"Ανάσα για την κοινωνία" υπόσχεται και πάλι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Αυτή τη φορά όχι μέσα από την αντίσταση στις απαιτήσεις των δανειστών, αλλά μέσα από την "επιτάχυνση" των μεταρρυθμίσεων.
Το κυβερνητικό σενάριο προβλέπει,
όπως το σκιαγράφησε σε συνέντευξή του στην αμερικανική εφημερίδα Wall Street
Journal ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, την ολοκλήρωση της αξιολόγησης μέσα στον
Δεκέμβρη ή το αργότερο τον Γενάρη, θετική "απόφαση" για το χρέος και
συμμετοχή της Ελλάδας, στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας μέχρι το Μάρτη και επιστροφή στις πολυπόθητες αγορές μέσα
στο 2017 ή τις αρχές του 2018.
Υπάρχουν
δυο βασικά προβλήματα σε αυτό το σενάριο. Το πρώτο είναι οι "θυσίες"
που απαιτούνται για να προχωρήσει. Οι "θεσμοί" απαιτούν, ανάμεσα στα
άλλα, την απελευθέρωση των απολύσεων, ριζικές αλλαγές στους εργασιακούς νόμους
που θα περιορίζουν το δικαίωμα στην απεργία ενώ θα δίνουν πρόσθετα νομικά όπλα,
σαν το λοκ άουτ (αντι-απεργία) στους εργοδότες, μεγαλύτερη
"κινητικότητα" στο δημόσιο, κατάργηση και των τελευταίων κοινωνικών
επιδομάτων, νέες περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις -ακόμα και για την
Παιδεία περιλαμβάνει μέτρα το σχέδιο της Τρόικα.
Υποχώρηση
Η
κυβέρνηση, παρά τα όσα γράφουν και λένε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι στην
ουσία αποφασισμένη να ενδώσει "σε όλα", χωρίς δισταγμούς, δεύτερες
σκέψεις ή καθυστερήσεις - αυτό άλλωστε ήταν και το πραγματικό περιεχόμενο του
ανασχηματισμού. Την ίδια ώρα που η νέα υπουργός Εργασίας "δίνει μάχη"
για να μην καταργηθεί η ρύθμιση που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να ζητούν
έγκριση για τις μαζικές απολύσεις (η τελευταία "γραμμή άμυνας" της
κυβέρνησης είναι η μεταφορά της αρμοδιότητας από το ίδιο το υπουργείο Εργασίας
σε κάποια ανεξάρτητη αρχή) το υπουργείο Οικονομικών έκλεινε πυρετωδώς τον
προϋπολογισμό για τη νέα χρονιά με προβλέψεις για γενναία πρωτογενή
πλεονάσματα. Ταυτόχρονα, στο υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθετε στη Βουλή
τροπολογία που καθιέρωνε την παραβίαση του κατώτατου μισθού για τους νέους και
ο νέος υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης εξαιρούσε προκαταβολικά τους φτωχούς
από το νέο μηχανισμό "εξωδικαστικής διευθέτησης οφειλών" (δηλαδή
δόσεων, κουρέματος κλπ) που ετοιμάζει η κυβέρνηση. Οι "θυσίες", με
άλλα λόγια, δεν είναι απλά και μόνο "ο τελευταίος κάβος" -όπως έγραφε
στο πρωτοσέλιδό της η Αυγή. Είναι μια ακόμα ανηφόρα στον ατέλειωτο Γολγοθά που
ζούνε εδώ και έξι χρόνια οι φτωχοί και οι εργαζόμενοι.
Το
δεύτερο πρόβλημα είναι ο ίδιος ο στόχος του σεναρίου: ολοκλήρωση της
αξιολόγησης, θετική κατάληξη της διαπραγμάτευσης για το χρέος, ένταξη στο
πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, επιστροφή στις αγορές, ανάπτυξη. Η Αυγή
πανηγύριζε την περασμένη Κυριακή γιατί "τα τελευταία 24ωρα.. έσπασαν δυο
φράγματα στις ελληνικές χρηματαγορές... Με διαφορά μιας ημέρας, πρώτα ξεπέρασε
την Πέμπτη ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑΑ) το όριο των 600
μονάδων... και στη συνέχεια η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου έπεσε
προχθές κάτω από το επίπεδο του 7%". Ο αρθρογράφος της Αυγής αποδίδει την
"επιτυχία" αυτή σε τρεις παράγοντες: την επίσκεψη του Ομπάμα, την
καλή εικόνα των τραπεζών, ένα χρόνο μετά την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση και
τις θετικές δηλώσεις του Γερούν Ντάισελμπλουμ (του προέδρου του Eurogroup) για
την πορεία της αξιολόγησης και το χρέος.
Αλλά
υπάρχει μια λεπτομέρεια που ξέχασε η Αυγή: δεν είναι η πρώτη φορά που οι
αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων πέφτουν, μέσα στην περίοδο της κρίσης και των
μνημονίων, κάτω από το 7%. Τον Σεπτέμβρη του 2014 είχαν πέσει στο 5.7%. Και δεν
ήταν μόνο οι αποδόσεις που είχαν πέσει: τον Απρίλη της ίδιας χρονιάς η Ελλάδα
είχε ήδη μια πρώτη "δοκιμαστική" έξοδο στις αγορές. Όπως έγραφε τότε το
Βήμα, "Σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό (Αντώνη Σαμαρά) η υποδοχή του 5ετούς
ελληνικού ομολόγου ξεπέρασε κάθε προσδοκία, καθώς η χώρα ζήτησε 2,5 δισ. Ευρώ,
της πρόσφεραν πάνω από 20, με επιτόκιο κάτω από 5%, δηλ. 4,75% και σημείωσε με
έμφαση ότι όλα τα επιτόκια του ελληνικού δανεισμού, βραχυχρόνια και μακροχρόνια
υποχωρούν συνεχώς, εδώ και μέρες και τώρα πέφτουν ακόμα περισσότερο...". Η
ανάκαμψη της "πραγματικής οικονομίας" και η "ανακούφιση του
ελληνικού λαού" βρίσκονταν πλέον στην ημερήσια διάταξη, σύμφωνα με τον
Σαμαρά.
Το
τί ακολούθησε είναι γνωστό. Τον Οκτώβρη ισχυρές "αναταράξεις" άρχισαν
να συγκλονίζουν τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου. Στις 15 Οκτώβρη ο Dow
Jones έκανε μια απότομη βουτιά 460 μονάδων που παρέσυρε στη συνέχεια τη
Φρανκφούρτη, το Παρίσι και το Λονδίνο. Το Βήμα, που πανηγύριζε λίγους μήνες
πρωτύτερα για τις επιτυχίες της κυβέρνησης έγραφε τώρα:
"Εικόνα
κατάρρευσης εμφανίζουν οι ελληνικές αγορές με το χρηματιστήριο της Αθήνας να
υποχωρεί έως 10% (πτώση 6,25% στο κλείσιμο - στις 888,93μονάδες ο Γενικός
Δείκτης), τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων να εκτοξεύονται στο απαγορευτικό
7,8% και τα εταιρικά ομόλογα να σημειώνουν μεγάλες απώλειες... πολλοί επενδυτές
ανησυχούν για την ικανότητα της Ελλάδας να χρηµατοδοτηθεί µόνη της, χωρίς τη
βοήθεια των εταίρων της...".
Η
"έξοδος στις αγορές" αναβλήθηκε "επ' αόριστον". Οι
συζητήσεις για τον τερματισμό του "προγράμματος" μέσα στο 2014 (όπως
υποστήριζε ο Σαμαράς) ματαιώθηκαν. Τον Γενάρη η κυβέρνηση έπεσε.
“Μανία”
των αγορών
Ο
Τσίπρας και ο Τσακαλώτος έχουν άμεση εμπειρία από τη "μανία" των
αγορών. Την περασμένη εβδομάδα η απόδοση των ελληνικών ομολόγων έσπασε
πράγματι, για πρώτη φορά τα δυο τελευταία χρόνια, το φράγμα του 7%. Το είχε
πλησιάσει, όμως, ξανά -σε απόσταση αναπνοής- τον περασμένο Μάη: στις 25/5, σύμφωνα
με το Bloomberg, η τιμή των δεκαετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου ήταν 7.13
Ευρώ στις διεθνείς αγορές. Ύστερα, όμως, ήρθε το Brexit. Στις 27 Ιούνη είχαν
σκαρφαλώσει ξανά λίγο κάτω από το 9%. Από τότε χρειάστηκαν πέντε ολόκληροι
μήνες για να απορροφηθούν οι "μετασεισμοί" του Βρετανικού
δημοψηφίσματος.
Το
σενάριο του Τσακαλώτου προϋποθέτει ότι όλα θα μείνουν σταθερά και ευοίωνα μέσα
στους επόμενους μήνες στην παγκόσμια οικονομία. Υποθέτει ότι δεν θα υπάρξουν
ούτε νέοι σεισμοί, ούτε νέες αναταράξεις, ούτε νέες πολιτικές κρίσεις. Αλλά
αυτό δεν είναι απλά και μόνο "ευσεβής πόθος". Είναι είτε ανοησία,
είτε πολιτική απάτη. Ο Ντόναλντ Τραμπ, για να πούμε το πιο προφανές, θα είναι
από τον ερχόμενο Γενάρη ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ...
Δημοσίευση σχολίου