Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Αθήνας και Άγκυρας

Λεπτές ισορροπίες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επιχειρεί να κρατήσει η Αθήνα, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν όλο και πιο απρόβλεπτο Ερντογάν και μια Τουρκία η οποία ελάχιστα πλέον δείχνει να χαλιναγωγείται από το «καρότο» της προσέγγισης και της σχέσης  της με την  Ευρώπη.

Ο κ. Τσίπρας βρίσκεται μπροστά σε δύσκολες επιλογές που απαιτούν κινητοποίηση και υπευθύνους και λεπτούς χειρισμούς, καθώς  διακυβεύονται πλέον κρίσιμα εθνικά συμφέροντα που θα σφραγίσουν το μέλλον και την επιβίωση του Ελληνισμού και δεν περιορίζονται απλώς στην διαχείριση των Μνημονίων που επιχειρεί να διεκπεραιώσει με επιτυχία ο κ. Τσίπρας αποδεχόμενος τις απαιτήσεις των δανειστών.

Η στροφή που σηματοδότησε στην πορεία της Τουρκίας η απόπειρα του πραξικοπήματος , δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις οι οποίες δοκιμάζονται και θα δοκιμαστούν ακόμη περισσότερο το αμέσως προσεχές διάστημα, στο Κυπριακό, στο προσφυγικό, αλλά και στην ηγεμονική και αναθεωρητική ατζέντα του Ταγίπ Ερντογάν, την στιγμή που η Τουρκία μπαίνει σε όλο και πιο φυγόκεντρη τροχιά από την Ε.Ε.

Οι πολύ θετικές αναφορές για τα ελληνικά συμφέροντα που υπάρχουν στην Έκθεση της Κομισιόν για την Τουρκία (casus belli, σχέσεις καλής γειτονίας ,παραβιάσεις και υπερπτήσεις κλπ), τείνουν να αποδειχθούν άνευ ουσιαστικής αξίας, καθώς πλέον είναι σαφές ότι δεν τίθεται τουλάχιστον για το ορατό μέλλον θέμα ανοίγματος κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά αντίθετα δημιουργούνται  συνθήκες που καθιστούν πιθανότερο το πάγωμα των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Η ροπή προς τον αυταρχισμό, η πλήρης καταπάτηση ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, η φυλάκιση των βουλευτών του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος, το πογκρόμ εναντίον των αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ και οι φυλακίσεις δημοσιογράφων, αγγίζουν τον σκληρό πυρήνα των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών και δεν μπορούν να γίνουν ανεκτά για μια υποψήφια προς ένταξη χώρα.

Η προεδρική εκλογή στην Γαλλία που πιθανότατα θα κριθεί μεταξύ της Μαρίν Λεπέν και ενός εκ των Ζιπέ ή Σαρκοζί είναι προφανές ότι θα ορθώσει ένα ψηλό τείχος στις σχέσεις με την Τουρκία, ενώ η δημόσια αντιπαράθεση του γερμανού υπουργού εξωτερικών Στάινμαγιερ και πιθανότατα νέου προέδρου της Γερμανίας, με την τουρκική κυβέρνηση είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί και στο Βερολίνο. Η Γερμανία μάλιστα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή και ενόχληση τις προσπάθειες του Ερντογανικού καθεστώτος να κινητοποιήσει τούρκους μετανάστες στην Γερμανία, ώστε να κινηθούν εναντίον των οπαδών του PKK και των αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Με δεδομένη την αντιτουρκική στάση της Αυστρίας, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και άλλων χωρών, είναι προφανές ότι οι Ευρωτουρκικές σχέσεις μπαίνουν σε βαθιά κατάψυξη. Γι’ αυτό φροντίζουν καθημερινά ο Ταγιπ Ερντογαν και άλλοι τούρκοι αξιωματούχοι με δηλώσεις τους εναντίον της Ε.Ε.

Σε ότι αφορά μάλιστα το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής  είναι δεδομένο ότι αυτομάτως διακόπτονται οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία.

Όμως ο κ. Ερντογάν έχει δείξει ότι δεν διστάζει να παίξει το σκληρό χαρτί του μεταναστευτικού, απειλώντας ότι αν δεν απελευθερωθεί η βίζα για τους τούρκους πολίτες και αν δεν εκπληρώσει η Ε.Ε. τις οικονομικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για το προσφυγικό, τότε θα καταρρεύσει η Συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας και όπως ρητά απείλησε «θα δούμε τι θα κάνει η Ε.Ε., με 3 εκατομμύρια πρόσφυγες...». Η Ελλάδα η οποία βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη φάση καθώς η οικονομική κρίση δοκιμάζει τις αντοχές της κοινωνίας και έχει θέσει υπό αμφισβήτηση το αξιόμαχο και την αποτρεπτική ισχύ των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αντιμετωπίζει με δέος το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται σε σχέση με την Τουρκία.

Το Σάββατο τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε το Συντονιστικό ανέφεραν ότι υπήρχαν καταγεγραμμένοι περισσότεροι από 62.200 μετανάστες και πρόσφυγες στο ελληνικό έδαφος, και η Αθήνα πλέον βρίσκεται έρμαιο των διαθέσεων του Ερντογάν, καθώς η Ε.Ε. έχει φροντίσει να ενισχύσει την φύλαξη των συνόρων των χωρών των Δυτικών Βαλκάνιων με την Ελλάδα, ώστε να δημιουργηθούν στεγανά εγκλωβίζοντας τις μεταναστευτικές ροές στο Ελληνικό έδαφος.

Ο τούρκος υπουργός εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου απέφυγε να συναντήσει τον ομόλογο του, Ν. Κοτζιά στην Αττάλεια, ενώ το τηλεφώνημα Τσίπρα – Ερντογάν, μάλλον δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα λόγω της σκληρής στάσης του τούρκου προέδρου στο κυπριακό αλλά και στο θέμα του αιτήματος έκδοσης των 8 τούρκων αξιωματικών.

Ο κ. Τσίπρας που προσπάθησε να εμφανισθεί υποστηρικτικός του Ταγίπ Ερντογάν σε ότι αφορά τις σχέσεις με την Ε.Ε. γνωρίζει ότι η βαρύτητα της Ελλάδας στο εσωτερικό  της Ε.Ε., ιδίως σε ότι αφορά την Τουρκία είναι παντελώς αποδυναμωμένη. Συγχρόνως όμως η Αθήνα κινδυνεύει να εμφανιστεί ότι επιδεικνύει την μεγίστη ανοχή προς το τουρκικό καθεστώς ,την στιγμή που όχι μόνο ο κ. Ερντογάν παραβιάζει κάθε έννοια ανθρωπινού και δημοκρατικού δικαιώματος, αλλά απειλεί ευθέως την Ελλάδα με αλλαγή συνόρων και εμφανίζεται με μαξιμαλιστικές θέσεις στο Κυπριακό.

Οι αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας και οι δηλώσεις του Τ. Ερντογάν  περί «συνόρων της καρδιάς» ακυρώνουν κάθε προσπάθεια συνεννόησης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο… Με τις καθημερινές έμπρακτες αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο ο κ. Ερντογάν εμποδίζει ουσιαστικά κάθε δυνατότητα επίτευξης συμβιβαστικής λύσης στο θέμα των διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, και εμπεδώνει πλέον και στην τουρκική κοινή γνώμη, την πεποίθηση ότι τα νησιά του Αιγαίου αδίκως αφαιρέθηκαν από την Τουρκία ως διαδόχου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι δηλώσεις υποστήριξης του Ταγίπ Ερντογάν από τον κ. Τσίπρα και οι υποσχέσεις για μετριοπαθή στάση στο εσωτερικό της Ε.Ε. (χαρακτηριστικό είναι ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ είναι από τα λίγα που δεν αντέδρασαν στην φυλάκιση βουλευτών του HDP, που ήταν μάλιστα και καλεσμένοι στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ), ελάχιστη αξία έχουν για την τουρκική ηγεσία, καθώς γνωρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις της Ε.Ε.

Ο κ. Τσίπρας θα κληθεί να δοκιμασθεί τις επόμενες εβδομάδες στο πεδίο της πραγματικής και σκληρής διπλωματίας, που η κάθε απόφαση του δεν θα επιφέρει απλώς ένα Μνημόνιο η capital controls, αλλά θα σφραγίζει το μέλλον του Κυπριακού, τις εξελίξεις στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την δυνατότητα της Ελλάδας να αποφύγει να μετατραπεί σε δορυφόρο της Τουρκίας όπως επιδιώκει η τουρκική πολιτική.

Και σε αυτό το δύσκολο παιγνίδι η Αθήνα προσέρχεται αποδυναμωμένη, χωρίς διαπραγματευτικά όπλα, αγωνιώντας απλώς για το ενδεχόμενο ο κ. Ερντογάν να ανοιγοκλείσει την στρόφιγγα των μεταναστευτικών ροών οδηγώντας σε πραγματική ασφυξία και πλήρη αποσταθεροποίηση τα νησιά του Αιγαίου. Την στιγμή, που είναι βάσιμη πλέον η  πιθανότητα να βρεθεί στο δίλημμα είτε να βάλει μια (ακόμη) ταπεινωτική και εθνικά επιζήμια υπογραφή σε παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο (έστω και με χρονοδιάγραμμα αποχώρησης μερικών δεκάδων μηνών) είτε να φορτωθεί την ευθύνη, όχι μόνο από την διεθνή κοινότητα αλλά και από την κυπριακή κυβέρνηση, για το ναυάγιο της Συμφωνίας που θα δηλώσουν πιθανότατα ότι έχουν καταλήξει οι Ν. Αναστασιάδης και Μ. Ακιντζί…

 liberal.gr