ΕΡΧΕΤΑΙ «ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ»! Συμφωνία Πούτιν-Τράμπ με σφραγίδα…

Η κυβέρνηση Τραμπ θα επιδιώξει επιστροφή στην προσέγγιση Νίξον απέναντι στη Μόσχα. Ποια θα είναι τα ανταλλάγματα και οι παραχωρήσεις μεταξύ των δύο δυνάμεων. Πιθανή η ανάληψη ρόλου από τον Κίσινγκερ.

Του G. Rachman για τους Financial Time.

Τι συμβαίνει ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ; Το ερώτημα αυτό πλανιόταν πάνω από τις αμερικανικές εκλογές.

Τώρα που ο κ. Τραμπ κέρδισε την προεδρία, το ερώτημα για τη σχέση του με τον Ρώσο ηγέτη αποκτάει παγκόσμια σημασία.

Οι δηλώσεις του κ. Τραμπ είναι συχνά αντιφατικές και συγκεχυμένες. Αλλά όσον αφορά τη Ρωσία, έχει υπάρξει αρκετά συνεπής και ξεκάθαρος. Θεωρεί τον κ. Πούτιν έναν ισχυρό ηγέτη, άξιο θαυμασμού και θέλει να δει μια σημαντική βελτίωση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας.

Όπως το έθεσε πρόσφατα ο κ. Τραμπ: «Δεν θα ήταν σπουδαίο αν τα πηγαίναμε καλά με τη Ρωσία;».

Η Αμερική του Τραμπ είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να κλείσει μια συμφωνία με τη Ρωσία του Πούτιν. Αλλά ποια θα είναι αυτή; Θα παρουσιάσω αυτό που θεωρώ ως πιο πιθανό σενάριο.

Οι ΗΠΑ θα βάλουν τέλος στη διαμάχη για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Αν και η Αμερική μπορεί να μη συμφωνήσει στην επίσημη νόμιμη ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία, θα την αποδεχτεί ως τετελεσμένο γεγονός. Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ θα άρουν τις οικονομικές κυρώσεις. Οι Αμερικανοί θα εγκαταλείψουν οποιαδήποτε ιδέα για ένταξη της Ουκρανίας ή της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ. Η ενίσχυση των νατοϊκών δυνάμεων στη Βαλτική θα επιβραδυνθεί ή θα διακοπεί.

Ως αντάλλαγμα σε αυτές τις μεγάλες παραχωρήσεις, η Ρωσία αναμένεται να εγκαταλείψει την επιθετική πολιτική στην Ουκρανία και να μην επιδιώξει περαιτέρω εδαφικές κατακτήσεις στην περιοχή. Η ρωσική πίεση και οι έμμεσες απειλές στα κράτη της Βαλτικής -την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία- θα σταματήσουν. Οι στρατιωτικές εντάσεις ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και στη Ρωσία θα υποχωρήσουν. Με τη χαλάρωση των συγκρούσεών τους στην Ανατολική Ευρώπη, οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα τα βρουν στη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ θα αποσύρουν τη δέσμευσή τους να ρίξουν τον Μπασάρ Αλ Άσαντ στη Συρία και θα ακολουθήσουν τους Ρώσους στις επιθέσεις κατά του ISIS.

Από την οπτική του κ. Τραμπ, τα θετικά από μια τέτοια συμφωνία είναι προφανή. Αν δουλέψει, θα αποκλιμακώσει μια επικίνδυνη αντιπαράθεση ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας ο κ. Τραμπ κατηγόρησε τη Χίλαρι Κλίντον ότι διακινδυνεύει να προκαλέσει τρίτο παγκόσμιο πόλεμο: ήταν μια αναφορά στην υπόσχεσή της να επιβάλει μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Συρία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σύγκρουση ανάμεσα στις ρωσικές και αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις. Η εγκατάλειψη του στόχου της κυβέρνησης Ομπάμα να ξεφορτωθεί τον πρόεδρο Άσαντ θα βοηθούσε να αρθούν οι ασυνέπειες στην πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία, η οποία σε πολλές περιπτώσεις φαινόταν να βάζει την Αμερική και στις δύο πλευρές του εμφυλίου.

Επιπλέον, η μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Ευρώπη θα ήταν μια σημαντική νίκη, δεδομένου ότι η Ρωσία μόλις έχει μετακινήσει πυρηνικά όπλα στο Καλίνιγκραντ, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία. Τέλος, η άρση των κυρώσεων και η επιστροφή στις ομαλές εμπορικές σχέσεις θα ικανοποιούσε τον επιχειρηματία Τραμπ.

Ωστόσο, αν και τα προτερήματα μιας τέτοιας συμφωνίας είναι ξεκάθαρα, οι πιθανοί σκόπελοι είναι τεράστιοι. Πρώτον, η συμμαχία με τους μακελάρηδες του Χαλεπίου θα απαιτούσε μια δόση κυνισμού που θα εξαγρίωνε πολλούς στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.

Δεύτερον, προϋποθέτει την επίδειξη εμπιστοσύνης στην προθυμία του κ. Πούτιν να τηρήσει τη συμφωνία, αντί να εξασφαλίσει παραχωρήσεις από τη Δύση και να επιστρέψει για νέες κατακτήσεις, ενδεχομένως στις χώρες της Βαλτικής.

Ο Νιούτ Γκίνγκριχ, πρώην ομιλητής στη Βουλή των Αντιπροσώπων και υποψήφιος να τοποθετηθεί σε μια καλή θέση από τον κ. Τραμπ, δήλωσε πρόσφατα ότι η Εσθονία είναι «στα προάστια της Αγίας Πετρούπολης», κάτι που δεν δείχνει μια άνευ όρων δέσμευση στην ανεξαρτησία της χώρας αυτής.

Ο κυνισμός μιας συνεργασίας με τους προέδρους Άσαντ και Πούτιν δεν αναμένεται να προβληματίσει τον Τραμπ. Όταν ρωτήθηκε κατά τη διάρκεια της καμπάνιας σχετικά με τη συνήθεια του Πούτιν να σκοτώνει δημοσιογράφους, ο κ. Τραμπ απάντησε: «Και η χώρα μας δεν πάει πίσω σε σκοτωμούς». Ο Τραμπ έχει επίσης εγκρίνει τη χρήση βασανιστηρίων, οπότε δεν πρόκειται να στεναχωρηθεί για μια de facto συμμαχία με το καθεστώς Άσαντ.

Ακόμα και έτσι, θα ήταν τεράστιο ρίσκο για τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ να εμπιστευθεί τον έξυπνο και έμπειρο Ρώσο ομόλογό του. Αν ο Πούτιν αθετούσε τις υποσχέσεις του, ο Τραμπ θα έμοιαζε με έναν ανόητο και ο ίδιος το σιχαίνεται αυτό.

Στο τέλος, πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του θα αξιολογήσουν τα ρωσικά κίνητρα. Η πλειοψηφία του κατεστημένου της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον θα προειδοποιήσουν τον Τραμπ να είναι εξαιρετικά ανήσυχος απέναντι στον Πούτιν και θα υποστηρίξουν ότι οποιαδήποτε παραχώρηση θα αντιμετωπιστεί ως αδυναμία και θα ενθαρρύνει περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.

Αλλά μια αντίπαλη σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι αυτό που θέλει πάνω από όλα ο Πούτιν είναι σεβασμός. Η σχολή αυτή πιστεύει ότι αν η Ουάσιγκτον αντιμετωπίσει τη Μόσχα σαν ίσο και ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πρόθεση να ενθαρρύνουν τη φιλελεύθερη ρωσική αντιπολίτευση, τότε ένα «new deal» με τη Ρωσία είναι εφικτό.

Μια συμφωνία που θα βασίζεται σε αυτά τα στοιχεία θα αντιπροσώπευε ουσιαστικά μια επιστροφή της προσέγγισης Νίξον απέναντι στη Μόσχα, με τον Λευκό Οίκο να επιχειρεί μια νέα μορφή πολιτικής μείωσης της έντασης με το Κρεμλίνο.

Είναι ακόμα πιθανό, ο 93χρονος Χέρνι Κίσινγκερ, ο οποίος ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Νίξον, να παίξει κάποιο ρόλο ως σύμβουλος ή διαμεσολαβητής. Ο Κίσινγκερ κάνει ακόμα πολλά ταξίδια και έχει προσκληθεί στη Μόσχα αυτό τον μήνα.

Τη δεκαετία του 1970 ωστόσο, ο Κίσινγκερ ήταν αντιμέτωπος με μια όλο και πιο αρτηριοσκληρωτική Σοβιετική Ένωση, που την κυβερνούσε ο σχετικά προσεκτικός Μπρέζνιεφ.