Το «γιο-γιο» που το λέμε ελληνική εκπαίδευση

Έρμαιο η παιδεία στα χέρια της εκάστοτε πολιτικής, του οποιουδήποτε υπουργού, του εκάστοτε τυχαίου που δεν μπορεί να αντιληφθεί πως ένα τόσο σοβαρό ζήτημα απαιτεί σταθερότητα και αειφόρο ανάπτυξη.

Το ότι η «Ελληνική Παιδεία» είναι ένα θέμα εξαιρετικά συζητημένο, πάνω στο οποίο όλοι έχουν γνώμη, όλοι κατά καιρούς (ή και μόνιμα) απαξιώνουν και κανείς δεν έχει ποτέ μια βιώσιμη λύση, είναι κάτι που θα έπρεπε να θεωρηθεί δεδομένο. Από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο όλοι βιώνουμε ακριβώς αυτές τις πτυχές της παιδείας μας. Από την πρωτοβάθμια κιόλας εκπαίδευση, είναι απορίας άξιο το τι προσφέρει στους μαθητές η «παπαγαλία» των μαθημάτων. «Μάθε ιστορία απ’ έξω, θρησκευτικά απ’ έξω, μελέτη περιβάλλοντος απ’ έξω»! Γιατί τα μαθηματικά μας μπλέκουν τόσο πολύ από την πρώτη στιγμή και γιατί δεν υπάρχει μία συνεχή εναρμόνιση των διδακτικών βιβλίων με την εποχή στην οποία κάθε γενιά μεγαλώνει.

Το σύστημα της παιδείας μας αποτελεί το «συκώτι του Προμηθέα» για έναν τρομερό «αετό» που ονομάζεται παραπαιδεία και καταβροχθίζει ο,τι μπορεί από έναν τόσο ζωντανό οργανισμό. Σε κάθε μια βαθμίδα, οι γονείς αναγκάζονται να σηκώσουν το αβάσταχτο βάρος των απείρων φροντιστηρίων και ιδιαιτέρων μαθημάτων, γνωρίζοντας πως αν είναι να περιμένουν από το σχολείο δεν θα τα μάθουν ποτέ. Ακόμα και στο πανεπιστήμιο, μεγάλοι και ώριμοι άνθρωποι επιλέγουν τα φροντιστήρια, είτε για να βοηθηθούν σε μαθήματα που είναι «αδύναμοι» μα που κανένας καθηγητής ποτέ δεν δίδαξε, είτε πληρώνουν ανθρώπους για να  συντάσσουν ολόκληρες διατριβές.

Φυσικά και το πρόβλημα της παιδείας δεν είναι η παραπαιδεία. Αυτή δημιουργήθηκε από ανάγκη για «σωστή» μόρφωση, καλύτερα αγγλικά, και μια θέση στο Πανεπιστήμιο. Και τι θέση κι αυτή, που έχει περάσει από χίλια κύματα. Γιατί άπαξ και μπείς στο Πανεπιστήμιο είναι τα πάντα πιθανά. Μπορεί τη μια χρονιά που είσαι φοιτητής μια κυβέρνηση να εφαρμόσει το Ν+2, οπού μετά το πέρας των Ν ετών που είναι η υποχρεωτική φοίτηση, έχεις άλλα δύο χρόνια για να πάρεις πτυχίο, αλλιώς είσαι έξω, διαγραφή, καπούτ, πτυχίο γιόκ.

Την άλλη χρονιά μπορεί η πρυτανεία να μειώσει τα μαθήματα που απαιτούνται για το πτυχίο σε 5 έναντι 6 ανά εξάμηνο [γεγονός που έγινε πέρυσι στο Πάντειο] και εν τέλει να ανακαλέσει λίγους μήνες μετά δεδομένου ότι ανεκλήθη το νομοσχέδιο περί Ν+2 και επιστρέφουν οι αιώνιου φοιτητές.

Έρμαιο της κάθε πολιτικής πρακτικής

Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, το πρόβλημα δεν είναι οι καθηγητές, η πρυτανεία ή ο εκάστοτε υπουργός παιδείας. Φταίει το ότι ένα πρόγραμμα παιδείας δεν μπορεί να είναι έρμαιο της κάθε πολιτικής πρακτικής. Όταν έχεις σκοπό να εκπαιδεύσεις τους ενήλικες του μέλλοντος, πρέπει να υπάρχει μια σαφής οργάνωση, ένας πράγματι υγιής οργανισμός που να αφήνει απ’ έξω την πολιτική και να αφορά μόνο την εξέλιξη. Μιλάμε κοντά δέκα χρόνια για το χάλι των πανελληνίων κι ακόμα δίνουν, κι ακόμα δουλεύουν τα φροντιστήρια κι ακόμα τα πανεπιστήμια βγάζουν πτυχιούχους που δεν ξέρουν καν τι δουλειά κάνουν.

Πόσα μόνο έχουν ακουστεί φέτος; Ιδιωτικοποιήσεις στα πανεπιστήμια, επιστροφή των αιωνίων φοιτητών, αλλαγές από εδώ κι από εκεί. Νομίζω πως τελικά όλα αυτά τα «μέτρα» παραμένουν ακραία μετριοπαθή. Μου φαίνεται πως πραγματικά τίποτα δεν έχει αλλάξει τόσα χρόνια, παρόλο που ειπώθηκαν πολλά. Τώρα ακούμε πως ναι μεν επιστρέφουν οι αιώνιοι μα και πως δεν υπάρχουν πόροι για την χρηματοδότηση των ιδρυμάτων -καλά αυτό το ξέραμε, δείτε μόνο πως είναι το κτίριο του Παιδαγωγικού- και ο υπουργός παιδείας προτείνει την εκμετάλλευση της περιουσίας των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και όλοι όσοι έχουμε περάσει από… μέσα γελάμε σκεπτόμενοι στα Trance Parties του πολυτεχνείου να έχουν και είσοδο πέντε ευρώ. Γιατί το μόνο που μπορεί να γίνει στους εξαθλιωμένους πανεπιστημιακούς χώρους είναι Trance Parties. Άντε πες, αξιοποιούνται και κάποιοι ιστορικοί χώροι ως κάτι, γίνεται και καμιά προβολή σε μεγάλες αίθουσες, κάποιο στο προαύλιο, καμιά συναυλία σε εξωτερικούς χώρους και άλλα τέτοια. Και ποιος θα τα οργανώσει; Οι καθηγητές που δεν τους βρίσκεις ποτέ; Οι πρυτάνεις που τους βλέπεις μια φορά σε κάτι σαν τελετή υποδοχής και 4 χρόνια μετά στο πτυχίο, η γραμματεία που είναι ανοιχτή 2 φορές τη βδομάδα ή μήπως το κυλικείο που απορώ πως στέκεται; Και μην ακούσω κάνα γελοίο, «οι φοιτητές». Οι φοιτητές είναι οι μόνοι που καμία δουλειά δεν έχουνε με το να καταφέρει το πανεπιστήμιο να βρεί δική του χρηματοδότηση. Και ειλικρινά κανένα πρόβλημα δεν υπάρχει με την ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, ούτως ή άλλως σε αυτά φτάνεις με ιδιωτικά μέσα, με 3 διαφορετικούς καθηγητές να σου κάνουν ιδιαίτερα. Ακόμα κι αν δηλώθηκε πως σκοπός είναι να ανακάμψει η δημόσια χρηματοδότηση, η αλήθεια είναι πως τελικά όλο αυτό ίσως αποτελέσει την αρχή της σταδιακής αποκοπής των ιδρυμάτων από την κρατική μηχανή. Δεν μπορώ να φανταστώ ένα Ελληνικό Πανεπιστήμιο με δίδακτρα, μου φαίνεται γελοίο, σκεπτόμενοι όμως πόσες οικογένειες μαζεύουν ο,τι έχουν στην άκρη στην προσπάθεια να στείλουν τα βλαστάρια τους στο εξωτερικό, δίνοντας τους ευκαιρίες έξω και ένα ασυναγώνιστο χαρτί εδώ, δεν καταλαβαίνω γιατί μας ενοχλεί τόσο.

Μέσα σε όλα αυτά, αμφιβάλλω αν κανείς ποτέ ήρθε να παρακολουθήσει ένα πανεπιστημιακό μάθημα, όταν και αν αυτό γίνεται. Αναρωτιέμαι ποτέ αν κανείς σκέφτηκε τους φουκαριάρηδες αυτούς ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτές τις αίθουσες. Τους καθηγητές που αδιαφορούν, που πώς να μην αδιαφορήσουν αφού ένα 18χρονο αγνοεί επιδεικτικά το ο,τι λέει αυτός ο άνθρωπος που κουβαλάει ένα βαρβάτο διδακτορικό, που με τη σειρά του ο φοιτητής απαξίωσε τη σχολή του πριν καν μπεί σε αυτή γιατί για 3 μόρια δεν πέρασε στο τμήμα που πραγματικά ήθελε κι αναγκάζεται να σπουδάσει βιολογία αντί ιατρικής.

Μπορώ μόνο να ελπίζω πως κάποια στιγμή, κάποιοι καλοί άνθρωποι θα σχηματίσουν μια αυτόνομη επιτροπή της παιδείας, με πράγματι εξέχοντες ανθρώπους του πνεύματος, οι οποίοι θα μπορέσουν να ασχοληθούν με τα ζητήματα της παιδείας μας αποκλειστικά και χωρίς να ταρακουνιούνται από την οποιαδήποτε πολιτική καταιγίδα. Και ίσως κάποια μέρα σταματήσουμε να έχουμε πτυχιούχους άνεργους, που δεν έμαθαν τίποτα 4 χρόνια, και ίσως και να εκσυγχρονιστούμε. Όσο όμως αυτό το κατακαημένο το ζήτημα της παιδείας είναι ένα γιο-γιό στα χέρια της εκάστοτε πολιτικής, του οποιουδήποτε υπουργού, του εκάστοτε τυχαίου που δεν μπορεί να αντιληφθεί πως ένα τόσο σοβαρό ζήτημα απαιτεί και μια σταθερότητα, μια αειφόρο ανάπτυξη, πολύ φοβάμαι πως η παιδεία για πάντα θα παίζει.

 thinkover.gr