Ισχυροί
κραδασμοί κλονίζουν το τραπεζικό σύστημα της Ρωσίας, καθώς κρατικές
επιχειρήσεις αποσύρουν μαζικά τα κεφάλαιά τους από τις ιδιωτικές ρωσικές
τράπεζες. Αιτία, ο πανικός που προκάλεσε προ εβδομάδων η μεγαλύτερη τραπεζική
πτώχευση στην ιστορία της Ρωσίας και επεκτείνεται σε όλο το τραπεζικό σύστημα,
υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη επιχειρήσεων και ιδιωτών.
Σχετικό
ρεπορτάζ των Financial Times αναφέρει ότι οι κρατικές επιχειρήσεις της Ρωσίας
έχουν αποσύρει τις τελευταίες ημέρες από την τράπεζα B&N Bank 12,3 δισ.
ρούβλια, ποσό αντίστοιχο των 176 εκατ. ευρώ αλλά και ισοδύναμο με το 36% των
καταθέσεων κρατικών εταιρειών. Εχουν, επίσης, αποσύρει από την Credit Bank of
Moscow 11,1 δισ. ρούβλια, ποσό αντίστοιχο των 160 εκατ. ευρώ και ισοδύναμο με
το 17% των καταθέσεων κρατικών εταιρειών. Σημειωτέον ότι οι εν λόγω δύο
τράπεζες συγκαταλέγονται στις 10 μεγαλύτερες της χώρας.
Οι μαζικές
αναλήψεις αποτελούν τον απόηχο της τραπεζικής κρίσης που εκδηλώθηκε στη Ρωσία
περίπου προ τριών εβδομάδων, όταν κατέρρευσε η τράπεζα Otkritie. Δεδομένου ότι
πρόκειται για τη μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα της χώρας που κρίθηκε ιδιαιτέρως
«σημαντική συστημικά», ώστε δεν ήταν δυνατόν να αφεθεί να καταρρεύσει, η
Τράπεζα της Ρωσίας αναγκάστηκε να παρέμβει και να διασώσει την Otkritie,
αγοράζοντας μερίδιο ύψους 75%. Την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, η Τράπεζα της
Ρωσίας συμπεριέλαβε την Credit Bank of Moscow και την Promsvyazbank στον
κατάλογο των «συστημικά σημαντικών» τραπεζών που δεν μπορούν να αφεθούν να
καταρρεύσουν.
Η Otkritie,
το όνομα της οποίας σημαίνει «ανακάλυψη» στα ρωσικά, υπέστη ακατάσχετη
οικονομική αιμορραγία από την αρχή του καλοκαιριού, όταν οι πελάτες της
προχώρησαν σε αναλήψεις καταθέσεων άνω των επτά δισ. ευρώ, έπειτα από μια
αιφνιδιαστική υποβάθμισή της από τον ρωσικό οίκο αξιολόγησης ACRA.
Πανικός λόγω... βλάβης
Η υποβάθμιση
συνδυάστηκε τότε με αρνητικά δημοσιεύματα του Τύπου που καλλιέργησαν κλίμα
ανασφάλειας στην πελατεία της αλλά και από μια απίθανη συγκυρία που επιδείνωσε
το κλίμα τον Ιούλιο: ενώ ήδη είχαν αρχίσει οι μαζικές αναλήψεις μετρητών,
παρουσίασε βλάβη σημαντικός αριθμός των ΑΤΜ της τράπεζας στο κέντρο της Μόσχας,
εξαιτίας ζημιάς που τους είχαν προκαλέσει έργα στο οδικό δίκτυο.
Είχε, όμως,
προηγηθεί η πτώχευση μικρότερης ανταγωνίστριάς της, ενσπείροντας φόβους για
μετάδοση της κρίσης σε όλον τον κλάδο. Πέραν της αρνητικής συγκυρίας, η εν λόγω
τράπεζα έπεσε θύμα δικών της στρατηγικών λαθών, μεταξύ των οποίων και η εξαγορά
της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας της Ρωσίας, της Rosgosstrakh, για την
οποία την προειδοποίησε η S&P ότι εγκυμονεί τον κίνδυνο να μειώσει δραστικά
την κεφαλαιακή της επάρκεια.
Μεταξύ άλλων
είχε εξαγοράσει την τράπεζα Nomos Bank, μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές
τράπεζες της χώρας, αλλά τη χαριστική βολή φαίνεται πως έδωσε η ίδια στον εαυτό
της το 2014, με την ίδια κίνηση που την ανέδειξε σε τραπεζικό κολοσσό εν μια
νυκτί: αγόρασε ρωσικά ευρωομόλογα λήξης του 2030, καλύπτοντας το 74% της
έκδοσης.
Σε ό,τι
αφορά το ιδιοκτησιακό της καθεστώς, είναι ασύνηθες για τα ρωσικά δεδομένα. Το
29% ανήκε στον επιχειρηματία Βαντίμ Μπελιάεφ, ενώ μεταξύ των άλλων μεγάλων
μετόχων της συγκαταλέγονταν διάφοροι μεγιστάνες της Ρωσίας και ηχηρά ονόματα
της πετρελαϊκής Lukoil. Οι Financial Times επικαλούνται, άλλωστε, εκτιμήσεις
της Τράπεζας της Ρωσίας, σύμφωνα με τις οποίες η Otkritie είχε παρουσιάσει ψευδή
στοιχεία για τους λογαριασμούς της και είχε χειραγωγήσει τις τιμές των ομολόγων
της και τώρα εμφανίζει μια «τρύπα» στους ισολογισμούς της ύψους 400 δισ.
ρουβλίων, ποσό αντίστοιχο των 5,75 δισ. ευρώ.
Τα δεινά του
ρωσικού τραπεζικού συστήματος δεν περιορίζονται στις ιδιωτικές τράπεζες. Από το
2014, οπότε οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία ως
αντίποινα για την προσάρτηση της Κριμαίας, έχει αποκλεισθεί από τις διεθνείς
χρηματαγορές η κρατική ρωσική τράπεζα VEB. Η εν λόγω τράπεζα, της οποίας το
πλήρες όνομα είναι Vnesheconombank, αντιμετώπιζε δυσβάστακτες ζημίες από τα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια μετά την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου. Ετσι, το
Κρεμλίνο είχε αναγκαστεί να της χορηγήσει ενέσεις κεφαλαίου πολλών
δισεκατομμυρίων. Βρέθηκε, άλλωστε, περιπλεγμένη σε σκάνδαλα, όταν είδαν το φως
της δημοσιότητας στοιχεία που έφεραν τον επικεφαλής της VEB, Σεργκέι Γκόρκοφ,
να έχει συναντηθεί με τον γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ στη διάρκεια της
προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ. Παρά τον αποκλεισμό της, πάντως, η εν λόγω
τράπεζα προσελκύει σημαντικούς διαχειριστές κεφαλαίων που προσβλέπουν στις
γενναιόδωρες αποδόσεις των ομολόγων της, καθώς αυτές υπερβαίνουν το 5%.
Δημοσίευση σχολίου