Νομοθέτησαν τη διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης

To ασφαλιστικό σύστημα που θέσπισε η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου, σε στενή συνεργασία με το μεγάλο κεφάλαιο και τους ιμπεριαλιστές δανειστές, δεν αποτελεί απλώς μια ακόμα αντι-ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Αποτελεί την ταφόπλακα στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς ολοκληρώνει με ταχύτατο ρυθμό αυτό που ξεκίνησαν οι αντιασφαλιστικοί νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη το 2010.

♦ Οι νέες συντάξεις μετατρέπονται σε άθλια φιλοδωρήματα.

♦ Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις εξισώνονται με τις νέες και θα υφίστανται συνεχή πετσοκόμματα, καθώς ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης είναι χρεοκοπημένος από τη γέννησή του.

♦ Το νέο σύστημα ευνοεί την εισφοροαποφυγή και τη «μαύρη», ανασφάλιστη εργασία, με αποτέλεσμα σύντομα να επέλθει η διάλυση της ίδιας της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Ενα χρεοκοπημένο υπερταμείο

Ο ΕΦΚΑ θα είναι ένας από γεννησιμιού του χρεοκοπημένος φορέας, καθώς σ’ αυτόν μεταφέρονται περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχοι και εν ενεργεία ασφαλισμένοι του Δημοσίου (που προσελήφθησαν μέχρι 31.12.2010, γιατί από 1.1.2011 όσοι προσλαμβάνονταν ασφαλίζονταν έτσι κι αλλιώς στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), χωρίς να μεταφερθούν και οι ασφαλιστικές εισφορές που αυτοί έχουν πληρώσει. Στόχος είναι να απαλλαγεί ο κρατικός προϋπολογισμός από την υποχρέωση να καταβάλλει τις συντάξεις των δημόσιων υπάλληλων, για τις οποίες αυτοί έχουν πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές.

Η κυβέρνηση ΓΑΠ, παρά την αντιασφαλιστική σφοδρότητα των νόμων Λοβέρδου-Κουτρουμάνη-Παπακωνσταντίνου, δεν τόλμησε το 2010 να εντάξει όλους τους δημόσιους υπάλληλους στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, προκειμένου να απαλλαγεί ο κρατικός προϋπολογισμός από την καταβολή των συντάξεων. Αυτό έρχεται να το κάνει η συγκυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων, που περνά τους δημόσιους υπάλληλους στον ΕΦΚΑ (βάση του θα είναι ουσιαστικά το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), απαλλάσσοντας τον κρατικό προϋπολογισμό από την υποχρέωση καταβολής των συντάξεών τους!

Οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν απέκτησαν ποτέ ασφαλιστικό ταμείο για την κύρια σύνταξή τους. Οι εισφορές τους, εργατικές και «εργοδοτικές», πηγαίνουν στον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος καταβάλλει τις συντάξεις. Σύμφωνα με στοιχεία  από την Εισηγητική Εκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2016, οι συνταξιούχοι του δημοσίου -πολιτικοί και στρατιωτικοί- ήταν το Νοέμβρη του 2015  475.860, ενώ άλλοι τόσοι περίπου είναι οι εν ενεργεία ασφαλισμένοι του Δημοσίου.  Σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου, από 1.1.2017, που θ’ αρχίσει να λειτουργεί ο ΕΦΚΑ, αυτός θα εισπράττει τις εισφορές των εν ενεργεία δημόσιων υπάλληλων και θα πληρώνει τις συντάξειςόλων των συνταξιούχων του Δημοσίου.

Η Κοινωνική Ασφάλιση των δημόσιων υπάλληλων ήταν αυτό που ονομάζεταιΑσφάλιση στον Εργοδότη. Η μετάβαση από αυτή τη μορφή Κοινωνικής Ασφάλισης σε ασφάλιση σε Ταμείο θα έπρεπε να συνοδεύεται από ένα ισχυρό αποθεματικό, το οποίο ο προηγούμενος φορέας (το Δημόσιο) θα έπρεπε να καταβάλει στο νέο φορέα (ΕΦΚΑ). Στο άρθρο 59 του νόμου, όμως, που αναφέρεται στους πόρους του ΕΦΚΑ, γίνεται αναφορά μόνο στις εισφορές που θα καταβάλλουν οι δημόσιοι υπάλληλοι από τότε που θα ασφαλιστούν στον ΕΦΚΑ (1.1.2017). Δε γίνεται λόγος για το αποθεματικό που θα έπρεπε να συνοδεύει τη μεταφορά όλων αυτών των ασφαλισμένων στο νέο φορέα.

Στο αρχικό σχέδιο Κατρούγκαλου, στο άρθρο 63, αναφερόταν σχετικά με τους νέους πόρους του ασφαλιστικού συστήματος: «Το άρθρο αυτό θα διαμορφωθεί στη βάση πορίσματος διυπουργικής επιτροπής που είχε συσταθεί με απόφαση του ΚΥΣΚΟΙΠ για το σκοπό αυτό». Πέρασαν πάνω από τρεις μήνες από τότε και δε δημοσιοποιήθηκε ποτέ αυτό το περιβόητο πόρισμα για τους πόρους του ΕΦΚΑ. Οι μοναδικοί πόροι που αναφέρονται στο νόμο είναι οι ασφαλιστικές εισφορές και τα όποια αποθεματικά των υπαρχόντων ασφαλιστικών ταμείων.

♦ Ο ΕΦΚΑ παίρνει περίπου μισό εκατομμύριο συνταξιούχους του δημοσίου.Με τι κονδύλια θα καταβάλλει τις συντάξεις τους, οι οποίες μάλιστα -σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται ο Κατρούγκαλος- δε θα μειωθούν μέχρι το τέλος του 2018;

♦ Ο ΕΦΚΑ παίρνει εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιους υπάλληλους, ασφαλισμένους ήδη για κάποια χρόνια ο καθένας (πολλά ή λίγα).  Οι εργαζόμενοι αυτοί βαθμιαία θ’ αρχίσουν να συνταξιοδοτούνται. Με τι κονδύλια θα αποδίδονται σ’ αυτούς τους νέους συνταξιούχους οι συντάξεις τους; Ενας εργαζόμενος στο δημόσιο, έχει ασφαλιστεί για πέντε, δέκα, είκοσι, τριάντα χρόνια. Εχει σχηματιστεί ένα ασφαλιστικό «κεφάλαιο» από τις εισφορές του (εργατικές και «εργοδοτικές»). Αυτό το ασφαλιστικό «κεφάλαιο» δεν υπολογίζεται, δεν αποδίδεται, εξαφανίζεται. Ο ΕΦΚΑ παίρνει συνταξιούχους και ασφαλισμένους, αλλά δεν παίρνει τα κονδύλια που αναλογούν σ’ αυτούς. Κονδύλια που σχηματίστηκαν από τις ασφαλιστικές εισφορές τους.

Οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα υποστούν τεράστια πλήγματα στις συντάξεις τους (τις νέες, αλλά και τις παλιές) από την κατάργηση της Ασφάλισης στον Εργοδότη και τη μεταφορά τους -χωρίς τα σχηματισθέντα αποθεματικά- στον εξαρχής χρεοκοπημένο ΕΦΚΑ. Τα κονδύλια από τις ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλαν οι δημόσιοι υπάλληλοι συγκεντρώνονταν από το κράτος και αξιοποιούνταν απ’ αυτό. Τώρα, αυτά πάνε «υπέρ πίστεως και πατρίδος», δηλαδή πέφτουν στη «μαύρη τρύπα» των Μνημονίων.

♦ Δεν είναι, όμως, μόνο οι συνταξιούχοι και οι ασφαλισμένοι του δημόσιου τομέα. Στον ΕΦΚΑ θα ενταχθούν και οι αγρότες που είναι ασφαλισμένοι στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών (ΚΚΑΑ) και, τουλάχιστον, οι συνταξιούχοι αυτού του Κλάδου. Λέμε τουλάχιστον, γιατί υπάρχουν και οι συνταξιούχοι αγρότες που παίρνουν μόνο το προνοιακό βοήθημα, χωρίς να καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές. Οι ασφαλισμένοι στον ΚΚΑΑ ανέρχονται σε 568.443 και οι συνταξιούχοι σε 538.143. Ολοι αυτοί θα μεταφερθούν στον ΕΦΚΑ επίσης χωρίς αποθεματικό! Ο ΕΦΚΑ θα εισπράττει μόνο τις ασφαλιστικές εισφορές τους από τώρα και μετά! Για τον ΚΚΑΑ προβλεπόταν κρατική χρηματοδότηση με την οποία πληρώνονταν οι συνταξιούχοι. Αυτή όμως καταργείται και έτσι θα δημιουργηθεί τεράστιο πρόβλημα.

Το συμπέρασμα που βγαίνει από τα παραπάνω είναι πως, πέρα από τη μετατροπή των συντάξεων σε άθλια φιλανθρωπικά βοηθήματα, φτιάχνουν έναν ασφαλιστικό φορέα χρεοκοπημένο από τη γέννησή του. Σε βάρος αυτού του ασφαλιστικού φορέα διαπράττεται εξαρχής μια πρωτοφανής ληστεία, καθώς του φορτώνουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους (των οποίων πρέπει να καταβάλλει τις συντάξεις) και άλλους τόσους ασφαλισμένους που έχουν διανύσει έτη ασφάλισης (των οποίων πρέπει να καταβάλλει τις μελλοντικές συντάξεις), χωρίς να του μεταφέρουν το αποθεματικό που αντιστοιχεί και στους ήδη συνταξιούχους και στους εν ενεργεία εργαζόμενους-ασφαλισμένους και μελλοντικούς συνταξιούχους.

Ο στόχος τους είναι προφανής: θέλουν να απαλλάξουν τον κρατικό προϋπολογισμό από το κονδύλι που προορίζεται για τις συντάξεις των δημόσιων υπάλληλων, κονδύλι διόλου ευκαταφρόνητο. Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου γίνεται λόγος για «οικονομίες κλίμακας, έτσι ώστενα μειωθεί κατά τρόπο απολύτως ανώδυνο για τους ενδιαφερόμενους η συνταξιοδοτική δαπάνη»! Μ’ αυτόν τον πρόστυχο τρόπο κρύβουν το γεγονός ότι η μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης θα αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά αυτό κάθε άλλο παρά ανώδυνο θα είναι, αφού θα οδηγήσει τον ΕΦΚΑ εξαρχής σε χρεοκοπία.

Οι ίδιοι άλλωστε κάνουν λόγο για «εγχείρημα ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι αφορά ασφαλισμένους και συνταξιούχους που προσεγγίζουν τις 900.000»και γι’ αυτό προβλέπουν ότι «κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια» θα οριστεί με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας. Καταβάλλουν προσπάθεια να κρύψουν τη μία και μοναδική αλήθεια: το κράτος θα περάσει στον ΕΦΚΑ μισό εκατομμύριο συνταξιούχους κι άλλους τόσους ασφαλισμένους, που κάποια στιγμή θα συνταξιοδοτηθούν, χωρίς το αποθεματικό που δημιουργήθηκε από τις ασφαλιστικές εισφορές που αυτοί πλήρωσαν. Το κράτος, που θα έπρεπε να πληρώνει ολόκληρη τη σύνταξη και των ήδη συνταξιούχων και αυτών που θα συνταξιοδοτηθούν από τώρα και μετά, θα περιοριστεί μόνο στην καταβολή της λεγόμενης εθνικής σύνταξης.

Στο δίστηλο της διπλανής σελίδας  αποκαλύπτουμε, μέσα από τα επίσημα στοιχεία, τα κονδύλια που θα γλιτώσει ο κρατικός προϋπολογισμός και θα φορτωθούν στον ΕΦΚΑ.

Η κομπίνα με την εθνική σύνταξη

Ενόψει αυτής της πρωτοφανούς ληστείας και της μεταφοράς τεράστιων βαρών από τον κρατικό προϋπολογισμό στον ΕΦΚΑ, γίνεται κατανοητό γιατί οι «θεσμοί» έδειξαν… «λαρτζ» έναντι της περιβόητης εθνικής σύνταξης. Γιατί η λεγόμενη εθνική σύνταξη είναι το «τυράκι». Είναι τα ψίχουλα που θα δίνει ο κρατικός προϋπολογισμός, αφού προηγουμένως θα έχει μεταφέρει τα βάρη του στον ΕΦΚΑ. Είναι σαν κάποιος να σου αρπάζει με την απειλή όπλου το πορτοφόλι και μετά να σου δίνει ένα πεντάευρο από τα λεφτά σου, για να πάρεις ταξί και να μη γυρίσεις με τα πόδια στο σπίτι!

Οταν διέρρευσαν το αρχικό σχέδιο Κατρούγκαλου, υποστηρίξαμε ότι η λεγόμενη εθνική σύνταξη των 384 ευρώ δεν πρόκειται να δοθεί εξ ολοκλήρου σε όλους τους ασφαλισμένους, αλλά θα δίνεται αναλογικά με τα έτη ασφάλισης (ένα τεσσαρακοστό των 384 ευρώ για κάθε έτος ασφάλισης). Εξηγήσαμε και τους λόγους στους οποίους στηρίζαμε αυτή την εκτίμησή μας. Αν η εθνική σύνταξη δινόταν σε όλους στο ακέραιο, δεδομένου ότι οι συνταξιούχοι ξεπερνούν τους 2.600.000, θα απαιτούνταν μια ετήσια δαπάνη από τον κρατικό προϋπολογισμό ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ, που είναι έξω από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Γι’ αυτό και οι αντιασφαλιστικοί νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη του 2010 προέβλεπαν αναλογική (σύμφωνα με τα χρόνια ασφάλισης) καταβολή της εθνικής σύνταξης.

Η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όμως, απέκρυβε το γεγονός ότι σχεδίαζε να μεταφέρει στον ΕΦΚΑ όλους τους δημόσιους υπάλληλους (συνταξιούχους και εν ενεργεία) και όλους τους αγρότες, χωρίς να μεταφέρει και το απαιτούμενο αποθεματικό, κίνηση που θα αποφέρει τεράστια εξοικονόμηση κονδυλίων στον κρατικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα η καταβολή της λεγόμενης εθνικής σύνταξης (που θα είναι η μοναδική ασφαλιστική υποχρέωση του κράτους) να είναι πραγματικά ψίχουλα μπροστά στη μεγάλη ληστεία.

Βέβαια, η λεγόμενη εθνική σύνταξη έχει ήδη υποστεί μια αναλογική μείωση σε σχέση με το αρχικό σχέδιο Κατρούγκαλου. Στο ακέραιο τα 384 ευρώ θα καταβάλλονται μόνο σε όσους έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 20 πλήρη χρόνια ασφάλισης, ενώ για κάθε χρόνο κάτω από τα 20 θα μειώνεται κατά 2% (με αποτέλεσμα για 15 πλήρη χρόνια ασφάλισης η εθνική σύνταξη να είναι 345,60 ευρώ). Επιπρόσθετα, στους αγρότες δε θα δίνεται ολόκληρη, αλλά τμήμα της (δείτε αναλυτικά σε διπλανές στήλες)  Είναι τέτοια η ληστεία, είναι τόσο μεγάλο το βάρος που ξεφορτώνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με το πέρασμα των συνταξιούχων και εν ενεργεία δημόσιων υπάλληλων στον ΕΦΚΑ, που το «βάρος» της εθνικής σύνταξης δεν είναι τίποτα.

Να σημειωθεί ότι η δημιουργία ενός νέου ασφαλιστικού ορίου, στα 20 πλήρη χρόνια ασφάλισης, προδιαγράφει την επόμενη ανατροπή, βάσει της οποίας δε θα χορηγείται σύνταξη για λιγότερα από 20 πλήρη χρόνια ασφάλισης. Οποιος έχει λιγότερα χρόνια θα περιορίζεται στο προνοιακό βοήθημα των 360 ευρώ.

Η κυβέρνηση ΓΑΠ δεν είχε τολμήσει να περάσει τους συνταξιούχους και εν ενεργεία δημόσιους υπάλληλους (μέχρι 31.12.2010) στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Αυτοί παρέμειναν ασφαλισμένοι στο δημόσιο. Ο κρατικός προϋπολογισμός εισέπραττε τις εισφορές τους και κατέβαλε τις συντάξεις. Ετσι, θέσπισε την αναλογική (ανάλογα με τα έτη ασφάλισης) καταβολή της βασικής σύνταξης, που το 2010 είχε ορίσει στα 360 ευρώ.

Η συγκυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων έκανε τη μεγάλη κομπίνα. Πέταξε το «τυράκι» της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ σε όλους όσους έχουν τουλάχιστον 20 χρόνια ασφάλισης (με σχετική μείωση μέχρι τα 15 χρόνια ασφάλισης) και την ίδια στιγμή φορτώνει ένα τεράστιο βάρος στον ΕΦΚΑ, πουκαθιστά βέβαιη τη συνεχή μείωση των λεγόμενων ανταποδοτικών συντάξεων. Οχι μόνο των ανταποδοτικών συντάξεων των νέων συνταξιούχων, αλλά και αυτών των ήδη συνταξιούχων, των οποίων οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα.

Αθλια φιλοδωρήματα

Ο διαχωρισμός της σύνταξης σε δυο τμήματα (βασική και ανταποδοτική) πρωτοθεσπίστηκε με τους αντιασφαλιστικούς νόμους του 2010. Η λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης από 1.1.2011 και μετά υπολογιζόταν με νέα (μειωμένα) ποσοστά αναπλήρωσης και με συντάξιμες αποδοχές που υπολογίζονταν ως μέσος όρος ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου και όχι ως μέσος όρος της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας. Για να βγουν οι πρώτοι συνταξιούχοι αποκλειστικά με το σύστημα που θεσπίστηκε το 2010, θα έπρεπε να περάσουν 15 χρόνια και να φτάσουμε στο 2026. Η κυβέρνηση ΓΑΠ και οι τροϊκανοί δεν τόλμησαν τότε να ακουμπήσουν τον ασφαλιστικό βίο που διανύθηκε μέχρι και το 2010. Συγκέντρωσαν τα πυρά τους στον ασφαλιστικό βίο από το 2011 και μετά. Οι Τσιπροκαμμένοι, χέρι-χέρι με τους τροϊκανούς, ανέλαβαν να τσακίσουν και τον ασφαλιστικό βίο που διανύθηκε μέχρι το 2010.

Το 2010 τα ποσοστά αναπλήρωσης κυριολεκτικά τσακίστηκαν. Για 15 χρόνια ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης έγινε δυο φορές μικρότερο και παρέμεινε στην ίδια σχέση (δυο φορές μικρότερο) μέχρι και τα 27 χρόνια ασφάλισης. Ο νόμος Κατρούγκαλου κάνει αθλιότερα τα άθλια ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Λοβέρδου-Κουτρουμάνη (δείτε τον πίνακα στην κορυφή της σελίδας). Παράλληλα, εισάγει και άλλη μια αντιασφαλιστική πρωτοτυπία: μετατρέπει το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης σε άθροισμα κλιμακίων. Μέχρι τώρα, σε όλα τα αντιασφαλιστικά συστήματα, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης καθοριζόταν από την τελευταία χρονιά. Είχες 21 χρόνια ασφάλισης; Πολλαπλασιαζόταν το ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχούσε στα 21 χρόνια επί το 21. Με το νόμο Κατρούγκαλου υπολογίζεται το ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί στα 15 χρόνια, μετά το ποσοστό που αντιστοιχεί στα επόμενα τρία χρόνια, μετά το ποσοστό που αντιστοιχεί στα επόμενα τρία χρόνια, και το τελικό ποσοστό αναπλήρωσης βγαίνει από το άθροισμα των τριών επιμέρους ποσοστών. Ετσι, επέρχεταιπαραπέρα μείωση του συνολικού ποσοστού αναπλήρωσης. Τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Κατρούγκαλου είναι σημαντικά μειωμένα ακόμα και σε σχέση με τα άθλια ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Λοβέρδου-Κουτρουμάνη.

Το ποσοστό αναπλήρωσης είναι ο ένας παράγοντας του γινομένου από το οποίο προκύπτει η σύνταξη. Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι συντάξιμες αποδοχές. Αυτές, μέχρι το 2007 υπολογίζονταν με βάση τον τελευταίο μισθό (και με ποσοστό αναπλήρωσης 80% για 35 χρόνια ασφάλισης).  Από 1.1.2008 μέχρι 31.12.2010 οι συντάξιμες αποδοχές ήταν ο μέσος όρος της τελευταίας τριετίας. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο καίριο ήταν το πλήγμα που επέφεραν οι αντιασφαλιστικοί νόμοι του 2010 στους νέους ασφαλισμένους. Με το νόμο Κατρούγκαλου, οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται ως ο μέσος όρος ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου, με αποτέλεσμα να υποστούν και αυτέςπολύ μεγάλη μείωση.

Με την τεράστια μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης και των συντάξιμων αποδοχών, οι λεγόμενες ανταποδοτικές συντάξεις μετατρέπονταν σε προνοιακά φιλοδωρήματα. Η κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ καταργείται και το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης για 15 πλήρη έτη ασφάλισης διαμορφώνεται σε επίπεδα κάτω από την κατώτερη σύνταξη, ενώ θα υπάρχει συνεχώς τάση για παραπέρα μείωσή τους, λόγω των ελλειμμάτων που συνεχώς θα παράγει ο ΕΦΚΑ.

«Δωράκια» στους καπιταλιστές

Η χρεοκοπία του ΕΦΚΑ θα επιταχυνθεί και από τα «δωράκια» που ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει για τους καπιταλιστές.

♦  Δωράκι πρώτο, ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών στα καταβαλλόμενα και όχι στο ημερομίθιο ή τον μισθό που προβλέπουν οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Μέχρι τώρα, το ΙΚΑ υπολογίζει τις ασφαλιστικές εισφορές στο ημερομίθιο ή το μισθό που προβλέπει η Κλαδική Σύμβαση στην οποία υπάγεται ο εργαζόμενος και όχι στο μειωμένο ημερομίσθιο ή μισθό που του καταβάλλει η επιχείρηση, εκμεταλλευόμενη το μνημονιακό καθεστώς των ατομικών συμβάσεων εργασίας. Υπάρχει μάλιστα και σχετική εγκύκλιος του ΙΚΑ που το προβλέπει αυτό. Με το νόμο αυτό το καθεστώς τελειώνει. Οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογίζονται στα καταβαλλόμενα και όχι σ’ αυτά που προβλέπει η Κλαδική Σύμβαση. Ετσι, ο ΕΦΚΑ θα στερηθεί τεράστια κονδύλια από τους εργάτες και εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.

Η επόμενη κίνηση θα είναι μια ρύθμιση για τους καπιταλιστές που δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές, όπως προβλέπονται στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις που οι ίδιοι υποβάλλουν. Θα τους επανυπολογίσουν τις ασφαλιστικές εισφορές με βάση τα καταβαλλόμενα, απαλλάσσοντάς τους από μεγάλο μέρος των οφειλών τους προς το ΙΚΑ, που είναι ήδη πολλά δισεκατομμύρια ευρώ.

♦  Δωράκι δεύτερο, ο τεκμαρτός τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για μια ακόμη «καινοτομία» των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που καμιά αστική κυβέρνηση δεν τόλμησε να θεσπίσει ως τώρα. Αντί για ελέγχους ώστε ν’ ασφαλίζονται όλοι οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης, θα έχουμε… κατ’ αποκοπήν υπολογισμό των ημερομισθίων της επιχείρησης. Καταλαβαίνετε τι πρόκειται να γίνει: θα οργιάσει η… νόμιμη «μαύρη» εργασία.

Συνεχή πετσοκόμματα συντάξεων

Από τη στιγμή που ο ΕΦΚΑ δημιουργείται ως ένας «γίγαντας με πήλινα πόδια», ενώ το κράτος θα έχει υποχρέωση να καταβάλλει μόνο την εθνική σύνταξη, θα έχουμε συνεχείς μειώσεις συντάξεων, προκειμένου ο ΕΦΚΑ να είναι «αναλογιστικά βιώσιμος». Η ιστορία με τον αυτόματο «κόφτη» δαπανών αυτό ακριβώς υποκρύπτει.

Στη σημερινή φάση, τα ευρωπαϊκά ιμπεριαλιστικά κέντρα επέλεξαν τη θέσπιση του «κόφτη», μέσω ενός συμπληρωματικού Μνημόνιου, χωρίς ν' απαιτήσουν την ψήφιση συγκεκριμένων προληπτικών μέτρων. Ομως, οι συντάξεις φιγουράρουν πρώτες-πρώτες στη λίστα των δαπανών που θα κόψει ο «κόφτης». Κι αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να μη γίνει, γιατί -όπως είδαμε- ο ΕΦΚΑ θα είναι από τη γέννησή του χρεοκοπημένος.

Το βέβαιο είναι ότι οι συντάξεις θα κόβονται συνεχώς τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό το λόγο οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα. Την περιβόητη «προσωπική διαφορά», οι ίδιοι οι συντάκτες του νόμου την ονομάζουν «μία ευνοϊκή μεταχείριση που επιλέγει να εισάγει ο νομοθέτης για τους ήδη συνταξιούχους». Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρεται φαρδιά-πλατιά ότι «το Σύνταγμα δεν αποκλείει την μείωση ήδη απονεμηθεισών παροχών».

Αναφέρει ακόμα, φωτογραφίζοντας τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις: «Ο ανακαθορισμός των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά στον νέο, ενιαίο, τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής συντάξεως για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, εφ’ όσον συνεπάγεται μείωση των συντάξεων, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα».

Και για τη «διευκόλυνση» για μερικά χρόνια στην καταβολή των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, τις οποίες θα πληρώσουν στο ακέραιο αργότερα, η αιτιολογική έκθεση του νόμου αναφέρει: «Επειδή ο ΕΦΚΑ αποτελεί ενιαίο φορέα ασφαλισμένων, ευμενέστερη μεταχείριση σε μία κατηγορία ασφαλισμένων θα συνεπαγόταν μεταφορά πόρων προς αυτή από τις υπόλοιπες κατηγορίες, με συνέπεια των αρχών ισονομίας του συστήματος».

Είναι καθαρό ότι «φωτογραφίζεται» η μείωση των καταβαλλόμενων (παλιών) συντάξεων τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να αντιμετωπίζονται τα ελλείμματα που αναπόφευκτα θα εμφανίζει ο ΕΦΚΑ και να εξασφαλίζεται η λεγόμενη «αναλογιστική ισορροπία». Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, προβλέφτηκε και ο «κόφτης».

Φουρνέλο και στον ΕΟΠΥΥ

Από την αρχή ακόμα του νόμου (άρθρο 2) ξεκαθαρίζεται ότι ο κρατικός προϋπολογισμός χρηματοδοτεί μόνο την εθνική σύνταξη. «Ειδικές διατάξεις σχετικές με την κρατική χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης καταργούνται», αναφέρεται ορθά κοφτά.

Ετσι, εκτός των άλλων καταργείται και η κρατική εισφορά, ύψους 0,6% του ΑΕΠ προς τον ΕΟΠΥΥ, με αποτέλεσμα ο ήδη ελλειμματικός ΕΟΠΥΥ (παρά τα απανωτά χαράτσια στους ασφαλισμένους, με τελευταίο αυτό που μπήκε στους συνταξιούχους το περασμένο καλοκαίρι: 2% στην κύρια και 6% στην επικουρική σύνταξη) θα τιναχτεί κυριολεκτικά στον αέρα. Τα μόνα έσοδα του ΕΟΠΥΥ θα είναι οι ασφαλιστικές εισφορές. Με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζόμενων και με τη μείωση των συντάξεων, θα μειωθούν δραματικά και αυτά τα έσοδα και ο ΕΟΠΥΥ θα καταρρεύσει. Οι ασφαλισμένοι, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, θα κληθούν να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να έχουν μια ακόμα πιο άθλια ασφάλιση υγείας.

Διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης

Αυτό που προωθεί η συγκυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων δεν είναι απλώς η εξαθλίωση των συντάξεων. Είναι η διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης, διακαής πόθος της κεφαλαιοκρατίας εδώ και πολλά χρόνια.

♦ Οταν υπάρχει το προνοιακό βοήθημα των 360 ευρώ για τους ανασφάλιστους, που διατηρείται και με το νόμο Κατρούγκαλου, ποιος εργαζόμενος θα «κυνηγά» τα ένσημα που θα του δίνουν σύνταξη μερικά δεκάρικα μεγαλύτερη; Δε θ’ αποδέχεται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία τον εκβιασμό του αφεντικού να δουλέψει «μαύρα» και να πάρει κάτι παραπάνω στο άθλιο μεροκάματο;

♦ Οταν με 15 πλήρη χρόνια ασφάλισης εξασφαλίζεται η εθνική σύνταξη των 346 ευρώ και με 20 χρόνια ασφάλισης η πλήρης εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, ενώ τα παραπάνω χρόνια ασφάλισης προσφέρουν μια ελάχιστη διαφορά στην ανταποδοτική σύνταξη, ποιος εργαζόμενος δε θα προτιμήσει τη «μαύρη» εργασία που θα του προσφερθεί, με αντάλλαγμα μια ελάχιστη αύξηση του άθλιου μεροκάματου ή μισθού; Αυτό που ονομάζουμε «ασφαλιστική συνείδηση» θα πληγεί ανεπανόρθωτα και θα ανοίξει ένας φαύλος κύκλος: η «μαύρη» εργασία θα μειώνει τα έσοδα του ΕΦΚΑ, θα αυξάνει την ελλειμματικότητά του και θα οδηγεί σε παραπέρα μείωση των συντάξεων-φιλοδωρημάτων, κι αυτή η μείωση θα ανατροφοδοτεί την τάση για «μαύρη», ανασφάλιστη εργασία.

Με τη «μαύρη» εργασία να φουντώνει, με τις ασφαλιστικές εισφορές να μειώνονται, με τους καπιταλιστές να πληρώνουν «τεκμαρτά» και όχι με βάση τον πραγματικό αριθμό εργαζόμενων που απασχολούν, πολύ σύντομα θα δημιουργηθεί ένας ασφαλιστικός φορέας - φάντασμα και το μόνο που θα μείνει θα είναι η εθνική σύνταξη. Ποιον άλλο εκτός από το κεφάλαιο εξυπηρετεί αυτό; Χρόνια τώρα, το κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι θεωρούν ότι το «μη μισθολογικό κόστος εργασίας», όπως αποκαλούν τις ασφαλιστικές εισφορές, είναι υψηλό και… αντιπαραγωγικό. Στην «πρώτη φορά Αριστερά» έλαχε ο κλήρος να γίνει η κυβέρνηση που θα ικανοποιήσει στο μέγιστο βαθμό αυτή την απαίτηση του κεφαλαίου.

Με ταξικές διεκδικήσεις

Η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου οργάνωσε τον αιφνιδιασμό που από καιρό σχεδίαζε. Ακολουθώντας τη ναζιστική τακτική του «αστραπιαίου πολέμου», προώθησε την ψήφιση του αντιασφαλιστικού εκτρώματος το Σαββατοκύριακο. Ηθελε να δείξει έργο στους ιμπεριαλιστές δανειστές, που θα συνεδρίαζαν τη Δευτέρα, ήθελε όμως και να τελειώσει σε νεκρό χρόνο με τις όποιες αντιδράσεις στο αντιασφαλιστικό έκτρωμα.

Οι αντιδράσεις δεν ήταν καν στο ύψος παλιότερων εργατικών κινητοποιήσεων για το Ασφαλιστικό. Ακόμα και την Κυριακή, μέρα ψήφισης του νομοσχέδιου, που η παρουσία στα συλλαλητήρια δε συνεπαγόταν απώλεια μεροκάματου ή κίνδυνο απόλυσης, ο κόσμος που συγκεντρώθηκε στο Σύνταγμα ήταν απελπιστικά λίγος, ενώ το ΠΑΜΕ συγκέντρωσε τις δυνάμεις που συγκεντρώνει ο Περισσός σε τέτοιες περιπτώσεις. Δεν υπήρξε, δηλαδή, κινητοποίηση της πλατιάς εργατικής βάσης, που σε άλλες εποχές έκανε αισθητή την παρουσία της σε τέτοιες κινητοποιήσεις.

Αλλο που δεν ήθελε η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, βρήκε την ευκαιρία να βγει από την υποχρέωση. Εδώ την Παρασκευή, πρώτη μέρα της 48ωρης απεργίας, παρατηρήθηκε το φαινόμενο η ΑΔΕΔΥ να οργανώνει συγκέντρωση στην Κλαυθμώνος και πορεία και να απεργούν οι εργαζόμενοι σε όλα τα αστικά μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός, μετρό), έτσι που κι εκείνοι που ενδεχομένως να σκέφτονταν να πάρουν μέρος στη συγκέντρωση, να έχουν ένα λόγο για να δικαιολογήσουν την απουσία τους.

Δεν περιμέναμε, όμως, τίποτα διαφορετικό από την ξεπουλημένη στο κεφάλαιο συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Αυτή ούτε θέλει ούτε μπορεί να εμπνεύσει εργατικές κινητοποιήσεις. Κι όσες φορές στο παρελθόν κάποιες απεργιακές κινητοποιήσεις είχαν μαζέψει εργατόκοσμο, αυτό συνέβη όχι γιατί αυτός ο κόσμος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της αστικοποιημένης συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, αλλά γιατί ο εργατόκοσμος αισθάνθηκε την ανάγκη να διαμαρτυρηθεί, να εκφράσει την οργή του, να υποδηλώσει την παρουσία του. Παρά τη μαζικότητά τους, και αυτές οι κινητοποιήσεις δεν πήραν ριζοσπαστικό χαρακτήρα, δεν τάραξαν τα νερά. Στο τέλος, λειτούργησαν ως καύσιμο για αλλαγές συσχετισμών στο πολιτικό σκηνικό. Κάπως έτσι έγινε κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή τη φορά δεν υπήρξε ούτε αυτή η παρουσία. Η κινητοποίηση σφραγίστηκε από την απογοήτευση και την ιδιώτευση. Ούτε αυτό το φαινόμενο, όμως, είναι πρωτοφανές. Μπορεί να μην μας ικανοποιεί, πρέπει όμως να σημειώσουμε πως είναι φαινόμενο απόλυτα συμβατό με την «κυματοειδή» συμπεριφορά ενός αυθόρμητου κινήματος. Από το 2010, έχουμε μια αλυσίδα ηττών της εργατικής τάξης. Οι ήττες στο πεδίο της ταξικής πάλης (που ποτέ δεν έφτασε στα απαραίτητα από τη συγκυρία επίπεδα ριζοσπαστισμού) μεταλλάχτηκαν σε αυταπάτες για νίκες μέσω της κοινοβουλευτικής πολιτικής. Με την πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επήλθε η οικτρή διάψευση αυτών των αυταπατών. Και η συνακόλουθη απογοήτευση και αποστράτευση, η οποία «έλαμψε» την προηγούμενη εβδομάδα.

Η ήττα στο πεδίο της Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ασφαλώς οδυνηρή. Οδυνηρές, όμως, ήταν και οι άλλες ήττες. Και δεν ωφελούν τα κλαψουρίσματα για την «προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ». Η εργατική τάξη δεν έχει άλλη επιλογή από το να αγωνιστεί για να ξαναπάρει πίσω αυτά που της έκλεψαν. Ο  αγώνας θα είναι μακρύς. Πρέπει να ξανακερδίσουμε όλα όσα είχαν κατακτήσει οι πατεράδες και οι παππούδες μας. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ένα κίνημα που αρχίζει να ανασυγκροτείται ταξικά, ν' αποκτά συνείδηση της δύναμής του και να την αποδεσμεύει στους δρόμους της ταξικής πάλης.

Δεν μπορεί, όμως, να υπάρξει ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος χωρίς ταξικό προγραμματικό μπούσουλα. Το λάθος που κάνουν πολλοί πρωτοπόροι εργάτες είναι να αδημονούν για «δράση», αναλισκώμενοι σ' έναν συνδικαλιστικό ακτιβισμό, ο οποίος δεν χτίζει θεμέλια κι αφήνει ελεύθερο το πεδίο στην αστική κατεύθυνση μέσα στο εργατικό κίνημα. Ελεύθερο το πεδίο να βάζει η αστική κατεύθυνση την πολιτική σφραγίδα, εγκλωβίζοντας το κίνημα στη λογική του «ρεαλισμού», η οποία οδηγεί στη συνέχεια στην «ήσσονα προσπάθεια». Ετσι, κύκλοι πρωτοπόρων εργατών καταδικάζονται ως Σίσυφοι ν' ασχολούνται με το άμεσο και το επιμέρους, στερώντας δυνάμεις από την προσπάθεια για την οικοδόμηση ενός δυνατού ταξικού ρεύματος.

Η ήττα στο πεδίο της Κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει να γίνει αφετηρία για να ξανανθίσει η ασφαλιστική συνείδηση στις νέες γενιές των εργατών και εργαζόμενων. Αυτός είναι ο στόχος. Η ασφαλιστική συνείδηση που πρέπει να ξανανθίσει πρέπει να έχει εργατική και όχι αστική βάση. Ιδού η ευκαιρία για να συσπειρωθούμε γύρω από ένα ταξικό πρόγραμμα ασφαλιστικών διεκδικήσεων, οδηγό για το παρόν και το μέλλον:

Εμείς παράγουμε όλο τον κοινωνικό πλούτο.

Εμείς είμαστε τα υποζύγια της φορολογίας.

Απαιτούμε πλήρη Κοινωνική Ασφάλιση για όλους και πλήρη χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους.