Η "τοξική" βόμβα που απειλεί τις ευρωπαϊκές τράπεζες

Του Γ. Αγγέλη

Τα στοιχεία δεν είναι αμφισβητήσιμα καθώς προέρχονται από δημόσια τοποθέτηση μέλους του Συμβουλίου Εποπτείας της ΕΚΤ (Φάμπιο Πανέτα): οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι "φορτωμένες" με assets της τάξης των 6,8 τρισ. ευρώ τα οποία άμεσα ή έμμεσα χαρακτηρίζονται ως "τοξικά" καθώς αξιολογούνται στις αξίες "επίπεδου 2 και 3" στους ισολογισμούς των τραπεζών. Πρόκειται για σύνθετα-παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα που έχουν συσσωρευτεί ακόμη και μετά το 2008.

Ο όγκος αυτός είναι περίπου 12 φορές μεγαλύτερος από εκείνο των "κόκκινων δανείων".

Και το εντυπωσιακό είναι –όπως επισήμανε σε χθεσινό ρεπορτάζ το Capital.gr από τις συζητήσεις που έγιναν στο Eurogroup – ότι το 75% του όγκου αυτής της ωρολογιακής βόμβας είναι στους ισολογισμούς των τραπεζών της Γαλλίας και της Γερμανίας...

Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η "διαρροή" αυτού του στοιχείου για την κατάσταση των ευρωπαϊκών τραπεζών προέρχεται από Ιταλούς αξιωματούχους στην ΕΚΤ και την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας, καθώς εξακολουθεί να φουσκώνει η ένταση μεταξύ της Ευρωζώνης και της Ιταλίας.

Το σημαντικό είναι ότι τα assets αυτά, ειδικά αυτά του "επιπέδου 3" έχουν αποτυπωθεί στους ισολογισμούς των τραπεζών με τιμές οι οποίες δεν προέρχονται από την αγορά, αλλά από μαθηματικούς τύπους, που η κάθε τράπεζα λόγω της σύνθεσής τους (παράγωγα προϊόντα) χρησιμοποιεί για να τα υπολογίζει. Σχεδόν το ίδιο ισχύει και για τα assets "επιπέδου 2" καθώς, μη υπάρχουσας μιας αγοράς η οποία να τα "τιμολογεί”, αποτυπώνονται στους ισολογισμούς σε τιμές που έχουν – οι ίδιες ή άλλες οι τράπεζες – κάποια ανάλογης σύνθεσης προϊόντα...

Με άλλα λόγια είναι προϊόντα των οποίων οι τιμές προσδιορίζονται με τον πλέον αυθαίρετο τρόπο, θυμίζοντας καταστάσεις που πριν από 10 χρόνια είχαν οδηγήσει στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος (Lehman Brothers).  

Το παράδοξο είναι ότι στα πρόσφατα stress test η ΕΚΤ αντιμετώπισε χωρίς αμφισβήτηση τις αξίες αυτών των στοιχείων και αποδέχθηκε ως τιμές έναρξης στα stress tests τις τιμές με τις οποίες οι ίδιες οι τράπεζες τα είχαν αποτυπώσει στους ισολογισμούς τους. Το επικίνδυνο αυτής της κατάστασης βρίσκεται στο ότι ανά πάσα στιγμή, σε μία κατάσταση κρίσης, τα assets αυτά μπορούν να υποτιμηθούν, όπως έγινε το 2007 – 2008 και να οδηγηθούν οι τράπεζες των οποίων τα κεφάλαια στηρίζονται σε αυτά σε ταυτόχρονη ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης με ανυπολόγιστες προφανώς συνέπειες αν η ΕΚΤ δεν προστρέξει να τις στηρίξει...  

 capital