Όπως
συμβαίνει πάντα, όταν λείπει η βαθιά πίστη στην έννοια της Δημοκρατίας και η προστασία της εναπόκειται στην χαλαρότητα ενός Λαού που
ανέχεται να τον καταπιέζουν , τότε οι αστικές αντιλήψεις των καπιταλιστών
για το κράτος και οι κουμμουνιστικές θεωρίες των Αριστερών για την κοινωνία προκαταλαμβάνουν , με ή χωρίς
αντίσταση, τον χώρο της πολιτικής
εξουσίας εις βάρος της κυριαρχίας του
Λαού και με πρόσχημα τον οικονομισμό, τον ανταγωνισμό,
τον κρατισμό, τον προλαιταριασμό
και ένα πλήθος συστημάτων που λήγουν σε …ισμο, καταλήγουν τελικά στον Φασισμό ή τον
Ολοκληρωτισμό .
Κάθε ιδεολογία έχει νόημα και αξία μόνο μέσα σε μια
ολοκληρωμένη προβληματική που την θεμελιώνει η πραγματική αναζήτηση του
πνεύματος της Δημοκρατίας στην ισότητα, την δικαιοσύνη και την συμμετοχή, που
τόσο στην ευρύτερη όσο και στην περιορισμένη έννοια ο όρος αυτής σημαίνει την
ευχέρεια που πρέπει να έχουν οι πολίτες ενός Κράτους να συμμετέχουν ανεμπόδιστα στις στενά
πολιτικές αποφάσεις που επιδρούν και επηρεάζουν την προσωπική και συλλογική
τους ζωή.
Αντ' αυτού η
ιστορία επιβεβαιώνει ότι η εξέλιξη της πολιτικής σκέψης γίνεται αμιγώς σε όρους οικονομικούς, με αναπόφευκτη συνέπεια η πολιτική να υποτάσσεται στην οικονομία,
η παιδεία του πνεύματος να παραδίδει τη
θέση της στη βουλιμία της ύλης και o άνθρωπος από '' φύσει κοινωνικό ον'' κατά τον
Αριστοτέλη να απεκδύεται το κοινωνικά ανθρώπινο στο πεδίο του οικονομικού
γίγνεσθαι και να αναδεικνύει απροκάλυπτα την άλλη του φύση στη σχέση
με τον συνάνθρωπο του , εξουσιαζόμενος
ή εξουσιάζοντας, συμπράττοντας
στην αύξηση της ανισότητας και της
εκμετάλλευσης μέσα στους κόλπους της κοινωνίας διαιρώντας αυτήν σε θύτες και
θύματα, πρόβλημα που μέχρι και σήμερα ανεπιτυχώς προσπαθούν να επιλύσουν ή
σκοπίμως να συντηρήσουν οι διάφοροι πολιτικοί
< στοχαστές* > της Νεοκλασικής και Μαρξιστικής οικονομικής σκέψης
που εγκλωβίζουν μονομερώς την αναζήτηση τους στην βελτίωση των αριθμών της
οικονομίας και όχι στο παιδεύεστε προς την
Δημοκρατία .
Η οικονομική
ενυπάρχει στην πολιτική από αμνημονεύτων χρόνων τόσο στην Παλαιά όσο και στην
Καινή Διαθήκη με την αρνητική από τότε για τον άνθρωπο παρουσία του τόκου και
της τοκογλυφίας, που όσο αποδοκιμάσθηκε
από την θρησκεία άλλο τόσο παρατηρήθηκε και κατακρίθηκε από την Αριστοτελική φιλοσοφία .
Η γέννεσις όμως της σύγχρονης Πολιτικής
οικονομίας αρχίζει με το έργο '' Ο
Πλούτος των Εθνών '' ( 1776 ) του Adam Smith που διέκρινε
στον κοινωνικό κόσμο της οικονομικής ό,τι είχε διακρίνει στο φυσικό κόσμο του
σύμπαντος ο Isaak Newton : την αυτορυθμιζόμενη φυσική τάξη, ώστε να
διατυπωθεί η περιβόητη ιδεολογία Iaissez faire του Smith που υπογράμμιζε τα εξής: '' Αφήστε τα πράγματα να κυλήσουν μόνα τους
, το ατομικό συμφέρον θα λαδώνει τα γρανάζια και το σύστημα θα λειτουργεί
τέλεια , κανείς δεν χρειάζεται σχέδιο , κανένα χρυσό νόμισμα δεν χρειάζεται
κανόνα και η ΑΓΟΡΑ θα τα φροντίσει όλα μόνη της
'' .
Έτσι ο Smith , ενώ δεν έτρεφε καμιά ιδιαίτερη συμπάθεια ή εμπιστοσύνη
στους επιχειρηματίες και το ενδιαφέρον του απέβλεπε στον κοινό άνθρωπο, προς
τύχη του κατεστημένου κατέληξε να προσφέρει μια ιδεολογία στην ανερχόμενη
Αστική τάξη, ηθικό προκάλυμμα που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της, θέτοντας τα
θεμέλια στον ανεγειρόμενο ναό του καπιταλισμού για να λατρευτούν οι Θεοί που
εξουσιάζουν μέχρι και σήμερα τις ζωές
μας και ακούνε στο όνομα ΑΓΟΡΕΣ .
Με κεντρικό
πρόσωπο της εποχής εκείνης τον Smith και με
διάφορες άλλες οικονομικές θεωρίες κυρίως εκείνης της διανομής του εθνικού
εισοδήματος του David Ricardo ( ο δάσκαλος από τον οποίο ο Μαρξ πήρε τον πυρήνα για την ανάπτυξη της
δικής του θεωρίας ) , ολοκληρώνεται
ένας κύκλος οικονομικής σκέψης, ένα σύνολο αρχών πολιτικής οικονομίας από τους
λεγόμενους κλασικούς ορθόδοξους οικονομολόγους μιας περιόδου που ονομάσθηκε
Κλασική Οικονομική που αποτέλεσε την μαγιά για την επόμενη .
Μια νέα εποχή
στον χώρο και τον τρόπο της πολιτικής οικονομίας ξεκινά, η Νεοκλασική, όπου η
είσοδος των μαθηματικών, η οικονομετρία, η στατιστική, η ποσοτική μέτρηση, τα
εμπειρικά υποδείγματα και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της οικονομίας για την
πολιτική προσδίδει σ' αυτήν ένα βαρύτερο
ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, που σταδιακά διαμορφώνει τις συνθήκες του σήμερα
.
Από την
περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η πολιτική οικονομία στα πλαίσια
της Νεοκλασικής σκέψης πραγματοποιεί μεγάλα άλματα στην ανάλυση και την
περιγραφή της οικονομικής ζωής στις
περισσότερο ή λιγότερο αναπτυγμένες χώρες , με μόνο έλλειμμα στην νεοκλασική θεωρία της οικονομικής ένα
Μακροοικονομικό υπόδειγμα έναντι του υπερανεπτυγμένου Μικροοικονομικού για την
αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων προβλημάτων
αυτής .
Την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης, είχαμε το
μεγάλο γεγονός , την επανάσταση στην θεωρία της Νεοκλασικής οικονομικής με την
εμφάνιση της '' Γενικής Θεωρίας της Απασχολήσεως, του
Τόκου και του Χρήματος '' ( London 1936 ) έργο
του John Maynard Keynes .
Η οικονομική άλλαξε για πάντα ;
Η απλοϊκή
δοξασία του νόμου του Say ( ο νόμος της
προσφοράς και της ζήτησης ) υπερφαλαγγίστηκε , οι διάφορες νεοκλασικές θεωρίες
του χρήματος και του επιπέδου τιμών έγινε εφικτό με τις κεϋνσιανές
αντιλήψεις να επαναδιατυπωθούν κατά
τρόπο περισσότερο καρποφόρο , ακόμα και η θεωρία της πλήρους απασχολήσεως
μπόρεσε να παρουσιαστεί πιο έγκυρη στα πλαίσια των καινοτομιών του Keynes .
Καρπός της
μετακεϋνσιανής οικονομικής στην οποία ενσωματώθηκε και η συμβατική σοφία της
κλασικής και νεοκλασικής οικονομικής ήταν η καλύτερη λειτουργία της μικτής
οικονομίας η οποία κυριαρχεί στην Αμερική, την Αγγλία, την Ολλανδία,
στις Σκανδιναβικές χώρες και κερδίζει έδαφος στην Ιαπωνία, την Γαλλία, την
Γερμανία, την Ιταλία και στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου .
Η εποχή που
άρχισε μετά τον τερματισμό του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου είδε να αυξάνει η
παγκόσμια παραγωγή και να ανέρχεται το βιοτικό επίπεδο με ρυθμούς πρωτοφανείς
στην ιστορία της ανθρωπότητας, το ενδιαφέρον της οικονομικής από τον χώρο της
επιστήμης να εισέρχεται στον χώρο της πολιτικής και οι οικονομολόγοι από
σύμβουλοι τραπεζιτών να γίνονται κυβερνήτες.
Η μεταφορά του βάρους όμως από την Πολιτική στην Οικονομία για την Κοινωνία,
ήταν η μετάβαση από την Αριστοτελική ευδαιμονία ( τα λίγα εν δικαίω ) στην
οικονομική αφθονία ( τα πολλά εν αδίκω ) που υποσχόταν η δυναμική του
ανερχόμενου Καπιταλισμού, ο οποίος γρήγορα αποκάλυψε τις πραγματικές του
προθέσεις για εξουσία και απόλυτη κυριαρχία επί των πάντων .
Αποτέλεσμα: οι αριθμοί και οι οικονομικοί δείκτες να προτάσσονται
έναντι της ζωής Λαών και ανθρώπων, το ενδιαφέρον για την Κοινωνική ευημερία να
περιορίζεται σε μια μικρή κοινωνία των ευημερούντων, - τόσα πολλά σε τόσο
λίγους και τόσο λίγα σε τόσο πολλούς - , η εξαθλίωση να εξαπλώνεται, πολεμικές
συρράξεις για κυριαρχία και
εκμετάλλευση να διαδέχονται η μία την
άλλη , Δημοκρατίες να διαλύονται και στην θέση τους να γεννιούνται
προτεκτοράτα, ανίκανες κυβερνήσεις , ευκαιριακά κόμματα και στημένοι πολιτικοί
αδύναμων χωρών να παραδίδουν τις πατρίδες τους
στις ορέξεις των ισχυρών για να γευθούν την εξουσία και όλα αυτά στο όνομα μιας ''
ψευδεπίγραφης '' Δημοκρατίας , όπου ο Καπιταλισμός υιοθετεί τον Ιμπεριαλισμό
και ο ιμπεριαλισμός υλοποιεί την Παγκοσμιοποίηση .
Ανθρώπινα δικαιώματα , Λαϊκή βούληση , Εθνική κυριαρχία και
Ανεξαρτησία κατάντησαν συνθήματα κενού
περιεχομένου, η οικονομική κυβερνά και η παλίρροια της ύλης στέγνωσε την
παιδεία του πνεύματος με τον Καπιταλισμό να γίνεται η κυρίαρχη ιδεολογία .
Η αμφισβήτηση
στο όραμα του Καπιταλισμού δεν άργησε να διατυπωθεί και μάλιστα τόσο
επιστημονικά τεκμηριωμένη από ένα
συγγραφέα φιλόσοφο και στοχαστή σε μια θεωρία για την πολιτική εξέλιξη αυτού
του κόσμου , θεωρία που άσκησε την πιο ισχυρή επίδραση στην ανθρωπότητα .
Karl Marx.
Ο άνθρωπος που έμελλε να χωρίσει
ιδεολογικά την ανθρωπότητα σε δύο κόσμους .
Η απομάκρυνση
του Μαρξ απο τον κλασικισμό του Rikardo , τον οποίο
κατ' εξαίρεση από τους υπόλοιπους
θεωρούσε δάσκαλο, έμελλε να
παίξει κεντρικό ρόλο στην πνευματική και πολιτική ιστορία .
Αποδέχεται
μετά από μια αρχική αντίσταση ο Μαρξ την φιλοσοφία του Hegel αλλά ανατρέπει την διαλεκτική της τοποθετώντας την
ύλη ως πρωταρχικό στοιχείο σε σχέση με το πνεύμα , πράγμα που σε πολιτικό πεδίο
για την εποχή εκείνη και τον τόπο που ζούσε σήμαινε την αντικατάσταση της
απόλυτης μοναρχίας με το όραμα της Κουμμουνιστικής Πολιτείας ως αποκορύφωμα της
ιστορικής εξέλιξης .
Στο ιστορικό
του έργο το ''Κεφάλαιο''
επιχειρεί με απόλυτη επιτυχία να
ερμηνεύσει τους νόμους κίνησης του Καπιταλισμού, προβλέπει την εκμετάλλευση και
την εξαθλίωση , την πάλη των τάξεων και την ταξικά προσανατολισμένη ιδεολογία ,
τον ιμπεριαλισμό και τις κυκλικές οικονομικές κρίσεις , αλλά δεν
επαληθεύεται τουλάχιστον μέχρι σήμερα στον τελικό θρίαμβο του προλεταριάτου
που παραμένει ως ανεκπλήρωτος στόχος, εκτός βέβαια εάν ο επικαλούμενος ακόμα
και σήμερα θρίαμβος της εργατικής τάξης
και της αγροτιάς εκ μέρους των σημερινών
Μαρξιστών στην αναγκαιότητα της
ισορροπίας , είναι το αναλγητικό για να κάνει πιο υποφερτό τον πόνο της ελπίδας
που ενώ ο καιρός περνά, δεν επαληθεύεται .
Μια
πραγματικότητα που την επιβεβαιώνει η εξελικτική πορεία τόσο του καπιταλισμού
όσο και του κουμμουνισμού που
αναπόφευκτα υποβαθμίζει την σημαντική κατά τα άλλα συγγραφική αξία του έργου το
'' Κεφάλαιο '' του Μαρξ στο προφητικό σημείο
της κατάρρευσης των μεν για την επικράτηση των δε, ανασύροντας στο
προσκήνιο του σημερινού ενδιαφέροντος συγγράμματα του νεαρού Μαρξ πριν γίνει
μαρξιστής όπου διαπραγματεύεται την
''αλλοτρίωση'' , μια σημαντική έννοια που βρίσκει απήχηση ακόμα και στην
εποχή μας, βάσει της οποίας μεταβάλλεται
σε γρανάζι μηχανής ο εργάτης στο εργοτάξιο του Καπιταλισμού, άρα γιατί όχι
και στο εργοστάσιο του Κουμμουνισμού εύλογα θα ρωτούσαμε , για να κατανοήσουμε
την βαθιά συνέργεια διαφορετικών
ιδεολογικών συστημάτων στον κοινό τόπο
της αλλοτρίωσης του ανθρώπου για τον έλεγχο της πολιτικής του συμπεριφοράς .
Διότι με το να υπάρχουν οι ιδεολογίες
δεν σημαίνει ότι έπαψαν να υπάρχουν και τα συμφέροντα ,
επαναφέροντας στην μνήμη μας, το άστοχο μεν ενδεικτικό δε, της παρελθούσης
πραγματικότητας ανέκδοτο που κυκλοφορούσε
στην Τσεχία και την Πολωνία που έλεγε : εάν
ο Καπιταλισμός προωθεί την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο , για
τον Κουμμουνισμό ισχύει το αντίστροφο, χωρίς βέβαια να αποδίδουμε
ευθύνες στον Μαρξ ο οποίος πέραν της αποκάλυψης των ''τρωτών'' του Καπιταλισμού που πρέπει να
αποτελούν πυξίδα στους μελλοντικούς στοχαστές της σύγχρονης οικονομικής ,
ελάχιστα πράγματα είπε για το πως πρέπει να είναι οργανωμένη η γη της
επαγγελίας που ο κουμμουνισμός οραματίζεται .
Πάντοτε θα υπάρχουν τα συμφέροντα, πάντοτε
θα καιροφυλακτεί η εκμετάλλευση και πάντοτε θα υπάρχει η αντιπαράθεση των
τάξεων στην Κοινωνία, ακόμα και ο νικηφόρος θρίαμβος της εργατικής τάξης δεν
μπορεί να σημάνει τον ιστορικό τερματισμό της πάλης των τάξεων, γι' αυτό αν
αντικείμενο των ιδεολογιών Καπιταλισμός - Κουμουνισμός και όλων των συναφών που
λείγουν σε - ισμός - είναι η εξάλειψη αυτών, τότε ας την αναζητήσουν σ' αυτό
που διαστρεβλώσανε και που λέγεται
''ανθρώπινος πολιτισμός'' , στην πολιτική παιδεία του πως πράτειν και
προς -τί - πράτειν για την δημιουργία της ιδανικής Κοινωνίας,
ώστε το άτομο να ζήσει μέσα στην κοινότητα της Δημοκρατίας , τον εκκοινωνισμό του ανθρώπινου όντος;;;
Δημοσίευση σχολίου