Ανάπτυξη:Ένα παραμυθάκι που πωλείται συνεχώς και θα πωλείται και ... προσεχώς

Χαιρετίσματα από το στρατόπεδο.

Πολύς ο λόγος περί ανάπτυξης  της οικονομίας, στην αποικία του χρέους. Οικονομολόγοι, δημοσιογράφοι, αναλυτές, κυβερνητικοί, αντιπολίτευση και συμπολίτευση, θεσμοί, τραπεζίτες και λοιποί έγκυροι και γνωστοί σε πάνελ τηλεοπτικά και όχι μόνο, διαφημίζουν ο καθένας από την πλευρά του, την δική "αξιόπιστη" πρόταση περί αναπτύξεως της οικονομίας.

Τι μας λένε: ότι επενδυτές θα έρθουν, διακρατικές συμφωνίες έχουν υπογραφεί ή θα υπογραφούν, δουλείες θα ανοίξουν, το ΑΕΠ θα μεγαλώσει, επιχειρήσεις καινούργιες θα ξεκινήσουν και άλλα πολλά και όμορφα.

Μας δίνουν μια εικόνα σχεδόν ειδυλλιακή.η κρίση θα περάσει, και όλα θα στρώσουν. Ο λόγος τους είναι πλούσιος, ενισχυμένος με υποσχέσεις οικονομικής ευρωστίας, θαύματα, διαγράμματα και μαγικούς αριθμούς.Μεγαλεία οικονομικών παραδείσων που έχουν ένα αέναο happy end...

Τι ΔΕΝ μας λένε:

Πρώτον, ότι η μικρομεσαία και οικογενειακή επιχείρηση και  ο ελεύθερος επαγγελματίας, είναι μια ενόχληση που πρέπει να βγει από την εξίσωση, γιατί περιττεύει.

Δεύτερον, ανοίγουν διάπλατα την πόρτα σε κάθε μεγάλο εθνικό ή πολυεθνικό μαγαζί με στόχο να μεγαλώσει και άλλο το μερίδιο στην αγορά χωρίς να υπολογίζουν πόσες επιχειρήσεις θα κλείσουν , πόσοι νέοι άνεργοι θα προστεθούν στις λίστες του ΟΑΕΔ.

Τρίτον επανασχεδιάζουν  και ανακατατάσουν βιαίως την δομή της ελληνικής οικονομίας, χωρίς να έχει προηγηθεί ενδιάμεσο μεταβατικό στάδιο..

Δεν είναι πρώτη φορά που συμβαίνουν αυτά, ούτε είμαστε η μόνη χώρα στην όποια τέτοιου είδους πρακτικές εφαρμόζονται. Σε άλλα κράτη, αυτού του είδους η ανακατάταξη έχει συμβεί ήδη. Δεν υπάρχουν ούτε μικρές επιχειρήσεις, ούτε ελεύθεροι επαγγελματίες ή ανυπάρχουν είναι η εξαίρεση.

Προτού εισέλθουμε στην λογική αν κάτι τέτοιο είναι θεμιτό ή όχι, αν έχουμε ερωτηθεί ως κοινωνία ότι το θέλουμε, θα ήταν καλό να αναρωτηθούμε ποιος/οι θα είναι ο/οι κερδισμένος/οι.

Φόροι, εισφορές,μείωση καταναλωτικής δύναμης του πληθυσμού, αύξηση της ανεργίας, θεσμικά αδιέξοδα, καταστρατήγηση εργασιακών δικαιωμάτων, μείωση στην πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές όπως υγεία, παιδεία, υπερχρεωμένοι πολίτες στο κράτος, σε τράπεζες  κλπ,

Εκποίησή της δημόσιας περιουσίας με το πρόσχημα της δήθεν αξιοποίησης , μείωση του δημόσιου για να... ανοίξει η αγορά και άλλα παρόμοια. Απλά θέλουν εκτός από τον ιδιωτικό τομέα να βάλουν χέρι και στα έτοιμα ακίνητα και υποδομές  που ανήκει στον λαό. Τόσο απλά. Δικαίως θα αναρωτηθείτε τι σχέση έχει με την ανάπτυξη η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.

Δεν θέλουν να επενδύσουν, να ρισκάρουν, να αντιμετωπίσουν απώλειες. Επομένως μέσω του χρέους εξοντώνουν κάθε άμυνα, καταργώντας κάθε ρύθμιση, κάθε προστατευτικό πλαίσιο, παραδίδοντας στα χέρια τους κάθε περιουσιακό στοιχείο, είτε δημόσιο,είτε ιδιωτικό.

 Η διαδικασία έχει όνομα. Λέγεται "απελευθέρωση αγοράς". Το αν κατά την διαδικασία έχουμε φτάσει να έχουμε πεντακόσιες χιλιάδες μετανάστες, πάνω από ενάμιση εκατομμυριο άνεργους, το 60% του γενικού πληθυσμού στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας, αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων,  κάτι χιλιάδες αυτοκτονίες, ε τι να κάνουμε; Η ανάπτυξη έχει τίμημα.

Το γελοίο φίλε συμπολίτη, είναι ότι δεν κρύβουν τίποτα. Δεν υπάρχουν μυστικά. Μέσω των ΜΜΕ, ανακοινώνουν τους στόχους τους. Σε ειρωνεύονται ανοικτά μιλώντας για τις  θυσίες σου. Σου λένε το "όλοι μαζί τα φάγαμε¨, σε αποκαλούν τεμπέλη, ανίκανο, οπισθοδρομικό.  Ευθέως σου λένε ότι είσαι βάρος ως άνεργος, ως νέος, ως συνταξιούχος. Κοστίζεις. Το έχεις προσέξει; Μιλάνε για το πόσο κοστίζεις, όχι τι αξίζεις....

Ακόμα χειρότερα γίνεται;

Γίνεται. Ευθέως σου λένε πλέον πόσες δεκαετίες θα υπάρχει ανεργία. Ευθέως σου λένε για περικοπές. Ευθέως σου λένε και για άλλα μνημόνια, απαραίτητες θυσίες που θα σου αναγνωριστούν (μετά θάνατον ή όχι δεν διευκρινίζεται) , μεταρρυθμίσεις και άλλα πολλά και όμορφα, με πατριωτικό ή ιδεολογικό προφίλ.

Σου πουλάνε την ανάγκη να γίνεις και εσύ αλληλέγγυος  να σωθούν οι τράπεζες, το κράτος, η  θέση μας στην Ευρώπη (Ε.Ε.), έχουμε ευθύνες απέναντι στους εταίρους μας και άλλα πολλά... Το ότι χάνεις την δουλειά σου, το σπίτι σου, το δικαίωμα σου να ζεις αξιοπρεπώς, ε  τι είναι όλες αυτές οι μικρές θυσίες μπροστά στην μεγάλη εικόνας; Σου ακούγεται καλό;

Υπάρχει η ψευδαίσθηση φίλε συμπολίτη, ότι κάποιοι θα γλυτώσουν από την κρεατομηχανή. Ίσως το πιστεύεις και εσύ. Αν κάτσεις φρόνιμα, αν δεν μιλάς πολύ, αν κοιτάς την δουλίτσα σου, αν είσαι υπάκουος υπήκοος (παρεμπιπτόντως είδες πόσο κοντά είναι το υπάκουος με το υπήκοος;)  Ακόμα χειρότερα την υποστηρίζεις, με το σκεπτικό είτε ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή είτε ακόμα χειρότερα γιατί στην παρουσιάζουν "σοβαρή" άνθρωποι με στοιχεία ή ότι ιδεολογικά, κομματικά ότι θες είναι σωστό.

Για να δούμε όμως που καταλήγει αυτό. Η συζήτηση μεταξύ κομματικών φορέων είναι στην ουσία χωρισμένη σε δυο άξονες.

Α Άξονας Διαχείριση των μνημονίων και ποιος μπορεί να τα εφαρμόσει καλύτερα. Τίποτα άλλο.

-Β Άξονας

Διαχείριση της φτώχειας και επιδοματικές πολιτικές.

Κανένα από τα κόμματα δεν έχει ολοκληρωμένη πρόταση δική του οικονομικής διακυβέρνησης. Ότι πουν οι "Θεσμοί', η Τρόικα, οι δανειστές. Κανένας πολιτικός φορέας δεν έχει τεκμηριωμένη θέση γύρω από την οικονομία και την ανάπτυξη.  Στην καλύτερη έχουν γενικές κατεύθυνσης προσέχοντας μην θίξουν ιερές αγελάδες.

Δεν έχει καμία σημασία.  Δεν είναι μια ιδεολογική τοποθέτηση ή η πολιτική ανάλυση ενός πολιτικού χώρου ή ενός πολιτικού αντικείμενου.

Δεν είναι θέμα ποιος ή ποιοι έχουν δίκιο. Η ανάπτυξη που πουλάνε μυρίζει αποκλεισμό και ασυδοσία. Ζέχνει κερδοσκοπία, πλουτισμό για πολύ λίγους και απληστία.

Ανάπτυξη για όλους ή για λίγους; Ένα απλό παράδειγμα

Θα σου δώσω ένα ακόμα παράδειγμα απλό για να καταλάβεις πρακτικά φίλε συμπολίτη γιατί σε/μας δουλεύουν, ή στην καλύτερη είναι εντελώς ανορθολογικό ότι στηρίζουν.

Λένε για ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Σοβαρά;  Για να το δούμε:

Η γεωργία χρειάζεται :

- Γη  (Όπου πολλά χωράφια είναι ήδη υποθηκευμένα...)

- Νερό (Πάνε στο πουλήσουν, το έχεις καταλάβει...)
- Σπόρους (Κατά κανόνα εισαγόμενοι και ελεγχόμενοι) 
- Λιπάσματα (Εισαγόμενα πωλουνται με τους σπόρους...)
- Φυτοφάρμακα  (Εισαγόμενα...)

-Τρακτέρ,μηχανήματα(Εισαγόμενα...)

- Εξτρά εξοπλισμός          (Πρώτες ύλες σίγουρα εισαγόμενες και μεγάλο μερίδιο των τελικώνπροϊόντων επίσης εισαγόμενο...)

Άρα τα μόνο που έχεις είναι ήλιο, αέρα, γη (;) και νερό (;)  και φυσικά την εργασία του γεωργού.

Στην πράξη η γεωργική παραγωγή είναι ελεγχόμενη  και εξαρτώμενη από εισαγωγές. Η έννοια λοιπόν της ανεξάρτητης παραγωγής πάει περίπατο!

Χρειάζεται να σου εξηγήσω φίλε συμπολίτη και συγκρατούμενε στο παγκόσμιο στρατόπεδο του χρέους ότι δεν θα έχεις πότε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, βάση του παραπάνω μοντέλου παραγωγής;

Ότι θα έχεις αυξημένα κόστη και αυτά πριν καν μιλήσουμε για φόρους, εισφορές, εκτάκτους φόρους και άλλα πολλά;

Ότι το κόστος εργασίας είναι ήδη  το μικρότερο κόστος από την στιγμή που εισάγεις τα πάντα;

Αυτό που βλέπεις είναι ένα απλό παράδειγμα σε σχέση με το τι γίνεται στην πράξη. Θα μπορούσα να σου παραθέσω σε όλους τους τομείς της παραγωγής ότι γίνεται σχεδόν το ίδιο με εξαίρεση ότι απαιτεί καθαρά πνευματική εργασία. Πχ ένας συγγραφέας και ο κώδικας που γράφει ένας προγραμματιστής.

Το ερώτημα είναι επομένως πως, πότε και με ποιο τρόπο αλλάζει αυτό.

Ο λάθος  τρόπος: Με μεγάλα λόγια και δανεικές λύσεις και οράματα.

Ο σωστός τρόπος: Με μικρά βήματα και κόπο.

Για λόγους απλούστευσης θα ξαναπάρω το ίδιο παράδειγμα με την αγροτική παραγωγή, αλλά με την διαφορά ότι θα αλλάξουμε κάποιους συντελεστές:

- Γη  (Απελευθερώνεις τον γεωργό από τις τράπεζες)
- Νερό (Παρέχεις νερό με νέους μεθόδους ύδρευσης και εξοικονόμησης)
- Σπόρους  (Ξεχνάς την εισαγωγή, αυτονομηση της χώρας και του παραγωγού από τις  πολυεθνικές )
- Λιπάσματα (Ανοίγεις τις δυνατότητες για βιοτεχνικές μονάδες πχ  κομποστοποίησης και ανακύκλωσης φυτικής ύλης )
- Φυτοφάρμακα (Καταργείς ότι χρησιμοποιεί πατέντα ή εφαρμόζεις εναλλακτικά μέσα  πχ περίπτωση πασχαλίτσα - μελίγκρα )
- Τρακτέρ, μηχανήματα  (Ενισχύεις στον βαθμό του δυνατού την τοπική βιομηχανία )
- Εξτρά εξοπλισμός (Ενισχύεις την ίδρυση μικρών βιοτεχνικών μονάδων με την χρήση  υλικών από ανακύκλωση και ελαχιστοποιείς την χρήση πρώτων υλών )

Τα παραπάνω δεν είναι δικές μου σκέψεις. Δεν έχω ούτε κατά προσέγγιση γνώσεις να εξειδικεύσω σε κάθε ένα τομέα. Άλλωστε η κάθε μια εναλλακτική από όσες περιγράφω θέλει ειδικούς, επιστήμονες, τεχνικό προσωπικό και  επαγγελματίες από πάρα πολλούς διαφορετικούς χώρους, ειδικότητες  που εύκολα δεν σκέφτεται κάποιος ότι χρειάζεται και που έχουν σχέση έμμεσα ή άμεσα με την αγροτική παραγωγή.

 Είναι αποτέλεσμα ψαξίματος και συζητήσεων με ειδικούς σε διαφορετικούς χώρους, μια αναζήτηση που κράτησε περίπου ένα χρόνο και είναι εντελώς ενδεικτικά τι μπορεί να εξεταστεί αν πάψεις να σκέφτεσαι μέσα στην λογική που μας έχουν διδάξει.

Φυσικά υπάρχουν και άλλες τεχνικές πχ της περμακουλτούρας άλλα δεν είναι ούτε η ειδικότητα ούτε ο σκοπός μου.

Ας αναλογιστούμε λοιπόν κάθε φορά που κάποιος μας μιλάει για ανάπτυξη, ο καθένας στον τομέα του τι στην ουσία προτείνει. Πόσο στέκει; Πόσο τεκμηριωμένο είναι αυτό που περιγράφει;

Μυαλό έχουμε όλοι μας. Ελευθερία στην σκέψη; Στην φαντασία; Αντίληψη και επεξεργασία βάση δεδομένων;

Σαν επίλογος 

Υπάρχουν διάφοροι φορείς, άνθρωποι, πολιτικοί χώροι που θα σας προτείνουν διάφορα ιδεατά μοντέλα. Θεωρίες. Θα ήταν λάθος να τους γενικευμένα να τους κατακρίνει κάποιος.

Αλλά κάθε θεωρία χρειάζεται να δοκιμάζεται και στην πράξη. Κάθε θεωρία χρειάζεται να έχει λογικό υπόβαθρο , να προτείνει μεθοδολογία, να μπορεί να γίνει κατανοητή από τον κόσμο. 

Άλλωστε πάνω στο αμόνι της πραγματικότητας κρίνονται τα πάντα.

Του Σταμάτη Στεφανάκου

 ΠΗΓΗ