''τρώγε το φαί σου, αγάπα το κελί σου, διάβαζε πολύ''.

Σ' αυτό το σύνθημα των φυλακισμένων, που ακούστηκε και ίσως ακούγεται ακόμα πολλές φορές μεταξύ τους, στο ''Καλοί άνθρωποι σε σκοτεινούς καιρούς'' του Αρτούρο Πέρεθ- Ρεβέρτε, ο βιβλιοθηκάριος δον Ερμογένης Μολίνα και ο ναύαρχος δον Πέδρο Θόρατε, πίστεψαν ότι μπορουν ν' αλλάξουν τον κόσμο με βιβλία.

Είναι επίσης και ο Χουλιάν, ο ήρωας του Αλεχάντρο Ζάμπρα στην ''Ιδιωτική ζωή των δέντρων'' - ''το βιβλίο είναι το μοναδικό μας όπλο σ' έναν κόσμο που καταρρέει'' [ο.π.] Μ' αυτήν την οπτική, οι φυλακές, τα σωφρονιστικά ιδρύματα, υπαινίσσονται την ιστορία και τους όρους της μικρο-ιστορίας, είναι οι μαρτυρούσες εκδοχές του ''μη ορατου'' ευθέως, αλλά υπαρκτού περιθωριακού χωρο-χρόνου.

''Το έγκλημα''- με την εννοιακότητα που ο Μαρξ το ορίζει μέσα στον καπιταλιστικό κόσμο παραγωγής στο Κεφάλαιο, ''αποσύρει από την αγορά εργασίας ένα τμήμα του περιττού πληθυσμού, οπότε μειώνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργατών, εμποδίζοντας, ως ένα βαθμό, την πτώση του μισθού κάτω από το ελάχιστο όριο''[** Karl Marx,

Το εγκώμιο του εγκλήματος, Άγρα, βλ. Das Kapital, VI]: οι φυλακές ειναι ''τα βιβλία'' και ''οι τόποι ανάγνωσης'', ενός εγκλήματος που συχνά επινοείται: όπως η ιδεολογική διαφοροποίηση - κι εδώ η επιχειρούμενη αναφορά ειναι στην επταετία της δικτατορίας. Αυτό υπονοείται ως γενικό κλίμα στην εικαστική παρέμβαση [σχέδια] και στο κείμενο αυτό με την αίτηση για την χρησιμοποίηση του μουσειακού χώρου του Γεντί Κουλέ, μια προσπάθεια να εδραιωθούν σημαίνοντα και σημαινόμενα ενός γενικού χωρο-χρόνου.

Το Συμβολικό όμως παίρνει διαστάσεις πάντα οικουμενικότερες, εκεί όπου τα ζωτικά ζητήματα του ανθρώπου μένουν στην αδιαπραγμάτευτη σκιά: η ελευθερία του και η ιδεολογική του αξιολογία. To Γεντί Κουλέ ανήκει στα συμβολα, όπου ο εξοστρακισμός και ο εξανδραποδισμός του άλλου συναντά τα κριτήρια ανελεύθερων κι εκμαυλιστικών τακτικών της πρόσφατης ιστορικά πολιτικής συνείδησης.

Στις απαρχές του κυβιμού, ο Μπρακ θα δηλώσει ότι ''ο κυβισμός είναι κατάσταση πνεύματος''. Προφανώς εννοεί τη σύνθεση των εικόνων του κινούμενου παρατηρητή, ο οποίος κινείται σαν ''γνώστης'' της Σχετικότητας, ακόμα και μέσα στα όρια του ατομικού αγνωστικισμού. Αυτήν την εννοιολογία ο Μάλεβιτς την οδήγησε στα άκρα . Το Μαύρο και το Κόκκινο Τετράγωνο αποκτούν θεματικές όπως είναι φυσικό πέρα από την πρόθεσή του.

Ο κυβισμός ''παραλύει'', η σουπρεματιστική εικονογραφία θέλει να συναδελφώσει πέρα από κάθε παράμετρο. Μιλάει για μια ''γεωμετρικοποίηση'', όπου ειναι αναγνωρίσιμοι όλοι, ''αγκαλιασμένοι σφιχτά''μεσα στην συνολική εκφραση και τ' όνειρο του Μαγιακόφκι και της ρωσικής αβαν-γκάρντ.

Οι γεωμετρικές επιφάνειες του Καζιμίρ Μάλεβιτς , ανήκουν στις ''αρχιτεκτονικές'' επινοήσεις μιας πραγματικότητας στην οποία δεν επιχειρείται τίποτα. Η πρόθεση των σουπρεματιστών και φυσικά του Μάλεβιτς είναι μοναδική: να ζωγραφίσουν το ''μηδέν'', το ουσιαστικό τίποτε, την ''α-πραξία''.

Επταπυργιο]//Προσχεδια ιδεων, κραγιον σε φωτοτυπία Α3

Οι σουπρεματιστές προτείνουν το δικαίωμα στην τεμπελιά με τα δικά τους εγκώμια-κυρίως του Μάλεβιτς-, μετά τον Πωλ Λαφάργκ, γαμπρό του Μαρξ, στην κόρη του Λάουρα, με την οποία αυτοκτονούν το 1911 για ν' αποφύγουν τα γηρατειά. Ο Λαφάργκ, έχει ήδη γράψει για τα ''βασανιστήρια της εργασίας''. Μετά τον θάνατο του Λένιν, πεθαίνει η πολιτικότητα και η ευφυία έστω και της ανοχής απέναντι στην ρωσσική αβανγκάρντ.

Ο σουπρεματισμός περνά στην παρανομία, ενώ πολλοί καλλιτέχνες εξοντώνονται. Το κίνημα του υπέρτατου καλλιτεχνικού ''μηδενισμού'' σε λίγο δεν θα υπάρξει. Ωστόσο μάς άφησε κληρονομιά ένα επικό στοιχείο αισιοδοξίας και καινούριου, μιας φιλοσοφίας ανατροπών στη ζωή, όπου το ''αιφνίδιο και το αναίτιο, μπορεί να είναι η ευτυχία μας'' [Αντρέ Ζίντ]

ΦΩΤΗΣ ΜΙΣΟΠΟΥΛΟΣ

αρχιτέκτων μηχανικός - εικασττικός