Φυσαλίδες, πλέγματα «ντυμένα» με «έξυπνα» φάρμακα ή με
αντισώματα, ειδικά θερμόμετρα και αυτοεκπτυσσόμενες βαλβίδες επιστρατεύονται με
επιτυχία στη μεγάλη μάχη κατά των καρδιοπαθειών.
Μέθοδος εντοπισμού των
επικίνδυνων για έμφραγμα αρτηριών με μικροφυσαλλίδες, νέα στεντ που εμποδίζουν
την αθηρωματική πλάκα να σπάσει και να προκαλέσει καρδιακό επεισόδιο,
καινούργιες φαρμακευτικές ουσίες που αποτρέπουν την επαναστένωση και τη
θρόμβωση των αγγείων μετά το έμφραγμα, αντικατάσταση βαλβίδων της καρδιάς χωρίς
εγχείρηση και εφαρμογή της αγγειοπλαστικής και σε ασθενείς με πολυαγγειακή νόσο
(αντί για μπαϊπάς) είναι μερικά από τα τελευταία «θαύματα» της Επεμβατικής
Καρδιολογίας.
«Τα τελευταία χρόνια, η επεμβατική καρδιολογία
έχει παρουσιάσει εντυπωσιακά επιτεύγματα σε πολλούς τομείς», λέει ο καθηγητής
Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χριστόδουλος Στεφανάδης. «Η πρόοδος
της επεμβατικής καρδιολογίας εστιάζεται κυρίως στην αναγνώριση και αντιμετώπιση
της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας. Οι νέες τεχνικές ανίχνευσης και απεικόνισής
της (οπτική συνεκτική τομογραφία, ενδοστεφανιαία θερμογραφία, εικονική
ιστολογία) αναπτύσσονται ταχύτατα και εφαρμόζονται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο,
δίνοντας πολύτιμη βοήθεια στους επεμβατικούς καρδιολόγους».
Σταθεροποίηση της πλάκας
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί ειδικά στεντ (νάρθηκες,
που τοποθετούνται μέσα στις αρτηρίες) για την αντιμετώπιση της ευάλωτης
αθηρωματικής πλάκας. Δηλαδή, της πλάκας που ενδέχεται να προκαλέσει καρδιακό
επεισόδιο. «Η σταθεροποίηση της αθηρωματικής πλάκας μπορεί να πραγματοποιηθεί
και με φαρμακευτική αγωγή», εξηγεί ο κ. Στεφανάδης. «Με τη χρήση των στατινών
μειώνεται το αθηρωματικό φορτίο στις στεφανιαίες αρτηρίες κατά 8%-9%».
Για τον λόγο αυτόν, στην Α΄ Καρδιολογική Κλινική
του Πανεπιστημίου Αθηνών εξελίχθηκε ένα νέο στεντ, που έχει στόχο τη μείωση των
νέων αγγείων στην αθηρωματική πλάκα, με αποτέλεσμα την ελάττωση της φλεγμονής
και την πρόληψη νέων εμφραγμάτων.
«Το στεντ αυτό επενδύεται με τη φαρμακευτική ουσία
μπεβασιζουμάμπη, η οποία αναστέλλει τη δημιουργία νεοαγγείων», εξηγεί ο
καθηγητής. «Τα αποτελέσματα της χρήσης αυτού του στεντ είναι ιδιαίτερα
ενθαρρυντικά. Από τις πρώτες μελέτες σε ανθρώπους που έχουν πραγματοποιηθεί
κατά το τελευταίο έτος, φαίνεται ότι η ουσία αυτή έχει πολύ μικρό ποσοστό
επαναστένωσης (2%-3%), όπως όλα τα νέα στεντ, ενώ παράλληλα μειώνει σε πολύ
μεγάλο βαθμό τα νεοαγγεία».
Με αυτόν τον τρόπο, διατηρεί την αθηρωματική πλάκα
σταθερή και προλαμβάνει νέα εμφράγματα.Τα έως σήμερα δεδομένα της μελέτης έχουν δείξει την ασφάλεια
της χρήσης της ουσίας αυτής στον άνθρωπο.
Στεντ τρίτης γενιάς
Το ποσοστό της όψιμης θρόμβωσης είναι ένα γνωστό πρόβλημα των
στεντ που εκλύουν φαρμακευτικές ουσίες. Τα στεντ αυτά αναστέλλουν με επιτυχία
την επαναστένωση σε ποσοστά 5%-10%, αλλά το ποσοστό όψιμης- μετά το πρώτο
εξάμηνο- θρόμβωσης (με ποσοστό θανάτων 40%-50%) αυξάνεται κατά 0,5% κάθε χρόνο
συγκριτικά με τα μεταλλικά στεντ.
«Αυτή η πολλές φορές θανατηφόρος επιπλοκή μπορεί
να αντιμετωπιστεί με μακροχρόνια χορήγηση αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων
(ασπιρίνης και κλοπιδογρέλης)», λέει ο κ. Στεφανάδης. «Για να μειωθεί ο
κίνδυνος θρόμβωσης, η έρευνα εστίασε τόσο στη βελτίωση του σχεδιασμού των
στεντ, όσο και στη χρήση άλλων, νεώτερων, φαρμακευτικών ουσιών για την
επικάλυψη των στεντ. Μία από αυτές τις ουσίες είναι το everolimus».
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης (SΡΙRΙΤ
ΙΙΙ), που πραγματοποιήθηκε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, με το
στεντ που εκλύει την ουσία everolimus η ανεπιθύμητη επαναστένωση συμβαίνει σε
ποσοστό 1,3%. Οι θρομβώσεις που παρατηρήθηκαν έξι μήνες μετά την τοποθέτηση των
νέου τύπου στεντ ήταν λιγότερες συγκριτικά με τα παλαιότερα δεδομένα.
Συγκεκριμένα, 1 στους 200 ασθενείς με everolimus στεντ παρουσίασε όψιμη
θρόμβωση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στα παλαιότερα επικεκαλυμμένα με φάρμακο
στεντ ήταν 1 στους 85 ασθενείς.
«Το zotarolimus είναι μια άλλη ουσία, η οποία
τοποθετείται σε έναν άλλον τύπο στεντ», μας πληροφορεί ο κ. Στεφανάδης. «Ύστερα
από μελέτη τριών χρόνων, διαπιστώθηκε ότι παρουσιάζει μηδαμινά ποσοστά
θρόμβωσης του στεντ, που φτάνουν το 0,5% ανά έτος- αποτελέσματα πολύ ενθαρρυντικά
για την περαιτέρω χρήση των νέων στεντ σε μεγάλο αριθμό ασθενών».
Επίσης, στον ίδιο τομέα αναπτύχθηκε ένα
εναλλακτικού τύπου στεντ, το Genous R, χωρίς επικάλυψη με φάρμακο. «Το στεντ
αυτό περιέχει έναν τύπο αντισώματος, που προσελκύει και εγκλωβίζει τα πρόδρομα
ενδοθηλιακά κύτταρα, που κυκλοφορούν στο αίμα», περιγράφει ο κ. Στεφανάδης. «Τα
κύτταρα αυτά δημιουργούν ένα προστατευτικό "τείχος" στο εσωτερικό της
αρτηρίας όπου τοποθετείται το στεντ», περιγράφει ο κ. Στεφανάδης. «Επιταχύνουν
την επούλωση της εσωτερικής επιφάνειας του αγγείου, εμποδίζοντας τη δημιουργία
θρόμβων και κατά συνέπεια νέων εμφραγμάτων».
Φυσαλλίδες κατά του εμφράγματος
Oι μεγάλες στενώσεις των επικαρδιακών στεφανιαίων
αρτηριών μπορεί να οδηγήσουν σε πλήρη απόφραξη του αγγείου, αλλά σπανίως μπορεί
να οδηγήσουν στην εκδήλωση οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, κυρίως λόγω του
πυκνού παράπλευρου δικτύου που έχει ήδη αναπτυχθεί από τον οργανισμό.
«Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης μιας αθηρωματικής
πλάκας, αυτή μπορεί να μετατραπεί σε ευάλωτη και να ακολουθήσει ρήξη ή διάβρωσή
της, προκαλώντας οξύ στεφανιαίο σύνδρομο» εξηγεί ο κ. Στεφανάδης.
«Από τον μεγάλο αριθμό αθηρωματικών πλακών που
υπάρχουν στις στεφανιαίες αρτηρίες, ένας μικρός αριθμός- για λόγους οι οποίοι
δεν είναι διευκρινισμένοι απολύτως- θα υποστεί ρήξη ή διάβρωση. Οι αθηρωματικές
πλάκες που είναι πιο ευάλωτες να ραγούν, είναι συνήθως μη αποφρακτικές και
χαρακτηρίζονται από λεπτή ινώδη κάψα, λιπώδη πυρήνα, καθώς και άφθονα μακροφάγα
και άλλα φλεγμονώδη κύτταρα».
Για την ανίχνευση αυτών των μορφολογικών και
λειτουργικών χαρακτηριστικών έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι, που
περιλαμβάνουν την ενδοστεφανιαία θερμομέτρηση, την οπτική συνεκτική τομογραφία
(ΟCΤ) και την εικονική ιστολογία (VΗ). «Ο συνδυασμός αυτών των τεχνικών αυξάνει
τη διαγνωστική δυνατότητα για την εύρεση των επικίνδυνων αθηρωματικών πλακών,
με απώτερο στόχο τη μείωση του ποσοστού των οξέων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου
και της θνητότητας της στεφανιαίας νόσου», λέει ο καθηγητής.
Από μελέτες της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής του
Πανεπιστημίου Αθηνών φαίνεται ότι αθηρωματικές πλάκες με αυξημένη θερμοκρασία
(> 0.10 C )
και πολύ λεπτή κάψα που καλύπτει την αθηρωματική πλάκα (< 60-70 μm)
παθαίνουν λήξη σε μεγάλο ποσοστό και προκαλούν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Επίσης, έχει πρόσφατα διαπιστωθεί ότι το 70%-80% των ασθενών με έμφραγμα του
μυοκαρδίου έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά.
«Η ανίχνευση και η αντιμετώπιση της
νεοαγγειογένεσης αποτελεί ένα νέο και ελπιδοφόρο πεδίο στην πρόληψη και
αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου», υπογραμμίζει ο κ. Στεφανάδης. «Η αυξημένη
νεοαγγείωση είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της επικίνδυνης αθηρωματικής
πλάκας. Τα νέα αυτά αγγεία (vasa vasorum) στις αθηρωματικές πλάκες αυξάνονται
κατά 50-60 φορές σε σχέση με το φυσιολογικό αγγειακό τοίχωμα, τροφοδοτούν την
αθηρωματική πλάκα με φλεγμονώδη στοιχεία και την καθιστούν πιο ευάλωτη στη ρήξη
και επομένως στην πρόκληση οξέος εμφράγματος».
Για την ανίχνευση αυτών των νέων αγγείων
αναπτύχθηκε από την Α΄ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε
συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Χιούστον στις ΗΠΑ, μια τεχνική που βασίζεται
στη χρήση μικροφυσαλλίδων. Αυτές εισέρχονται στα νέα μικρά αγγεία και γίνονται
ευδιάκριτες με το ενδοαγγειακό υπερηχογράφημα. Έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες
για αναγνώριση των επικίνδυνων αθηρωματικών πλακών.
Αγγειοπλαστική αντί μπαϊπάς
στην πολυαγγειακή
νόσο
Οι πάσχοντες από πολυαγγειακή νόσο είναι μια κατηγορία ασθενών
που έως σήμερα αντιμετωπίζονταν χειρουργικά. «Η ταχεία εξέλιξη της επεμβατικής
καρδιολογίας και η βελτίωση των τεχνικών καθώς και της ποιότητας των στεντ
οδηγούν με βεβαιότητα στην αμφισβήτηση της κυριαρχίας του χειρουργείου ανοικτής
καρδιάς γι΄ αυτή την κατηγορία των ασθενών», λέει ο κ. Στεφανάδης.
Στη μελέτη Syntax, Ευρωπαίοι ερευνητές συνέκριναν
τις επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς με την αγγειοπλαστική σε δείγμα περισσότερων
των 2.000 ασθενών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το ποσοστό των ασθενών που
υποβλήθηκε σε νέα επέμβαση σε διάστημα ενός έτους ήταν 14% για τους ασθενείς
που υπεβλήθησαν σε αγγειοπλαστική, έναντι 6% αυτών που έκαναν ανοικτό
χειρουργείο. Η συχνότητα θανάτου ένα χρόνο μετά την επέμβαση ήταν ίδια και στις
δύο ομάδες (7,7% στην ομάδα του μπαϊπάς και 7,6% στην ομάδα της
αγγειοπλαστικής).
Για μια συγκεκριμένη υποομάδα ασθενών, αυτών με
νόσο στελέχους και νόσο ενός αγγείου, τα αποτελέσματα ήταν ίδια, τόσο ως προς
τη θνησιμότητα όσο και ως προς την ανάγκη δεύτερης επέμβασης στο διάστημα αυτό.
Διαδερμική εμφύτευση βαλβίδων
Η στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι η πιο κοινή
βαλβιδική πάθηση στις Δυτικές χώρες. Η επίπτωσή της στον γενικό πληθυσμό
αυξάνεται, καθώς πρόκειται για μια εκφυλιστική νόσο. Η αύξηση του μέσου όρου
επιβίωσης και του αριθμού των ηλικιωμένων στον δυτικό κόσμο οδηγούν αναπόφευκτα
και στην αύξηση του αριθμού των ασθενών που πάσχουν από αυτήν τη βαλβιδοπάθεια.
Η βαλβιδική αντικατάσταση ενδείκνυται σε ασθενείς
με σοβαρή συμπτωματική στένωση αορτής. «Εν τούτοις, έχει καταγραφεί ότι το 33%
των ασθενών με σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδας δεν χειρουργούνται,
λόγω υψηλού χειρουργικού κινδύνου λόγω ηλικίας, προηγούμενης καρδιακής
επέμβασης και άλλων καρδιαγγειακών και συστηματικών παθολογικών καταστάσεων που
συνυπάρχουν συχνά στους ηλικιωμένους», υπογραμμίζει ο κ. Στεφανάδης.
Έχει αποδειχθεί ότι, παρά τον υψηλό χειρουργικό
κίνδυνο, οι ασθενείς άνω των 80 ετών μειώνουν τον κίνδυνο για την υγεία τους
ύστερα από επέμβαση βαλβίδας, συγκριτικά με τη φαρμακευτική θεραπεία. Στις ΗΠΑ,
υποβάλλονται κάθε χρόνο σε χειρουργική επέμβαση για στένωση της αορτικής
βαλβίδας περίπου 70.000 ασθενείς, ενώ ο αριθμός αυξάνεται ετησίως κατά περίπου
5%.
Τη λύση σε αυτήν την κατηγορία των ασθενών, που
δεν είναι να υποβληθούν σε χειρουργική θεραπεία, έρχεται να δώσει η διαδερμική
αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας. Οι περισσότερες διαδερμικές εμφυτεύσεις
έχουν γίνει σε ασθενείς στο Βανκούβερ του Καναδά και στη Ρουέν της Γαλλίας. Οι
πρώτες επεμβάσεις έγιναν σε ασθενείς πολύ υψηλού κινδύνου, που δεν είχαν άλλη
επιλογή από τη διαδερμική εμφύτευση των βαλβίδων. Οι πρώτες αυτές σειρές
ασθενών έδειξαν ότι τεχνικά είναι δυνατή η διαδερμική αντικατάσταση της
αορτικής βαλβίδας. Κατόπιν, οι ερευνητές προχώρησαν και σε ασθενείς μικρότερου
κινδύνου. Έως σήμερα, έχουν εμφυτευθεί με επιτυχία πάνω από 200 βαλβίδες παγκοσμίως.
«Στην Α΄ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου
Αθηνών έχουν μέχρι σήμερα αντικατασταθεί διαδερμικά με απόλυτη επιτυχία
περισσότερες από 10 αορτικές βαλβίδες, με τη χρήση της βαλβίδας core valve»,
λέει ο κ. Στεφανάδης. «Η βαλβίδα αυτού του τύπου είναι μια αυτοεκπτυσσόμενη
βαλβίδα, η οποία έχει τη μορφή στεντ και η οποία προωθείται διαδερμικά στη θέση
της στενωμένης αορτικής βαλβίδας. Τα αποτελέσματα είναι μέχρι σήμερα
ενθαρρυντικά».
Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, πολλοί ασθενείς
με σοβαρού βαθμού στένωση αορτικής βαλβίδας που δεν είναι δυνατόν να υποβληθούν
σε χειρουργική επέμβαση, θα θεραπευθούν. Οι πιο αισιόδοξοι προβλέπουν και την
πλήρη αντικατάσταση της χειρουργικής επέμβασης από τη διαδερμική αντικατάσταση
των αορτικών βαλβίδων.
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο
Υγεία
Δημοσίευση σχολίου