Τρεις στάθηκαν οι μεγάλοι αρχέγονοι φόβοι του ανθρώπου: Για τους άλλους ανθρώπους, για την φύση – και κυρίως για τα ακραία φυσικά φαινόμενα – και, τέλος, για τον θάνατο.
Αυτούς τους φόβους προσπάθησε να
καταπολεμήσει, με τις απαντήσεις που έψαξε να βρει για τα μεγάλα προβλήματα της ύπαρξής του.
Στην απάντηση, κατ΄ αρχάς, στον φόβο για
τους άλλους, σχημάτισε την Κοινωνία.
Η
κοινωνική κοσμοθεωρία, με την σειρά της, δημιούργησε τα κοινωνικά, πολιτικά και
οικονομικά συστήματα και θεσμούς.
Ο φόβος για τη φύση, τώρα, γέννησε τη Φυσική
φιλοσοφία. Αυτή αργότερα εξελίχθηκε σε Επιστήμη, της οποίας έκφανση,
έστω και μονομερής, υπήρξε η Τεχνολογία.
Τέλος, από την αγωνιώδη προσπάθεια αντιμετώπισης
του φόβου του θανάτου προέκυψε η Εσωτερική φιλοσοφία. Από αυτήν η Θεολογία
και από αυτήν η Θρησκεία.
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι παραπάνω κατακτήσεις του ανθρώπινου Νου, υπήρξαν και οι πυλώνες του πολιτισμού του, τον οποίο με αυτό τον τρόπο διάρθρωσε.
Υπάρχουν τώρα, τρεις βασικές έννοιες που
αφορούν τον ανθρώπινο πολιτισμό:
Ο
Χώρος, ο Χρόνος και η Ύλη.
Και οι τρεις πυλώνες του, που προαναφέρθηκαν, έχουν κοινή αντίληψη για τις έννοιες
αυτές, η επιστήμη όμως είναι αυτή που τις οριοθετεί ως προς το περιεχόμενό τους.
Κάθε φορά που μεταβάλλονται οι έννοιες του χώρου, του χρόνου ή της ύλης, μεταβάλλεται
και η δομή των πυλώνων του πολιτισμού και κατά συνέπεια η κατεύθυνση και τα στοιχεία
του πολιτισμικού ρεύματος.
Τέτοιες μεταβολές - πολύ σωστά έχουν ονομαστεί επαναστάσεις – στην
ιστορία του ανθρώπου, υπήρξαν:
α)
Η Νεολιθική Επανάσταση,
όταν ο άνθρωπος από τροφοσυλλέκτης μετατρέπεται σε Γεωργό, θεσπίζει τον θεσμό της
ιδιοκτησίας και αποκτά μόνιμη κατοικία.
β)
Η Αστική Επανάσταση
, κατά την οποία έχουμε πλέον, την δημιουργία των πόλεων.
γ)
Η Επανάσταση στη Γνώση του 16ου και 17ου αιώνα.
δ)
Μία νέα Επανάσταση στη γνώση που συντελείται από τα τέλη του 19ου αιώνα και συνεχίζεται
μέχρι σήμερα.
Κώστας Μπούζας.
Δημοσίευση σχολίου