Tην ώρα που ο πολιτικά παλαβός Ελληνας υπ. Οικονομικών
εγκαταλείπει το Χίλτον πανηγυρίζοντας για τον λευκό καπνό που βγήκε άνθρωπος που μαζί με
τον George Soros έφτιαξε το πρώτο πραγματικό διεθνές
επενδυτικό fund (Quantum Fund), υποστηρίζει:
-Mην επενδύετε τώρα στην Ελλάδα, όπου νάναι θα
χρεοκοπήσει εντελώς!!!
Ο 75χρονος θρυλικός επενδυτής Jim Rogers, ο οποίος αποφάσισε
σε ηλικία 37 ετών να αποσυρθεί από την ενεργό δράση και να γυρίσει δύο φορές
τον κόσμο (είναι κάτοχος 2 ρεκόρ Γκίνες), μίλησε στο liberal.gr και στον
Κωνσταντίνο Μαριόλη. Αναδημοσιεύουμε τα αποσπάσματα που είναι αποκαλυπτικά
γι΄αυτό που σε περιμένει.
Για το ελληνικό χρέος, σημειώνει με νόημα ότι όπως αυτός
έκανε ένα πολύ μεγάλο λάθος… με την πρώτη του γυναίκα και το πλήρωσε, έτσι και
οι πιστωτές της Ελλάδας πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Κύριε Rogers, έχετε παρακολουθήσει τις εξελίξεις
στην Ευρωζώνη και την εξέλιξη του «ελληνικού δράματος»;
Είναι δύσκολο να ζει κανείς σε αυτόν τον πλανήτη και να μην
γνωρίζει για το ελληνικό δράμα και τα προβλήματα της Ελλάδας. Όλοι ξέρουμε τι
συμβαίνει στην Ελλάδα ακόμη και αν κάποιοι δεν έχουν ιδέα που βρίσκεται στο
χάρτη. Γνωρίζω λοιπόν καλά το ελληνικό ζήτημα. Όπως θα ξέρετε, τα προβλήματα
της Ελλάδας όχι μόνο δεν έχουν λυθεί αλλά χειροτερεύουν. Το ελληνικό χρέος
αυξάνεται, όσο και αν πληρώνει η Ελλάδα και αυτό κάνει το πρόβλημα χειρότερο.
Άρα πιστεύετε κι εσείς ότι χρειάζεται μία
γενναία ελάφρυνση του χρέους;
Ναι. Βασικά αυτό που χρειάζεται είναι μία λύση στο πρόβλημα.
Αυτό που ξέρω είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώσει αυτά που χρωστάει.
Είναι ανθρωπίνως –και μαθηματικά– αδύνατο να πληρώσει ποτέ η Ελλάδα το χρέος
της. Κάποιος πρέπει να αναγνωρίσει την πραγματικότητα και να γίνει
επανεκκίνηση. Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει ξανά στο παρελθόν, όπως και άλλες
πολλές χώρες. Συνεπώς η μοναδική λύση που βλέπω είναι να αποδεχτούν αυτοί που
πρέπει την πραγματικότητα, να αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, να αναλάβουν
τις ζημιές οι τράπεζες και όποιος άλλος και να αρχίσουν από το μηδέν.
Ναι, αλλά πάντα υπάρχει το πρόβλημα του ποιος θα
δεχτεί να πληρώσει για όλα αυτά…
Να πληρώσουν αυτοί που έδωσαν τα δάνεια, όπως οι τράπεζες.
Ό,τι δηλαδή συμβαίνει σε όλες τις χρεοκοπίες. Σε όλη την ιστορία, οι άνθρωποι
που κάνουν λάθη, χάνουν χρήματα. Εγώ δεν έδωσα δάνεια στην Ελλάδα, αλλά πολλοί
άλλοι το έκαναν και αυτοί θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη. Όπως όταν εγώ κάνω
λάθος στο χρηματιστήριο δέχομαι τις επιπτώσεις, έτσι και αυτοί που έδωσαν
δάνεια στην Ελλάδα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες.
Δεδομένου ότι το ελληνικό χρέος σήμερα βρίσκεται
στην κατοχή του «επίσημου τομέα», δηλαδή των ευρωπαϊκών χωρών και του ΔΝΤ,
αυτοί πρέπει να αναγνωρίσουν το λάθος τους;
Ακριβώς. Αυτοί που έκαναν το λάθος να δανείσουν θα πρέπει να
αναλάβουν τις ζημιές. Έχω κάνει πάρα πολλά λάθη στη ζωή μου, όπως ο γάμος με
την πρώτη μου γυναίκα. Αυτό κι αν ήταν μεγάλο λάθος. Έπρεπε, ωστόσο, να αναλάβω
την ευθύνη. Δεν σας πήρα τηλέφωνο να σας ρίξω ευθύνες και να σας πω να
αναλάβετε εσείς τη γυναίκα μου κι εγώ να μην έχω καμία επίπτωση. Αν κάνετε κι
εσείς λάθος με την πρώτη σας γυναίκα παρακαλώ μη με πάρετε τηλέφωνο…
Κάτι αντίστοιχο πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει
και με τις τράπεζες και το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων;
Ναι, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να γίνει μία επανεκκίνηση.
Στην Αμερική, για παράδειγμα, έχουμε δει πόλεις, πολιτείες και τράπεζες να
χρεοκοπούν. Δεν ήταν εύκολο, ήταν τρομερό, όμως η Αμερική δεν χάθηκε από τον
χάρτη επειδή κάποιες πολιτείες και τράπεζες χρεοκόπησαν. Δεν θα είναι μία
ευχάριστη διαδικασία. Μπορείτε αν θέλετε να συνεχίσετε να αγνοείτε το πρόβλημα
στην Ελλάδα, όμως έτσι απλά το παρατείνετε. Στο τέλος, κάποιος θα πρέπει να
αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.
Η Αμερική όμως μπορεί και τυπώνει συνεχώς χρήμα.
Και η Ευρώπη μπορεί όμως η Ελλάδα όχι…
Η Ελλάδα δεν μπορεί, έχετε δίκιο. Ωστόσο, θα ήταν χειρότερα
για την Ελλάδα αν αποφάσιζε να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη για να αρχίσει να
τυπώνει δραχμές. Θυμάμαι τις εποχές που η Ελλάδα τύπωνε όσο χρήμα μπορούσε,
μέχρι να… τελειώσουν τα δέντρα. Δεν ήταν καλές εποχές για την Ελλάδα.
Κατά τη γνώμη μου, η επιστροφή στη δραχμή θα είναι
καταστροφή για την Ελλάδα. Μπορεί να είναι όλοι χαρούμενοι στην αρχή αλλά μετά
οι Έλληνες πολιτικοί θα κάνουν το ίδιο που έκαναν πάντα, αυτό που έκαναν πάντα
και οι πολιτικοί άλλων χωρών. Θα τυπώνουν χρήμα, με αποτέλεσμα η αξία του
νομίσματος να αλλάζει συνεχώς. Θα υπάρξουν κάποιες καλές περίοδοι, όμως στη
συνέχεια θα υπάρξουν και πολύ σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Αν όμως αυτό
θέλει να κάνει η Ελλάδα, εμένα δεν μου πέφτει λόγος γιατί δεν είμαι Έλληνας.
Δεν μπορώ να σας πω τι να κάνετε. Για μένα η καλύτερη λύση σε βάθος χρόνου θα
είναι να παραδεχτούν όλοι τα λάθη τους, να δεχτείτε το πλήγμα και να ξεκινήσετε
από την αρχή.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ιαπωνία αντιμετώπισε
παρόμοιο πρόβλημα. Αρνήθηκαν να παραδεχτούν το πρόβλημα και να χρεοκοπήσουν και
όπως ίσως γνωρίζετε, σήμερα οι Ιάπωνες αποκαλούν τη δεκαετία αυτή μία χαμένη
δεκαετία. Μετά είχαν μία ακόμη χαμένη δεκαετία και τώρα βρίσκονται στην τρίτη
χαμένη δεκαετία. Το ιαπωνικό χρηματιστήριο σήμερα βρίσκεται 60% χαμηλότερα σε
σύγκριση με πριν από 27 χρόνια. Αυτό δεν είναι καλό για την Ιαπωνία.
Την ίδια ώρα στη Σκανδιναβία αντιμετώπιζαν παρόμοιο
πρόβλημα, επέτρεψαν να γίνουν χρεοκοπίες, βίωσαν 2-3 πολύ άσχημα χρόνια και
προχώρησαν σε επανεκκίνηση, με αποτέλεσμα από τότε η Σκανδιναβία να είναι ένα
υπέροχο μέρος για επιχειρηματική δραστηριότητα. Η οικονομία τους είναι από τις
καλύτερες στον κόσμο.
Δείτε, επίσης, την Αμερική. Αντιμετώπισε παρόμοιο πρόβλημα
το 1921-22. Αποφάσισε την αύξηση των επιτοκίων και εξισορρόπησε τον κρατικό
προϋπολογισμό. Τα πρώτα 2-3 χρόνια ήταν χάλια, όμως στη συνέχεια η εν λόγω
δεκαετία αποδείχθηκε μία από τις καλύτερες που έζησε ποτέ η Αμερική. Άρα η
καλύτερη λύση είναι να δέχεσαι τις επιπτώσεις και να ξεκινάς από την αρχή, αλλά
στους πολιτικούς δεν αρέσει αυτό.
Πότε θα έχουμε την επόμενη κρίση και τι πρέπει
να περιμένουμε;
Θα είναι μέσα στην επόμενη διετία. Αν δεν είναι στο τέλος
του τρέχοντος έτους θα είναι σίγουρα μέσα στο 2018. Θα δούμε πολλές χρεοκοπίες, αγορές να
καταρρέουν, θα δούμε κυβερνήσεις να πέφτουν, ίσως δούμε και κρατικές
χρεοκοπίες. Την
τελευταία φορά η Ισλανδία κατέρρευσε, το ίδιο και η Ιρλανδία. Θα δούμε
παρόμοιες καταστάσεις ή ακόμη και αλλαγές συνόρων όπως έγινε με την
Τσεχοσλοβακία και τη Γιουγκοσλαβία. Και η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι μία από τις χώρες
που θα χρεοκοπήσουν.
Να μη ρωτήσω λοιπόν αν θα επιλέγατε την Ελλάδα
για την επόμενη επένδυσή σας…
Επειδή ακόμη είναι ελεύθερη η διακίνηση κεφαλαίων ανά τον
κόσμο –μπορεί να περιορίζεται αλλά ακόμη υπάρχει– ο καθένας έχει την επιλογή να
επενδύσει σε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Η απάντησή μου είναι όχι.
Δεν θα ήθελα να επενδύσω ούτε στην Πορτογαλία, ούτε στην Ελλάδα.
Τι μπορεί να γίνει για να δείτε την Ελλάδα ως
επενδυτικό προορισμό;
Ο μόνος τρόπος για να επένδυα στην Ελλάδα θα ήταν μία μεγάλη
κατάρρευση και η παραδοχή της πραγματικότητας. Τότε η Ελλάδα θα είναι ένα πάρα,
μα πάρα πολύ συναρπαστικό μέρος για επενδύσεις. Η Ισλανδία, για παράδειγμα,
κατέρρευσε πριν το 2007 και από τότε είναι ένα σπουδαίο μέρος για επενδύσεις.
Στην Ισλανδία άφησαν να συμβούν χρεοκοπίες και έστειλαν κόσμο στη φυλακή. Από
τότε όμως, μετά την τρομερή κατάρρευση του νομίσματος, των τραπεζών κλπ, η
Ισλανδία αποτελεί επενδυτικό προορισμό.
Who is who
Ο James Beeland “Jim” Rogers γεννήθηκε στις 19 Οκτωβρίου του
1942 στη Βαλτιμόρη. Πήρε πτυχίο Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο Yale και πτυχίο
Φιλοσοφίας, Πολιτικών Επιστημών και Οικονομικών από το Πανεπιστήμιο της
Οξφόρδης. Εργάστηκε στηWall Street στην Dominick & Dominick και στην
Arnhold and S. Bleichroder. Το 1973 ίδρυσε μαζί με τον George Soros το Quantum
Fund, ενώ το 1980 αποφάσισε να αποσυρθεί και να γυρίσει τον κόσμο με
μοτοσικλέτα. Πραγματοποίησε δύο ταξίδια σε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ πάντοτε
ήταν ενεργός σε ό,τι αφορά τις αγορές. Το 1998 ίδρυσε τον δείκτη Rogers
International Commodity Index (RICI). Από το 2002, όταν επέστρεψε από το
δεύτερο μεγάλο του ταξίδι, συμμετείχε σε διάφορες οικονομικές εκπομπές στην
τηλεόραση, ενώ έγραψε και αρκετά βιβλία. Το 2007 πούλησε τη βίλα του στη Νέα
Υόρκη και μετακόμισε στη Σιγκαπούρη όπου ζει μέχρι σήμερα.
Δημοσίευση σχολίου