Του Bryan Rich
Καθώς πλησιάζουμε στην Ημέρα των
Ευχαριστιών, ας μιλήσουμε για το πετρέλαιο και τους Σαουδάραβες.
Τη νύχτα της ίδιας μέρας, πριν από
τρία χρόνια, το πετρέλαιο διαπραγματευόταν στα 73 δολάρια το βαρέλι περίπου,
όταν οι Σαουδάραβες μπλόκαραν την ψηφοφορία του ΟΠΕΚ για μείωση της
παραγωγής. Το πετρέλαιο έπεσε 10% τότε και κατακρημνίστηκε λίγο αργότερα
στα 26 δολάρια.
Ο στόχος της Σαουδικής Αραβίας ήταν
να βγάλει εκτός αγοράς την αμερικανική βιομηχανία του σχιστολιθικού
πετρελαίου, να πέσουν οι τιμές του πετρελαίου πιο χαμηλά ώστε αυτές οι
εταιρείες να μην μπορούν να παράγουν με κέρδος. Το σχέδιο ήταν οι
αμερικανικές εταιρείες σχιστολιθικού πετρελαίου να εξαφανιστούν από την αγορά
και η Σαουδική Αραβία να ανακτήσει την ισχύ της στην αγορά του πετρελαίου παγκοσμίως.
Και σχεδόν πέτυχε. Οι εταιρείες σχιστολιθικού πετρελαίου άρχισαν να πέφτουν σαν
τις μύγες, σημειώνοντας πάνω από 100 χρεοκοπίες μεταξύ 2015-2016.
Αλλά το φθηνό πετρέλαιο
προκάλεσε ευρύτερες επιπλοκές στην παγκόσμια οικονομία, μετά τη Μεγάλη
Ύφεση, αφού εξέθεσε τις διεθνείς τράπεζες που είχαν δανείσει στις επιχειρήσεις
σχιστολιθικού πετρελαίου δισεκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, η κατάρρευση των τιμών του
πετρελαίου επηρέασε άμεσα τα μέτρα πληθωρισμού και τις προσδοκίες για τον
πληθωρισμό. Αυτά ήταν κακά νέα για τις κεντρικές τράπεζες που είχαν δεσμεύσει
τρισεκατομμύρια δολάρια για να αποτρέψουν ένα
αποπληθωριστικό σπιράλ και να προωθήσουν την εξομάλυνση του
πληθωρισμού. Ο υψηλός πληθωρισμός είναι κακός. Ο αποπληθωρισμός είναι
χειρότερος. Μια αποπληθωριστική νοοτροπία, όταν εφαρμοστεί, τροφοδοτεί
περισσότερο τον αποπληθωρισμό. Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να αυξήσουν τα
ποσοστά για να σκοτώσουν τον πληθωρισμό, αλλά έχουν ελάχιστα εργαλεία για την
καταπολέμηση του αποπληθωρισμού (ιδιαίτερα μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση).
Το φθηνό πετρέλαιο έγινε κακή είδηση
για την εύθραυστη παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη. Με αυτόν τον τρόπο, οι
κεντρικές τράπεζες ανέβηκαν στις αρχές του περασμένου έτους και απάντησαν με
συντονισμένη χαλάρωση (η οποία περιελάμβανε άμεσες αγορές περιουσιακών
στοιχείων). Το πετρέλαιο κατέρρευσε την ημέρα που η Τράπεζα της Ιαπωνίας
παρενέβη στη νομισματική αγορά και οι τιμές σημείωσαν άνοδο κατά 50% σε έναν
μήνα, όπως ακολούθησαν άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες με παρόμοια
μέτρα παρέμβασης.
Τώρα, στο άλλο κομμάτι αυτής της
ιστορίας: το φθηνό πετρέλαιο κατέστρεψε τη βιομηχανία σχιστολιθικής
παραγωγής και την παγκόσμια οικονομία, αλλά έπληξε επίσης τους ίδιους
ανθρώπους που έβαλαν σε κίνηση την κατάρρευση - τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες-παραγωγούς πετρελαίου.
Αυτές οι χώρες, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα που
προέρχονται από το πετρέλαιο, είδαν τα δημοσιονομικά τους να μειώνονται. Έτσι,
με βάση τα παραπάνω, τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, οι
χώρες-παραγωγοί πετρελαίου (με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία) ανέκρουσαν
πρύμναν και δεσμεύτηκαν για τις πρώτες περικοπές στην
παραγωγή από το 2008.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν πλέον
ανακάμψει περίπου στα 50 δολάρια. Και δεδομένου ότι ο ΟΠΕΚ ανακοίνωσε
πέρυσι περικοπές στην παραγωγή, η πετρελαϊκή προμήθεια των ΗΠΑ έχει μειωθεί
κατά 5%. Εν τω μεταξύ, η παγκόσμια ζήτηση κυμαίνεται σε υψηλότερα
επίπεδα από τις προβλέψεις του περασμένου έτους. Ωστόσο, ο ΟΠΕΚ επεκτείνει
τις περικοπές παραγωγής στην αγορά και μπορεί να πάρει ακόμη πιο τολμηρές
αποφάσεις την επόμενη εβδομάδα κατά τη συνάντησή των μελών του. Γιατί;
Γιατί τώρα τους ταιριάζει. Θυμηθείτε, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής
Αραβίας έχει εκκαθαρίσει το βασίλειο τις τελευταίες δύο εβδομάδες, με
σκοπό την κατάσχεση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων από τους
πολιτικούς του εχθρούς. Οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου βοηθούν τις προσπάθειές
του για την αναμόρφωση της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας.
Καθώς η ρευστότητα εξαντλείται στα
τέλη του έτους και την περίοδο των αργιών, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι το
πετρέλαιο παίρνει τον δρόμο προς τα επίπεδα του Νοεμβρίου 2014 (κοντά
στα 70 δολάρια) - όταν άρχισε δηλαδή η κατάρρευση των τιμών.
Δημοσίευση σχολίου