Της δημοσιογράφου Μαρίας Βε

Μπορεί το «μένουμε σπίτι» να έχει γίνει σλόγκαν. Μπορεί να το διακωμωδούμε σε πολλές περιπτώσεις, σε μια προσπάθεια να κρατήσουμε ακμαίο το ηθικό μας κατά τη διάρκεια του lockdown και στη μάχη επιβίωσης από τον ιό. Αργά η γρήγορα όμως, οι σκέψεις μας θα επιστρέψουν στην πραγματικότητα και ο φόβος του κορωναϊού θα έρθει αντιμέτωπος με τη ανεργία και τη ανέχεια.
Δεν γνωρίζουμε σαφώς αν χρησιμοποιήθηκαν τα «μαξιλάρια» ασφαλείας, τα ταμειακά διαθέσιμα ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό θα φανεί στον απόηχο της κρίσης και όταν θα επανέλθουμε στην όποια κανονικότητα μας επιβληθεί. Σίγουρα όμως, ένας μηχανισμός στήριξης έχει ενεργοποιηθεί για να καλυφθούν όσο περισσότερες ομάδες πληθυσμού, ύστερα από αυτό το «κακό» που μας βρήκε.
Άνεργοι «εντός, εκτός και επί τ’ αυτά»
Το προεκλογικό μήνυμα της κυβέρνησης ήταν σαφές: «Οι άνεργοι συμπολίτες μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας. Θέλουμε να τους στηρίξουμε αποτελεσματικά και να τους βοηθήσουμε να βρουν γρήγορα καλές θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα που οραματιζόμαστε, κανένας δεν θα μείνει πίσω».
Καλά είναι τα οράματα, αλλά κάπου στην πορεία προέκυψαν αστάθμητοι παράγοντες με «κορωνίδα» τον κορωναϊό! Και ενώ είναι αλήθεια ότι τρομάξαμε με τις πρώτες εξαγγελίες που δεν μεριμνούσαν, τώρα ήρθε η ώρα της ενίσχυσης των μακροχρόνια ανέργων, του πληθυσμού που εξ’ ορισμού είναι εκτός εργασίας για πολύ χρόνο. Πώς ορίζεται όμως αυτός ο μακρύς χρόνος; Βάσει λογικής, από έναν χρόνο και πάνω. Βάσει κυβέρνησης, από έναν χρόνο και κάτω!
Ας δούμε τι ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στο πρόσφατο τηλεοπτικό του μήνυμα.
– Έκτακτη οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ σε 155.000 μακροχρόνια άνεργους.
Το σημαντικό εδώ είναι μετά από τις απαραίτητες διευκρινήσεις ότι, δικαιούχοι είναι οι “νέοι” μακροχρόνια άνεργοι, εκείνοι δηλαδή που ξεπέρασαν τους 12 μήνες συνεχούς εγγεγραμμένης ανεργίας, από την 1 Απριλίου 2019 έως και τη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ). Οι 155.000 του Πρωθυπουργού, δεν επιδοτούνται και για αυτόν τον λόγο εξαιρούνταν έως τώρα από την ειδική ενίσχυση, όμως σιγά σιγά μπαίνουν και αυτοί δυναμικά στα μέτρα στήριξης. Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων κατάρτισης, που αφορούν στους μακροχρόνια άνεργους και 2 μήνες παρατάσεις για τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν τον Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, Απρίλιο 2020.
Εντούτοις, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΕΔ, τον Φεβρουάριο 2020 οι άνεργοι στην Ελλάδα ήταν 1.130.479. Άρα η συντριπτική πλειοψηφία, ήτοι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, που όπως και να το εξετάσουμε, εργασία υπό αυτές τις συνθήκες δεν πρόκειται να βρουν ούτως ή άλλως, μένουν «εκτός».
Και έπειτα είναι και οι οικογένειες με άνεργα μέλη και εργαζόμενους που έχουν σταματήσει να δουλεύουν για άγνωστο χρονικό διάστημα, που θα πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνο με το έκτακτο επίδομα των 800 ευρώ για περίπου δύο μήνες. Και έχει ο Θεός..
«Ανεργία» μήτηρ πάσης κακίας!
Άρα το 1/3 του μακροχρόνια άνεργου πληθυσμού, δεν επωφελείται από την κρατική ενίσχυση. Σύμφωνα όμως με τον Υπουργό ανάπτυξης και επενδύσεων κο Α. Γεωργιάδη, δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί η «μαύρη εργασία» ζει και βασιλεύει και μαζί με αυτήν επιβιώνουν και οι άνεργοι.
Ο Υπουργός μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό, μίλησε για προκατάληψη κατά του κυρίου Μητσοτάκη και ανέφερε χαρακτηριστικά πως η κυβέρνηση «θεωρεί ότι, κάποιος που είναι περισσότερο πίσω, για να ζει, κάπως στην πραγματικότητα εργάζεται, άρα δεν το δηλώνει. Αν κάποιος είναι μακροχρόνια άνεργος 30 μήνες, 40 μήνες, 50 μήνες και δεν παίρνει κανένα επίδομα από το κράτος, με κάποιον τρόπο άλλο επιβιώνει».
Συνεπώς, κατά τον Υπουργό, ο άνεργος των 50 μηνών απλά δεν είναι άνεργος. Παρόλα αυτά, είναι εγγεγραμμένος στις λίστες του ΟΑΕΔ και προσμετράται κανονικά.
Δεν τίθεται θέμα προκατάληψης κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος κάνει ότι μπορεί για να περάσει αυτό όσο ανώδυνα γίνεται. Όμως, όταν κάποιος που εκπροσωπεί την κυβέρνηση, μιλάει τόσο απροκάλυπτα για μια «άτυπη» οικονομία, απλά παραδέχεται παθογένειες του συστήματος, που θα έπρεπε να έχει ρυθμίσει όπως είχε άλλωστε υποσχεθεί. Μιλάει για παραοικονομία, δεν κάνει λόγο για μια υγιή και αναπτυσσόμενη οικονομία, αλλά μάλλον για μια προβληματική και αδύναμη. Μιλάει για φοροδιαφυγή, διαφθορά και ίσως εγκληματικές δραστηριότητες. Και εννοείται δεν μιλάει για ένα πρόσφορο έδαφος προς ανάπτυξη και επενδύσεις.
Ναι υπάρχει «μαύρη» εργασία, παντού γίνεται αυτό. Ίσως όμως «οι πρωταγωνιστές» δεν επέλεξαν ή και δεν θέλησαν, αλλά αναγκάστηκαν να είναι έξω από το επίσημο σύστημα, εφόσον η θεσμική θωράκιση της οικονομίας υπολειτουργεί.
Και εν πάση περιπτώσει, εφόσον η κυβέρνηση παραδέχεται την ύπαρξη τους, αυτή την ώρα, γιατί να μην επωφεληθούν κάπως και οι εργαζόμενοι που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους χωρίς να φαίνονται πουθενά; Που είναι το sms, που θα τους επιτρέψει να πάνε στην «μαύρη» εργασία τους εν μέσω κοροναϊου; Γιατί σίγουρα 150 ευρώ πρόστιμο δεν θα έχουν να πληρώσουν! Αλλά πάμε παρακάτω.
Το «στίγμα» του μακροχρόνια άνεργου
Φαίνεται ότι στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, υπάρχει μια διαστρεβλωμένη εντύπωση για τον μακροχρόνια άνεργο. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν, δεν περιφέρεται στους δρόμους σαν την «άδικη κατάρα», ρακένδυτος, έτοιμος να εγκαταλείψει τα εγκόσμια, όπως πολλοί νομίζουν. Αυτός διαφέρει από τον άεργο. Μπορεί να είναι αξιοπρεπής, έξυπνος, ικανός, δημιουργικός, καταρτισμένος με υπεράριθμες δεξιότητες, αλλά να μην είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για μια θέση. Μπορεί να είναι overqualified, δηλαδή να κατέχει περισσότερα προσόντα από αυτά που χρειάζονται για να καλυφθεί μια συγκεκριμένη θέση εργασίας. Έτσι να μην του δίνεται η ευκαιρία. Γεγονός είναι ότι πολλοί εργοδότες δεν θα δώσουν θέση εργάτη σε έναν πολιτικό μηχανικό για παράδειγμα. Θα προτιμήσουν να τη δώσουν σε κάποιον που δεν θα τους αφήσει «επί ξύλου κρεμάμενους» όταν βρει κάτι καταλληλότερο ή θεωρούν ότι θα ζητήσει περισσότερα χρήματα από άλλον λόγω πτυχίων, κατάρτισης κλπ. και δεν θα προχωρήσουν σε μια πρόσληψη.

Δεν είναι επίσης λίγοι οι εργοδότες που ντρέπονται να προσλάβουν κάποιον «ανώτερο» σε κάποια «κατώτερη» θέση. Και άλλοι τόσοι θα απορρίψουν τον υποψήφιο λόγω ηλικίας (γιατί ο χρόνος είναι αδυσώπητος), οικογενειακής κατάστασης, εμφάνισης και όλων των ειδών τα αβάσιμα κριτήρια. Το αποτέλεσμα ονομάζεται μακροχρόνια άνεργος με ότι συνεπάγεται αυτό.
Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις έρχονται ωσάν «χελώνες» από πολύ μακριά και φυσικά η σημερινή κατάσταση δεν θα βοηθήσει μελλοντικά. Το αντίθετο μάλιστα. Και δεν είναι τυχαίο που όσοι Έλληνες έφυγαν στο εξωτερικό και εντάχθηκαν σε μια εργασία, πλέον αισθάνονται χρήσιμοι, δημιουργικοί και κυρίως ελεύθεροι άνθρωποι.
Ζει λοιπόν ο μακροχρόνια άνεργος;
Κατά κοινή ομολογία, απλά.. υπάρχει. Τα απαραίτητα και αυτονόητα για άλλους, είναι τα είδη πολυτελείας για αυτόν. Σαν πολίτης «κατώτερου Θεού» δεν διασκεδάζει, μένει σε μια «τρύπα» που αποκαλεί σπίτι, μένει με τους γονείς του ή ξαναγύρισε στους γονείς του που έχουν σύνταξη, κρέας τρώει κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα, δεν κάνει υγιεινή διατροφή γιατί δεν μπορεί να την υποστηρίξει, αναζητά σαν ζητιάνος κανένα επίδομα, ή «ζητιανεύει» τη βοήθεια φίλων και γνωστών, ενώ φυσικά πέφτει στα μάτια τους, καθώς των θεωρούν «κηφήνα», τεμπέλη και άλλα τέτοια. Μπορεί να έχει άρρωστο στην οικογένεια και να ψάχνει κανένα «μεροκάματο του τρόμου» μπας και καλύψει καμία υποχρέωση, ίσως στηρίζεται απο την πρόνοια ή την εκκλησία, δεν πάει ποτέ διακοπές, ενισχύει την «ανταλλακτική» οικονομία ή πουλάει τα υπάρχοντα του, αυτά που κάποτε αγόραζε με περηφάνια.
Κάνει «οικονομία» στο νερό, το φως, το τηλέφωνο, καθυστερεί πάντα την πληρωμή των υποχρεώσεων, μπορεί να μην έχει αυτοκίνητο, δεν μπορεί να κάνει δώρα στους δικούς του, αποφεύγει τις κοινωνικές υποχρεώσεις, κλείνεται στον εαυτό του, χάνει τον ύπνο του, γεμίζει ψυχολογικά, νιώθει μόνιμα ένα βάρος στο στήθος. Η λίστα είναι μακροσκελής. Ο μακροχρόνια άνεργος δεν αισθάνεται «φυσιολογικός». Απλά φυτοζωεί..
Είναι υποχρέωση λοιπόν κάθε κυβέρνησης να δείχνει ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο τουλάχιστον στις καθημερινές ανάγκες των ανέργων, που βιώνουν την ασάφεια, την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και τον φόβο. Είναι καθήκον της να τους δίνει την ευκαιρία να προσφέρουν τίμια εργασία, όπου είναι δυνατόν και να βρίσκει τρόπους να αξιοποιεί τα προσόντα τους αναλόγως. Και αν δεν μπορεί, τουλάχιστον να μην τους ειρωνεύεται και να μην τους χλευάζει, γιατί κανείς δεν γνωρίζει τι συμβαίνει σε κάθε σπίτι, κεκλεισμένων των θυρών..
Αναμένοντας μια σειρά πιθανών μελλοντικών εξελίξεων, τα πάντα εξαρτώνται από το πώς οι κυβερνήσεις και εμείς σαν κοινωνία, θα ανταποκριθούμε στην πανδημία και τα οικονομικά της επακόλουθα. Ας ελπίσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε αυτήν την κρίση για να ξαναχτίσουμε, να ξεκινήσουμε να παράγουμε κάτι καλύτερο και πιο ανθρώπινο. Και καλό θα ήταν κανένας, εκ του ασφαλούς, να μην προκαλεί με τα λεγόμενα του έναν λαό που έχει περάσει πολλά και έχει ακόμα αποθέματα κουράγιου και δύναμης.
Αναμένουμε να δούμε το «εμβόλιο» κατά της ανεργίας και των λουκέτων, για να μην κυριαρχήσει η «ανοσία της αγέλης», δηλαδή όποιος αντέξει….
Καλή Ανάσταση!
http://new-economy.gr/

Δημοσίευση σχολίου