Ο θρίαμβος των μετριοτήτων.

Το Highly Cited Researchers είναι μια υπηρεσία του ISI που καταγράφει τους επιστήμονες εκείνους που συγκεντρώνουν τις περισσότερες αναφορές σε 21 περιοχές γνώσης την τελευταία εικοσαετία. Σε κάθε περιοχή περιλαμβάνονται γύρω στα 300 ονόματα. Δίνω πρώτα κάποια στοιχεία ανά χώρα, δηλαδή πόσοι από αυτούς τους κορυφαίους ερευνητές κατοικοεδρεύουν σε κάθε χώρα:

USA: 3876 UK: 450 Germany: 252 France: 158 Switzerland: 111 Netherlands: 95

Belgium: 37 Austria: 13 Denmark: 30 Sweden: 61 Norway: 13 Finland: 16

Spain: 20 Italy: 79 Portugal: 1 Ireland: 7 Greece: 5 Israel: 47
Poland: 2 Russia: 6 Romania: 1 Turkey: 1 India: 11 China: 18

Η υπεροχή των ΗΠΑ είναι φανερή, όπως και η υπεροχή της Αγγλίας μέσα στην Ευρώπη. Η Ελβετία τα πάει πολύ καλά για το μικρό της μέγεθος γιατί έχουν καταφέρει να προσελκύσουν διακεκριμένους αλλοδαπούς. Επίσης για το μέγεθός τους πολύ καλά τα πάνε η Ολλανδία και το Βέλγιο, αλλά και οι Σκανδιναβικές χώρες. Η Ιταλία έχει αξιοπρόσεκτη παρουσία, παρά τα προβλήματα ευνοιοκρατίας στα πανεπιστήμιά της. Επίσης ξεχωρίζει το Ισραήλ παρά το μικρό του μέγεθος και τα πολιτικά προβλήματα. Είναι γνωστό εξάλλου ότι οι επιδόσεις των Εβραίων στην επιστήμη είναι off the charts. Η ανατολική Ευρώπη υστερεί πολύ στην έρευνα (η Ρωσία έχει χάσει πολλούς κορυφαίους μετά την πτώση του τείχους).

Τα 5 ονόματα της Ελλάδας είναι τα εξής (τα νούμερα είναι αριθμός δημοσιεύσεων στο WoS και h index):

BILIADERIS CG (Γεωπονική ΑΠΘ) 126-31

POLYDOROS A (Πληροφορική, Φυσικό Αθηνών) 39-13

GIOKARIS N or ND (Φυσική Αθηνών) 271-53

CHROUSOS GP (Ιατρική Αθηνών) 894-96

Αν και ασχολούμαι εδώ και ενάμισι χρόνο με τα ελληνο-ακαδημαϊκά, τα ονόματα αυτά πρώτη φορά τα αντικρίζω. Δεν θα μου κάνει έκπληξη αν και σεις δεν τα ξέρετε, αφού ως χώρα δεν συνηθίζουμε να αναγνωρίζουμε και να αναδεικνύουμε την αριστεία. Ο κ. Μπιλιαδέρης είναι απόφοιτος της Γεωπονικής του ΑΠΘ. Έκανε το PhD του και ξεκίνησε την καριέρα του στον Καναδά. Μετακόμισε στη Γεωπονική του ΑΠΘ το 1995 και ασχολείται με επιστήμη τροφίμων. Ο Περικλής Θεοχάρης ήταν στο Μετσόβιο και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Ανδρέας Πολύδωρος, απόφοιτος του Μετσοβίου, είναι στο τμήμα Φυσικής του Π. Αθηνών αλλά και στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του University of Southern California.

Ο κ. Γιόκαρης είναι απόφοιτος του Π. Αθηνών, Έκανε το PhD του στο University of Chicago και ξεκίνησε την καριέρα του στο Rockefeller. Μετακόμισε ως αναπληρωτής καθηγητής στην Αθήνα το 1996. Μου κάνει εντύπωση που μετά από 11 χρόνια δεν έχει πάρει ακόμη προαγωγή. (Caveat: στη σωματιδιακή φυσική οι περισσότερες δημοσιεύσεις έχουν εκατοντάδες συγγραφείς οπότε το h index βγαίνει παραφουσκωμένο.

Δεν ξέρω πώς λύνει αυτό το πρόβλημα το ISI). Ο κ. Χρούσος είναι απόφοιτος της Ιατρικής Αθηνών. Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του καριέρα στο Georgetown University και μετακόμισε στην Ιατρική Αθηνών το 2001. Επίσης είναι acting director του νέου ιδρύματος βιοϊατρικής της ακαδημίας Αθηνών.

Φυσικά υπάρχουν στις περισσότερες κατηγορίες και αρκετά ελληνικά ονόματα από τη διασπορά:

Chemistry: KC Nicolaou

Engineering: Acrivos, Kitanidis, Theocaris, Terzopoulos (NYU),

Physics: Giokaris, Joannopoulos, Nanopoulos

Biology: Chrousos, Kyriakis JM (Tufts), Maniatis

Computer Science: Alexopoulos NG (Irvine), Papadimitriou, Polydoros, Volakis JL (Ohio State), Yannakakis (Columbia)

Mol Bio, Genetics: Antonarakis, Artavanis, Maniatis, Yancopoulos

Economics/Business: Constantinides, Makridakis

Mathematics: Bertsekas, Fokas, Souganidis, Tsiatis, Varopoulos

Space Sciences: Efstathiou, Kouveliotou

Materials Sci: Giannelis (Cornell), Kanatzidis

Microbiology: Eliopoulos gm, Maniatis, Pappas Ts (deceased), Pavlakis gn

Agricultural: Billiaderis

Clinical medicine: Chrousos

Ecology/Env: Kitanidis, Koutrakis P

Immunology: Dialynas dp

Neuroscience: Kalivas PW, Yancopoulos

Social Science: markides ks

Επίσης πρόσφατα έφτασε στα χέρια μου μιά λίστα χημικών με h index πάνω από 50.

Στους κορυφαίους 400 χημικούς περιλαμβάνονται και 4 ελληνικά ονόματα: ο Κυριάκος Νικολάου (h=89), ο Φαίδων Αβουρής (h=66), o Paul Alivizatos (h=62), και ο Γιώργος Χρήστου (h=58), όλοι στην Αμερική. Λίγο παρακάτω (δεν περιλαμβάνονται στη λίστα) είναι ο Μερκούρης Κανατζίδης του Michigan State (h=49) και ο Νίκος Χατζηχριστίδης του Π. Αθηνών (h=45), ίσως και άλλοι που δεν ξέρω.

Κάποιοι από τους παραπάνω είναι Eλληνοαμερικανοί. Αλλά οι περισσότεροι είναι γέννημα-θρέμμα της Ελλάδας (2-3 είναι Κύπριοι). Εννοείται ότι αν όλοι οι παραπάνω επέστρεφαν πίσω στην Ελλάδα, και τους δίνονταν η δυνατότητα να συνεχίσουν να είναι παραγωγικοί, η χώρα θα συναγωνίζονταν επάξια άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες παρόμοιου μεγέθους. 

Αν το θέλει πραγματικά αυτό η πολιτική ηγεσία, ας απευθυνθεί σε αυτούς τους ανθρώπους και ας τους ρωτήσει υπό ποιες συνθήκες και προϋποθέσεις θα επέστρεφαν στην Ελλάδα. Και ας κάνει ό,τι της πουν. Να ένας στόχος που αξίζει να χρηματοδοτηθεί. Η ρητορεία φτάνει. Καιρός να δούμε πράξεις.

Να πω και το άλλο. Όταν έχουμε τέτοιο δυναμικό, πώς είναι δυνατόν να διορίζεται πρόεδρος του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης ο κ. Χρήστος Μασσαλάς (96-8), που έχει ελάχιστη διεθνή αναγνώριση, πέρασε όλη του την καριέρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και δεν έχει δει ποτέ πώς λειτουργεί ένα ξένο πανεπιστήμιο; Έχω διαβάσει άρθρα του κ. Μασσαλά και, παρά το γεγονός ότι είναι συμπαθής, σοβαρός, και λογικός, δεν βλέπω να έχει το όραμα και τις ικανότητες για μιά τόσο σημαντική θέση. Με ποιά κριτήρια επιλέχθηκε; 

Ως πότε πια αυτή η κατάφωρη περιφρόνηση της αξιοκρατίας εκ μέρους της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας; Και, αλήθεια, ποια είναι τα άλλα μέλη του ΣΑΠΕ; Τα ξέρει κανείς; Μήπως πρόκειται για διακοσμητικό συμβούλιο-πρόσχημα, στελεχωμένο από τους αυλοκόλακες του εκάστοτε υπουργού παιδείας; Γιατί γίνεται σκάνδαλο η αναξιοκρατία στη διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων και όχι στο εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο, χώρο της Παιδείας;

Αλλά εξίσου υπεύθυνοι για αυτά τα φαινόμενα είναι και όσοι σιωπούν και δεν τα καταγγέλλουν. Νομοτελειακά, η εξουσία επαναπαύεται και αποθρασύνεται όταν δεν κριτικάρεται. Αν τα τελευταία 20 χρόνια 5-10 άνθρωποι είχαν καταγγείλει συστηματικά και σθεναρά την αναξιοκρατία και τη φαυλοκρατία, αυτά τα φαινόμενα θα είχαν ήδη εκλείψει.

"Πηγή:Greek University Reform Forum"