Του Στέλιου Μορφίδη
Κίνδυνο εκτροχιασμού της δυναμικής που είχε αναπτυχθεί από πέρυσι στις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – Ιράν αποτελεί η απόφαση Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσουν απ' τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν προαναγγέλλοντας παράλληλα την επαναφορά των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της Τεχεράνης μετά το καλοκαίρι.
Το διμερές εμπόριο Ελλάδας – Ιράν αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό απ' το 2015 όταν και έπαυσαν οι διεθνείς κυρώσεις. Πέρυσι οι εισαγωγές μας έφθασαν στα 1,26 δισ ευρώ με τη συντριπτική πλειοψηφία να αφορά πετρέλαιο και παράγωγα του, από 748 εκατ. το 2016. Την ίδια στιγμή οι εξαγωγές της Ελλάδας στο Ιράν έφθασαν τα 32,6 εκατ. ευρώ πέρυσι από 31,3 εκατ. το 2016 και 23,5 εκατ. το 2015.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εάν εξαιρεθεί το πετρέλαιο το εμπορικό ισοζύγιο γέρνει σημαντικά υπέρ της χώρας μας.
Το κύριο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας είναι τα φάρμακα παρά το γεγονός ότι ήδη πολλές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν σπεύσει να σχηματίσουν κοινοπραξίες με ιρανικές επιχειρήσεις με στόχο την μεταφορά της παραγωγής. Τα τελευταία διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία από το Γραφείο Οικονομικών Υποθέσεων της Πρεσβείας μας στην Τεχεράνη (που αφορούν το 2016) προσδιορίζει τις εξαγωγές φαρμάκων στα 3,7 εκατ. ευρώ. Ακολουθούν τα «μέρη για μηχανές» με εξαγωγές άνω των 3,1 εκατ. και «καρποί – φρούτα» με 2,9 εκατ. ευρώ.
Ενδεικτικό του μεγάλου ενδιαφέροντος που δείχνουν ελληνικές εταιρείες για την αγορά του Ιράν είναι οι πολυπληθείς αποστολές επιχειρηματιών στο πλαίσιο εκθέσεων και επίσημων επισκέψεων. Η προσέγγιση της Ελλάδας με το Ιράν έχει τεθεί ψηλά στους στόχους της οικονομικής διπλωματίας της χώρας μας, όπως είχε διαφανεί και με την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα, συνοδεία δεκάδων ελλήνων επιχειρηματιών, στο Ιράν στις αρχές του 2016.
Στιγμιότυπο από την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Ιραν το 2016 (στη φωτ. με τον Πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ροχανί)
«Κλειδί» το πετρέλαιο
Σε κάθε περίπτωση το σημείο «κλειδί» στις διμερείς εμπορικές μας σχέσεις είναι το πετρέλαιο με δεδομένο ότι τα ΕΛΠΕ εισάγουν μεγάλες ποσότητες «μαύρου χρυσού» απ' το Ιράν στο πλαίσιο των συμφωνιών που έχουν συνάψει την τελευταία διετία για την επανάληψη των εισαγωγών και το διακανονισμό των παλαιών οφειλών της εταιρείας.
Παράλληλα όμως διακυβεύονται πολλά και για τους Έλληνες εφοπλιστές, οι οποίοι αυτή τη στιγμή φαίνονται να κατέχουν τα πρωτεία στη διακίνηση του ιρανικού πετρελαίου διεθνώς. Σύμφωνα με έρευνα της Vessels Value, που ειδικεύεται στις αποτιμήσεις των πλοίων της ποντοπόρου ναυτιλίας) που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα στη γερμανική εφημερίδα “Die Welt” στο top-ten των εταιρειών που μεταφέρουν πετρέλαιο από το Ιράν βρίσκονται σχεδόν μόνο ελληνικές. Μεταξύ αυτών οι Dynacom Tankers, Delta Tankers, Polembros Shipping, Avin International και Olympic Shipping.
Εξάλλου ο Πρόεδρος Τραμπ φρόντισε να προειδοποιήσει όλους τους εμπορικούς εταίρους του Ιράν να τερματίσουν κάθε οικονομική σχέση μαζί του μέσα στο επόμενο εξάμηνο ειδάλλως θα υποστούν κυρώσεις με τον υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ να διευκρινίζει πως «κάθε περίπτωση θα εξεταστεί ξεχωριστά».
Βέβαια για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Ιράν καταλυτικό ρόλο θα παίξει η στάση που θα κρατήσει τελικά η ΕΕ ως σύνολο. Τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στο Ιράν είναι μεγάλα. Διόλου αμελητέα όμως είναι και η απειλή επιβολής κυρώσεων κατά ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αμερικανική αγορά και έχουν σχέσεις με ιρανικές εταιρείες ή δραστηριοποιούνται στο Ιράν.
Σε κάθε περίπτωση σαφές στίγμα αναμένεται να δοθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα στη Σόφια με κύριο ζητούμενο μία ενιαία στάση των Ευρωπαίων απέναντι στα νέα δεδομένα.
Δημοσίευση σχολίου