διήγημα
- για την αθυροστομία της εξέγερσης
''Έλα
δω, γέρο σκάθαρε !'' ή ''Για κοίτα εκεί τον γέρο-σκάθαρο !''
FRANZ
KAFKA, Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ [1]
1.
.......τα
απώτατα όρια του χρόνου - όπως συμβαίνει με τον Ηράκλειτο ή όπως στον Ναμπόκοφ
που οι ποιητές δεν δολοφονούν ποτέ και κάπου η παραμικρή κίνηση εξαπλώνεται ή
εξαγνίζεται πάνω στο φόβο - οι εχθροί γυρίζουν πίσω - όπως συμβαίνει συνήθως -,
επικρατεί ώριμη σιωπή ή αραχνιασμένη λαγνεία, η υπεροχή των σκοτεινών
αναθυμιάσεων για τη νύχτα που φτάνει ακόρεστη, αλγεινή - υπάρχει συχνά ένα
ειδυλλιακό σκηνικό ανάμεσα σε λουόμενους και πνιγμένους Η φωνή μου μπορεί να
μοιάζει μακρινή αλλά ακούγεται - Σαν προσποιητή εξομολόγηση
......έπειτα
η άμμος κρύβει την δική της αναπνοή, είχα ολότελα ξοδευτεί, πάντα υπάρχει μια
επιβεβαίωση σ' ένα κορμί που ταλανίζεται μεταξύ αλήθειας και της τελευταίας
ματιάς - από έλλειψη καλύτερου χαρακτηρισμού - οι σιχαμερές μορφές μεταναστεύουν
απρόοπτα όταν ο λόγος διαποτίσει ένα αδιόρατο φτερό ή εκείνες οι λεύκες που
φαίνονται όπως τα σπίτια να έχουν αποκτήσει ανίκητα ιστία ταξινομώντας τον
άνεμο, κάποτε και οι πιο κρυφές στιγμές διασταυρώνονται όπως ανοίγει δυσοίωνα η
πόρτα του δωματίου στις σκέψεις ενός αρχέγονου ρεμβασμού
......η
φωτιά του ήλιου εναποθέτει την αλλαγή των υετών όπως θέλοντας από κάπου να
πιαστείς για να βρεθείς εμπρός στον καθρέφτη ατρόμητος εκεί που οι νεκροί
βλέπουν το Μεγάλο Κάλεσμα - ''Κάνει πολύ κρύο τελευταία Είμαι καλά Σάς φιλώ''
κι ο,τι και να συμβαίνει δεν είναι όνειρο - στον έρωτα οι σκιές τους ήταν
πλόκαμοι δεινοσαύρων, τεράστιοι σαν πόθος που κυνηγήθηκε
ανελέητα - φωτιά που γεννάει τη μέρα ξέφρενα
......τώρα
είναι η ώρα που έρχομαι ξανά μ' ένα βλέμμα εξεταστικό πάνω απ' τα πράγματα
τροφοδοτώ μια σύγχυση για ν' αποθησαυρίσω τις λόγιες επιτυχίες των άλλων και να
κοιμηθώ σε μαλακή στρωμνή, υπάρχουν καταχνιές ενώ πασχίζω να τελειώσω μια
περαστική αντίθεση - δεν έχει νόημα καμιά θεοδικία, - ''Τι κάνουν τα παιδιά
;'', η φωνή του αχθοφόρου σαν κάποιος να τους μεταχειρίστηκε ως εχτρούς -
Άπνοια
2.
......απόλυτα
- όπως όλα είναι ήσυχα για να υπάρξουν - αντιστέκομαι σε μια αλ-χυμεία που
φαίνεται απροσέγγιστη - μη εξηγήσιμη - όπως η σωματική ευεξία που βαθαίνει τα
βράδια μοχθηρά, συγνώμες που σε αποξενώνουν από τη μοίρα, οι κατάρες του
Ηράκλειτου [2] όταν ξεχνάς να είσαι το κομμάτι μιας άβουλης πέτρας, - αλλά
χανόμαστε νωρίς στη βιασύνη της αποξένωσης, στο Μεγάλο Πέρασμα, όπως το απαίσιο
ξέφωτο γύρω από το πτώμα του Γκρέγκορ [3] που επισκίαζε με σθένος το αρχέτυπό
του - οι προσπάθειες που δείχνουν το δρόμο σε τυφλούς, ανέξοδα
......μόνος
μ' ένα πνιγμένο επιβάτη στη σχεδία ή μια κραυγή που συγκρατιέται ανάμεσα στ'
ανοίγματα των ξύλων από όπου προβάλλει η μυστική θέαση του Απολεσθέντα Παράδεισου, - πολύ
εύκολα δρομολογούνται οι κατηγορίες εναντίον μας κι οι απαιτήσεις
βλαστημώντας όσες τύχες πρόδωσαν στο παρελθόν το απέναντι πτωχοκομείο - με
προσέλκυσε, τελικά, γιατί είχε την μυρωδιά του τέλειου κι όταν κρύβεται κάτι
είναι επειδή θέλουμε να κοιτάξουμε άλλη μια φορά προς τα κει, αλλά χάνονται τα
σημάδια του ανείπωτου στα σκαλοπάτια, σχεδόν πρόχειρα
......έτσι
τις Κυριακές αποφάσισα να γίνομαι κάτι άλλο - μια υγρή φωτιά σκοτοδίνης ένας
δρόμος που ανεβαίνει απ' τη θάλασσα κάποιο μικρό στοιχειό που συμπαθεί τη Νίνα
Ζαρέτσνυ ή τον Γλάρο - Ο Κονσταντίν Γαβρίλοβιτς Τρέπλεβ πουθενά, κάποτε ας μη
μεγαλώσουμε δεν είναι γνωστό ποιοι χρειάζονται μαικήνες - ας παίζουν γύρω μας
κι άλλοι
.......έχουμε γνωρίσει πολλά καθεστώτα κι ο Ηράκλειτος λάτρεψε τούς
αριστοκράτες, αλλά τα τείχη τα υπερασπίζει ο λαός, αυτή η ακαθόριστη μάζα όσων
καταπιέζονται και οι σύμμαχοί τους - σκεφτόμουν την ερωτική αποχαύνωση από όπου
ξυπνούσα κι ο Γκρέγκορ Σάμσα θα μπορούσε να σημαίνει το τέλος μου
3.
........όμως ενώ προχωρούσαν μεσάνυχτα αποκτούσα την ισχυρογνωμοσύνη των καιρών
που είχαν αποσυρθεί, βαστούσα τα μάτια κλειστά όπως μια απελπισμένη κρυψώνα -
καταφεύγοντας στον αισθησιασμό, το κάθε τι συνέβαινε στην παραίσθηση του
χρόνου, επιστρατεύοντας την αυτοτιμωρία μου ή ένα στοχασμό τόσο δυσπρόσιτο που
ο Ηράκλειτος έκλεινε στην άποψη, πως είναι άριστο να διαφεύγεις τον ορισμό και
της πιο θελκτικής αλλότητας - σαν το βαθύ σημάδι στην πλατεία Ανεξαρτησίας -
που λέει ''αργά για όλα, σύντροφοι''
.......τον
πλησίασα και πάλι - σαν ορκισμένος εχθρός μου - σερνόταν πάνω στο κοκκινωπό
χρίσμα ενός βλοσυρού θανάτου, τα γλίσχρα μάτια
του κουδούνιζαν μέσα στις τσέπες μου σαν το χρυσάφι που γίνεται κλειδί για
τυμβωρύχους - αιωρούνταν από δωμάτιο σε δωμάτιο και το πρόσωπό του στεκόταν σ'
ένα κεφαλόσκαλο περιμένοντας τις σφαίρες της εξέγερσης - του ιερού ή του
παράλογου Σε τέτοιες προσφωνήσεις ιταμές οι Εξεγερμένοι σταματούσαν Η
γραφειοκρατία μόλυνε την εξέγερση : κουβαλούσε πόρπες και πόρνες για την
Επανάσταση και τους φόνους που έρχονταν
........αυτός
ο λυγμός που στη μακριά ζωή σταματούσε ακίνητος όπως νεκρός είτε βαριά άρρωστος
αφού στο τέλος καταντούμε ρινόκεροι ή έντομα όπως καρέκλες που κρέμονταν
ακίνητες σε απύθμενα ναυάγια - μη αναγνωρίσιμες - αστόλιστες - και στο βάθος ο
γέρος του βενζινάδικου που υποδέχεται το πλήθος - σαν να επιτηρεί προσεκτικά -
χλωμιάζουν επικίνδυνα τ' αρχαία νυμφίδια της Πομπηίας
........O
ΙΟΝΕΣΚΟ στον ΚΑΦΚΑ [όχι γελώντας]: ......η συμβουλή της μητέρας - δεν έχω άλλη
επιλογή - της πρότεινα μια δόλια θλίψη, - η έξαψη, το αίσιο γεγονός της επικής
συνουσίας, άδραξα την αναπνοή μου, οι γέρικες γάτες είναι δίκαιοι κατήγοροι, ο
Γκρέγκορ φλυαρεί για την ασχολίαστη ερυθρότητα του επίμαχου αιδοίου, - μέτριος
εραστής -, χωρίς τεχνική preparation πάνω στο θέμα
4.
.......θα
είμαι ο άλλος με την τραγική χροιά του διονυσιασμού, περίπου εγκληματίας, ο
Γκρέγκορ μοιάζει να μεταμορφώνεται - μολαταύτα γερνάει - απόκτησε την
ορθολογισμένη ή ορθοτομημένη ταυτότητα του πατέρα του, τα χαρακτηριστικά με τις
φλύκταινες και την ταραγμένη φωνή, πέταξε το καπέλο και μ' έψαχνε στο σκοτάδι -
''ψάχνω μια έμπειρη ερωμένη'', μου λέει, ''φιλόστοργη''- ένοιωθα πλήξη με τις
υπερβολικά περίτεχνες περιγραφές και δικαιολογίες, - σκεπάζω με το σακάκι τους
αδιέξοδους περιπάτους τις πειραγμένες σιωπές [παύση]
........ο Γκρέγκορ Σάμσα
είναι μορφωμένος, έχει βυθίσει μέσα του ένα νόημα μυθικό και μυστικό ταυτόχρονα
κι οι έρωτές του χρωματίζονται από μια θρησκειακή ακαταστασία - σκόπιμη - με
κάτι τέτοια τεχνάσματα παρασέρνει προσποιούμενος την ιδιοτέλεια του δανδή - ότι
δέχεται κάποια γυναίκα τα βράδια του γυρισμού - μέσα σε μια μυρωδιά
αποπνικτικής αλόης - Κατακλύζει το δωμάτιο που διατηρεί - θα του έκοβα το
λαρύγγι στο ταραγμένο παρασκήνιο, ευχαρίστως [μεγάλη παύση]
.....Ο
θυμός μου έχει περάσει, φαινομενολογείται η σαγήνη του Ηράκλειτου και η
ασθένεια του Κάφκα, η Νίνα ασπάζεται τη δυστυχισμένη πολιτική μου, αποτελεί κι
αυτή μέρος του όλου, όπως οι γοητευτικές αφέλειες στους χειρισμούς των
σοφιστών, - είμαι ένας υπάλληλος με άφθονο κρασί και χειρίστης ποιότητος φαγητό
- για ν' αποδιώχνω τις μοιραίες αποτυχίες
.......στο μεταξύ η βροχή τρέχει φιλήδονα στα τζάμια, η Νίνα καθόταν γυμνή πάνω
στο κρεβάτι, ο Ηράκλειτος κι ο Γκρέγκορ πέρασαν απαρατήρητοι στο διάδρομο :
''Όταν ένας άντρας μεθύσει οδηγός του γίνεται ένα αμούστακο παιδί'' [5] : -
''Για κοίτα κει τον γέρο σκάθαρο'' - Ακούστηκε η εξώπορτα να κλείνει με πάταγο.
Δικαιοσύνη.
ΤΕΛΟΣ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]
Εκδόσεις Ροές, Γ' έκδοση, μτφρ. Δημ. Στ. Δήμου, 2001
[2]
Κώστας Αξελός, Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία, μτφρ. Δημήτρης Δημητριάδης,
Εξάντας, 1976
[3]
Franz Kafka, Η Μεταμόρφωση, βλ. σημ. 1[Gregor Samsa : πρόσωπο στο μυθιστόρημα
αυτό]
[4]
Ο έρωτας του Τρέπλεβ στον Γλάρο του Τσέχωβ
[5]
Κώστας Αξελός ο.π.
Δημοσίευση σχολίου