία; - ή την υμνούσαν και την δικαιολογούσαν;

Η διδασκαλία του Χριστού διακήρυττε την ''ισότητα'' και οι φιλόσοφοι του χριστιανισμού την εννοούσαν ως ισότητα των ψυχών έναντι του θεού, ισότητα μεταφυσική στον παράδεισο που δεν έχει καμιά σχέση με την ισότητα των ανθρώπων της κοινωνίας επάνω στη γη για να δικαιολογήσουν ή να στηρίξουν την διαιώνιση των ταξικών σχέσεων της κοινωνίας και της ανισότητας που εκφραζόταν στην εκμετάλλευση και καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο.

Αυτοί ήταν που δίδασκαν τον λαό που υπέφερε από την έλλειψη της ελευθερίας, να υπομένει με καρτερικότητα όσα ως μοίρα του επιφύλαξαν και να τα αποδεχθεί ως πραγματικότητα για να κερδίσει την Βασιλεία των Ουρανών εμποδίζοντας την επαναστατικοποίηση και την ένταση της δραστηριότητας των μαζών για την δίκαιη μοιρασιά του πλούτου και ας έλεγε ο Χριστός, ''ο έχων δύο χιτώνας να δώσει τον ένα'' υπονοώντας στο μήνυμα της αγάπης την ''μοιρασιά της ύλης''.

Στο έργο του ''Η Πολιτεία του Θεού'' ο Αυγουστίνος έλεγε ότι η δουλεία είναι απαραίτητη ως εξαγνισμός, γι' αυτό κάθε αγώνας ενάντια στην δουλεία ισοδυναμούσε με προσπάθεια ενάντια στη θέληση του Θεού (ΧΙΧ,15), ιδέες υπεράσπισης της άρχουσας τάξης για απολυτοποίηση του ταξικού κοινωνικού συστήματος που υιοθετήθηκαν ως παράδοση από όλες σχεδόν τις θρησκείες του κόσμου.

Ακόμα και όταν η ιερά εξέταση αδυνατούσε να συγκρατήσει το κύμα των νέων ιδεών και η εκκλησία κλονιζόταν απο τις επιστήμες που είχαν εμφανισθεί με βάση την αρχαία φιλοσοφία της φύσης, έφθασε στο σημείο τη προτροπή του Θωμά Ακινάτου να άρει την απαγόρευση των συγγραμμάτων του Αριστοτέλη για να σφετεριστεί μέρος της φιλοσοφίας του ακρωτηριάζοντάς τον, δημιουργώντας σε αντιπερισπασμό τον δικό της Αριστοτέλη .

Τον Αριστοτέλη του Μεσαίωνα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του Πάπα Λέοντος του 8ου της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας που εκδίδει την δική του <Αριστοτελική> εγκύκλιο για τις ανθρώπινες ελευθερίες με στόχο να υποτάξει ιδεολογικά το διαφαινόμενο εργατικό κίνημα της εποχής.

Η κρατική εξουσία, η κοινωνική τάξη και όλα γενικά είχαν σαν ανώτατη βάση τον θεό, επιβάλλοντας εκκλησιαστικά στις πλατιές λαϊκές μάζες ως θρησκευτική ανάγκη τον ιδεαλισμό της υπεκφυγής του ταπεινού περιβάλλοντος για να ζούν πλουσιοπάροχα αυτοί το δικό τους.

Έννοιες όπως η Δημοκρατία, η Ελευθερία και η ισότητα των ανθρώπων επί γης αποτελούσαν αυθάδεια στην πατροπαράδοτη εξουσία του θεού.

Αντίσταση στην εξουσία σήμαινε αντίσταση στην τάξη που καθιέρωσε ο θεός, άρα η άρνηση υποταγής στον μονάρχη και η κοινωνική ανατροπή με εξέγερση ήταν έγκλημα όχι μόνο ενάντια στην ανθρωπότητα , αλλά ενάντια και στον θεό.

Πόσο έχει αλλάξει η πολιτισμένη Ευρώπη από τον Μεσαίωνα μετά την αναγέννησή της και τον διαφωτισμό;

Θρησκευτική απειλή με Θεία τιμωρία τότε, οικονομική τρομοκρατία με εξαναγκασμό τώρα, για όσους τολμούν να εξεγερθούν για την έλλειψη της ελευθερίας.

Πόσο η ιεροσύνη απειχεί σήμερα το πραγματικό κήρυγμα του Χριστού;

Όσο και αν εκθειάζει η εκκλησία μας, καθολική και ορθόδοξη τα μυστήρια της, όσο και αν κηρύττει την αιώνια ζωή, στη ''τελική'' δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι ιερωμένοι της αλλάζουν με την στάση τους και την συμπεριφορά τους θρησκεία για να μετατραπούν σε φιλισταίους που την παραμορφώνουν σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό απ' ότι οι κοσμικοί.

Ή μήπως είναι τυχαίο το ότι για την ισορροπία του κατεστημένου μόνιμη κοινωνική αποστολή της εκκλησίας τότε και τώρα, ήταν και είναι, να εμπνέει και μόνο να εμπνέει στους γαιοκτήμονες χθες και στους καπιταλιστές σήμερα την αντίληψη ότι πρέπει να εκδηλώνουν πατρικά αισθήματα απέναντι στους φτωχούς τους καταπονεμένους και τους εργάτες;

Θυμηθείτε, για να έλθουμε και λίγο στα δικά μας την -δήλωση- εν όψει της επικείμενης φτώχειας του τραπεζίτη Πρωθυπουργού μας Παπαδήμα, για να καταλάβουμε την ιδεολογική ταύτιση και την διαχρονική συνέργεια των δύο πόλων της εξουσίας κράτους και εκκλησίας :

''Να αυξήσουμε τα συσσίτια'' ήταν η δήλωση του καπιταλιστή Πρωθυπουργού μας.

Έτσι αντιλαμβάνονται την ελευθερία, -το κράτος η εκκλησία και οι καπιταλιστές-, ως ελεημοσύνη!

Ένας ολόκληρος λαός να την στερείτε σε επίπεδο επιβίωσης, αξιοπρέπειας και κυριαρχίας, για να την απολαμβάνουν ''υλικά'' αυτοί και το σινάφι τους σε όλο της το μεγαλείο! 

Και όταν η πολιτική εξουσία της φεουδαρχικής Ευρώπης κατέρρευσε, η εκκλησία όντας μοναδική οργάνωση με κεντρική εξουσία ως κράτος εν κράτει έπαιξε τον κυριαρχικό της ρόλο στον

κόσμο, αλλά όσο και αν αλλοίωνε την φιλοσοφία για να την καταντήσει θεραπαινίδα της θεολογίας, η πραγματική ήταν αδύνατο σε τέτοιες συνθήκες να μην αντανακλά, υπό μορφήν αιρέσεων κατά την τάξη της εκκλησίας, τις παραγωγικές δυνάμεις των λαϊκών μαζών που μάχονταν για ελευθερία και κλόνιζαν τα ίδια τα θεμέλια της τότε κοινωνίας.

Ποιο επικίνδυνη αίρεση ο νομιναλισμός ( Ροσκελίνος,Ντάνς, Σκώτ κ.α ) που αναγνώριζε την υλική ύπαρξη μόνο των ξεχωριστών πραγμάτων αρνούμενη τον υλικό χαρακτήρα των αφηρημένων εννοιών, δημιουργώντας για αργότερα συνθήκες ωρίμανσης του επαναστατικού υλισμού.

Έτσι ερχόμαστε στον υλισμό των νέων χρόνων με δύο σοβαρά προβλήματα μπροστά στην Ευρωπαϊκή κοινωνία, πρώτο την πρόοδο των φυσικών επιστημών για την ανάπτυξη της βιομηχανίας και δεύτερο τον αγώνα ενάντια στην φεουδαρχική ιδεολογία που εμπόδιζε την ανάπτυξη αυτή.

Ήταν οι απαιτήσεις της ιστορικής πραγματικότητας της εποχής εκείνης που συνοψίζονται περιεκτικά στα λόγια του Βάκωνος ''η γνώση είναι δύναμη'' εκφράζοντας καθαρά την τάση προς την ελευθερία μέσω της πάλης του ανθρώπου με την φύση που επηρέασαν αποφασιστικά την θεωρία των Γάλλων υλιστών για την αναγκαιότητα και την ελευθερία που εkδηλώνει πρακτικά τον επαναστατικό χαρακτήρα της φιλοσοφίας της πολλά χρόνια μετά με την ανερχόμενη αστική τάξη .

Μια νέα τάξη η οποία υποχρεώνει την φεουδαρχική και θρησκευτική ιδεολογία σε υποχώρηση ώστε παραμονές της επανάστασης να μπορεί από μόνη της με τις δικές της δυνάμεις που απέκτησε να πετάξει το γάντι στην παλιά τάξη πραγμάτων και την ιδεολογία του παρελθόντος .

Τότε η συνείδηση της ελευθερίας αποκτά για πρώτη φορά υλικό περιεχόμενο και ως υλική ζωτική δύναμη χάρη των δεσμών της με την κοινωνική-ιστορική πρακτική υλοποιείται υπό μορφή κοινωνικών και πολιτικών επαναστάσεων στην Αγγλία, την Αμερική και την Γαλλία, θέτοντας την υλική βάση πάνω στην οποία αναπτύχθηκαν οι οικονομικές παραγωγικές δυνάμεις των νέων χρόνων και οι δυνάμεις της αστικής τάξεως που την συνόδευαν.

Αναμφίβολα για την εποχή εκείνη μια τέτοια ελευθερία ήταν ιστορική αναγκαιότητα και παρείχε αρκετή λογική βάση για την ανάπτυξη του σύγχρονου κόσμου πάνω στην οποία δημιουργήθηκαν τα σημερινά καπιταλιστικά κράτη για να ονομάσουν το κοινωνικό τους σύστημα , ελεύθερο κράτος των ίσων ευκαιριών και του ανταγωνισμού, που διακήρυττε ο φιλελευθερισμός του Άνταμ Σμίθ.

Ωστόσο , οσοδήποτε λογικό και σκόπιμο είναι ένα φαινόμενο σε μια εποχή , αν αλλάξει το περιβάλλον, τότε αυτό το φαινόμενο δεν μπορεί να παραμένει λογικό για κάθε εποχή.

Και δυστυχώς ή ευτυχώς έχουν αλλάξει τα πάντα, φαινόμενα, εποχές και περιβάλλον υποδεικνύοντας η λογική της ανάγκης μια άλλη κοινωνικο-πολιτική πλεύση.

To μόνο φαινόμενο που παρέμεινε σταθερό και αναλλοίωτο σε κάθε εποχή και προκαλεί την αίσθηση επανάληψης της ιστορίας, είναι η απληστία της εξουσίας που φωλιάζει στην άρχουσα τάξη για να συντηρεί τον ταξικό χαρακτήρα της κοινωνίας, που μόνο η γνώση της αναγκαιότητας ως δύναμη μπορεί να το εξαλείψει.

Και είναι αυτό το φαινόμενο που επηρέασε την φιλοσοφία των νέων χρόνων, αυτήν που κατηύθυνε την αναγεννόμενη επιστήμη σταδιακά να χάσει τον προοδευτικό της χαρακτήρα και να συντηρηκοποιηθεί, στον βαθμό που η αστική τάξη ως κυρίαρχη τάξη στην κοινωνία μονοπωλούσε στα χέρια της τον πλούτο και την εξουσία στη μία ή την άλλη χώρα, για να ξαναζήσει ο άνθρωπος την άρνηση της ελευθερίας ως αίσθηση επανάληψης της ιστορίας που περιγράψαμε παραπάνω.

Αναπόφευκτη εξέλιξη ο άκρατος καπιταλισμός με τους νόμους κίνησης του να εμφανίζει για πρώτη φορά τα μονοπώλια, τις οικονομικές κρίσεις, και την υπερπαραγωγή ως απειλή για τους λαούς και τα έθνη στερώντας τους αγαθά της ελευθερίας με αποτέλεσμα την έναρξη των κοινωνικών κινημάτων όπως οι ταραχές στην Λυών της Γαλλίας και ο χαρτισμός στην Αγγλία.

Όσο η ιδεαλιστική φιλοσοφία συντηρητικοποιείται και αποκτά αντιδραστικό χαρακτήρα ως αναγκαιότητα διατήρησης του υφιστάμενου καθεστώτος, άλλο τόσο η αναγκαιότητα της ελευθερίας διαδίδει στις πλατιές λαϊκές μάζες τις επαναστατικές σοσιαλιστικές ιδέες.

Oι καπιταλιστές στο βωμό των προνομίων τους αρνούνται την ελευθερία στις πλατιές λαϊκές μάζες και οι λαϊκές μάζες στο βωμό της ελευθερίας τους, αρνούνται τα προνόμια των καπιταλιστών , μια διαχρονική σύγκρουση ελευθεριών, το μπράδερ-φερ της ιστορίας γιατί καμιά ελευθερία δεν μπορεί να αποκτηθεί, χωρίς να συνδέεται με την άρνηση κάποιας άλλης.

Και στο σημείο αυτό συνίσταται το ουσιαστικό περιεχόμενο της πραγματικής ελευθερίας , στην άρνηση των κακών ελευθεριών σε σχέση με το τι μας ανήκει και τι δεν πρέπει να μας ανήκει , όπως σοφά είπε ο Σωκράτης ''όταν μη φθέγγωνται εν τη πόλει τα τοιάδε ρήματα το τε εμόν και το ουκ εμόν και περί του αλλοτρίου κατά ταυτά'' έχουμε άριστη άρα ελεύθερη πολιτεία.

Έτσι, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα πέφτει το σύνθημα ''πίσω στον Κάντ'' για να ακολουθήσουν τα άλλα κινήματα που αποσκοπούσαν την επιστροφή στο παλιό ιδεαλιστικό και μεταφυσικό θρησκευτικό μυστικισμό σε μια κίνηση για ''επιστροφή προς το Εγώ'' στα πλαίσια μιας τσακισμένης κοινωνίας προκειμένου να δικαιολογηθεί η άρχουσα τάξη για την φυγή του ανθρώπου στην σιωπηρή απομόνωση της εσωτερικής του ελευθερίας.

Η όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων η ανισότητα και η εκμετάλλευση στις αρχές του 20ου αιώνα ανοίγουν τον δρόμο του χάους και της σήψης στην κοινωνία σε μια πορεία που ήταν αδύνατο να εμποδιστεί.

Εκείνοι που δεν ήταν σε θέση να κατανοήσουν επιστημονικά τους νόμους αυτής της κοινωνικής κίνησης, δεν μπορούσαν να ξεκαθαρίσουν τι πρέπει να γίνει για να αποδοθεί η ελευθερία στον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να κλειστούν περισσότερο στο μικρό τους ''Εγώ'' όπου, αμυνόμενοι της ''ελευθερίας του πνεύματος'' που παρέμενε ακόμα απαραβίαστη και συνεχίζοντας την προσπάθεια να ζήσουν την ψευδαίσθηση της ''πνευματικής καθαρότητας'', μετέτρεψαν το πρόβλημα της ελευθερίας σε πρόβλημα ιδεών.

Σ' αυτήν την χαώδη κατάσταση δύο τάσεις εκδηλώθηκαν στην διανόηση, από τη μια ο θρησκευτικός υπαρξισμός που στήριζε ο Κίρκεγκορ και από την άλλη ο σοσιαλισμός που εκπροσωπούσαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς.

Αν και οι δύο τάσεις εξέφραζαν το ανικανοποίητο της πραγματικότητας και προσπαθούσαν μέσα από νέους δρόμους να αποκαλύψουν το κόσμο της ελευθερίας , οι δρόμοι τους ήταν εντελώς διαφορετικοί και ριζικά αντίθετοι ο ένας από τον άλλο.

Ο Κίρκεγκορ πίστευε ότι οι άνθρωποι διαφθείρονται, εκφυλίζονται και χάνουν την ανθρώπινη υπόστασή τους γιατί τους λείπει η ψυχική αυτοσυνείδηση με αποτέλεσμα να μη γνωρίζουν που βρίσκεται η πραγματική αξία του ανθρώπου και το αληθινό νόημα της ζωής τους μεταθέτοντας το πρόβλημα της ελευθερίας στο Εγώ, το υποκείμενο, τασσόμενος ενάντια στον αντικειμενισμό.

"Όμως κανένα Εγώ δεν γεννά τον ίδιο του τον εαυτό σαν κάτι που με τίποτα δεν αλληλοσυνδέεται και από τίποτα δεν αλληλοκαθορίζεται για να αποτελεί υποκείμενο ελευθερίας από μόνο του ,τη στιγμή που όλα τα Εγώ αλληλοσυνδέονται με την κοινωνία, πέραν της οποίας, ερμηνεύοντας τον Αριστοτέλη, νόημα ελευθερίας και ευτυχίας δεν υπάρχει".

Στο σημείο αυτό είναι το λάθος της ιδεαλιστικής θεωρείας των υπαρξιστών , ότι το πρόβλημα της ελευθερίας μπορεί να λυθεί έτσι απλά και μόνο, με βάση την υποκειμενική συνείδηση και την πνευματική απελευθέρωση του Εγώ.

Mέσα σ' αυτή την ιδεολογική σύγχυση μια νέα θεωρία απαύγασμα όλων των προγενέστερων ως κοσμοθεωρία, ανατρεπτική και ριζοσπαστική για τα ιδεαλιστικά ήθη της εποχής εκείνης, διατυπώνεται από ένα μεγάλο στοχαστή που αφιέρωσε την ζωή του στο μεγάλο πρόβλημα της ελευθερίας του ανθρώπου και της κοινωνίας, αλλάζοντας την ιστορία έχοντας βαθιά γνώση αυτής ορμώμενος από μια βασική αρχή κατά τα εξής:

''οι άνθρωποι δημιουργούν την ιστορία τους, αλλά δεν την δημιουργούν όπως αυτοί την στοχάζονται σε συνθήκες που οι ίδιοι διάλεξαν, αλλά σε συνθήκες οι οποίες άμεσα υπάρχουν μπροστά τους που τους δόθηκαν από το παρελθόν''.

Κ. Μαρξ και Φ. Ενγκελς, Εκλεκτά έργα.

Δίπλα στην ελευθερία πάντοτε θα υπάρχει η αναγκαιότητα και η υπογράμμιση μόνο της υποκειμενικής ελευθερίας χωρίς κατανόηση του τι είναι αναγκαιότητα αποτελεί κούφιο ιδεαλισμό επισημαίνει ο Μαρξ, ανοίγοντας σε πιο υψηλό επίπεδο τον δρόμο προς τον αντικειμενισμό μη αναιρώντας τον υποκειμενισμό, ώστε λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα το αντικείμενο και το υποκείμενο να στέκεται στις θέσεις του διαλεκτικού υλισμού για την κατανόηση της ιστορικής πρακτικής που αποτελεί ''ενότητα και πάλη'' αυτών των δύο αντιθέσεων.

Μέσα από αυτή την προσέγγιση φανερώνει ο Μαρξ ότι το πρόβλημα της ελευθερίας πρέπει να λυθεί στην πορεία της ιστορικής πρακτικής -όχι- σαν πρόβλημα εσωτερικής ελευθερίας που συνδέεται απλά και μόνο με τον μετασχηματισμό των υποκειμενικών ιδεών, αλλά σαν πρόβλημα που συνδέεται με τον μετασχηματισμό του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, που σημαίνει ακόμα και επανάσταση.

Στην σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι αδύνατο να βρεθεί φιλοσοφία εκτός από τον Μαρξισμό που να μπορεί να λύσει κατά ριζικό τρόπο και με συνέπεια το πρόβλημα της ελευθερίας.

Πολύ περισσότερο από μεμονωμένα άτομα με ξεχωριστές ικανότητες στην πολιτική που καταλαμβάνουν την υψηλότερη θέση στην κοινωνία της οποίας οι πλατιές λαϊκές μάζες ως οργανωτική δύναμη για τους γνωστούς λόγους οδηγούνται στην περιθεριωποίηση, στην απομόνωση και την μη συμμετοχή.

Διότι τα μεμονωμένα άτομα όσο προικισμένα και αν είναι με ταλέντο, ευφυίας και πολιτική διορατικότητα δεν έχουν καμιά πρακτική δυνατότητα σαν κινητήρια δύναμη της ιστορίας αν είναι ανοργάνωτα.

Η πολιτεία του Ανδρέα Παπανδρέου ως χαρισματικού ηγέτη με απαράμιλλη πολιτική διορατικότητα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανωτέρω υπόθεσης.

Το ιστορικό ντοκουμέντο του περάσματος από το σύστημα της δουλείας στον φεουδαρχισμό και από τον φεουδαρχισμό στον καπιταλισμό, είναι μια ιστορία ανάπτυξης της ανθρώπινης ελευθερίας και αν οδηγηθούμε νομοτελειακά κατά τον Μάρξ στον σοσιαλισμό και τον κουμμουνισμό δεν είναι απλώς μια υπόθεση κατοχής των μέσων παραγωγής μιας κατ' επίφαση λαϊκής ιδιοκτησίας για να καταλήξουμε σε μια άλλη μορφή ολιγαρχίας, αλλά υπόθεση αλλαγής με λαϊκή συμμετοχή και παιδεία που εμπεριέχει και την κατοχή των μέσων παραγωγής ως ιστορική αναγκαιότητα της εξέλιξης της ανθρωπότητας στον δρόμο της ελευθερίας και του πολιτισμού της.

Τώρα το ποιος δρόμος θα ακολουθηθεί, ο δρόμος της παρακμής ή εκείνος της ανάπτυξης με πραγματική ελευθερία, εξαρτάται πρωταρχικά από το κατά πόσο στην διάρκεια της ζωής των παλαιών και νέων καθεστώτων οι λαοί χειραφετήθηκαν και ωρίμασαν πολιτικά μέσα από τους υφιστάμενους καταναγκασμούς τους κατανοώντας την αναγκαιότητά τους, για να απαιτήσουν να διεκδικήσουν και να επιβάλλουν μια νέα ανθρώπινη κοινωνία.

Άλλη λύση δεν υπάρχει και πάντοτε θα καταλήγουμε σε αδιέξοδα χωρίς την μαρξιστική ερμηνεία του προβλήματος της ελευθερίας, γιατί δυστυχώς, ενώ αναγιγνώσκουμε τον Μαρξ, δεν τον γιγνώσκουμε , γι' αυτό ένας ό Μαρξ , πολλοί οι μαρξιστές. σκέψεις και στοχασμοί από το έργο η Φιλοσοφία της Ελευθερίας του Ιάπωνα φιλόσοφου Κεντζιούρο Γιαναγκίντα .

Τελεσίγραφο ΗΠΑ προς Τουρκία: «Διακόπτουμε κάθε στρατιωτική βοήθεια εάν…»!

Έτοιμες οι ΗΠΑ να αναστείλουν κάθε στρατιωτική βοήθεια προς την Τουρκία, εάν η τελευταία συνεχίσει να απειλεί τους Κούρδους του βορείου Ιράκ αναφέρουν δημοσιεύματα του ξένου Tύπου.

Πηγή που επικαλείται το πρακτορείο Bloomberg αναφέρει πως η Ουάσιγκτον έχει στείλει ήδη επιστολή στην Άγκυρα, όπου την προειδοποιεί για διακοπή κάθε στρατιωτικής ή άλλης βοήθειας εάν συνεχίσει να απειλεί το βόρειο Κουρδιστάν με στρατιωτική επέμβαση ή οικονομικές κυρώσεις.

Μάλιστα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε Άγκυρα και Βαγδάτη, ότι οι προσπάθειες που κάνουν για να αντιμετωπίσουν τους Κούρδους του Ιράκ τις φέρνει πιο κοντά στο Ιράν.

Η ευθεία αυτή προειδοποίηση των ΗΠΑ ήρθε μετά τις αντιδράσεις Τουρκίας, Ιράκ και Ιράν κατόπιν του κουρδικού δημοψηφίσματος για ανεξαρτησία.

Οι αντιδράσεις, μέχρι στιγμής, κυμαίνονται στη λήψη οικονομικών κυρώσεων κατά των Κουρδών του Βορείου Ιράκ, αλλά καμία από τις τρεις χώρες, δεν έχει αποκλείσει και την στρατιωτική επέμβαση στην περιοχή, εάν οι Κούρδοι κάνουν πράξη τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος.

Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, ΗΠΑ και Γαλλία, συζητούν για τις κυρώσεις της Τουρκίας κατά του κουρδικού λαού και μάλσιτα έχου δεσμευθεί να τις αποτρέψουν!

Η εφημερίδα, μάλιστα, Αλ Βατάν, προτείνει ότι οι ΗΠΑ και η Γαλλία θα πρέπει να στείλουν δυνάμεις στο Κιρκούκ για να προλάβουν τα χειρότερα.

Είναι γεγονός ότι μετά το δημοψήφισμα στην κουρδική περιοχή του Ιράκ, παρουσιάσθηκε μια προσέγγιση μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράν, η οποία ενόχλησε την Ουάσιγκτον.

pronews

ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ: Κίνδυνος πολέμου αν…

Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες τερματίσουν την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν ή επιβάλουν και πάλι κυρώσεις στην Τεχεράνη το αποτέλεσμα μπορεί να είναι το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα και να αυξηθεί ο κίνδυνος ενός πολέμου κοντά στην Ευρώπη, δήλωσε σήμερα ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αρνήθηκε επίσημα χθες να πιστοποιήσει πως η Τεχεράνη συμμορφώνεται με τη συμφωνία του 2015 αν και οι διεθνείς επιθεωρητές λένε πως συμμορφώνεται. Προειδοποίησε πως μπορεί στο τέλος να θέσει τέρμα στη συμφωνία.

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό Deutschlandfunk πως ο Τραμπ έστειλε ένα «δύσκολο και επικίνδυνο σήμα» την ώρα που η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επίσης να αντιμετωπίσει την πυρηνική κρίση της Βόρειας Κορέας.

«Η μεγάλη ανησυχία μου είναι πως αυτό που συμβαίνει στο Ιράν ή με το Ιράν από την προοπτική των ΗΠΑ δεν θα παραμείνει ένα ιρανικό ζήτημα αλλά πολλοί άλλοι στον κόσμο θα σκεφθούν το ενδεχόμενο να αποκτήσουν και εκείνοι πυρηνικά όπλα δεδομένου ότι τέτοιες συμφωνίες καταστρέφονται», είπε ο Γκάμπριελ.

«Και τότε τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα μεγαλώσουν σε έναν πολύ επικίνδυνο κόσμο», είπε.

Είπε πως αν οι ΗΠΑ τερματίσουν τη συμφωνία ή επιβληθούν και πάλι κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης, οι ιρανοί σκληροπυρηνικοί, που τάσσονταν κατά των διαπραγματεύσεων με τη Δύση, θα πάρουν το πάνω χέρι.

«Τότε μπορεί να επανέλθουν στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων», είπε ο Γκάμπριελ, ο οποίος πρόσθεσε πως το Ισραήλ δεν θα το ανεχθεί και «τότε θα επιστρέψουμε εκεί όπου ήμασταν δέκα, δώδεκα χρόνια πριν με τον κίνδυνο ενός πολέμου να είναι σχετικά κοντά στην Ευρώπη».

Κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να μην θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των συμμάχων τους και του ίδιου του λαού τους για λόγους εσωτερικής πολιτικής.

ΠΗΓΗ

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ- Καλπάζει η ακροδεξιά- Αγωνία στην Ευρώπη

Ιδιαίτερα κρίσιμες για τη χώρα, αλλά και γενικότερα για την Ευρώπη, καθώς από αυτές ενδέχεται να προκύψει μία ακροδεξιά συμμετοχή στη μελλοντική της κυβέρνηση, όπως συνέβαινε στο διάστημα 2000-2006…

θεωρούνται οι σημερινές πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία, στις οποίες, έπειτα από έναν αρκετά “σκληρό” προεκλογικό αγώνα, 6.401.304 Αυστριακοί ψηφοφόροι καλούνται από τις 8.00 το πρωί ώρα Ελλάδας στις κάλπες για να εκλέξουν, από συνολικά δέκα υποψήφια κόμματα, τα 183 μέλη της νέας τους Βουλής για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Στις 18.00 ώρα Ελλάδας που κλείνει το τελευταίο εκλογικό κέντρο αναμένεται η πρώτη πρόγνωση της δημόσιας Αυστριακής Ραδιοτηλεόρασης, στις 21.30 θα ανακοινωθεί από τον υπουργό Εσωτερικών το προσωρινό τελικό αποτέλεσμα, ενώ το οριστικό τελικό αποτέλεσμα θα είναι γνωστό αργά την Δευτέρα ή μόνον την Πέμπτη, εάν υπάρξει κάποια καθυστέρηση στην καταμέτρηση των επιστολικών ψηφοδελτίων που τη φορά αυτή έφτασαν τις 890.000, αριθμός-ρεκόρ.

Έχοντας πολλές πιθανότητες να είναι νικητής, καθώς σε όλες τις δημοσκοπήσεις ήταν πρώτο με αρκετή απόσταση, την πρώτη θέση διεκδικεί το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα του νυν υπουργού Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτς, του οποίου η εκλογή σε αρχηγό του κόμματος τον περασμένο Μάιο και η καταγγελία εκ μέρους του, του κυβερνητικού συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες του καγκελάριου Κρίστιαν Κερν, προκάλεσε την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι είχαν αναδειχθεί πρώτη πολιτική δύναμη στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2013 — αλλά και σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις των προηγούμενων δεκαετιών — κινδυνεύουν να βρεθούν ακόμη και στην τρίτη θέση, πίσω από το ακροδεξιό εθνικιστικό Κόμμα των Ελευθέρων.

Το κόμμα αυτό θεωρείται ο πιθανότερος κυβερνητικός εταίρος του Λαϊκού Κόμματος, με την προϋπόθεση πως αυτό θα είναι ο νικητής των εκλογών και ο Σεμπάστιαν Κουρτς θα λάβει από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο της Αυστρίας Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν την εντολή για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης.

Το Λαϊκό Κόμμα είχε προχωρήσει σε κυβερνητική συνεργασία με το Κόμμα των Ελευθέρων ήδη στο διάστημα 2000-2006, με την τότε αμφιλεγόμενη συγκυβέρνηση τους υπό τον καγκελάριο Βόλφγκανγκ Σιούσελ, τότε αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος, ο οποίος είχε ως κυβερνητικό εταίρο του τον τότε αρχηγό των Ελευθέρων Γεργκ Χάιντερ.

Αγώνα για να υπερβούν το μέτρο του 4 % και να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στη νέα Βουλή δίνουν τρία μικρότερα κόμματα: οι Πράσινοι, το νεοφιλελεύθερο ΝΕΟΣ (Νέα Αυστρία) και η πρωτοεμφανιζόμενη “Λίστα Πέτερ Πιλτς” του πρώην επί 31 χρόνια βουλευτή των Πράσινων και συνιδρυτή τους, Πέτερ Πιλτς, ο οποίος αποχώρησε τον περασμένο Ιούλιο γιατί δεν τοποθετήθηκε σε εκλόγιμη θέση στην λίστα των υποψηφίων τους, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα κόμματα φέρεται να μην έχουν την παραμικρή πιθανότητα εισόδου στη Βουλή.

Στις τελευταίες αυστριακές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2013 το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα είχε συγκεντρώσει ποσοστό 26,8% και 52 έδρες στο σύνολο των 183 της αυστριακής Βουλής, το Λαικό Κόμμα 24% και 47 έδρες, το Κόμμα των Ελευθέρων 20,5% και 40 έδρες, οι Πράσινοι 12,4% και 24 έδρες, και το ΝΕΟΣ 5% και 9 έδρες.

Γερμανία: 600 και πλέον τούρκοι υπάλληλοι ζήτησαν άσυλο

Σύμφωνα με στοιχεία του γερμανικού υπουργείο Εσωτερικών, περισσότεροι από 600 υψηλόβαθμοι τούρκοι κρατικοί λειτουργοί έχουν ζητήσει άσυλο στη Γερμανία μετά το περσινό αποτυχημένο πραξικόπημα.

Τους 600 ξεπερνούν σε αριθμό οι ανώτατοι κρατικοί υπάλληλοι από την Τουρκία που έχουν υποβάλει αίτηση χορήγησης ασύλου στη Γερμανία μετά το περσινό αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Αυτό προκύπτει από επίσημα στοιχεία του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών, τα οποία βρίσκονται στη διάθεση των εφημερίδων του δημοσιογραφικού ομίλου Funke και δημοσιεύονται στα σαββατιάτικα φύλλα τους.

«Αγκάθι» για τιςγερμανοτουρκικές σχέσεις

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου αιτήθηκαν ασύλου 250 άτομα που διαθέτουν τουρκικά διπλωματικά έγγραφα και 380 ακόμη με υπηρεσιακές ταυτότητες, οι οποίες χορηγούνται σε υψηλόβαθμους κρατικούς υπαλλήλους.

Μετά το αποτυχημένο τουρκικό πραξικόπημα αυξήθηκε αισθητά ο αριθμός των τούρκων αιτούντων άσυλο στη Γερμανία. Ένα ζήτημα που συνέβαλε μεταξύ άλλων σε τριβές ανάμεσα σε Βερολίνο και Άγκυρα, οι σχέσεις των οποίων δεν διάγουν την πιο αρμονική τους φάση. Βασική αιτία γι αυτό αποτέλεσε ο αυταρχικός τρόπος με τον οποίο ασκεί την εξουσία του ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν απέναντι σε φωνές που αντιτίθενται στην πολιτική του.

Dpa, Άρης Καλτιριμτζής

η συνάντηση με τον Γράκχο - του φώτη μισόπουλου

διήγημα/ πρόζα για έναν άγνωστο

....- στους στίχους που λοξοδρόμησαν για να γραφούν τα ρέκβιεμ παλιών ηδονιστών - κανείς δε θα γυρίσει να μιλήσει από κοντά, εμάς, τους νεοσύλλεκτους...

''I was

And I no more exist;

''Here drifted 

''An edonist // EZRA POUND// HUGH SELWYN MAUBERLEY

....μετά τα μεσάνυχτα γαλήνιος θα ξοδέψεις την τυραννία σου, ο άνεμος θα συντηρεί τις εξορίες της θάλασσας, 

- θα πριονίζει το βυθό στο μυαλό σου, - το σωστό είναι να ξαγρυπνήσουμε -μονάχα θα νύχτωνε, - στις πλατείες περιπολούν οι μεγάλες χίμαιρες όπως εκείνα τα χοντρά σχοινιά που μάς δείχνουν τον καιρό ή την εμπιστοσύνη- και

την άλλη μέρα καθρέφτισαν τους στεναγμούς στις αυλές για ν' αποδώσουν δικαιοσύνη

-ποιος πίστευε- εγώ είχα φύγει απ' την αντίθετη μεριά, εκεί που συνήθως φώλιαζαν οι νοσταλγίες , ήταν κι 

εκείνος που έλεγε ''πρέπει να συμμετέχουν και οι νεκροί, αλλοιώς πώς θα μοιράσω το ένστιχτό μου στα δύο,

ποιον θα ρωτήσω για τα δέντρα που ξέμειναν στη πίσω νιότη'',και τέφρα, τέφρα ώστε κάθε ασχήμια να χαθεί -, αιμορραγώ με ξένα είδωλα καθώς το ποίημα πεθαίνει και μετατρέπουν τα τεχνάσματα σε θυσία για το Ανέκφραστο 

-Προσεύχομαι στη Συμπόνια Του, στην Περιούσια Γαλήνη :

''Στόλισε τη μοναξιά μας, συγύρισε το ξύλινο πόδι μας - κρυμμένες απόπειρες ενός μεταίχμιου για να φροντίζεις, Αιώνιε Στολιστή, την Απουσία- δε μου χρειάζονται οι οπλές και τα παλιά βήματα, - διαβάζω τα βιβλία όσων δεν έγραψαν τίποτε, κανείς δεν ξέρει για μένα, ούτε για το θέαμα που έχω προσφέρει δωρεάν στην παρέα των θεών - το πρότερο σώμά της το δέρμα του φιδιού στα χέρια των νοσοκόμων'' : αυτό με σώζει

..... οι ενοχές μου, - συναίνεσα στη μεγαλύτερη μανία εναντίον μου- πόθησα την καταδίκη μου, την απώλεια κάθε υστεροφημίας στην πιο σκιερή γωνιά του μυθιστορήματος - εγώ ο Ρασκόλνικοφ[1*]- όπου το έγκλημά μου εξισώθηκε στη συνείδηση του λεμβούχου με τη λάσπη στα πορθμεία-, με τη θεολογία του θανάτου μου, τιμωρούμαι τώρα στην αναμονή- επιρρεπείς οι προκυμαίες να κουβαλάνε φέρετρα και πλήθη, - ''εθαύμασαν οι όχλοι''

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Κατεργάρη, σ' έχω ξαναδεί στον Πύργο [2*], στην υψικάμινο της βασιλεύουσας εξουσίας, στο Φαλλό της,- σε πλήρη στύση [γελάει δυνατά]- [παύση]

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : [αμήχανα] : ''Η αλήθεια βρίσκεται πάντα πιο πέρα -Τότε να ξέρεις οι μέρες εκείνες μοιάζουν με ιέρειες, Φεύγουν αργά, τινάζοντας τα πούπουλά τους-[μικρή παύση]

Σαν τους ληστές όταν μοιράζονται την ίδια καταδίκη

Γι' αυτό - αν μάς ανακαλύψει κανείς είναι σαν να μην έγινε τίποτα 

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : [μεγάλη παύση] : Έναν καφέ;; Θα έχουμε μακρύ ταξίδι - να μαζέψουμε όλα τα υπάρχοντα-μικρά τετράγωνα χαρτιά- θεσπέσια κτερίσματα-, όσο το χώμα που πατάνε οι πεθαμένοι κι όλη αυτή η διαδικασία ήταν απολύτως απαραίτητη.

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ :Μπορεί να κουβαλήσαμε μαζί τίποτε μικροπράματα, ό,τι σώθηκε απ' τις πολλές  μετακομίσεις,- πάντα υπάρχει κάποιος που κανείς δεν τον θυμάται -μέσα σε  μια κορνίζα - μέσα σε μια παραθυρόκασα, - κοιτάζοντας προς την άλλη εποχή

.....κάποτε θα σάς διηγηθώ τις ασωτείες μου, πώς έγινε και βρέθηκα εδώ σ' αυτές τις αποβάθρες, γιατί ο καθένας έχει τον τόπο του, αλλά σε μια στιγμή ξεσπιτώνεται και φεύγει για μέρη που δεν είδαν τα μάτια του ποτέ, έτσι γνωριστήκαμε εγώ κι ο Γράκχος - κυνηγούσε, λέει, αγρίμια και ληστές, και τον πληρώνανε αδρά, οι διάφοροι προεστοί και κτηνοτρόφοι στις περιοχές που κινδύνευαν,- μπήκα, λοιπόν, στη δούλεψή του κι αφού περάσανε πολλοί καιροί και χρόνια δίσεχτα, μάς στήσανε καρτέρι - ό,τι κάναμε κι εμείς,- να ξέρετε πως δεν υπάρχουνε λεμβούχοι που δεν αγοράζεις τον ήχο απ' τα κουπιά τους στα νερά, -σχεδόν γυμνοί, επιστρέψαμε,  δολοφονημένοι- πέρα για πέρα.....

.....ο καθένας με τη νεκρική του σιγή κι ασυνόδευτος, πολλοί υπήρχανε μεταξύ μας, ακόμα και ακήδευτοι, άκλαυτοι κι απορριγμένοι σαν ψόφια σκυλιά, ασαβάνωτοι, δέχονταν τις πρώτες βοήθειες για την Κοιλάδα των Νεκρών,- στην προκυμαία ο συνωστισμός ατέλειωτος κι επικίνδυνος, ''μετατρέπεις τη φυλακή σου σ' ενυδρείο'', σκέφτηκα,- ο Σίσυφος θα πλήρωνε για πολλοστή φορά ξεχωριστά για την πέτρα του, ο λεμβούχος στεκόταν ανένδοτος,- ήταν κι ο πιο έμπειρος, αμέτρητοι ερχομοί, ταξίδια και μετακινήσεις -, οι μεγάλοι χερσότοποι παραμένουν αδιάβατοι,- έπειτα είμαι μοναχικός, αλλά και άκαρδος, η Σόνια αργεί ακόμα, μερικοί κουβαλούσαν τον ήχο του χειμώνα που πλησίαζε ή έναν αμίλητο παπαγάλο να ειρωνεύεται τις σιωπές, ''ακούστε τον άνεμο και τα κύματα'' είπε ένας,-- μια γυναίκα έκλαιγε, - έκλαιγε, τα μακριά μαλλιά της λύθηκαν,- χρειαζόταν βιαιότητα για να μιλάς ή να κοιμάσαι, πόσα χρόνια ήταν ξεχασμένα τα μυστικά μας, - το σπίτι με τις λεύκες το άφησα πίσω γκρίζο κι αδιάφορο

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Η υπόθεσή σας είναι πολύ πιο ανέγγιχτη απ' όσο νομίζατε - έτσι άκουσα - θα καθυστερήσει, κι οι 

συνομωσίες κάνουν απαραίτητες τις φιλίες καμιά φορά, δε νομίζετε;; [χαμογελάει]

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : Καμιά βεβαιότητα,- μήπως;;

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Μόνο μια βραχνή φωνή θα καθορίζει τον τόπο ανέλπιδα - ίσως αυτό - να χρωματίζει το χτύπημα στην πόρτα....

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : Κάτι σαν άσπονδο φως, λοιπόν, ποια μπορεί να είναι η έκβαση μιας ανεπίκαιρης δίκης;;;

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Άρχισαν να φωνάζουν ονόματα - πρέπει να πηγαίνουμε [βάζει την παλάμη του χεριού σαν γείσο καπέλου στο μέτωπο. Μαζεύουν τις αποσκευές από κάτω, φεύγουν με προσοχή και ιδιαίτερη σπουδή. Σκοτάδι]

.....η ζωή στο λιμάνι αυτό αφορά μόνο αναχωρήσεις, δεν υπάρχουν τόσες αφίξεις- αυτές, έχουν συμβεί σε απίθανα μέρη, -όλα έχουν υπονομευθεί, ακόμα κι αυτά τ' ανήμπορα αραξοβόλια - γραμμές δίχως δέντρα, απεραντοσύνες βουτηγμένες στο πουθενά ή στο αλλού, - ύστερα ήρθε ένας άντρας σιωπηλός μες στο ξεθωριασμένο χρώμα του δειλινού,- έβλεπε στο αμυδρό φως τα πάντα,- έβλεπε και για μάς-, ''από δω'', μου λέει, ''περιμένω τη Σόνια'' του λέω, -''θα έρθει, μου το υποσχέθηκε, θα φέρει μαζί της μια λιακάδα απ΄' την Αγία Πετρούπολη, - όπως κανείς ξαπλώνει απέναντι στον ήλιο και σώζεται-μ' ένα ανοιχτόχρωμο φόρεμα θα είναι'', ''θα ταξιδέψει με άλλο μέσον, μόλις που προλαβαίνετε'', ''έρχεται από μακριά, το φεγγάρι θα ήταν αθέατο - ξέρω πως άργησε'' - δεν απάντησε, έπρεπε να συναινέσω αυτόβουλα στο βάρος της απουσίας της και στην προτροπή του, σαν να επρόκειτο για μια ασήμαντη λεπτομέρεια,- όπως η απρόσμενη τιμωρία που γεννάει ξαφνικά ένα έγκλημα και πρέπει να πληρώσεις για τον άλλο, ή όταν ψηλαφίζεις έναν αρμό μες στο σκοτάδι, για λέξεις που δεν ειπώθηκαν ποτέ στ' αλήθεια.

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : Πέστε μου αν βρίσκει κανείς μια ευσεβή πόρνη σήμερα, άλλωστε πάντα έχουμε κείνη τη σκιά που δε τη δείχνουμε όσο διαρκεί η αφοσίωση, - εσείς, πού πηγαίνετε, αν επιτρέπετε;; - ακούστηκε ότι θα ψάξουνε να δούνε ποιοί είμασταν - [γελάει] ο θάνατος, λέει, έχει τη δική του γραφειοκρατία

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Εγώ ήμουν ηθοποιός, έπαιζα πέρα δώθε σε διάφορα μπουλούκια, έχω κρατημένους τους ρόλους μου σ' έναν αυτόματο τηλεφωνητή - ίσως, έτσι, κρατήσω ζωντανά στη μνήμη μου ποιος ήμουν [πατάει με το δάχτυλο κι ακούγεται ένα θεατρικό κείμενο με τη φωνή του για λίγα λεπτά] [παύση]

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : Σκέφτομαι και λέω, ο εισβολέας, μάς έχει καταδικάσει στα τυφλά, - ένα εκκρεμές που σπέρνει τον τρόμο.

ΗΘΟΠΟΙΟΣ : Ακούστε,- τους θύμισα μια μέρα-, ήμουν κι εγώ στις τελευταίες σελίδες κι ένοιωθα ανακούφιση, άλλωστε τώρα τέλειωσε το συναρπαστικό περιεχόμενο της απολύτρωσης σαν απρόσμενη ευκαιρία [μικρή παύση]

θα ζήσουμε όλοι ξένοι μεταξύ μας και με το ίδιο κηροπήγιο στην άκρη της κάμαρης [οχλοβοή-λίγο φως-σκοτάδι]

...... ένα βράδυ πάλι, - που χιόνιζε- επιστρέφοντας με τη Σόνια - συνάντησα- ποιον, λέτε;;- τον ίδιο τον Φίοντορ Μιχαήλοβιτς- με λίγο μακρύτερη γενειάδα, αδυνατισμένο - μόλις είχε αποδράσει απ' το κάτεργο, - ''ψάχνω τον Ρασκόλνικοφ'', μου λέει συνομωτικά, ''έχει φύγει για την άλλη ζωή την ώρα που έκλεινα το εγχειρίδιο- για την αθανασία του'', ''λυπάμαι,- πώς έγινε κάτι τέτοιο;;- αναρωτήθηκα'' κι από κείνη τη στιγμή, άλλαξα ταυτότητα - ''εγώ είμαι'', του λέω, ''ο Ρασκόλνικοφ - γι' αυτό τελειώνει έστω και η ευημερία του έρωτα, ή ο χρόνος της απόλυτης απόστασης όταν σταματώντας να πηγαίνω προς τα πίσω, όπως τ' αγρίμια, μένεις με μια βουβή χειρονομία'', ''ακριβώς, είμαστε οι αφιονισμένες ιδέες'', απάντησε, ''ή κάποιοι δουλοπάροικοι, ή απλά εμείς -/ σε τι χρειάζονται τα λείψανα των ποιητών;;'', ''η Σόνια'', έκανα αμήχανα, κοίταξε προς την άλλη πλευρά, ''τα ερείπια διεγείρουν τ' αμόλυντα χαμόγελα αρχαίων αρραβώνων'', ψιθύρισε, ''χωρίς αμφιβολία το τρένο έρχεται να μπει στη μέσα τσέπη του γιλέκου μου όπως οι ευπρόσδεκτες νύφες'' κι έβηξε δυνατά απ' την αρρώστια του, εκείνη συγκρατούσε μια οχλαγωγία στα στήθη της, σαν παλινδρόμηση ηδονής- κρυφής- που αφήνει να κρέμονται φρούτα εποχής σε απύθμενα μάτια, ''γέρασα μια νύχτα'', του λέω, ''σαν παιχνίδι ή μια κυνηγημένη ζωή'', είδα που χάιδευε ελαφρά τα λιγοστά μαλλιά του, ''θάρχονται άγνωστοι δίπλα μας σαν το Διόνυσο, τον Τζέρεμυ ή τον Κάρλος Μποτέλλα'', είπα, ''ίσως μάθουμε τον μεγάλο κόσμο χωρίς ν' απαντήσουμε- θα είμαι η μεταμόρφωση ή η εγκατάλειψη, ένα τοπίο που αναδύεται διφορούμενο ή χειροπιαστό - σαν εγκαρτέρηση'', τού έπιασα το χέρι, ''κυρίως αυτό'', -/ ''θα μιλάμε με νοήματα'', είπε η Σόνια, ''και προιστορικές θωπείες, όσα με κάνουν να ξεχνώ  ή εκείνα τα πλοία με ακατονόμαστους προορισμούς, - να το θυμάστε'', ήταν, βέβαια, πολλοί στην προκυμαία νεοφερμένοι, άνθρωποι με ακραίες πολιτικές αντιλήψεις, λέγανε, ''εγώ'', μάς είπε ένας ''έχασα τον αδερφό μου στον Τίβερι - πασχίζαμε για τους φτωχούς, αλλά οι φτωχοί χάσανε το πεπρωμένο τους στα ζάρια, σ' ένα παιχνίδι τυχερό, τέλος πάντων, που δε θυμάται κανένας πια - κάποιος μάς δολοφόνησε, αλλά δεν είναι αυτό, τι σημασία μπορεί να έχει -εδώ πάνω υπάρχουμε σε μια περίεργη εξίσωση- είμαι ο Γράκχος'', είπε, ''τώρα σάς κατάλαβα, κυνηγούσαμε, μαζί -αγρίμια και ληστές κάπου στο Μέλανα Δρυμό, είστε ο Ρασκόλνικοφ - αυτός που καθάριζε τους τοκογλύφους''- αγκαλιάστηκαν, θυμήθηκε- ''και η Σόνια;;'', ''θάρχεται πάντα η φωνή της από ένα ανώφελο παρελθόν, - δεν μάς πρόλαβε, ίσως βρίσκεται σε κάποιο άλλο πλωτό μέσο από τα τόσα, - εδώ όλα είναι ακυβέρνητα, καμιά φορά πληρώνεις τα διαπύλια πολλές φορές - δε σε θυμούνται δήθεν - κι οι λεμβούχοι δε γίνονται ποτέ φίλοι σου''

ΦΙΟΝΤΟΡ ΜΙΧΑΗΛΟΒΙΤΣ : Ποιος άραγε ξέρει να πει με σιγουριά - ερχόμαστε;;-πηγαίνουμε;;- πού είναι η Επανάσταση, εκεί που θα στήνονταν τα μεγάλα δείπνα για όσους έχασαν τους συλλογισμούς τους ή το δρόμο που πήρανε- κι οι γυναίκες μας;;- καταντούν απειλητικές όταν αδειάσουν τα δωμάτια - σα νάχει τελειώσι κάθε εξέγερση, κι η Επανάσταση, χρειάζεται να είναι με το μέρος της ο Θεός, - ''φρόντισέ μας , Αιώνιε Στολιστή, γιατί η Απουσία μεγάλωσε , όπως ένα ανυποψίαστο τρένο, που χάνεται σαν καταδίκη, σαν αταίριαστη εικασία....

ΡΑΣΚΟΛΝΙΚΟΦ : Κι έπειτα ποιος έχει δίκιο, αφού όλα συμβαίνουν σαν μια απροσχημάτιστη περιπέτεια που ξεχνάει τον εαυτό της κουλουριασμένη κι ανώνυμη στη πιο ματαιόδοξη βαθμίδα του ποιήματος

[παύση- ήχος κυμάτων]

ΦΙΟΝΤΟΡ ΜΙΧΑΗΛΟΒΙΤΣ : Κι είναι πια ώρα ν' ανάψουμε το κηροπήγιο, ν' αλλάξουμε τις βάρδιες στους σταθμούς γιατί άλλοι πεθαίνουνε για μάς μ' ένα νόημα παράδοξο κι ανεξήγητο, - κι ο Μυστικός Δείπνος καθυστερεί σκόπιμα περιμένοντας  τον Τελευταίο,- ψιλοβρέχει, οι εποχές έχουν περάσει χωρίς προειδοποίηση.

[Σκοτάδι. Φως. ΑΥΛΑΙΑ.]

      

ΑΝΑΦΟΡΕΣ :

[*], με αφορμή το γοητευτικό διήγημα του Franz Kafka, Ο Κυνηγός Γράκχος [μτφρ. Θοδωρη Δασκαρόλη, Η λέξη, τ.66.

      ιούλιος -αύγουστος 87. [Γάιος κ Τιβέριος Γράκχος, πολιτικοί μεταρρυθμιστές στην αρχαία Ρώμη - πιθανά ο Kafka  να υπαινίσσεται τη δολοφονία τους,- γνωστή η συμμετοχή του ιδίου σε κοινωνιστικά και αριστερά κινήματα   

      της εποχής του. Οι αδερφοί Γράκχοι, δολοφονήθηκαν για μια σειρά νόμων υπερ των πληβείων και κατά των  πατρικίων - λέγεται ότι τα πτώματά τους πετάχτηκαν στον Τίβερι.

[1*], Ρασκόλνικοφ - περιώνυμη φιγούρα στο Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι [Φίοντορ Μιχαήλοβιτς]

Είναι παροιμιώδης η αγάπη της Σόνιας που ακολουθεί τον Ρ. στη εξορία της Σιβηρίας

[2*], υπονοείται ο Πύργος του Kafka και ο ηγεμόνας του Πύργου [η φαλλικότητα της εξουσίας]