Υπάρχει χρέος και χρέος! Η διαφορά βρίσκεται στη φύση του!

Το ελληνικό χρέος και μια άλλη ανάγνωση του γερμανικού χρέους!

Οι Αρνητικές Εξωτερικότητες (περιβαλλοντικές ζημιές) είναι σημαντικές. Φυσικά και πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα νομισματικά χρέη, αλλά πρέπει επίσης να αντιμετωπίζουμε και την καταστροφή της δημόσιας υγείας μας.

Εξωτερικότητα: Η Εξωτερικότητα (externality) αναφέρεται σε

μια μη ανταποδοτική επίδραση που έχουν οι δραστηριότητες ενός ατόμου στο βιοτικό επίπεδο άλλων ατόμων που δεν εμπλέκονται σε αυτές τις δραστηριότητες. Όταν η θέση των ατόμων επηρεάζεται αρνητικά, τότε πρόκειται για Αρνητική Εξωτερικότητα (negative externality). Όταν η θέση των ατόμων επηρεάζεται θετικά, τότε πρόκειται για Θετική Εξωτερικότητα (positive externality)

Αρνητικές Εξωτερικότητες:

Για να κατανοήσουμε τη φύση αυτού του «χρέους» της Γερμανίας, θα πρέπει να διαβάσουμε το τεύχος του Απριλίου του Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (JCEM):http://press.endocrine.org/toc/jcem/100/4 Τον περασμένο Απρίλιο, το περιοδικό δημοσίευσε μια σειρά από μελέτες που διεξήχθησαν από είκοσι περίπου διεθνείς ερευνητές με συντονιστή τον Λεονάρντο Τρασάντε (Leonardo Trasande), ειδικό σε θέματα υγείας του πληθυσμού, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Στόχος τους ήταν να εκτιμηθεί το οικονομικό κόστος των βλαβών της υγείας του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που οφείλονται στη χημική ρύπανση. Παίρνοντας ως έτος βάσης το 2010, η μέση τιμή των ζημιών (δαπάνες για την υγεία και την ανάληψη ορισμένων διαταραχών, την απώλεια της παραγωγικότητας των εργαζομένων, κ.λπ.) εκτιμάται σε 1,3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των είκοσι οκτώ ή 157 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Και αυτό το κόστος είναι μόνο μια μέση τιμή με την πιο υψηλή να υπερβαίνει τα 260 δισεκατομμύρια ετησίως.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η βλάβη της υγείας από τη χημική ρύπανση κοστίζει στην ΕΕ τουλάχιστον 157 δισ. ευρώ ετησίως. Η Γερμανία ασφαλώς φέρει την κύρια ευθύνη αφού αυτή είναι που κυριαρχεί στο τομέα των χημικών βιομηχανιών με γίγαντες όπως η Bayer και η BASF.

Η Γερμανία θα έχανε πολλά αν είχαν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή τέτοιων παράπλευρων απωλειών. Στο Βερολίνο, το γνωρίζουν πολύ καλά γι αυτό και μέσα από από τις υπηρεσίες υγείας και ασφάλειας, η Γερμανία συνεχίζει να παρεμποδίζει την εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη ρύθμιση των πλέον προβληματικών προϊόντων - που ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταράκτες.

Εάν επιμείνουμε στην τελευταία δεκαετία, αυτά τα κρυφά κόστη ασφάλειας - αυτές οι «Αρνητικές Εξωτερικότητες», όπως τις αποκαλούν οι οικονομολόγοι - που σχετίζονται με τη χημική βιομηχανία- κατά πάσα πιθανότητα κόστισαν τουλάχιστον 1.570 δισεκατομμύρια στην Ευρωπαϊκή οικονομία. Κατά την ίδια δεκαετία, το ελληνικό χρέος αυξήθηκε από 195 δισ. ευρώ σε 320 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μια αύξηση κατά 125 δις ευρώ. Πάνω από δέκα φορές λιγότερο από ό, τι οι «Αρνητικές Εξωτερικότητες» των χημικών κατά την ίδια περίοδο, και σίγουρα πολύ, πολύ λιγότερο απ' ό,τι εκείνες των γερμανικών κολοσσών στον τομέα της χημικής βιομηχανίας.

Αυτά τα στοιχεία είναι αξιόπιστα;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η απάντηση είναι δύσκολη. «Οι επιπτώσεις στην υγεία από τους χημικούς ρύπους του περιβάλλοντος - είναι μια δυσνόητη έννοια και μπορεί να φαίνεται «άπιαστη» – όπως γράφει ο Tracey Woodruff, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, στον οποίο η JCEM ανέθεσε τη σύνταξη του τεύχους του Απριλίου. «Έχουμε έλλειψη πλήρων στοιχείων σχετικά με το πώς τα χημικά επηρεάζουν την υγεία μας στην καθημερινή μας ζωή – την τροφή, το νερό, τον αέρα και άλλα καθημερινά προϊόντα.»

Δεδομένης αυτής της έλλειψης στοιχείων, ο κ Trasande και οι συνεργάτες έχουν επικεντρωθεί, λέει η Dr. Tracey Woodruff «σχετικά με τις επιπτώσεις των χημικών ουσιών, μόνο σε επτά οικογένειες [οργανοφωσφορικά φυτοφάρμακα, πλαστικοποιητές, κλπ], και σε τρεις κατηγορίες διαταραχών (διαταραχές του αναπαραγωγικού συστήματος, νευροσυμπεριφορικές διαταραχές, της παχυσαρκίας και του διαβήτη). « Ως εκ τούτου, οι ερευνητές έλαβαν υπόψιν τους μόνο το κόστος των μετρήσιμων επιπτώσεων στην υγεία λόγω των πολύ σοβαρών διαθέσιμων επιδημιολογικών δεδομένων που υπάρχουν στον ευρωπαϊκό πληθυσμό. Όλα τα άλλα, που είναι ύποπτα αλλά δεν έχουν επαρκώς μελετηθεί, τα αγνόησαν.»

Εκτός από το τεράστιο μέγεθος του οικονομικού βάρους, αυτό το χρέος επηρεάζει τη βιολογία -με την υγεία του πληθυσμού να επιδεινώνεται-, αλλάζει τα οικοσυστήματα, αλλάζει γενικά την οικολογία.

Όχι μόνο όλα τα επιθυμητά αποτελέσματα για την υγεία δεν μπορούν να υπολογιστούν με ακρίβεια, αλλά η χημική βιομηχανία παράγει κι άλλες Αρνητικές Εξωτερικότητες , που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τα κράτη: πηγές πόσιμου νερού που έχουν ρυπανθεί από υπολείμματα φυτοφαρμάκων, την απώλεια της βιοποικιλότητας και των συναφών υπηρεσιών ( επικονίαση, διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους, κ.λπ.) ... «Αυτό που είναι σημαντικό, λέει η Dr. Tracey Woodruff, είναι ότι ο υπολογισμός των157 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύει μόνο το ορατό μέρος του πραγματικού βάρους που οφείλεται σε χημικούς ρύπους στο περιβάλλον.»

Δυστυχώς, γι αυτό το «χρέος» δε φωνάζει κανείς! Ωστόσο, είναι πολύ πιο σημαντικό απ' ό,τι το ελληνικό χρέος: εκτός από το μέγεθος του οικονομικού βάρους του, παρεμβαίνει με τη βιολογία μας και υποβαθμίζει την υγεία των πληθυσμών, μεταβάλλει τα οικοσυστήματα κι αλλάζει το τοπίο.

Τα ευρήματα αυτά είναι μέρος μιας συναινετικής επιστήμης, συμβατικά, και αναφέρονται ως τέτοια από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον. Έτσι: η χημική βιομηχανία αυξάνεται χάρη των τεράστιων Αρνητικών Εξωτερικοτήτων, που το κόστος τους το αναλαμβάνουν τα κράτη, οι κοινότητες, τα συστήματα υγείας και άλλοι τομείς της οικονομίας. Φυσικά, η Εξωτερικότητα δεν αποτελεί χρέος, με τη στενή έννοια του όρου (stricto sensu). «Το πρώτο(το ελληνικό χρέος) μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ηθικό χρέος, ενώ το δεύτερο είναι συμβατικό», λέει ο οικονομολόγος Alain Grandjean .