Είναι κακό να χτίζεις στην άμμο παλάτια...

Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Και στην περίπτωση του Ταγίπ Ερντογάν το πιάτο σερβίρει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρνοντας τον Τούρκο ηγέτη προ αδιεξόδου, τη στιγμή ακριβώς που οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον καταγράφουν ιστορικό χαμηλό.

Η συριακή κρίση, που διαρκεί πάνω από επτά χρόνια, έδωσε στην Τουρκία τη δυνατότητα να ξεδιπλώσει το μέγιστο των φιλοδοξιών της, για προβολή της ισχύος της πέραν των νοτίων συνόρων της. Παράλληλα, ως διεθνής αντιπαράθεση δι' αντιπροσώπων, προσέφερε στην Άγκυρα τον χώρο για ριψοκίνδυνους ελιγμούς ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, αναβαθμιζόμενη σε γεωπολιτικό "μπαλαντέρ".

Όμως ο κύκλος τώρα κλείνει. Και ο Ερντογάν θα πρέπει να επιλέξει ποια προτιμά από τις ταπεινώσεις που του επιφυλάσσουν αντίστοιχα ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ασυνταξίες στην Τεχεράνη

Η τριμερής συνάντηση κορυφής των χωρών-συναναδόχων της λεγόμενης πρωτοβουλίας της Αστάνα, ήτοι της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν, στις 7 του μηνός στην Τεχεράνη αποτέλεσε σημείο τομής.

Σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση της συνόδου, ο Τούρκος πρόεδρος επιχείρησε για άλλη μία φορά να πείσει τους συνομιλητές του για την ανάγκη αναβολής της σχεδιαζόμενης από τη Δαμασκό και τους συμμάχους της στρατιωτικής επιχείρησης στην ανταρτοκρατούμενη επαρχία της Ίντλιμπ. Επρόκειτο για στιγμή μεγάλης αμηχανίας, αν κρίνει και μόνο κανείς από το γεγονός ότι ο δεινός ρήτορας Ερντογάν δεν κατάφερε να εκφωνήσει ούτε μία πρόταση χωρίς συντακτικό λάθος. Όμως ο Πούτιν ξέκοψε τη συζήτηση – και για του λόγου το αληθές λίγες ώρες μετά ακολούθησαν ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στην επίμαχη περιοχή.

Με ικανοποίηση που δύσκολα υποκρύπτονταν τα δυτικά μέσα ενημέρωσης σημείωσαν τις αποκλίσεις από τις οποίες πλέον δοκιμάζεται το τρίο της Αστάνα. Οι δε Τούρκοι ιθύνοντες δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους.

Οργισμένες αντιδράσεις

Με μήνυμά του στο Twitter ο Ερντογάν τόνισε ότι η χώρα του δεν θέλει να συμμετάσχει στο "παιχνίδι" που παίζεται ούτε όμως και θα μείνει απαθής στην ανθρωποσφαγή που απειλείται. Ο εκπρόσωπός του, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε την Τρίτη μετά από συνεδρίαση του τουρκικού υπουργικού Συμβουλίου ότι τυχόν επίθεση εναντίον της Ίντλιμπ "θα υπονομεύσει την εξελισσόμενη διαδικασία πολιτικής επίλυσης" του συριακού ζητήματος και θα δημιουργήσει "σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης". Κάλεσε μάλιστα τις ΗΠΑ να συνεργαστούν με την Τουρκία για την αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχομένου. Από την πλευρά του, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επέμεινε στη δυνατότητα μιας "ειρηνικής επίλυσης" του θέματος της Ίντλιμπ με τερματισμό των επιθέσεων και πολυμερή συνεργασία για την εξάλειψη των τρομοκρατικών οργανώσεων από την περιοχή.

Υπενθυμίζεται ότι η Ίντλιμπ αποτελεί τη μοναδική πρωτεύουσα νομού της Συρίας που παραμένει εκτός ελέγχου της κεντρικής κυβέρνησης – χρησιμοποιήθηκε δε το προηγούμενο διάστημα ως καταφύγιο όσων ανταρτών εγκατέλειπαν άλλες περιοχές της χώρας στο πλαίσιο των τοπικών συμφωνιών ειρήνευσης που διαμεσολαβούσε η Ρωσία.

Ζήτημα ασφάλειας και γοήτρου

Η σημασία της περιοχής για την Τουρκία είναι διπλή: άπτεται τόσο της ασφάλειας όσο και του γοήτρου της. Με 3,5 εκατομμύρια κατοίκους και τουλάχιστον 30.000 αντάρτες, η συνορεύουσα με τη Τουρκία Ίντλιμπ, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει ένα νέο κύμα τόσο προσφύγων όσο και τρομοκρατών προς τη χώρα του Ερντογάν σε μία στιγμή ούτως ή άλλως εξαιρετικά ευαίσθητη λόγω της τουρκικής οικονομικής κρίσης.

Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα έχει αναλάβει την επιτήρηση (με 2.000 άντρες σε 12 σταθμούς παρατήρησης) της γραμμής οριοθέτησης των ανταρτοκρατούμενων από τις κυβερνητικά ελεγχόμενες περιοχές. Πρόκειται για το επιχειρησιακό αντίστοιχο του πολιτικού ρόλου που διεκδικεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Αστάνα ως εγγυητής των σουνιτών αντικαθεστωτικών.

Ωστόσο η παρουσία των τζιχαντιστών έχει ανατρέψει πλήρως τους τουρκικούς σχεδιασμούς, αφενός διότι η Δαμασκός και οι σύμμαχοί της έχουν αξιοποιήσει την παρουσία οργανώσεων χαρακτηριζόμενων από τον ΟΗΕ ως τρομοκρατικών για να εκκαθαρίσουν τη μία μετά την άλλη όλες τις "ζώνες αποκλιμάκωσης" που είχαν εγκαθιδρυθεί με τη συνεργασία και της Τουρκίας.

Αφετέρου, η παρουσία στην Ίντλιμπ των σκληροπυρηνικών της Ταχρίρ αλ Σαμς, πρώην Αλ Κάιντα στη Συρία (και μάλιστα ακριβώς στο βόρειο τμήμα της περιοχής που ελέγχει την επικοινωνία με τα τουρκικά εδάφη), δυσχεραίνει το σχέδιο δημιουργίας ενός οιονεί προτεκτοράτου της Τουρκίας στην περιοχή. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, οι επιχειρήσεις των συριακών και ρωσικών δυνάμεων στην Ίντλιμπ αναμένεται να εξελιχθούν (με μικρά βήματα, κατά την προσφιλή τους τακτική) θέτοντας πρώτα στο στόχαστρο ακριβώς τις δυνάμεις εκείνες που πρόσκεινται στην Τουρκία και θεωρούνται λιγότερο αξιόμαχες.

Σε δύο ταμπλό

Ήδη, πάντως, η Άγκυρα έχει εντείνει την αποστολή οπλισμού, αλλά και την προώθηση δυνάμεών της νοτίως των συνόρων, ενώ από τα συριακά εδάφη που κατέχει στρατιωτικά, την Αλ Μπαμπ και τον πρώην κουρδικό θύλακα του Αφρίν, αντιστοίχως αποστέλλει ενισχύσεις του "Ελεύθερου Συριακού Στρατού" και εγκαθιστά αμάχους της Ίντλιμπ.

Την ίδια στιγμή επιχειρεί να κρατήσει τις ισορροπίες με τους εταίρους της στη διαδικασία της Αστάνα προχωρώντας στον χαρακτηρισμό της Ταχρίρ αλ Σαμς ως τρομοκρατικής οργάνωσης και συνδιαμορφώνοντας με τη Ρωσία, το Ιράν και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Στάφαν ντε Μιστούρα, τον κατάλογο καθεστωτικών και αντικαθεστωτικών αντιπροσώπων στις συνταγματικές διαβουλεύσεις για το μέλλον της Συρίας.

Είναι δυνατή η επιστροφή στις αγκάλες της Δύσης;

Η Τουρκία παραμένει επί της ουσίας παγιδευμένη. Ενώ αναβιώνει τη ρητορική περί έξωσης του Άσαντ και συμπίπτει με τις δυτικές δυνάμεις στην καταγγελία οποιασδήποτε επέμβασης στην Ίντλιμπ, βρίσκεται ακόμη σε πολύ προβληματικό επίπεδο σχέσεων με τις ΗΠΑ, ενώ παραλλήλως έχει εντείνει με πολλούς τρόπους (αρχής γενομένης από τον ενεργειακό) την εξάρτησή της από τη Ρωσία. Άλλωστε σε προηγούμενη προώθηση των συριακών δυνάμεων στην Ίντλιμπ το φθινόπωρο του 2017, το αντάλλαγμα που πρόσφερε η Μόσχα ήταν το πράσινο φως για την κατάληψη του Αφρίν. Όμως τυχόν νέα τουρκική επιχείρηση κατά των Κούρδων, σε αναζήτηση γοήτρου και ρόλου για την επόμενη μέρα, προορίζεται απλώς να οξύνει την αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον, στη φάση ακριβώς που οι ΗΠΑ καθιστούν σαφές ότι δεν σκοπεύουν να τερματίσουν συντόμως την παρουσία τους στη βορειοανατολική Συρία.

 Του Κώστα Ράπτη

capital.gr

Δυο ξένοι στην ίδια πόλη!

Τον τίτλο της παλαιάς ταινίας, «Δυό ξένοι στην ίδια πόλη» θυμίζει η ταυτόχρονη παρουσία στη Θεσσαλονίκη των Κώστα Καραμανλή και Κυριάκου Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη. Ο Κ. Καραμανλής παρέστη στην ομιλία του Κ. Μητσοτάκη, αλλά ήταν μια κίνηση υποχρεωτική δεδομένου, ότι αν απουσίαζε, θα πυροδοτούσε το φυτίλι της έκρηξης. Ωστόσο το «φυτίλι» φαίνεται πως σιγοκαίει.

Προσερχόμενος στη ΔΕΘ ο Κώστας Καραμανλής, προέβη σε δήλωση, στην οποία απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά μίλησε για την "παράταξη" ενώ έθεσε ψηλά τον πήχη μιλώντας "για μια μεγάλη εκλογική νίκη", παρέμβαση που επιδέχεται ερμηνειών. 

Μόλις την περασμένη Τρίτη, 12 Σεπτεμβρίου, μέσα της εφημερίδας «Τα Νέα» του ομίλου Μαρινάκη, η οποία απηχεί τις θέσεις της ηγετικής ομάδας της Ν.Δ., επιτέθηκε με σφοδρότητα εναντίον του πρώην προέδρου της Ν.Δ. Κώστα Καραμανλή.

Σε ολοσέλιδο άρθρο του Γιώργου Παπαχρήστου, το οποίο είχε και χτύπημα με έντονα κόκκινα γράμματα στην πρώτη σελίδα, υπό τον τίτλο: «Ο επιτήδειος ουδέτερος κ. Καραμανλής», κατηγορούσε τον πρώην πρόεδρο της ΝΔ, για «αφωνία». Μάλιστα, το άρθρο δημοσιεύτηκε μόλις τέσσερις μέρες πριν την ομιλία στη ΔΕΘ του Κυριάκου Μητσοτάκη και στο πλαίσιο αυτό, δεν ήταν το κατάλληλο timing, για να ανοιχτούν μέτωπα. Συνεπώς, τεκμαίρεται ότι υπήρχε σοβαρός λόγος για να δημοσιευτεί, στη συγκεκριμένη συγκυρία.  

Την  Παρασκευή, 14 Σεπτεμβρίου,υπήρξε και νέο επεισόδιο σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης με ύβρεις και βαριές εκφράσεις μεταξύ του αντιπροέδρου του της ΝΔ Άδωνι Γεωργιάδη και του επικεφαλής της ΔΑΚΕ Ιδιωτικού Τομέα, Νίκου Κιουτσούκη. Και η κόντρα αυτή εντάσσεται στον ακήρυχτο πόλεμο μεταξύ Καραμανλικών και Μητσοτακικών.

Επίσης, δεν πέρασε απαρατήρητο το  άρθρο στην εφημερίδα «Δημοκρατία» του Μανώλη Κοτάκη, ως απάντηση στις αιτιάσεις του άρθρου των «Νέων». Εύγλωττος ο τίτλος του άρθρου: «Προσευχηθείτε εκεί στη ΝΔ να μην μιλήσει ο Καραμανλής, γιατί κάποιοι δεν θα μπορούν να κυκλοφορήσουν».

Το «επιτήδειο» άρθρο

Όσο και να θέλει κανείς, να παραπέμψει στη σφαίρα της φαντασίας την κόντρα Μητσοτακικών – Καραμανλικών μέσα στη ΝΔ, δεν μπορεί να αγνοήσει τα έντονα συμπτώματα.

Το άρθρο των «Νέων» ήταν χαρακτηριστικό. Όπως εξηγούσε ένας καραμανλικός, «δεν ξύπνησε μια ωραία μέρα ο Γιώργος Παπαχρήστος και αναρωτήθηκε τι θα γράψω σήμερα; Ας γράψω για την αφωνία του Καραμανλή».

Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο έγραφε μεταξύ άλλων: «Στα όσα απίθανα συμβαίνουν στην ελληνική πολιτική σκηνή, αναμφίβολα, ξεχωριστή θέση κατέχει ένα πραγματικό «Μετέωρο». Άκαμπτο. Ακούνητο. Αμίλητο. Μια ασώματος κεφαλή. Αυτό το «μετέωρο» έχει ονοματεπώνυμο: λέγεται Κωνσταντίνος Καραμανλής του Αλεξάνδρου, είναι 62 ετών και έχει διατελέσει πρωθυπουργός της χώρας για πέντε χρόνια, έξι μήνες και 27 ημέρες».

Επιπλέον, ο τ. πρωθυπουργός εγκαλείται για αδράνεια σε ό,τι αφορά  τη χρησιμοποίηση του «καραμανλισμού» από αντιπάλους του Κ. Μητσοτάκη:

«Ακούει τον υπουργό Άμυνας της κυβέρνησης Τσίπρα να επιτίθεται κάθε τόσο (ακόμη και χθες στη ΔΕΘ) στη ΝΔ και τον πρόεδρό της, δηλώνοντας ταυτόχρονα «καραμανλικός», αλλά σιωπά αντί να τον αποδοκιμάσει….Βλέπει τον άλλοτε εκπρόσωπο τύπου του Βαγγέλη Αντώναρο να συνδιαλέγεται με την κυβέρνηση και να πλαγιοκοπεί τη ΝΔ ως «καραμανλικός», αλλά το ελάχιστο που οφείλει να κάνει, να τον αποκηρύξει επωνύμως και ευθαρσώς, δεν το κάνει».

Στοχευμένο;

Θεωρούν ότι υπήρξε στόχευση και μάλιστα δεν θεωρούν αμέτοχη την ηγετική ομάδα της ΝΔ. είναι προφανές ότι η ηγετική ομάδα θα ήθελε πιο ενεργό τον Κώστα Καραμανλή, αλλά ό ίδιος έχει επιλέξει τη σιωπή από την ημέρα που αποχώρησε από την πρωθυπουργία.

Ακόμη, το άρθρο υποκρύπτει μια ενόχληση και για άλλα στελέχη του καραμανλικού μπλοκ, τα οποία "δεν βγαίνουν μπροστά", να στηρίξουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη.  

Ενοχλούν επίσης, την ηγετική ομάδα της ΝΔ η υπουργοποίηση της Κατερίνας Παπακώστα, αλλά και η σύμπραξη του Πάνου Καμμένου με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δηλώνει με κάθε ευκαιρία ότι είναι καραμανλικός.

Ταυτόχρονα, θεωρούν ότι καθοριστικό ρόλο στην επικοινωνιακή ομάδα της ΝΔ έχει ο Άδωνις Γεωργιάδης και είναι αυτός που διαχειρίζεται τον «πόλεμο» εναντίον των καραμανλικών. Άλλωστε δεν είναι τυχαία η κόντρα του με την Κατερίνα Παπακώστα που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2017 και κλιμακώθηκε τον επόμενο μήνα Οκτώβριο και κατέληξε στη διαγραφή της κας. Παπακώστα από τη ΝΔ. Λίγο αργότερα, ακολούθησε και η διαγραφή του Ευάγγελου Αντώναρου από τη ΝΔ, επίσης προσκείμενου στον Κ. Καραμανλή.

Γιατί χόλωσαν οι καραμανλικοί;

Βασική αιτία αντιπαράθεσης των δύο πλευρών είναι η στροφή της ηγετικής ομάδας της ΝΔ προς τα δεξιά και ο εναγκαλισμός με τους πρώην βουλευτές του ΛΑΟΣ, Άδωνι Γεωργιάδη και Μάκη Βορίδη.

Επίσης, ενοχλεί η στροφή της πολιτικής της ΝΔ, προς τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό και σε βάρος των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.

Αυτό το τόνισε εξάλλου και στη δήλωση που έκανε προσερχόμενος στη ΔΕΘ, δηλώνοντας: «Είμαστε όλοι εδώ για να στηρίξουμε όπως πάντα την παράταξή μας, στον αγώνα για μια μεγάλη εκλογική νίκη και στόχο την αποτελεσματική διακυβέρνηση και την ρωμαλέα ανάπτυξη προς όφελος όλων των Ελλήνων και πρωτίστως των οικονομικά ασθενέστερων», δήλωσε ο κ. Καραμανλής.

Η νευρικότητα

Μια σημαντική παρατήρηση. Δεν έκανε αναφορά στο όνομα του αρχηγού της παράταξης, Κυριάκου Μητσοτάκη. Μια δεύτερη παρατήρηση είναι αυτό που είπε ότιπάμε για «μια μεγάλη εκλογική νίκη», η οποία εάν δεν έρθει, όλοι φανταζόμαστε ποιος θα φταίει.

Και εδώ βρίσκεται η πηγή της νευρικότητας στην οδό Πειραιώς. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, ακόμη και αυτές που γίνονται κατά παραγγελία από εφημερίδες και άλλα ΜΜΕ, δείχνουν κλείσιμο της ψαλίδας με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αν ίσχυε το κλίμα που επιχειρείται να μεταδοθεί, ότι η ΝΔ είναι κοντά στην αυτοδυναμία, προφανώς και δεν υπήρχε λόγος να ανοιχτεί επισήμως πυρ κατά των Καραμανλικών. Συνήθως οι εσωκομματικοί λογαριασμοί ξεκαθαρίζονται μετά τις εκλογές.

Πριν τη «μάχη» ξεκαθαρίζονται λογαριασμοί όταν η επιτυχία ούτως ή άλλως είναι εξασφαλισμένη ή η έκβασή της δεν θα είναι η επιθυμητή, οπότε αναζητούνται εκ των προτέρων οι υπαίτιοι, στους οποίους θα επιχειρηθεί να χρεωθεί η ευθύνη.

Τα στοιχήματα

Τα στοιχήματα για την ηγετική ομάδα της Ν.Δ. για την επικείμενη (έως τον Οκτώβριο του 2019) εκλογική αναμέτρηση είναι τα ακόλουθα:

1.    Η αυτοδυναμία στις εκλογές, που δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται.

2.    Η πρωτιά στις εκλογές, η οποία, με τις έως τώρα φανερές δημοσκοπήσεις, δείχνει να επιτυγχάνεται.

3.    Ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας, με πυρήνα τη Ν.Δ.

4.    Η επίτευξη ποσοστού στις εκλογές μεγαλύτερο, έστω και οριακά, από το 28,09%, που έλαβε η ΝΔ τον Σεπτέμβριο του 2015, με προσωρινό αρχηγό τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη.

Νίμιτς σε Σκοπιανούς: Ψηφίστε τη συμφωνία των Πρεσπών γιατί μπορεί ν' αλλάξει η κυβέρνηση στην Ελλάδα

Να τοποθετηθούν υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών στο δημοψήφισμα στις 30 Σεπτεμβρίου κάλεσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς τους κατοίκους της πΓΔΜ, καθώς όπως είπε, υπάρχει περίπτωση αλλαγής κυβέρνησης στην Ελλάδα.

O κ. Νίμιτς σε συνέντευξη του στο BIRN, συμβούλευσε όσους ζητούν περισσότερο χρόνο για τη συμφωνία, να βιαστούν.

«Η ιδέα της μακροπρόθεσμης αναμονής είναι επικίνδυνη. Δεν ξέρετε πού θα βρίσκεται η ΕΕ, αν θα θέλουν ένα άλλο μέλος, εάν θα θέλουν τη χώρα σας, δεν ξέρετε πού θα βρίσκεται το ΝΑΤΟ, δεν ξέρετε τι θα συμβαίνει στην Ελλάδα με τις αλλαγές στην κυβέρνησή της, δεν ξέρετε τι θα γίνεται στην ευρύτερη περιοχή και στο ευρωπαϊκό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που θα επηρεάσει μια νέα διαπραγμάτευση».

Υπενθυμίζεται ότι σε άλλη του συνέντευξη ο κ Νίμιτς είχε προειδοποιήσει ότι η κατάσταση θα γυρίσει 25 χρόνια πίσω αν δεν εγκριθεί η συμφωνία.

Η παγκόσμια μαφία οδηγεί τον Μαδούρο στην αγκαλιά της Κίνας.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο έχοντας την παγκόσμια αλητεία απέναντί του αλλά τον λαό με το μέρος του πήγε στην Κίνα ζητώντας βοήθεια για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που δημιούργησε, στη χώρα του η camora που απομυζά τον πλανήτη.

 Η κίνηση αυτή έφερε φαίνεται ότι πανικοβάλλει τους τοκογλύφους οι οποίοι πιστεύουν ότι με τα προβλήματα που δημιουργούν στον λαό της Βενεζουέλας θα καταφέρουν να επιβάλλουν κυβέρνηση ανδρείκελο των δκικών τους συμφερόντων στη χώρα. 

Η Κίνα δήλωσε έτοιμη να στηρίξει τη Βενεζουέλα και εν χωρώ τα ελεγχόμενα μέσα παραπληροφόρησης άρχισαν την γνωστή προπαγάνδα.  Τι προσφέρει η Βενεζουέλα στην Κίνα και ποια είναι τα κίνητρα της Κίνας για δανεισμό σε μια χώρα που δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της τώρα; Το Πεκίνο γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε την κρίση φερεγγυότητας της Βενεζουέλας, γιατί δανείζει τον Μαδούρο αφού γνωρίζει ότι ο προηγούμενος δανεισμός των 50 δις δεν εξυπηρετήθηκε;

Τα παπαγαλάκια των τοκογλύφων λένε ότι εάν η Κίνα αποφασίσει εκ νέου τέτοιες παροχές, αυτό θα γίνει μόνο αν λάβει ως αντάλλαγμα εκτεταμένες παραχωρήσεις, οδηγώντας μερικούς να αναρωτηθούν εάν το Πεκίνο είναι έτοιμο να δημιουργήσει το πρώτο του προγεφύρωμα στην Αμερική. «Σε αυτό το στάδιο της κατάρρευσης όχι μόνο της οικονομίας της Βενεζουέλας, αλλά και του καθεστώτος, πιστεύω ότι ο Μαδούρο είναι έτοιμος να πουλήσει τα πάντα σε οποιαδήποτε τιμή», δήλωσε ο Diego Arria, πρώην εκπρόσωπος της Βενεζουέλας στα Ηνωμένα Έθνη, «Δεν υπάρχει όριο στο τι μπορεί να παραδώσει στους Κινέζους σε αυτό το στάδιο».

Η καχυποψία για την Κίνα είναι μεγάλη. Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. πιστεύει ότι η Κίνα ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τις δανειοληπτικές δανειοδοτικές και οικονομικές της επενδύσεις για να επεκτείνει το αποτύπωμα της στην Αμερική, με την αριστερή συμμαχία της Βενεζουέλας, της Κούβας, της Βολιβίας, της Νικαράγουας και του Ελ Σαλβαδόρ ως σημείο εισόδου. Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν πως η Κίνα προσπαθεί να βρει αδύνατα σημεία στην περιοχή, όπου μπορεί να αυξήσει την επιρροή της.  

Το έδαφος της Βενεζουέλας περιέχει δύο πράγματα που χρειάζεται η Κίνα: τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και άφθονο coltan, ένα ορυκτό που χρησιμοποιείται για τα smartphones. Αυτά στοχοποίησε το παγκόσμιο καρτέλ και αυτός είναι ο λόγος που οδήγησαν την Βενεζουέλα στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα.

 «Η Βενεζουέλα έχει δώσει ήδη στους Κινέζους παραχωρήσεις στα κοιτάσματα πετρελαίου, αλλά και στα ορυχεία», λέει ένας αναλυτής στο CBC, ο οποίος σημειώνει πως αν η Κίνα βοηθήσει τον Μαδούρο ξανά ,τότε αυτή τη φορά θα έχει σιγουρέψει τον τρόπο που θα την αποπληρώσει. «Αυτή τη φορά δεν θα χαριστεί, αλλά ο Μαδουρο τον έχει ανάγκη και ίσως είναι η έσχατη χείρα βοηθείας που του απλώνεται». Τι είναι γνωστό και τι δεν μεταδίδουν στη Κίνα Επισήμως, ο Μαδούρο βρίσκεται στην Κίνα για τετραήμερη επίσκεψη προκειμένου να συζητήσει οικονομικές συμφωνίες. Χθες, ο πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ ανακοίνωσε στον Μαδούρο, πως η Κίνα είναι πρόθυμη να παράσχει στη Βενεζουέλα όποια βοήθεια μπορεί, αλλά στα κρατικά ΜΜΕ δεν υπάρχει καμία αναφορά για την παροχή οποιωνδήποτε νέων κεφαλαίων.

Ο Λι είπε στον Μαδούρο πως η Κίνα υποστηρίζει τις προσπάθειες της Βενεζουέλας να αναπτύξει την οικονομία της και να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων, και πως είναι πρόθυμη να παράσχει όποια βοήθεια μπορεί, μετέδωσε η κινεζική κρατική τηλεόραση χωρίς να επεκταθεί. Η Κίνα είναι επίσης πρόθυμη να εξακολουθήσει την ανάπτυξη επιχειρηματικών και εμπορικών ανταλλαγών και εξέφρασε την ελπίδα η Βενεζουέλα να μπορέσει να παράσχει περισσότερη «υποστήριξη πολιτικής και νομικές εγγυήσεις», πρόσθεσε ο Λι. Σε ξεχωριστή συνάντηση που είχε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, ο Μαδούρο ευχαρίστησε την Κίνα για την επί μακρόν κατανόηση και την υποστήριξή της, ανέφεραν κινεζικά ΜΜΕ. Η Βενεζουέλα είναι πρόθυμη να «εξερευνήσει αποτελεσματικές μεθόδους χρηματοδότησης» με την Κίνα και να ενισχύσει τη συνεργασία με την Κίνα στον ενεργειακό τομέα, πρόσθεσαν τα ΜΜΕ, επικαλούμενα τον Μαδούρο, χωρίς και πάλι να επεξηγούν.

Ο Σι είπε στον Μαδούρο πως οι δύο χώρες θα πρέπει να προωθήσουν την αμοιβαία επωφελή συνεργασία για να φέρουν τις σχέσεις τους σε ένα νέο επίπεδο και ότι θα πρέπει να εδραιώσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη, ανέφερε η κρατική τηλεόραση. Μέσα σε μια δεκαετία η Κίνα έχει χορηγήσει πάνω από 50 δισεκ. δολάρια στη Βενεζουέλα με τη μορφή συμφωνιών για πετρέλαιο-έναντι δανείων που βοήθησαν την Κίνα να διασφαλίσει τον εφοδιασμό της γοργά αναπτυσσόμενης οικονομίας της σε ενέργεια ενισχύοντας τους δεσμούς της με έναν σύμμαχο στη Λατινική Αμερική που τάσσεται κατά των ΗΠΑ. Η ροή χρημάτων σταμάτησε ωστόσο πριν από σχεδόν τρία χρόνια, όταν η Βενεζουέλα ζήτησε μια αλλαγή στους όρους πληρωμής εν μέσω μειούμενων πετρελαϊκών τιμών και παραγωγής που ώθησαν την κρατικά ελεγχόμενη οικονομία της σε υπερπληθωριστική κατάρρευση. 

Το υπουργείο Οικονομικών της Βενεζουέλας ανακοίνωσε τον Ιούλιο ότι επρόκειτο να λάβει 250 εκατομμύρια δολάρια από την Αναπτυξιακή Τράπεζα της Κίνας προκειμένου να ενισχύσει την παραγωγή πετρελαίου, αλλά δεν αναφέρθηκε σε λεπτομέρειες. Η Βενεζουέλα είχε δεχθεί προηγουμένως ένα δάνειο 5 δισεκ. δολαρίων από την Κίνα για τον πετρελαϊκό τομέα της, αλλά δεν έχει λάβει ακόμη ολόκληρο το ποσό.

Αύξηση των ρωσικών επιτοκίων στα χνάρια της Τουρκίας

Με τη νομισματική κρίση στις αναδυόμενες να εξαπλώνεται απειλητικά, οι κεντρικές τράπεζες χρησιμοποιούν το ισχυρό όπλο των επιτοκίων για τη στήριξη των εθνικών νομισμάτων και την τιθάσευση του πληθωρισμού. Μία ημέρα μετά τη γενναία αύξηση από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, η σκυτάλη περνάει στη Ρωσία. Με το ρούβλι υπό πίεση και το ρίσκο νέων κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αποφάσισε αύξηση επιτοκίων, για πρώτη φορά από την εποχή της νομισματικής κρίσης του 2014, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης, στο 7,50% από 7,25%. 

 «Οι αλλαγές των εξωτερικών συνθηκών, οι οποίες συντελέστηκαν από την προηγούμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, ενίσχυσαν σημαντικά τους κινδύνους που οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού» αναφέρει η ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας, η οποία αιφνιδίασε με την απόφασή της, καθώς οι αναλυτές ανέμεναν ότι θα διατηρούσε αμετάβλητη τη νομισματική της πολιτική. 

 Την προηγούμενη φορά που η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας είχε αυξήσει το βασικό επιτόκιο ήταν τον Δεκέμβριο του 2014.Οι αυξανόμενες διακυμάνσεις της ισοτιμίας του ρουβλιού υπό το φως της διεύρυνσης των αμερικανικών κυρώσεων ενίσχυσαν τον πληθωρισμό στη Ρωσία, ο οποίος τον Αύγουστο διαμορφώθηκε στο 9,9% από το 9,7% που ήταν τον Ιούλιο. 

 Η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι «οι βασικοί κίνδυνοι σχετίζονται με τη μεγάλη αβεβαιότητα ως προς τις εξωγενείς συνθήκες και την επίδρασή τους στις χρηματοπιστωτικές αγορές», αλλά παράλληλα εξακολουθεί να αξιολογεί τους μικρότερους κινδύνους που σχετίζονται με τις διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου, τη δυναμική των μισθών και τις ενδεχόμενες αλλαγές στην κατανάλωση. 

 Η Ρωσία ακολούθησε το παράδειγμα των κεντρικών τραπεζών στις αναδυόμενες που βρίσκονται στον κυκλώνα της κρίσης, Τουρκία και Αργεντινή, που παρεμβαίνουν επιθετικά για να στηρίξουν τα εθνικά νομίσματα. Παρά ταύτα, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατέστησε εκ νέου σαφές ότι η ανοχή του απέναντι στα υψηλότερα επιτόκια έχει τα όριά της. Ο πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία βάζει στον πάγο τις νέες επενδύσεις της κυβέρνησης. 

 Σε ομιλία του προς αξιωματούχους του κόμματός του, του ΑΚ, ο Ερντογάν δήλωσε ότι υπουργεία της κυβέρνησής του επαναξιολογούν τα επενδυτικά τους σχέδια και δεν θα εξετάσουν την πραγματοποίηση περαιτέρω νέων επενδύσεων. Η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 15 ετών, που τον Αύγουστο εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 18%, και την κατάρρευση της λίρας, που πριν έναν μήνα βυθίστηκε σε ιστορικό ναδίρ. Η γενναία αύξηση επιτοκίων από την τουρκική κεντρική τράπεζα, παρά τις συστάσεις της Άγκυρας για χαμηλό κόστος δανεισμού, έχει προσφέρει στήριγμα στο τουρκικό νόμισμα. Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε την Πέμπτη τη μεγαλύτερη αύξηση εδώ και μία πάνω από μια δεκαετία, ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο στο 24%. 

 Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, που την επόμενη εβδομάδα θα ανακοινώσει τις λεπτομέρειες ενός μεσοπρόθεσμου οικονομικού σχεδίου, έχει υποσχεθεί μέτρα μείωσης των δαπανών. «Δεν μελετάμε επί του παρόντος νέες επενδύσεις», δήλωσε χθες ο Ερντογάν. «Αυτές που έχουν υλοποιηθεί τουλάχιστον σε ποσοστό 70% θα ολοκληρωθούν», πρόσθεσε ο Ερντογάν, αλλά «όλα τα υπουργεία μας θα επανεξετάσουν τις επενδύσεις τους και θα υλοποιήσουν το έργο τους θέτοντας προτεραιότητες». 

 Σχολιάζοντας την αύξηση των επιτοκίων κατά 625 μονάδες βάσης, που ανακοινώθηκε μόλις μερικές ώρες αφού ο Ερντογάν επανέλαβε την αντίθεσή του σε υψηλά επιτόκια, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι αυτό αποδεικνύει πως η κεντρική τράπεζα είναι ανεξάρτητη, ενώ εξέφρασε για μια ακόμα φορά τον σκεπτικισμό του. «Χθες, η κεντρική τράπεζα πραγματοποίησε την πολυσυζητημένη αύξηση των επιτοκίων, και μάλιστα σε πολύ υψηλό επίπεδο» δήλωσε. «Μιλούν για ανεξαρτησία, ορίστε η ανεξαρτησία. Τώρα θα δείτε το αποτέλεσμα της ανεξαρτησίας. Τώρα, προσωπικά, βρίσκομαι σε μία φάση υπομονής. Αλλά αυτή η υπομονή φθάνει μέχρι ένα σημείο. Διότι δεν μπορείς να πεις ΟΚ σε έναν μοχλό εκμετάλλευσης». 

   Αποθέματα χρυσού   

 Σε μια προσπάθεια να αποφύγουν μια κρίση ρευστότητας εν μέσω της κατρακύλας της λίρας, οι εμπορικές τράπεζες στην Τουρκία έχουν αποσύρει από τα μέσα Ιουνίου αποθέματα χρυσού, αξίας 4,5 δισ. δολαρίων. Τα αποθέματα χρυσού των εμπορικών τραπεζών έχουν μειωθεί σχεδόν κατά το ένα πέμπτο από τα μέσα Ιουνίου, στα 15,5 εκατ. ουγκιές. Η μερίδα του λέοντος (3,3 δισ. δολάρια) της συνολικής εξόδου πυροδοτήθηκε από την κίνηση των νομισματικών αρχών στις 13 Αυγούστου να αναθεωρήσουν προς τα κάτω τα όρια υποχρεωτικών αποθεματικών. 

   Απότην έντυπη έκδοση  της Ναυτεμπορική

   Tης Αγγελικής Κοτσοβού  

ανομβρία - του φωτη μισοπουλου

quarteto για τρεις φωνές και μια σιωπή

στο γιο μου Σταύρο Μάριο - 

γιατί πώς αλλιώς θα εξηγήσουμε οι δυο μας, - το ποτάμι, αυτό το μεγάλο τελεσίγραφο...

 ''Οι στίχοι που φτιάχνεις δεν αξίζουν καθόλου'', του είπα, ''επομένως προσπάθησε να μιλάς σε πρόζα''

ΑΝΤΡΕ ΖΙΝΤ, Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ [Τέλματα] [1]

Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. Έτυχε να 'ναι τα χρόνια δίσεχτα.....

Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ, ΚΙΧΛΗ

 ALLEGRO MA NON TROPPO

.......το χώμα αποκτά φαντασιώσεις καθώς πέφτει το φως - τα χρώματα της Κίχλης που αποφάσισε να βρει την άκρη της άμμου ή μια ερωμένη που βυθίζεται σ' έναν ύπνο αλόγιστο και μένει αξέχαστη απ' όλους σαν πεθαμένη - η ταραχή της προσευχής ανάμεσα στο χρόνο που τελειώνει και τα τρεμάμενα χέρια 

oι λέξεις λοιδορούν τον μαγικό θρίαμβο η ζωή θα είναι δανεική απ' ο,τι έχει ακόμα μπροστά πενιχρό κι ευκολονόητο έτσι εξηγείται που τα τελευταία χρόνια οι ναύτες βλέπουν τα τραγούδια τους να ησυχάζουν πάνω σε τόπους και νερά ηδονικά - ψάχνοντας - τους προγόνους των λέξεων - ιστιοφόρα που αναχώρησαν μόλις άρχιζε ο εσπερινός και μάς γοήτευε ο καρπός τους κρύσταλλα από κύματα όπως οι αλησμόνητες μουσικές λήκυθοι ή πάλι η μοίρα του άλλου που οδήγησε στο μεγάλο λυγμό με την υδρία και μια μέρα μου λέει ''είναι που ζήσαμε τόσες Κυριακές σαν άγνωστοι γι' αυτό αναχώρησαν τα δέντρα'' θα μου πείτε φθινοπωρινά επακόλουθα αλλά ένα βράδυ στον έσχατο ορίζοντα φάνηκε η γυναίκα με τη βαλίτσα να ομορφαίνει το βήμα της στο λίκνισμα τόσο άσχημη που όποιος τη χάιδευε γινότανε αθώος ξαφνικά ''εγώ'' μου λέει ''ήμουν με τον δολοφόνο κοιμόμουν μαζί του χρόνια ολάκερα μήπως γλυτώσουμε την καταδίκη - χαλεπή μοχθηρή με ταπεινά ελατήρια- ώσπου μάντεψα το ρηθέν παρά του προφήτου αλλιώς κι η μοναξιά θα ήταν μάταιη''- αυτοί λοιπόν υπέμειναν και άντεξαν μέχρι τέλους ''θα φύγω σε ηλικία απροσδιόριστη πρέπει να δούμε το ζητούμενο η εξέγερση θα κρύβεται σε σκοτάδι ή σιωπή κι οι ενέδρες στήνονται σε όσους κοιτάζουν μακριά όπως οι Αρχάγγελοι όταν χαρίζουν τα κλειδιά σε κλέφτες που ερωτεύτηκαν - έγνοια έφηβη - κι ο καλύτερος μύθος είναι ένα κοιμητήρι περαστικό -''ακούστε'', σύντροφοι- ''η αναμονή της δίκης θα προκαλέσει όπως εκείνος που τόλμησε να μπει στο δωμάτιο με τα παλιά ένστιχτα - σάς περίμενα καιρό αρκεί να βρούμε τον συνήγορο που θα μιλήσει για κείνη την απύθμενη εσοχή στον τοίχο σαν ενοχή που με συχώρεσε''.// 

 ADAGIO TRIONFANTE

..........αλλά ένα βράδυ ήρθε ο άλλος ''δεν έχω πρόθεση να ενοχλήσω'' είπε ''κανέναν - ψάχνω την καταχθόνια πλεκτάνη που υπαινίχθηκε ο τελευταίος όταν χάθηκε από προσώπου γης'' κι οι δεσμοφύλακες με τους κατάδικους κοιμούνται τώρα μεσοπέλαγα αφρόντιστοι κι ανέμελοι όπως ένα έλεος κρυφό που δείχνεις με το δάχτυλο ή όπως τους άξιζε σαν ένοχοι αληθινοί ή πάλι η φωνή του πνιγμένου που σταματάει στο κόκαλο ή όταν όλα είναι έτοιμα να σωπάσουν αλλά οι ναυαγοί ξυπνούν με τ' όνειρο της σημαίας που κυματίζει σαν απερίσκεπτη διανυκτέρευση κι ένα πρωί ''αμάρτησα'' μου λέει ''χωρίς να έχω παραδοθεί σε πράγματα απαγορευμένα, αλλά τότε πώς έγινε αυτό ;'' ''είναι που μάς βρήκαν σε στάση άσεμνη'' της λέω 

 ''τι κάνετε εδώ ; '' μάς είπαν κι όταν άνοιξε η πόρτα στο διάδρομο ήταν όλα αυτονόητα ''ανέλαβα την υπεράσπιση του ανελέητου θόρυβου αλλά χρειάζομαι τον γειτονικό κήπο για να ξεγελιέται ο φύλακας'' - έπειτα ήταν όλα αληθινά σαν εξιλέωση ή όπως όταν η ιστορία είχε πολλές εκδοχές αλλά μόνο μία οδηγούσε στην απόλυτη κρίση - στο μακρινό μυστικό - ''έχω ανάγκη να ησυχάσω'' είπε ''εσείς, τι δουλειά κάνετε ;'' ''εγώ'' του λέω ''έχω ένα χέρι λιγότερο επειδή το άλλο μαθαίνει να εξευμενίσει από τις πρώτες μέρες την Επανάσταση και περιμένω την αόρατη κουστωδία του Κυρίου'' άλλωστε ήρθαν στο φως τα περασμένα γενέθλια του κατηγορουμένου ζήτημα χρόνου να νοιώσει κανείς διαφορετικά γι' αυτό έμεινα φτωχός περπατώντας σκονισμένους δρόμους ή απερίσκεπτες λέξεις κι όταν με δίκαζαν ήταν σχεδόν κεκλεισμένων των θυρών αλλ' ο Θεός ξέρει με ποιο τρόπο θα συχωρεθούν οι αμαρτίες μας κι όλα τα νοσοκομεία ανέμεναν μια μακρινή μελωδία στα χέρια για να στηθεί η επικύρωση - άμωμη και με μιλιά αγγελική les anges sont blancs [2] κι έτσι ενεργούσα στα κρυφά προσποιούμενος - ''δε θέλω λεφτά '' του λέω ''παρά μια προσευχή τελείως δυσανάγνωστη που θα τη λέει Εκείνος'' κι άφησα να πέσει το μικρό χαρτί ξέροντας πως οι τυφλοί διαβάζουνε καλύτερα όταν αρχίζουν οι βροχές 

ALLEGRO VIVACE  

........''χρειάζομαι τις πληροφορίες'' μου λέει '' κοντολογίς η δίκη έχει περιοριστεί σημαντικά'' αλλά κάθε που βράδιαζε ερχόταν η γυναίκα με το βαθύ ντεκολτέ, απ' το προηγούμενο μονόπραχτο, ''σύντροφε'' μου λέει ''υπάρχει μια έρημος πάντα σ' ένα άδειο κρεβάτι βαθύτερη από μάς'' κι ήθελε να της πιάσω το χέρι στα κρυφά αλλά αρνιόμουν όπως η αναπάντεχη υπόθεση που εξανεμίζεται για να περάσουμε το σύνορο με διάθεση νικηφόρα κι εξορκιστική κερδίζοντας υστεροφημίες που μάς όφειλαν ακόμα προπολεμικά πριν την ανάβαση, θα έλεγα

 προτίμησα λοιπόν την εξαφάνιση όπως τελειώνουν τόσες μάταιες επισκέψεις κι όταν βασιλεύει απόλυτη σιγή είμαι σίγουρος πως παίρνει μέρος στο Παράλογο κι ο Ιησούς γιατί είναι με το μέρος της Εξέγερσης αλλά πώς φύγανε οι μάρτυρες αυτό θα σάς το πω μιαν άλλη φορά κι η σύλληψη έγινε αφού είχα μείνει έκθετος ή πάλι οι ερωμένες που καταρρέουν ανάμεσα στις λευκές νύχτες που υπόσχονται και σε νεκρώσιμες προκυμαίες και μια πανσέληνο θα τον συναντήσω πίσω απ' το έγκλημα - ''Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Φιόντορ Μιχαήλοβιτς'' - σα ν' απευθυνόμουν έγκαιρα στον συνήγορο υπεράσπισης - ή εκείνοι οι εφιάλτες που επαληθεύονται τις τελευταίες μέρες της Αποκάλυψης Owl and nightingale are dumb [3] γι' αυτό και ξέχασα να σάς γράψω, μόνο τώρα που με ρωτάτε θυμήθηκα κείνο το στερημένο άσυλο προφέροντας σιγανά τ' όνομα του απέναντι ερχόταν οι κλητήρες κάποτε να κρυφακούσουν στο απόδειπνο αλλά τους προκαλούσαν σύγχυση οι οιμωγές ''τόσοι γλάροι μες σε δωμάτια κλειστά'' μονολογούσε ο μικρότερος ώσπου βρεθήκαμε ένα βράδυ μ' εκείνον, τον άλλο, με το παλτό - γυμνός επιδειξίας που έκρυβε επιμελώς τα αχαμνά του ''άκου'' μου λέει ''εγώ μέχρι τώρα έγραφα ποιήματα- ήθελα να με προσέξουν οι ανακριτές καθώς δεν ήμουν μόνο αθώος αλλά κι απληροφόρητος ή ενδεής κι ένα πρωί μου λέει ''σταμάτα, ''οι στίχοι που φτιάχνεις δεν αξίζουν καθόλου'' - από τότε And on our krees their muzzles laid / And Death put down his book [4] - ''επομένως προσπάθησε να μιλάς σε πρόζα'' 

ΤΕΛΟΣ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1], .....Καστανιώτης, νουβέλες, μτφρ. Γεωργία Ζακοπούλου, 2010  

[2], Γιώργος Σεφέρης, Ημερολόγιο καταστρώματος Β' [με μια αναφορά στον Balzac] 

[3], Γ. Όντεν [ο κούκος και τ' αηδόνι είναι μουγκά], -Ο βουβός ήχος στον Όντεν [μτφρ. Ερωτ. Μωραίτη] στο : Σήμους Χήνι, Η κυβέρνηση της γλώσσας, Πατάκης, 2008 

[4], Γ. Όντεν ο.π. [και] Το ρύγχος τους στα γόνατά μας ακουμπούσε / Κι ο θάνατος το βιβλίο του παρατά